Tena pana ekāsanikena āsanasālāyaṃ nisīdantena therāsane anisīditvā ‘‘idaṃ mayhaṃ pāpuṇissatī’’ti patirūpaṃ āsanaṃ sallakkhetvā nisīditabbaṃ.
A bhikkhu observing the Ekāsanika practice, when sitting in the alms-hall, should not sit in the seat of an elder, but should observe a suitable seat, thinking, "This will be for me," and then sit.
Vị tỳ khưu thực hành hạnh nhất tọa thực ấy, khi ngồi trong nhà ăn, không nên ngồi vào ghế của trưởng lão, mà nên nhận biết một chỗ ngồi thích hợp và ngồi xuống với ý nghĩ: “Chỗ này sẽ dành cho con”.
Sacassa vippakate bhojane ācariyo vā upajjhāyo vā āgacchati, uṭṭhāya vattaṃ kātuṃ vaṭṭati.
If, while his meal is not yet finished, his preceptor or teacher arrives, it is proper for him to rise and perform his duties.
Nếu trong khi đang ăn, vị thầy tế độ hoặc thầy y chỉ đến, vị ấy được phép đứng dậy để làm phận sự.
Tipiṭakacūḷābhayatthero panāha ‘‘āsanaṃ vā rakkheyya bhojanaṃ vā, ayañca vippakatabhojano, tasmā vattaṃ karotu, bhojanaṃ pana mā bhuñjatū’’ti.
However, the Elder Tipiṭakacūḷābhayā said, "One should protect one's seat or one's meal; and this one's meal is unfinished, therefore, he should perform his duty, but he should not eat the meal again."
Tuy nhiên, Trưởng lão Tipiṭaka Cūḷābhaya nói rằng: “Hoặc nên giữ gìn chỗ ngồi, hoặc nên giữ gìn bữa ăn. Vị này đang ăn dở, vì vậy hãy làm phận sự, nhưng không nên ăn lại nữa”.
Idamassa vidhānaṃ.
This is the instruction for him.
Đây là phương pháp của hạnh này.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By distinction, this too is of three kinds.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭho appaṃ vā hotu bahu vā, yamhi bhojane hatthaṃ otāreti, tato aññaṃ gaṇhituṃ na labhati.
Among these, the excellent practitioner, whether the food is little or much, once he has put his hand into a dish of food, he is not permitted to take from another dish.
Trong đó, bậc thượng, dù thức ăn ít hay nhiều, khi đã đặt tay vào món ăn nào thì không được phép lấy món khác.
Sacepi manussā ‘‘therena na kiñci bhutta’’nti sappiādīni āharanti, bhesajjatthameva vaṭṭanti, na āhāratthaṃ.
Even if people bring ghee and other things, saying, "The Elder has eaten nothing," they are only suitable for medicine, not for food.
Nếu có người nghĩ rằng “vị trưởng lão chưa ăn gì cả” và mang đến bơ sữa, thì những thứ đó chỉ được dùng như thuốc, không được dùng như thức ăn.
Majjhimo yāva patte bhattaṃ na khīyati, tāva aññaṃ gaṇhituṃ labhati.
The medium practitioner is permitted to take from other dishes as long as the rice in his bowl is not exhausted.
Bậc trung, chừng nào cơm trong bát chưa hết, thì được phép lấy món khác.
Ayañhi bhojanapariyantiko nāma hoti.
Indeed, this one is called the 'meal-limit' practitioner.
Vị này được gọi là người có giới hạn là bữa ăn.
Muduko yāva āsanā na vuṭṭhāti tāva bhuñjituṃ labhati.
The soft practitioner is permitted to eat as long as he has not risen from his seat.
Bậc hạ, chừng nào chưa đứng dậy khỏi chỗ ngồi, thì được phép ăn.
So hi udakapariyantiko vā hoti yāva pattadhovanaṃ na gaṇhāti tāva bhuñjanato, āsanapariyantiko vā yāva na vuṭṭhāti tāva bhuñjanato.
He is either 'water-limit' (as long as he has not taken water to wash his bowl) or 'seat-limit' (as long as he has not risen from his seat).
Vị ấy hoặc có giới hạn là nước, vì ăn cho đến khi lấy nước rửa bát; hoặc có giới hạn là chỗ ngồi, vì ăn cho đến khi đứng dậy.
Ayaṃ panānisaṃso, appābādhatā, appātaṅkatā, lahuṭṭhānaṃ, balaṃ, phāsuvihāro, anatirittapaccayā anāpatti, rasataṇhāvinodanaṃ appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
These are the advantages: freedom from illness, freedom from ailments, ease of rising, strength, comfortable living, not incurring an offense due to residual requisites, dispelling craving for tastes, and conformity with dispassion and the like.
Đây là những lợi ích: Ít bệnh tật, ít ốm đau, thân thể nhẹ nhàng, có sức lực, sống an lạc, không phạm tội do vật thực dư thừa, loại bỏ ái dục về vị, và có nếp sống thuận theo các pháp như thiểu dục.
Tena pana pattapiṇḍikena yāgupānakāle bhājane ṭhapetvā byañjane laddhe byañjanaṃ vā paṭhamaṃ khāditabbaṃ, yāgu vā pātabbā.
A bhikkhu observing the Pattapiṇḍika practice, at the time of drinking gruel, if condiments are received (when gruel is) placed in a separate bowl, he should first eat the condiment or drink the gruel.
