Table of Contents

⮲

Jinālaṅkāra

Edit
3

Paṇāmadīpanīgāthā

Verses Elucidating the Homage

Các Kệ Giải Thích Lời Kính Lễ

4
1.
1.
1.
5
Yo lokatthāya buddho dhanasutabhariyāaṅgajīve cajitvā pūretvā āramiyo tidasamanupame bodhipakkhīyadhamme,
The Buddha, who for the welfare of the world, having renounced wealth, children, wife, and even life, fulfilled the incomparable bodhipakkhiyadhamma (factors leading to enlightenment) that delight the devas,
Đức Phật, vì lợi ích thế gian, đã từ bỏ tài sản, con cái, vợ, và thân mạng, đã viên mãn các pháp ba-la-mật vô song và các pháp trợ bồ-đề,
6
Patvā bodhiṃ visuddhaṃ sakalaguṇadadaṃ seṭṭhabhūto tiloke,
Having attained pure Enlightenment, the bestowing of all virtues, becoming preeminent in the three worlds,
đã đạt được giác ngộ thanh tịnh, ban tặng mọi công đức, là bậc tối thượng trong ba cõi,
7
Katvā dukkhassa antaṃ katasubhajanataṃ dukkhato mocayittha.
He made an end to suffering and released the virtuous people from suffering.
đã chấm dứt khổ đau, và giải thoát những người thiện lành khỏi khổ đau.
8
2.
2.
2.
9
Natvānāhaṃ jinantaṃ samupacitasubhaṃ sabbalokekabandhuṃ,
Having paid homage to the Conqueror, who has accumulated merit, the sole kinsman of all worlds,
Sau khi đã đảnh lễ Đức Phật, bậc đã tích lũy công đức, là người thân duy nhất của tất cả chúng sinh,
10
Nāhu yenapi tulyo kusalamahimato uttamo bhūtaloke tassevāyaṃ uvimhaṃ suvipulamamalaṃ bodhisambhārabhūtaṃ,
He who has no equal in the greatness of wholesome deeds, the supreme one on earth; I shall narrate this very extensive and pure account of his bodhisambhāra (requisites for enlightenment),
bậc mà không ai trên thế gian này có thể sánh bằng về công đức thiện lành; tôi sẽ thuyết giảng về sự tích rộng lớn, trong sạch, là tư lương giác ngộ của Ngài,
11
Hetuṃ hetvānurūpaṃ sugatagataphalaṃ bhāsato me suṇātha.
The cause corresponding to the cause, the fruit attained by the Sugata (Well-gone One); listen to me as I speak.
là nhân và quả tương ứng với nhân của bậc Thiện Thệ. Xin quý vị lắng nghe!
12

Yogāvacarasampattidīpanīgāthā

Verses Elucidating the Practitioner's Attainments

Các Kệ Giải Thích Sự Thành Tựu Của Hành Giả

13
3.
3.
3.
14
Jāto yo navame khaṇe sutadharo sīlena suddhindriyo saṃsāraṃ ayato bhavakkayakaraṃ disvā sivaṃ khemato,
A person born in an auspicious moment, learned in the Dhamma, with purified faculties through virtue, seeing Saṃsāra as painful and the cessation of existence as peaceful and secure,
Người nào sinh vào sát-na chánh, đã nghe Pháp, có các căn thanh tịnh nhờ giới, thấy luân hồi là sự đi đến,
15
Taṃ sampāpakamaggadesakamuniṃ sampūjayanto tato uddhānussatibhāvanādikamato sampādaye taṃ sivaṃ.
Worships that Sage who points out the path leading to that (peace), and then through uddhānussati-bhāvanā (recollection of the Uḍḍhāna or essence) and other practices, he should attain that peace.
và sự chấm dứt các hữu là an lành, là vô sự; người ấy nên cúng dường bậc đạo sư chỉ đường đến sự an lành đó, rồi tự mình thành tựu sự an lành ấy bằng cách thực hành các pháp như niệm hơi thở ra vào.
16