Vị tỳ khưu thực hành hạnh ăn trong bát ấy, vào lúc uống cháo, khi nhận được thức ăn mặn đựng trong một vật dụng, thì hoặc nên ăn thức ăn mặn trước, hoặc nên uống cháo trước.
Sace pana yāguyaṃ pakkhipati, pūtimacchakādimhi byañjane pakkhitte yāgu paṭikūlā hoti, appaṭikūlameva ca katvā bhuñjituṃ vaṭṭati.
However, if he puts it into the gruel, when a condiment like rotten fish is added, the gruel becomes repulsive, and it is only proper to eat it after making it unrepulsive.
Nếu trộn vào cháo, mà thức ăn mặn như cá khô bị hỏng, thì cháo trở nên đáng ghê tởm, và chỉ nên ăn những gì không đáng ghê tởm.
Tasmā tathārūpaṃ byañjanaṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ.
Therefore, this was said with such a condiment in mind.
Vì vậy, điều này được nói liên quan đến loại thức ăn mặn như vậy.
Yaṃ pana madhusakkarādikaṃ appaṭikūlaṃ hoti, taṃ pakkhipitabbaṃ.
But if it is something like honey or sugar, which is not repulsive, that should be put in.
Những thứ không đáng ghê tởm như mật ong, đường thì nên trộn vào.
Gaṇhantena ca pamāṇayuttameva gaṇhitabbaṃ.
And when taking (food), only a suitable amount should be taken.
Và khi nhận, chỉ nên nhận với lượng vừa phải.
Āmakasākaṃ hatthena gahetvā khādituṃ vaṭṭati.
It is proper to take raw vegetables with the hand and eat them.
Được phép dùng tay cầm rau sống để ăn.
Tathā pana akatvā patteyeva pakkhipitabbaṃ.
But without doing so, it should be put into the bowl itself.
Tuy nhiên, không nên làm như vậy mà nên cho vào trong bát.
Dutiyakabhājanassa pana paṭikkhittattā aññaṃ rukkhapaṇṇampi na vaṭṭatīti idamassa vidhānaṃ.
And because a second dish is rejected, even another tree leaf is not proper. This is the instruction for him.
Vì đã từ bỏ vật dụng thứ hai, nên ngay cả một chiếc lá cây khác cũng không được phép dùng. Đây là phương pháp của hạnh này.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By distinction, this too is of three kinds.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭhassa aññatra ucchukhādanakālā kacavarampi chaḍḍetuṃ na vaṭṭati.
For the excellent practitioner, it is not proper to discard even trash, except during the time of chewing sugarcane.
Trong đó, đối với bậc thượng, ngoài lúc ăn mía, không được phép vứt bỏ cả rác.
Odanapiṇḍamacchamaṃsapūvepi bhinditvā khādituṃ na vaṭṭati.
It is not proper to break up rice-balls, fish, meat, or cakes before eating them.
Cũng không được phép bẻ nhỏ cơm vắt, cá, thịt, hay bánh để ăn.
Majjhimassa ekena hatthena bhinditvā khādituṃ vaṭṭati, hatthayogī nāmesa.
For the medium practitioner, it is proper to break them up with one hand and eat; he is called a 'hand-practitioner'.
Đối với bậc trung, được phép dùng một tay để bẻ nhỏ và ăn, vị này được gọi là hatthayogī (người dùng tay).
Muduko pana pattayogī nāma hoti, tassa yaṃ sakkā hoti patte pakkhipituṃ, taṃ sabbaṃ hatthena vā dantehi vā bhinditvā khādituṃ vaṭṭati.
The soft practitioner, however, is called a 'bowl-practitioner'; for him, whatever can be put into the bowl, all of that is proper to break up with the hand or teeth and eat.
Còn bậc hạ được gọi là pattayogī (người dùng bát), đối với vị này, tất cả những gì có thể cho vào bát đều được phép dùng tay hoặc răng để bẻ nhỏ và ăn.
Ayaṃ panānisaṃso, nānārasataṇhāvinodanaṃ.
These are the advantages: dispelling craving for diverse tastes.
Đây là những lợi ích: Loại bỏ ái dục đối với các vị khác nhau.
Atricchatāya pahānaṃ, āhāre payojanamattadassitā, thālakādipariharaṇakhedābhāvo, avikkhittabhojitā, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
Abandonment of excessive desire, seeing only the purpose in food, absence of fatigue from carrying plates and the like, undisturbed eating, and conformity with dispassion and the like.
Từ bỏ sự ham muốn quá độ, thấy được mục đích duy nhất của thức ăn, không có sự mệt mỏi trong việc mang vác đĩa chén, ăn uống không phân tâm, và có nếp sống thuận theo các pháp như thiểu dục.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
According to its divisions, this (practice) is also of three kinds.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭho yasmā paṭhamapiṇḍe pavāraṇā nāma natthi, tasmiṃ pana ajjhohariyamāne aññaṃ paṭikkhipato hoti, tasmā evaṃ pavārito paṭhamapiṇḍaṃ ajjhoharitvā dutiyapiṇḍaṃ na bhuñjati.
Among these, the highest (practice) is such that there is no 'invitation' (pavāraṇā) with the first mouthful; but when that (first mouthful) is swallowed, it implies a rejection of anything further. Therefore, a bhikkhu thus 'invited' (pavārito), having swallowed the first mouthful, does not eat a second mouthful.