Vatthuvisodhanīgāthā

Verses Elucidating the Subject Matter

Các Kệ Thanh Lọc Sự Việc

17
4.
4.
4.
18
Buddhoti ko buddhaguṇo ti ko so,
Who is the Buddha? What are the qualities of the Buddha?
Ai là Phật? Đức Phật có những công đức gì?
19
Acintayādittamupāgato yo;
What is that which he attained through inconceivable effort?
Ngài đã đạt được sự khởi đầu không thể nghĩ bàn.
20
Anaññasādhāraṇabhūtamatthaṃ,
What unique, unsurpassed state
Điều gì là độc nhất vô nhị?
21
Akāsi kiṃ so kimavoca buddho.
Did he accomplish? What did the Buddha proclaim?
Ngài đã làm gì? Ngài đã thuyết giảng điều gì?
22
5.
5.
5.
23
Visuddhakhandhasantāno buddhoti niyamo kato,
"Buddha" is defined as one whose aggregates-continuum is purified;
Đức Phật là bậc có dòng tương tục các uẩn thanh tịnh, đó là định nghĩa.
24
Khandhasantānasuddhī tu guṇoti niyamo kato.
"Quality" is defined as the purification of the aggregates-continuum.
Sự thanh tịnh của dòng tương tục các uẩn là công đức, đó là định nghĩa.
25
6.
6.
6.
26
Akāsi kiccāni dinesu pañca,
He performed his duties in five phases of the day,
Ngài đã thực hiện năm phận sự trong ngày,
27
Pasādayañciddhibalena sena;
And by his psychic power, he gladdened beings;
và với thần thông, Ngài đã làm cho chúng sinh
28
Janānasesaṃ cariyānukūlaṃ,
Knowing the inclinations of all people,
hoan hỷ bằng cách biết rõ căn tánh của tất cả,
29
Ñatvānavocānusayappahānaṃ.
He taught the abandonment of underlying tendencies.
rồi thuyết giảng về sự đoạn trừ các tùy miên.
30

Anaññasādhāraṇadīpanīgāthā

Verses Elucidating His Uniqueness

Các Kệ Giải Thích Sự Độc Nhất Vô Nhị

31
7.
7.
7.
32
Abbhuggatā yassa guṇā anantā,
Whose infinite qualities have arisen,
Công đức vô biên của Ngài đã phát khởi,
33
Tibuddhakhettekadivākaroti;
Like the single sun in the three Buddha-fields;
như mặt trời duy nhất trong ba cõi Phật.
34
Jānāti so lokamimaṃ parañca,
He knows this world and the next,
Ngài biết thế gian này và thế giới khác,
35
Sacetanañceva acetanañca;
Both sentient and insentient;
cả hữu tình và vô tình;
36
Sakassa santānagataṃ paresaṃ,
What belongs to his own continuum and that of others,
cả những gì thuộc về dòng tương tục của mình và của người khác,
37
Byatītamappattakamatrabhūtaṃ.
Past, future, and present.
những gì đã qua, chưa đến và hiện tại.
38
8.
8.
8.
39
Anantasattesu ca lokadhātusu,
Among infinite beings and world-systems,
Trong vô số chúng sinh và vô số thế giới,
40
Ekova sabbepi samā na tena;
There is only one like him; none are equal to him;
chỉ có một mình Ngài, không ai bằng Ngài.
41
Disāsu pubbādisu cakkavāḷā,
Even if thousands of immeasurable cakkavāḷas (world-cycles)
Trong các phương như phương đông, có hàng ngàn
42
Sahassasaṅkhāyapi appameyyā;
In the eastern and other directions were to gather in one place;
vô số các cõi luân hồi;
43
Ye tesu devā manujā ca brahmā,
And the devas, humans, and Brahmās in them,
chư thiên, loài người và Phạm thiên ở đó,
44
Ekattha saṅgamma hi mantayantā.
Were to consult together.
dù hội họp lại để bàn luận,
45
9.
9.
9.
46
Anādikālāgatanāmarūpinaṃ,
Regarding the name-and-form (mind-and-matter) that has come down from beginningless time,
về danh và sắc đã đến từ vô thủy,
47
Yathāsakaṃ hetuphalattavuttinaṃ;
Whose existence is due to its own cause and effect,
về sự vận hành của nhân và quả tùy theo chúng,
48
Tabbhāvabhāvittamasambhuṇantā,
Unable to penetrate its inherent nature of being conditioned by that state,
không thể thấu hiểu được bản chất của chúng,
49
Nānāvipallāsamanupaviṭṭhā.
They are afflicted by various perversions (of perception).
nên đã rơi vào nhiều sự điên đảo.
50
10.
10.
10.
51
Kammappavattiñca phalappavattiṃ,
The arising of kamma and the arising of its results,
Về sự vận hành của nghiệp và sự vận hành của quả,
52
Ekattanānattanirīhadhammataṃ;
The nature of being one and many, inert (without a self-agent) phenomena;
về tính nhất thể và dị biệt, về bản chất vô vi,
53
Viññattisantānaghanena channato,
Since it is obscured by the dense continuity of consciousness,
do bị che lấp bởi sự dày đặc của dòng tương tục nhận thức,
54
Sivañjasaṃ no bhaṇituṃ samatthā.
They are unable to proclaim the straightforward path to peace.
họ không thể nói lên con đường an lành.
55
11.
11.
11.
56
Eko va so santikaro pabhaṅkaro,
He alone brings peace and dispels darkness,
Chỉ có một mình Ngài, bậc làm cho an tịnh, bậc soi sáng,
57
Saṅkhāya ñeyyāni asesitāni;
Having comprehended all things knowable without remainder;
đã biết rõ tất cả những gì cần được biết.
58
Tesañhi majjhe paramāsambhīvadaṃ,
Among these, he is capable of revealing
Trong số đó, Ngài có khả năng thuyết giảng
59
Sivañjasaṃ dīpayituṃ samattho.
The straightforward path to the supreme, most peaceful (Nibbāna).
con đường an lành tối thượng, đáng khao khát.
60
12.
12.
12.
61
So gotamo sakyasuto munindo,
That Gotama, the son of the Sakyas, the lord of sages,
Đức Gotama, con trai của dòng Sakya, bậc hiền giả tối thượng,
62
Sabbassa lokassa padīpabhūto;
Who is like a lamp to all the world;
là ngọn đèn của tất cả thế gian.
63
Anantasatte bhavabandhanamhā,
Looking with the fruit of compassion,
Ngài đã giải thoát vô số chúng sinh
64
Mocesi kāruññaphalānupekkhī.
Released infinite beings from the bonds of existence.
khỏi sự trói buộc của các hữu, với lòng từ bi vô lượng.
65

Abhinīhāradīpanīgāthā

Verses Elucidating His Aspiration

Các Kệ Giải Thích Sự Phát Nguyện

66
13.
13.
13.
67
Vadetha tassīdha anappakaṃ guṇaṃ,
Speak of his immeasurable quality here,
Hãy nói lên công đức không ít của Ngài ở đây,
68
Na tena tulyo paramo ca vijjati;
For there is no other equal to him, nor superior;
không có ai sánh bằng Ngài.
69
Kiṃ taṃ guṇaṃ taṃ sadisena dinnaṃ,
Was that quality given by one like him?
Công đức đó, có phải do người khác ban tặng,
70
Sayaṃkataṃ kinnu adhiccaladdhaṃ.
Was it self-made or attained by chance?
hay tự mình tạo ra, hay do ngẫu nhiên mà có?
71
14.
14.
14.
72
Nādhiccaladdhaṃ na ca pubbabuddhā,
It was not attained by chance, nor by former Buddhas,
Không phải do ngẫu nhiên mà có, cũng không phải do các Đức Phật quá khứ,
73
Brahmādinaṃ sammutiyā bahūnaṃ;
Nor by the consensus of many Brahmās and devas;
hay do sự đồng ý của nhiều vị Phạm thiên và các vị khác.
74
Sayaṃkateneva anopamena,
But by his own incomparable efforts,
Mà là do tự mình tạo ra bằng cách bố thí
75
Dānādinā laddhamidaṃ vipākaṃ.
Through dāna (generosity) and other perfections, this result was achieved.
và các pháp khác không thể so sánh, đã đạt được quả báo này.
76
15.
15.
15.
77
Ito catunnaṃ asaṅkhiyānaṃ,
Four asaṅkheyya (incalculable eons) from now,
Vào thời điểm bốn A-tăng-kỳ
78
Sataṃsahassānadhikānamatthake;
And more than a hundred thousand kappa (world-cycles) ago;
và một trăm ngàn đại kiếp vượt qua,
79
Kappe atītamhi sumedhatāpaso,
In that past eon, the ascetic Sumedha
trong đại kiếp đã qua, đạo sĩ Sumedha
80
Vehāyasaṃ gacchati iddhiyā tadā.
Ascended into the air by psychic power.
đã bay trên không trung bằng thần thông.
81
16.
16.
16.
82
Dipaṅkaro nāma jino sasaṅgho,
The Conqueror named Dīpaṅkara, with his Saṅgha,
Đức Phật Dīpaṅkara cùng với Tăng đoàn,
83
Rammaṃ puraṃ yāti virocamāno;
Shining brightly, was going to a delightful city;
đang rực rỡ đi vào một thành phố xinh đẹp,
84
Manussadevehibhipūjiyanto,
Being revered by humans and devas,
được chư thiên và loài người cúng dường,
85
Sahassaraṃsi viya bhāṇumā nabhe.
Like the brilliant sun with a thousand rays in the sky.
như mặt trời rực rỡ trên bầu trời.
86
17.
17.
17.
87
Tassañjasaṃ kātubahussahānaṃ,
Hearing "Buddha" while many were striving to make the path (for him),
Khi nghe nói Đức Phật đang đến trên con đường đó, có nhiều người đang sửa soạn,
88
Buddhoti sutvā sumano patīto;
Sumano (Sumedha) was delighted and overjoyed;
đạo sĩ Sumedha hoan hỷ trong tâm,
89
Mamajja dehaṃ panimassa datvā,
"By giving my body today for him,
“Hôm nay, ta sẽ dâng thân này cho Ngài,
90
Buddho ahaṃ hessamanāgatediso.
I shall become a Buddha in the future."
ta sẽ trở thành Phật trong tương lai.”
91
18.
18.
18.
92
Tasmiñjase kandaratamhi paṅke,
In that path, where there was a muddy ditch,
Trên con đường đó, có một chỗ lầy lội đầy bùn,
93
Katvāna setuṃ sayi so sadehaṃ;
He made a bridge and lay down his body;