Trong đó, bậc ưu việt (ukkaṭṭha), vì không có sự từ chối thức ăn (pavāraṇā) đối với miếng cơm đầu tiên, nhưng khi đã nuốt miếng cơm đó thì có sự từ chối các thức ăn khác, do đó, vị đã từ chối như vậy, sau khi nuốt miếng cơm đầu tiên, sẽ không thọ dụng miếng cơm thứ hai.
Majjhimo yasmiṃ bhojane pavārito, tadeva bhuñjati.
The middle (practice) is such that a bhikkhu who is 'invited' while eating, eats only that (food already in the bowl).
Bậc trung bình (majjhima), khi đã từ chối thức ăn nào, thì chỉ thọ dụng thức ăn đó (còn lại trong bát).
Muduko pana yāva āsanā na vuṭṭhāti tāva bhuñjati.
The mild (practice) is such that a bhikkhu eats until he rises from his seat.
Còn bậc mềm yếu (muduka) thì thọ dụng cho đến khi nào chưa rời khỏi chỗ ngồi.
Ayaṃ panānisaṃso, anatirittabhojanāpattiyā dūrabhāvo, odarikattābhāvo, nirāmisasannidhitā, puna pariyesanāya abhāvo, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
And this is the advantage: being far from the offense of eating what is not extra (beyond what is allowed), absence of gluttony, detachment from material possessions, absence of searching again (for food), and consistency with virtues such as fewness of wishes.
Đây là lợi ích: tránh xa tội thọ dụng thức ăn không đúng pháp (anatirittabhojanāpatti), không tham ăn, không tích trữ vật thực, không phải tìm kiếm lại, và phù hợp với các đức tính như thiểu dục (appicchatā).
Tena pana āraññikena gāmantasenāsanaṃ pahāya araññe aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ.
By that forest dweller, a bhikkhu, having abandoned a dwelling near a village, must let the dawn appear while in the forest.
Vị Tỳ-kheo trú xứ rừng đó phải rời bỏ trú xứ gần làng và để bình minh ló dạng trong rừng.
Tattha saddhiṃ upacārena gāmoyeva gāmantasenāsanaṃ.
Here, a village, together with its precincts, is called a dwelling near a village.
Trong đó, trú xứ gần làng (gāmantasenāsana) chính là làng cùng với khu vực ngoại vi của nó.
Gāmūpacāro nāma parikkhittassa gāmassa sace anurādhapurasseva dve indakhīlā honti, abbhantarime indakhīle ṭhitassa thāmamajjhimassa purisassa leḍḍupāto.
The village precinct (gāmūpacāro) for an enclosed village, such as Anurādhapura, which has two gateposts, is the range of a clod thrown by a strong, average man standing at the inner gatepost.
Khu vực ngoại vi làng (gāmūpacāra) là, đối với một ngôi làng có hàng rào, ví dụ như Anurādhapura có hai cột trụ cổng (indakhīla), thì đó là nơi một cục đất ném từ cột trụ cổng bên trong bởi một người đàn ông có sức mạnh trung bình sẽ rơi xuống.
Tassa lakkhaṇaṃ yathā taruṇamanussā attano balaṃ dassentā bāhaṃ pasāretvā leḍḍuṃ khipanti, evaṃ khittassa leḍḍussa patanaṭṭhānabbhantaranti vinayadharā.
Its characteristic, according to Vinaya masters, is the area within where a clod falls when thrown like young men demonstrating their strength by extending their arms and throwing clods.
Đặc điểm của nó, theo các bậc thông hiểu Vinaya, là bên trong phạm vi nơi cục đất rơi xuống, giống như cách những người trẻ tuổi thể hiện sức mạnh của mình bằng cách vung tay ném cục đất.
Suttantikā pana kākanivāraṇaniyamena khittassāti vadanti.
However, the Suttantikas say it is the area where a clod falls when thrown in a manner to ward off crows.
Tuy nhiên, các bậc thông hiểu Suttanta nói rằng đó là nơi cục đất rơi xuống khi ném theo cách xua đuổi quạ.
Aparikkhittagāme yaṃ sabbapaccantimassa gharassa dvāre ṭhito mātugāmo bhājanena udakaṃ chaḍḍeti, tassa patanaṭṭhānaṃ gharūpacāro.
For an unenclosed village, the house precinct (gharūpacāro) is the area where water falls when a woman standing at the door of the outermost house throws it from a vessel.
Trong một ngôi làng không có hàng rào, nơi một người phụ nữ đứng ở cửa ngôi nhà cuối cùng ném nước từ một cái bình, thì nơi nước rơi xuống là khu vực ngoại vi nhà (gharūpacāra).
Tato vuttanayena eko leḍḍupāto gāmo, dutiyo gāmūpacāro.
From that, according to the stated method, one clod-throw is the village, and the second is the village precinct.
Từ đó, theo cách đã nói, một tầm ném đất là làng, và tầm ném đất thứ hai là khu vực ngoại vi làng.
Araññaṃ pana vinayapariyāye tāva ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañca sabbametaṃ arañña’’nti (pārā. 92) vuttaṃ.
As for the forest (arañña), in the Vinaya context it is stated: "Excluding the village and the village precinct, all of this is forest."
Về rừng (arañña), trong cách giải thích theo Vinaya, có nói: "Tất cả những gì không phải làng và khu vực ngoại vi làng đều là rừng."
Abhidhammapariyāye ‘‘nikkhamitvā bahi indakhīlā, sabbametaṃ arañña’’nti (vibha. 529) vuttaṃ.