Ngài đã nằm xuống, dùng thân mình làm cầu.
94
Buddho ayaṃ gacchatu piṭṭhiyā mamaṃ,
"Let this Buddha pass over my back,
“Nếu ta sẽ thành Phật trong tương lai,
95
Bodhissace hessati me anāgate.
If I am to attain Enlightenment in the future."
xin Đức Phật hãy bước qua lưng ta.”
96
19.
19.
19.
97
Ussīsakaṃ yāti jino hi tassa,
The Conqueror came to his head,
Đức Phật đã đến chỗ đầu của Ngài,
98
Ajjhāsayo sijjhatimassanāgate;
His aspiration would be fulfilled in the future;
biết rằng nguyện vọng của Ngài sẽ thành tựu trong tương lai.
99
Ñatvāna byākāsi asesato hi,
Knowing this, he fully declared,
Ngài đã tuyên bố rõ ràng,
100
Buddho ayaṃ hessatināgatesu.
"This one will be a Buddha in the future."
“Vị này sẽ thành Phật trong tương lai.”
101
20.
20.
20.
102
Sutvāna patto va mahābhisekaṃ,
Having heard this, as if he had attained a great consecration,
Nghe vậy, Ngài như đã được đại lễ quán đảnh,
103
Laddhaṃ va bodhiṃ samanussaranto;
Recalling as if he had already gained Enlightenment;
như đã đạt được giác ngộ; Ngài suy nghĩ lại.
104
Pūjetvā yāte munidevamānuse,
Having paid homage, as the Sage, devas, and humans departed,
Sau khi cúng dường chư Phật, chư thiên và loài người đã đi qua,
105
Uṭṭhāya so sammasi pāramī dasa.
He arose and contemplated the ten pāramī (perfections).
Ngài đứng dậy và quán xét mười pháp Ba-la-mật.
106
21.
21.
21.
107
Daḷhaṃ gahetvā samatiṃsapāramī,
Having firmly grasped the thirty pāramī,
Ngài đã kiên định nắm giữ ba mươi Ba-la-mật,
108
Sikkhattayañcassa jinassa santike;
And the three trainings (of virtue, concentration, and wisdom) in the presence of that Conqueror;
và ba học pháp của Đức Phật.
109
Kātuṃ samattho pi bhavassa pāraṃ,
Though capable of reaching the other shore of existence,
Dù có khả năng vượt qua biển khổ sinh tử,
110
Sattesu kāruññabalā bhavaṃ gato.
Driven by the power of compassion for beings, he remained in existence.
nhưng với sức mạnh của lòng từ bi đối với chúng sinh, Ngài đã tái sinh.
111
22.
22.
22.
112
Uppannuppannake so jinavaramatule pūjayitvā asesaṃ buddho eso hi oso bhavati niyamato byākato tehi tehi tesaṃ tesaṃ jinānaṃ acanamanupamaṃ pūjayitvā sirena,
Having worshipped all those incomparable Supreme Buddhas who appeared, and having been definitively declared by each of them, "This one will certainly be a Buddha," he endured every suffering and fulfilled the pāramī (perfections) that bestow all virtues, worshipping each of those Buddhas with unequalled reverence, bowing his head.
Ngài đã cúng dường tất cả các Đức Phật vĩ đại, vô song đã xuất hiện, và các Đức Phật đó đã tuyên bố rằng: "Vị này chắc chắn sẽ thành Phật." Sau khi cúng dường vô thượng các Đức Phật đó,
113
Taṃ taṃ dukkhaṃ sahitvā sakalaguṇadadaṃ pāramī pūrayittha.
Having endured all sufferings, he fulfilled the pāramīs which bestow all good qualities.
Ngài đã chịu đựng mọi khổ đau và viên mãn các Ba-la-mật ban tặng mọi công đức.
114

Bodhisambhāradīpanīgāthā

Verses Elucidating the Requisites for Enlightenment

Các Kệ Giải Thích Tư Lương Giác Ngộ

115
23.
23.
23.
116
So dukkhakhinnajanadassanadukkhakhinno,
Distressed by the sight of suffering beings who were weary of suffering,
Ngài đau khổ khi thấy chúng sinh chìm đắm trong đau khổ,
117
Kāruññameva janatāya akāsi niccaṃ;
He always acted with compassion for humanity;
luôn luôn khởi lòng từ bi đối với chúng sinh.
118
Tesaṃ hi mocanamupāyamidanti ñatvā,
Knowing this to be the means of their liberation,
Biết rằng đây là phương tiện để giải thoát họ,
119
Tādīparādhamapi attani ropayī so.
He planted such faults upon himself.
Ngài đã tự mình gánh chịu những lỗi lầm như vậy.
120
24.
24.
24.
121
Dānādinekavarapāramisāgaresu,
Even when immersed in the oceans of various noble perfections such as generosity,
Ngay cả khi chìm sâu trong đại dương Ba-la-mật tối thượng như bố thí,
122
Ogāḷhatāyapi paduṭṭhajanena dinnaṃ;
Whatever suffering, however great, was inflicted by wicked people,
những đau khổ do người ác gây ra,
123
Dukkhaṃ tathā atimahantatarampi kiñci,
He did not consider it anything but
dù có lớn đến đâu,
124
Nāññāsi sattahitamevea gavesayanto.
Always seeking the welfare of beings.
Ngài cũng không thấy gì khác ngoài việc tìm kiếm lợi ích cho chúng sinh.
125
25.
25.
25.
126
Chetvāna sīsaṃ hi sakaṃ dadanto,
Having cut off his own head and given it,
Khi Ngài tự mình cắt đầu để bố thí,
127
Maṃsaṃ pacitvāna sakaṃ dadanto;
Having cooked his own flesh and given it;
khi Ngài nấu thịt của mình để bố thí,
128
So cattagatto paṇidhānakāle,
He, whose body was given up at the time of aspiration,
Ngài đã từ bỏ thân mình vào thời điểm phát nguyện,
129
Duṭṭhassa kiṃ dussati chedanena.
What harm is it to him if a wicked person cuts him?
thì việc bị người ác cắt xẻ có gì mà đau khổ?
130
26.
26.
26.
131
Evaṃ anantamapi jātisatesu dukkhaṃ,
Thus, having experienced infinite suffering in hundreds of births,
Như vậy, Ngài đã chịu vô số khổ đau trong hàng trăm ngàn kiếp,
132
Patvāna sattahitameva gavesayanto;
Always seeking the welfare of beings;
luôn tìm kiếm lợi ích cho chúng sinh.
133
Dīpaṅkare gahitasīlasamādhipaññaṃ,
He perfectly guarded the virtue, concentration, and wisdom he had undertaken at Dīpaṅkara's time,
Ngài đã gìn giữ giới, định, tuệ đã phát nguyện trước Đức Dīpaṅkara,
134
Pālesi yāva sakabodhitale suniṭṭho.
Until he stood firmly at the foot of his own Bodhi tree.
cho đến khi viên mãn dưới cội Bồ-đề của mình.
135
27.
27.
27.
136
Yadābhinīhāramakā sumedho,
From the time Sumedha made his aspiration,
Khi đạo sĩ Sumedha phát nguyện,
137
Yadā ca maddiṃ adadā sivindo;
And the time he gave Maddī;
và khi Ngài bố thí hoàng hậu Maddī,
138
Etthantare jātisu kiñcipekaṃ,
During this interval, not a single birth
trong khoảng thời gian đó, không một kiếp nào
139
Niratthakaṃ no agamāsi tassa.
Of his passed by fruitlessly.
của Ngài trôi qua vô ích.
140
28.
28.
28.
141
Mahāsamudde jalabindutopi,
Even of a drop of water in the great ocean,
Số giọt nước trong đại dương còn ít hơn
142
Tadantre jāti anappakā va;
His births were far more numerous during that period;
số kiếp tái sinh trong khoảng thời gian đó.
143
Nirantaraṃ pūritapāramīnaṃ,
For one who continuously fulfilled the pāramī (perfections),
Làm sao có thể đo lường hay so sánh
144
Kathaṃ pamāṇaṃ upamā kuhiṃ vā.
How can there be a measure or a comparison?
sự viên mãn Ba-la-mật liên tục của Ngài?
145
29.
29.
29.
146
Yo maggapasse madhurambabījaṃ,
He who planted a sweet mango seed by the roadside
Người nào trồng một hạt xoài ngọt bên đường,
147
Chāyāphalatthāya mahājanānaṃ;
For the shade and fruit for the general public;
vì lợi ích bóng mát và quả cho đại chúng,
148
Ropesi tasmiṃ hi khaṇeva tena,
At that very moment, by him,
ngay tại thời điểm đó, người ấy đã nhận được
149
Chāyāphale puññamaladdhamuddhaṃ.
Merit beyond shade and fruit was attained.
phước báu của bóng mát và quả.
150
30.
30.
30.
151
Tatheva saṃsārapathe janānaṃ,
Likewise, when he offered himself for the welfare of beings on the path of Saṃsāra,
Cũng vậy, vì lợi ích của chúng sinh trên con đường luân hồi,
152
Hitāya attanamabhiropitakkhaṇe;
At that moment, the merit of those who would steal
ngay khi Ngài tự mình phát nguyện,
153
Siddhaṃ va puññūpari tassa tasmiṃ,
His wealth, limbs, and even life,
phước báu của Ngài đã thành tựu,
154
Dhanaṅgajīvaṃ pi haranti ye ye.
Was as if already accomplished for him.
ngay cả những ai đã cướp đoạt tài sản, thân thể, và mạng sống của Ngài.
155
31.
31.
31.
156
So sāgare jaladhikaṃ ruhiraṃ adāsi,
He gave more blood than the ocean's water;
Ngài đã bố thí máu nhiều hơn nước trong đại dương,
157
Bhūmāparājiya samaṃsamadāsi dānaṃ;
He gave flesh equal to the earth;
đã bố thí thịt bằng với đất;
158
Meruppamāṇamadhikañca samoḷisīsaṃ,
He gave heads more numerous than Mount Meru,
đã bố thí đầu nhiều hơn núi Meru,
159
Khe tārakādhikataraṃ nayanaṃ adāsi.
He gave eyes more numerous than the stars in the sky.
đã bố thí mắt nhiều hơn các vì sao trên trời.
160