In the Abhidhamma context, it is stated: "Having gone outside the gateposts, all of this is forest."
Trong cách giải thích theo Abhidhamma, có nói: "Tất cả những gì nằm ngoài cột trụ cổng đều là rừng."
Imasmiṃ pana suttantikapariyāye ‘‘āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchima’’nti idaṃ lakkhaṇaṃ.
However, in this Suttanta context, the characteristic is "A forest dwelling (senāsana) is five hundred bows distant as its closest limit."
Tuy nhiên, trong cách giải thích theo Suttanta này, đặc điểm là: "Trú xứ rừng là nơi cách xa làng năm trăm cung (pañcadhanusatikaṃ)."
Taṃ āropitena ācariyadhanunā parikkhittassa gāmassa indakhīlato aparikkhittassa paṭhamaleḍḍupātato paṭṭhāya yāva vihāraparikkhepā minitvā vavatthapetabbaṃ.
This (distance) should be measured and determined from the gatepost of an enclosed village, or from the first clod-throw of an unenclosed village, up to the boundary of the monastery, using a teacher's bow with an applied string.
Đó phải được đo lường và xác định từ cột trụ cổng của một ngôi làng có hàng rào, hoặc từ nơi cục đất đầu tiên rơi xuống của một ngôi làng không có hàng rào, cho đến ranh giới của tu viện, bằng một cây cung của vị thầy (ācariyadhanu) đã được căng dây.
Sace pana vihāro aparikkhitto hoti, yaṃ sabbapaṭhamaṃ senāsanaṃ vā bhattasālā vā dhuvasannipātaṭṭhānaṃ vā bodhi vā cetiyaṃ vā dūre cepi senāsanato hoti, taṃ paricchedaṃ katvā minitabbanti vinayaṭṭhakathāsu vuttaṃ.
If the monastery is unenclosed, even if a dwelling, a refectory, a permanent assembly place, a Bodhi tree, or a cetiya is far from the dwelling, that should be made the boundary and measured, as stated in the Vinaya Commentaries.
Nếu tu viện không có hàng rào, thì phải đo lường bằng cách xác định ranh giới là nơi trú xứ đầu tiên, hoặc trai đường, hoặc nơi tụ họp thường xuyên, hoặc cây Bồ-đề, hoặc bảo tháp, ngay cả khi nó cách xa trú xứ – điều này được nói trong các bộ Vinaya Aṭṭhakathā.
Majjhimaṭṭhakathāyaṃ pana vihārassapi gāmasseva upacāraṃ nīharitvā ubhinnaṃ leḍḍupātānaṃ antarā minitabbanti vuttaṃ.
In the Majjhima Commentary, however, it is stated that the precinct of the monastery should also be taken, just like that of the village, and the measurement made between the two clod-throws.
Trong Majjhima Aṭṭhakathā thì nói rằng phải đo lường giữa hai tầm ném đất, sau khi đã xác định khu vực ngoại vi của tu viện giống như của làng.
Idamettha pamāṇaṃ.
This is the standard here.
Đây là tiêu chuẩn ở đây.
Sacepi āsanne gāmo hoti, vihāre ṭhitehi mānusakānaṃ saddo suyyati, pabbatanadīādīhi pana antaritattā na sakkā ujuṃ gantuṃ.
Even if a village is nearby, and the sound of humans can be heard by those staying in the monastery, if it is impossible to go straight (to the village) due to being obstructed by mountains, rivers, etc.,
Ngay cả khi làng ở gần, và tiếng người có thể nghe thấy từ tu viện, nhưng vì bị ngăn cách bởi núi, sông, v.v., nên không thể đi thẳng được.
Yo tassa pakatimaggo hoti, sacepi nāvāya sañcaritabbo, tena maggena pañcadhanusatikaṃ gahetabbaṃ.
the five hundred bows should be measured along the customary path, even if it must be traversed by boat.
Nếu có con đường tự nhiên dẫn đến đó, ngay cả khi phải đi bằng thuyền, thì phải lấy năm trăm cung theo con đường đó.
Yo pana āsannagāmassa aṅgasampādanatthaṃ tato tato maggaṃ pidahati, ayaṃ dhutaṅgacoro hoti.
But if someone blocks paths here and there to complete the measure for a nearby village, that person is a dhutaṅga thief.
Còn vị Tỳ-kheo nào cố tình chặn đường từ nơi này đến nơi khác để hoàn thành tiêu chuẩn (năm trăm cung) của làng gần, thì vị đó là kẻ trộm hạnh đầu đà.
Sace pana āraññikassa bhikkhuno upajjhāyo vā ācariyo vā gilāno hoti, tena araññe sappāyaṃ alabhantena gāmantasenāsanaṃ netvā upaṭṭhātabbo.
If a forest-dwelling bhikkhu's preceptor or teacher is ill, and suitable requisites cannot be found in the forest, he must be taken to a dwelling near a village and attended to.
Tuy nhiên, nếu vị Tỳ-kheo trú xứ rừng có một vị thầy tế độ (upajjhāya) hoặc một vị giáo thọ (ācariya) bị bệnh, và không tìm được thuốc men phù hợp trong rừng, thì vị đó phải đưa thầy đến trú xứ gần làng để chăm sóc.
Kālasseva pana nikkhamitvā aṅgayuttaṭṭhāne aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ.
However, the bhikkhu must leave early and let the dawn appear in a place that fulfills the dhutaṅga requirement.