Gabbhokkantidīpanīgāthā

Verses Elucidating the Conception

Các Kệ Giải Thích Sự Nhập Thai

161
32.
32.
32.
162
Gambhīrapānadānādisāgaresu hi thāmasā;
With strength, traversing the deep oceans of various perfections such as giving,
Với sức mạnh của mình, Ngài đã vượt qua các đại dương sâu thẳm của Ba-la-mật như bố thí,
163
Taranto maddidānena niṭṭhāpetvāna pāramī.
Having completed the pāramī with the gift of Maddī.
và đã viên mãn Ba-la-mật bằng việc bố thí hoàng hậu Maddī.
164
33.
33.
33.
165
Vasanto tusīte kāye bodhiparipākamāgamma;
Dwelling in the Tusita realm, having brought his Enlightenment to full maturity,
Sau khi trú ngụ trong cõi trời Tusita, đạt đến sự chín muồi của Bồ-đề,
166
Āyācanāya ca devānaṃ mātugabbhamupāgami.
And at the request of the devas, he entered his mother's womb.
và theo lời thỉnh cầu của chư thiên, Ngài đã nhập vào thai của mẫu thân.
167
34.
34.
34.
168
Sato ca sampajāno ca mātukucchimhi okkami;
Mindful and with full comprehension, he entered his mother's womb;
Ngài đã nhập vào bụng mẹ với chánh niệm và tỉnh giác.
169
Tassa okkantiyaṃ sabbā dasasahassī pakampittha.
At his conception, all ten thousand world-systems trembled.
Khi Ngài nhập thai, tất cả mười ngàn thế giới đều rung động.
170
35.
35.
35.
171
Tato pubbanimittāni dvattiṃsāni tadā siyuṃ;
Then, thirty-two auspicious signs appeared;
Khi đó, ba mươi hai điềm lành đã xuất hiện.
172
Tuṭṭhahaṭṭhā va sā mātā puttaṃ passati kucchiyaṃ.
His mother, delighted and overjoyed, saw her son in her womb.
Mẫu thân hoan hỷ, vui mừng nhìn thấy con trong bụng.
173