Nhưng vị đó phải rời đi sớm và để bình minh ló dạng ở nơi phù hợp với hạnh đầu đà.
Sace aruṇuṭṭhānavelāyaṃ tesaṃ ābādho vaḍḍhati, tesaṃyeva kiccaṃ kātabbaṃ.
If the illness of the preceptor or teacher worsens at the time of dawn, then their needs must be attended to.
Nếu vào lúc bình minh ló dạng mà bệnh tình của các vị ấy trở nặng, thì phải làm các công việc chăm sóc cho các vị ấy.
Na dhutaṅgasuddhikena bhavitabbanti idamassa vidhānaṃ.
One should not be concerned with the purity of the dhutaṅga – this is its regulation.
Không nên cố gắng giữ gìn sự thanh tịnh của hạnh đầu đà – đây là quy định của hạnh này.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
According to its divisions, this (practice) is also of three kinds.
Về các loại, hạnh này cũng có ba loại.
Tattha ukkaṭṭhena sabbakālaṃ araññe aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ.
Among these, for the highest (practice), dawn must be allowed to appear in the forest at all times.
Trong đó, bậc ưu việt (ukkaṭṭha) phải để bình minh ló dạng trong rừng suốt mọi lúc.
Majjhimo cattāro vassike māse gāmante vasituṃ labhati.
The middle (practitioner) is permitted to reside near a village during the four months of the rainy season.
Bậc trung bình (majjhima) được phép ở gần làng trong bốn tháng mùa mưa.
Muduko hemantikepi.
The mild (practitioner) is permitted (to reside near a village) also during the (four months of the) winter season.
Bậc mềm yếu (muduka) được phép ở cả trong mùa đông.
Imesaṃ pana tiṇṇampi yathā paricchinne kāle araññato āgantvā gāmantasenāsane dhammassavanaṃ suṇantānaṃ aruṇe uṭṭhitepi dhutaṅgaṃ na bhijjati.
However, for all three of these, if they come from the forest at the stipulated times and listen to a Dhamma discourse in a dwelling near a village, their dhutaṅga is not broken even if dawn appears while they are listening.
Tuy nhiên, đối với cả ba bậc này, nếu họ đến từ rừng vào thời điểm đã được quy định và nghe pháp ở trú xứ gần làng, thì hạnh đầu đà của họ không bị phá vỡ ngay cả khi bình minh ló dạng.
Sutvā gacchantānaṃ antarāmagge uṭṭhitepi na bhijjati.
Nor is it broken if dawn appears while they are on their way back after having listened.
Nếu họ đang đi trên đường về sau khi nghe pháp mà bình minh ló dạng, thì hạnh đầu đà của họ cũng không bị phá vỡ.
Sace pana uṭṭhitepi dhammakathike muhuttaṃ nipajjitvā gamissāmāti niddāyantānaṃ aruṇaṃ uṭṭhahati, attano vā ruciyā gāmantasenāsane aruṇaṃ uṭṭhapenti, dhutaṅgaṃ bhijjatīti ayamettha bhedo.
But if dawn appears for those who, after the Dhamma speaker has risen, lie down for a moment thinking "We will go after a nap," or if they intentionally let dawn appear in a dwelling near a village, then the dhutaṅga is broken – this is the distinction here.
Nhưng nếu bình minh ló dạng trong khi họ đang ngủ, nghĩ rằng "người thuyết pháp đã dậy rồi, chúng ta sẽ nằm một lát rồi đi", hoặc nếu họ tự ý để bình minh ló dạng ở trú xứ gần làng, thì hạnh đầu đà bị phá vỡ – đây là sự phá vỡ trong trường hợp này.
Ayaṃ panānisaṃso, āraññiko bhikkhu araññasaññaṃ manasikaronto bhabbo aladdhaṃ vā samādhiṃ paṭiladdhuṃ laddhaṃ vā rakkhituṃ, satthāpissa attamano hoti.
And this is the advantage: a forest-dwelling bhikkhu, by attending to the perception of the forest, is capable of attaining concentration not yet attained or maintaining concentration already attained, and the Teacher is pleased with him.
Đây là lợi ích: Vị Tỳ-kheo trú xứ rừng, khi quán niệm về rừng, có khả năng đạt được định chưa đạt được, hoặc bảo vệ định đã đạt được; và Đức Bổn Sư cũng hoan hỷ với vị ấy.
Yathāha – ‘‘tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārenā’’ti (a. ni. 6.42; 8.86).
As it is said: "Therefore, Nāgita, I am pleased with that bhikkhu's forest dwelling."
Như Ngài đã nói: "Này Nāgita, Ta hoan hỷ với vị Tỳ-kheo đó vì sự sống trong rừng của vị ấy."
Pantasenāsanavāsino cassa asappāyarūpādayo cittaṃ na vikkhipanti, vigatasantāso hoti, jīvitanikantiṃ jahati, pavivekasukharasaṃ assādeti, paṃsukūlikādibhāvopi cassa patirūpo hotīti.
For one residing in a remote dwelling, unsuitable sights and so forth do not distract the mind; he is free from fear, abandons attachment to life, experiences the bliss of seclusion, and the state of a rag-robe wearer (paṃsukūlika) and others is also suitable for him.
Đối với vị sống ở trú xứ xa vắng, các sắc tướng không phù hợp, v.v., không làm tâm vị ấy xao động; vị ấy không còn sợ hãi; từ bỏ sự quyến luyến cuộc sống; nếm trải hương vị an lạc của sự độc cư; và việc thực hành hạnh phấn tảo y (paṃsukūlika) cũng phù hợp với vị ấy.