Vijāyanamaṅgaladīpanīgāthā

Verses Elucidating the Auspicious Birth

Các Kệ Giải Thích Đại Lễ Đản Sinh

174
36.
36.
36.
175
Sā puṇṇagabbhā dasamāsato paraṃ,
She, full-bellied, after ten months,
Bà, mang thai đủ mười tháng,
176
Gantvāna phullaṃ varalumbinīvanaṃ;
Having gone to the blooming, excellent Lumbinī grove;
Đến khu rừng Lumbinī tươi tốt;
177
Ṭhitā gahetvā varasālasākhaṃ,
Standing, grasping an excellent Sāla branch,
Đứng vịn cành cây sāla cao quý,
178
Vijāyi taṃ puttavaraṃ sukhena.
Gave birth to that excellent son with ease.
An lành sinh ra Thái tử tối thượng.
179
37.
37.
37.
180
Tadā sahassīdasalokadhātusu,
Then, in the thousand-fold world systems,
Khi ấy, trong mười ngàn thế giới,
181
Devā ca nāgā asurā ca yakkhā;
Devas, nāgas, asuras, and yakkhas;
Chư thiên, nāga, asura và dạ xoa;
182
Nānādisā maṅgalacakkavāḷaṃ,
From various directions to the auspicious cakkavāḷa,
Từ mọi phương hướng, đến cõi luân hồi cát tường,
183
Sumaṅgalaṃ maṅgalamāgamiṃsu.
Came for the supremely auspicious occasion.
Họ đến dự đại lễ cát tường.
184
38.
38.
38.
185
Anekasākhañca sahassamaṇḍalaṃ,
Many-branched, thousand-spoked,
Tán lọng ngàn cánh, nhiều nhánh,
186
Chattaṃ marū dhārayumantalikkhe;
Devas held a parasol in the sky;
Chư thiên giương lên giữa không trung;
187
Suvaṇṇadaṇḍā vipatanti cāmarā,
Golden-handled whisks waved,
Phất trần cán vàng bay phấp phới,
188
Khajjiṃsu bherī ca nadiṃsu saṅkhā.
Drums were beaten, and conches blew.
Trống được đánh, tù và vang dội.
189
39.
39.
39.
190
Malenakenāpi anūpalitto,
Untainted even by any impurity,
Không bị vấy bẩn bởi bất kỳ tạp uế nào,
191
Ṭhito va pādāni pasārayanto;
Standing, extending his feet;
Đứng thẳng, duỗi đôi chân;
192
Kathī va dhammāsanatotaranto,
Like a speaker descending from a Dhamma seat,
Như một vị thuyết pháp bước xuống từ pháp tòa,
193
Jāto yathādiccavaro nabhamhā.
He was born, like an excellent sun from the sky.
Ngài đản sinh như mặt trời tối thượng từ bầu trời.
194
40.
40.
40.
195
Khīṇāsavā brahmagaṇopagantvā,
Brahmās, free from taints, approaching,
Chư Phạm thiên đã đoạn tận lậu hoặc (khīṇāsava) đến gần,
196
Suvaṇṇajālena paṭiggahesuṃ;
Received him with a golden net;
Đón Ngài bằng lưới vàng;
197
Tato ca devājinacammakena,
Then devas with a divine antelope-skin,
Sau đó chư thiên dùng da nai thần,
198
Tato dukūlena ca taṃ manussā.
Then humans with fine cloth.
Sau đó loài người dùng vải dukūla.
199
41.
41.
41.
200
Tesaṃ pi hatthā varabhūmiyaṃ ṭhito,
From their hands, standing on the excellent ground,
Từ tay họ, Ngài đứng trên đất quý,
201
Disā vilokesi sabbā samantato;
He surveyed all directions all around;
Nhìn khắp mọi phương hướng;
202
Vadiṃsu devā pi ca brahmakāyikā,
And devas of the Brahmā realm said,
Chư thiên thuộc cõi Phạm thiên cũng xưng tán,
203
Tayā samo katthaci natthi uttaro.
"There is none equal to you, nor superior, anywhere."
“Không ai sánh bằng Ngài, không ai cao quý hơn Ngài.”
204
42.
42.
42.
205
Gantvāna uttaraṃ satta padavārehi vikkamo,
Going north with seven strides,
Bước bảy bước về phía bắc,
206
Sīhanādaṃ nadī tesaṃ devatānaṃ hi sāvayaṃ.
He roared a lion's roar, making it known to those devas.
Ngài rống tiếng sư tử để chư thiên nghe.
207
43.
43.
43.
208
Tato puttaṃ gahetvāna gatā mātā sakaṅgharaṃ,
Then, taking her son, the mother went to her own home;
Sau đó, mẹ Ngài ôm con trở về nhà,
209
Mātā sattamiyaṃ gantvā deaputtattamāgami.
The mother passed away on the seventh day, reaching the state of a divine being.
Mẹ Ngài qua đời vào ngày thứ bảy, sinh làm thiên tử.
210
44.
44.
44.
211
Te brahmaṇā pañcamiyaṃ subhuttā,
Those brahmins, having partaken of a good meal on the fifth day,
Năm vị Bà la môn đã ăn no,
212
Nāmaṃ gahetuṃ varalakkhaṇāni;
To give him a name, and seeing the excellent marks;
Để đặt tên và xem các tướng tốt;
213
Disvāna ekaṅgulimukkhipiṃsu,
They raised one finger, saying,
Sau khi xem, họ giơ một ngón tay lên,
214
Buddho ayaṃ hessati vītarāgo.
"He will be a Buddha, free from craving."
“Vị này sẽ thành Phật, đã ly tham.”
215
45.
45.
45.
216
Jiṇṇañca disvā byādhikaṃ matañca,
Seeing the old, the sick, and the dead,
Thấy người già, người bệnh, người chết,
217
Avhāyitaṃ pabbajitañca disvā;
And seeing a monk, invited by them;
Và thấy một vị xuất gia thanh tịnh;
218
Ohāya pabbajjamupeti kāme,
Abandoning sensual pleasures, he will go forth,
Ngài sẽ từ bỏ dục lạc để xuất gia,
219
Buddho ayaṃ hessati vītarāgo.
"He will be a Buddha, free from craving."
Vị này sẽ thành Phật, đã ly tham.
220