Tena pana rukkhamūlikena sīmantarikarukkhaṃ, cetiyarukkhaṃ, niyyāsarukkhaṃ, phalarukkhaṃ, vaggulirukkhaṃ, susirarukkhaṃ, vihāramajjhe ṭhitarukkhanti ime rukkhe vivajjetvā vihārapaccante ṭhitarukkho gahetabboti idamassa vidhānaṃ.
That tree-root dweller, however, should avoid these trees: a boundary tree, a shrine tree, a gum tree, a fruit tree, a bat-dwelling tree, a hollow tree, and a tree standing in the middle of a monastery. He should take a tree situated at the outskirts of the monastery. This is the prescription for it.
Vị rukkhamūlika (hành giả ở gốc cây) ấy, sau khi tránh những cây này: cây ở biên giới, cây được thờ cúng, cây có nhựa, cây ăn quả, cây có dơi ở, cây có hốc, và cây nằm giữa tu viện, nên chọn cây ở bìa tu viện. Đây là phương pháp của hạnh này.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By division, however, this too is threefold.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭho yathārucitaṃ rukkhaṃ gahetvā paṭijaggāpetuṃ na labhati.
Among these, the highest type is not permitted to take any tree he likes and have it maintained.
Trong đó, bậc thượng không được phép cho dọn dẹp gốc cây theo ý mình.
Pādena paṇṇasaṭaṃ apanetvā vasitabbaṃ.
He must sweep away fallen leaves with his foot and dwell there.
Phải dùng chân gạt lá rụng đi rồi mới ở.
Majjhimo taṃ ṭhānaṃ sampattehiyeva paṭijaggāpetuṃ labhati.
The middle type is permitted to have the place maintained only by those who come to that spot.
Bậc trung được phép cho những người đến nơi đó dọn dẹp giúp.
Mudukena ārāmikasamaṇuddese pakkositvā sodhāpetvā samaṃ kārāpetvā vālukaṃ okirāpetvā pākāraparikkhepaṃ kārāpetvā dvāraṃ yojāpetvā vasitabbaṃ.
The lowest type should call the monastery workers and novice monks, have them clean the area, level it, spread sand, build a fence enclosure, and set up a gate before dwelling there.
Bậc hạ có thể gọi người coi sóc tịnh xá hoặc sa-di đến dọn dẹp, san bằng, rải cát, làm hàng rào bao quanh, và lắp cửa rồi mới ở.
Mahadivase pana rukkhamūlikena tattha anisīditvā aññattha paṭicchanne ṭhāne nisīditabbaṃ.
On a day of great offerings, however, a tree-root dweller should not sit there, but should sit in another secluded place.
Tuy nhiên, vào những ngày lễ lớn, vị rukkhamūlika không nên ngồi ở đó mà nên ngồi ở một nơi kín đáo khác.
Imesaṃ pana tiṇṇampi channe vāsaṃ kappitakkhaṇe dhutaṅgaṃ bhijjati.
If any of these three (types of tree-root dwellers) enters a roofed dwelling to reside, their dhutaṅga is broken.
Đối với cả ba bậc này, ngay khi họ ở trong một nơi có mái che, hạnh đầu-đà bị phá vỡ.
Jānitvā channe aruṇaṃ uṭṭhāpitamatteti aṅguttarabhāṇakā.
The Aṅguttara Bhāṇakas say that if one knowingly allows dawn to break while inside a roofed dwelling, the dhutaṅga is broken.
Các vị Aṅguttarabhāṇaka (nhà tụng đọc Tăng Chi Bộ) nói rằng: (hạnh đầu-đà bị phá vỡ) ngay khi biết mà để cho rạng đông xuất hiện ở nơi có mái che.
Ayamettha bhedo.
This is the breaking of it here.
Đây là sự phá vỡ trong hạnh này.
Ayaṃ panānisaṃso, rukkhamūlasenāsanaṃ nissāya pabbajjāti (mahāva. 128) vacanato nissayānurūpapaṭipattisabbhāvo, appāni ceva sulabhāni ca tāni ca anavajjānīti (a. ni. 4.27; itivu. 101) bhagavatā saṃvaṇṇitapaccayatā, abhiṇhaṃ tarupaṇṇavikāradassanena aniccasaññāsamuṭṭhāpanatā, senāsanamaccherakammārāmatānaṃ abhāvo, devatāhi sahavāsitā, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
This is the benefit: the existence of practice conforming to the dependency, as stated in the saying "the ordination dependent on a tree-root dwelling," the conditions praised by the Buddha as "few, easily obtainable, and blameless," the arising of the perception of impermanence through constant observation of the changing tree leaves, the absence of stinginess regarding dwelling places and attachment to new construction, dwelling in the company of deities, and the conformity to contentment and other such virtues.
Đây là những lợi ích: có được sự thực hành phù hợp với các pháp y chỉ, theo lời dạy “Xuất gia nương vào trú xứ gốc cây”; có được vật dụng đã được Đức Thế Tôn tán thán là “ít ỏi, dễ tìm, và không có lỗi”; có thể khởi lên tưởng vô thường do thường xuyên thấy sự biến đổi của lá cây; không có sự keo kiệt trú xứ và không ham thích công việc xây cất; được sống cùng với chư thiên; và có lối sống thuận theo các pháp như thiểu dục.
Tassa pana abbhokāsikassa dhammassavanāya vā uposathatthāya vā uposathāgāraṃ pavisituṃ vaṭṭati.
That open-air dweller is permitted to enter an Uposatha hall for listening to Dhamma or for observing Uposatha.
Vị abbhokāsika (hành giả ở ngoài trời) ấy được phép vào nhà bố-tát để nghe pháp hoặc để làm lễ uposatha.
Sace paviṭṭhassa devo vassati, deve vassamāne anikkhamitvā vassūparame nikkhamitabbaṃ.
If it rains after he has entered, he should not leave while it is raining, but should leave when the rain stops.
Nếu trời mưa sau khi đã vào, vị ấy nên ở lại cho đến khi tạnh mưa rồi mới ra ngoài.
Bhojanasālaṃ vā aggisālaṃ vā pavisitvā vattaṃ kātuṃ, bhojanasālāya there bhikkhū bhattena āpucchituṃ, uddisantena vā uddisāpentena vā channaṃ pavisituṃ, bahi dunnikkhittāni mañcapīṭhādīni anto pavesetuñca vaṭṭati.
He is permitted to enter the refectory or the fire-hall to perform his duties, to ask permission from the elder bhikkhus in the refectory regarding his meal, to enter a roofed dwelling for reciting or having others recite the Pali texts, and to bring furniture like beds and chairs that were improperly left outside, inside.
Được phép vào nhà ăn hoặc nhà bếp để làm phận sự, vào nhà ăn để thỉnh các vị trưởng lão dùng bữa, hoặc người học hay người dạy được phép vào nơi có mái che. Cũng được phép mang giường, ghế v.v... bị để bừa bãi bên ngoài vào trong.
Sace maggaṃ gacchantena vuḍḍhatarānaṃ parikkhāro gahito hoti, deve vassante maggamajjhe ṭhitaṃ sālaṃ pavisituṃ vaṭṭati.
If, while traveling, he is carrying belongings of elder bhikkhus, and it rains, he is permitted to enter a hall standing in the middle of the path.
Nếu đang đi trên đường mà mang y bát cho các vị lớn tuổi hơn, khi trời mưa, được phép vào một nhà nghỉ bên đường.
Sace na kiñci gahitaṃ hoti, sālāya ṭhassāmīti vegena gantuṃ na vaṭṭati.
If he is not carrying anything, he is not permitted to rush to a hall with the intention of staying there.
Nếu không mang vật gì, không được đi vội vàng với ý định “tôi sẽ trú trong nhà nghỉ”.
Pakatigatiyā gantvā paviṭṭhena pana yāva vassūparamā ṭhatvā gantabbanti idamassa vidhānaṃ.
However, having gone at his normal pace and entered, he should remain until the rain stops and then continue his journey. This is the prescription for it.
Tuy nhiên, sau khi đi với tốc độ bình thường và đã vào trong, vị ấy nên ở lại cho đến khi tạnh mưa rồi mới đi. Đây là phương pháp của hạnh này.
Rukkhamūlikassāpi eseva nayo.
The same applies to the tree-root dweller.
Đối với vị rukkhamūlika, quy tắc này cũng tương tự.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By division, however, this too is threefold.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭhassa rukkhaṃ vā pabbataṃ vā gehaṃ vā upanissāya vasituṃ na vaṭṭati.
The highest type is not permitted to dwell near a tree, a mountain, or a house.
Trong đó, bậc thượng không được phép ở gần cây, núi, hoặc nhà.
Abbhokāseyeva cīvarakuṭiṃ katvā vasitabbaṃ.
He should make a robe-shelter and dwell only in the open air.
Phải dựng một cái lều bằng y ở ngoài trời và ở trong đó.
Majjhimassa rukkhapabbatagehāni upanissāya anto appavisitvā vasituṃ vaṭṭati.
The middle type is permitted to dwell near trees, mountains, or houses, without entering inside them.
Bậc trung được phép ở gần cây, núi, hoặc nhà, nhưng không được vào bên trong.
Mudukassa acchannamariyādaṃ pabbhārampi sākhāmaṇḍapopi pīṭhapaṭopi khettarakkhakādīhi chaḍḍitā tatraṭṭhakakuṭikāpi vaṭṭatīti.
The lowest type is permitted to use a cliff-cave that has an uncovered entrance, a pavilion made of branches, a tarpaulin, or even a hut abandoned by field-watchers and others, as long as it is not fully roofed.
Bậc hạ được phép ở trong hang núi không có mái che hoàn chỉnh, lều bằng cành cây, lều có mái che bằng vải bạt, hoặc những túp lều bỏ hoang của người giữ ruộng v.v...
Imesaṃ pana tiṇṇampi vāsatthāya channaṃ vā rukkhamūlaṃ vā paviṭṭhakkhaṇe dhutaṅgaṃ bhijjati.
If any of these three (types of open-air dwellers) enters a roofed dwelling or a tree-root dwelling for residence, their dhutaṅga is broken.
Đối với cả ba bậc này, ngay khi họ vào một nơi có mái che hoặc gốc cây để ở, hạnh đầu-đà bị phá vỡ.
Jānitvā tattha aruṇaṃ uṭṭhāpitamatteti aṅguttarabhāṇakā.
The Aṅguttara Bhāṇakas say that if one knowingly allows dawn to break while inside such a place, the dhutaṅga is broken.