Agāriyasampattidīpanīgāthā

Verses Expounding Householder Prosperity

Các bài kệ diễn tả sự thành tựu của đời sống tại gia

221
46.
46.
46.
222
Kālakkamena cando va vaḍḍhanto vaḍḍhite kule,
Growing gradually like the moon, he grew up in the family,
Theo thời gian, như trăng tròn, Ngài lớn lên trong gia tộc,
223
Puññodayenudento so bhāṇumā viya ambare.
Rising with the dawn of merit, like the sun in the sky.
Như mặt trời mọc trên bầu trời nhờ phước báu.
224
47.
47.
47.
225
Siddhathako hi siddhattho laddhā deviṃ yasodharaṃ,
Siddhattha, being successful, attained Princess Yasodharā,
Siddhattha, người đã thành tựu, cưới công chúa Yasodharā,
226
Cattālīsasahassehi pūritthīhi purakkhito.
Surrounded by forty thousand women.
Được bốn mươi ngàn phụ nữ vây quanh.
227
48.
48.
48.
228
Rammasurammasubhesu gharesu,
In delightful, very delightful, and auspicious homes,
Trong những cung điện Ramma, Suramma và Subha,
229
Tiṇṇamutūnamanucchavikesu;
Suitable for the three seasons;
Phù hợp với ba mùa;
230
Dibbasukhaṃ viya bhuñji sukhaṃ so,
He enjoyed happiness like divine bliss,
Ngài hưởng thụ hạnh phúc như chư thiên,
231
Acchariyabbhutarājavibhūtiṃ.
An amazing and wonderful royal glory.
Với sự vinh hiển vương giả kỳ diệu và phi thường.
Next Page →

Settings