Các vị Aṅguttarabhāṇaka nói rằng: (hạnh đầu-đà bị phá vỡ) ngay khi biết mà để cho rạng đông xuất hiện ở đó.
Ayamettha bhedo.
This is the breaking of it here.
Đây là sự phá vỡ trong hạnh này.
Ayaṃ panānisaṃso, āvāsapalibodhupacchedo, thinamiddhapanūdanaṃ, ‘‘migā viya asaṅgacārino, aniketā viharanti bhikkhavo’’ti (saṃ. ni. 1.224) pasaṃsāya anurūpatā, nissaṅgatā, cātuddisatā, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
This is the benefit: the cutting off of hindrances related to dwelling places, the expulsion of sloth and torpor, suitability for the praise "Bhikkhus wander unattached, without a home, like deer," detachment, freedom to go in any direction, and the conformity to contentment and other such virtues.
Đây là những lợi ích: đoạn trừ chướng ngại về trú xứ, xua tan hôn trầm thụy miên, sống phù hợp với lời tán thán “Các tỳ-khưu sống không nhà cửa, đi lại không ràng buộc như loài nai”, không vướng mắc, đi khắp bốn phương, và có lối sống thuận theo các pháp như thiểu dục.
Tena pana sosānikena yaṃ manussā gāmaṃ nivesantā ‘‘idaṃ susāna’’nti vavatthapenti, na tattha vasitabbaṃ.
However, that charpaṭa dweller should not dwell in a place that people, when establishing a new village, merely designate as "this is a charpaṭa."
Vị sosānika (hành giả ở nghĩa địa) ấy không nên ở nơi mà người dân khi lập làng đã quy định “Đây là nghĩa địa”.
Na hi matasarīre ajjhāpite taṃ susānaṃ nāma hoti, jhāpitakālato pana paṭṭhāya sacepi dvādasavassāni chaḍḍitaṃ, taṃ susānameva.
For it is not called a charpaṭa until a corpse has been cremated there; even if it has been abandoned for twelve years since the time of cremation, it is still a charpaṭa.
Vì nơi đó chưa được gọi là nghĩa địa khi chưa có xác chết nào được thiêu. Nhưng kể từ khi có người được thiêu, dù nơi đó đã bị bỏ hoang mười hai năm, nó vẫn là nghĩa địa.
Tasmiṃ pana vasantena caṅkamamaṇḍapādīni kāretvā mañcapīṭhaṃ paññapetvā pānīyaparibhojanīyaṃ upaṭṭhāpetvā dhammaṃ vācentena na vasitabbaṃ.
When dwelling there, one should not have walking paths or pavilions built, nor set up beds or chairs, nor arrange for drinking water or other consumables, nor teach the Dhamma.
Khi ở đó, vị ấy không nên cho làm nơi kinh hành, lều v.v..., không nên kê giường ghế, không nên cho đặt sẵn nước uống và nước dùng, và không nên dạy pháp.
Garukaṃ hi idaṃ dhutaṅgaṃ, tasmā uppannaparissayavighātatthāya saṅghattheraṃ vā rājayuttakaṃ vā jānāpetvā appamattena vasitabbaṃ.
Indeed, this dhutaṅga is arduous; therefore, to avert any dangers that may arise, one should inform the Sangha's elder or a royal official, and dwell there with heedfulness.
Vì hạnh đầu-đà này rất nặng nề, nên để ngăn ngừa những nguy hiểm có thể phát sinh, vị ấy phải báo cho vị trưởng lão trong Tăng đoàn hoặc quan chức của vua biết, rồi ở đó một cách không dễ duôi.
Caṅkamantena addhakkhikena āḷāhanaṃ olokentena caṅkamitabbaṃ.
When walking, one should walk while glancing at the cremation ground with half-closed eyes.
Khi kinh hành, vị ấy nên đi với mắt nhìn xuống, liếc nhìn giàn thiêu.
Susānaṃ gacchantenāpi mahāpathā ukkamma uppathamaggena gantabbaṃ.
Even when going to the charpaṭa, one should deviate from the main road and take a by-path.
Khi đi đến nghĩa địa, vị ấy cũng nên rời khỏi con đường chính và đi theo lối mòn.
Divāyeva ārammaṇaṃ vavatthapetabbaṃ.
The objects should be clearly identified during the day.
Ngay từ ban ngày, vị ấy phải xác định rõ các đối tượng.
Evañhissa taṃ rattiṃ bhayānakaṃ na bhavissati, amanussā rattiṃ viravitvā viravitvā āhiṇḍantāpi na kenaci paharitabbā.
Thus, they will not appear frightful at night, and even if non-human beings wander about shouting at night, they should not be attacked with anything.
Làm như vậy thì ban đêm chúng sẽ không trở thành đối tượng đáng sợ đối với vị ấy. Dù các phi nhân đi lại la hét vào ban đêm, cũng không nên dùng bất cứ thứ gì ném chúng.
Ekadivasampi susānaṃ agantuṃ na vaṭṭati.
It is not permitted to not go to the charpaṭa even for a single day.
Không được phép không đến nghĩa địa dù chỉ một ngày.
Majjhimayāmaṃ susāne khepetvā pacchimayāme paṭikkamituṃ vaṭṭatīti aṅguttarabhāṇakā.
The Aṅguttara Bhāṇakas state that it is permitted to spend the middle watch of the night in the charpaṭa and then retreat in the last watch.
Các vị Aṅguttarabhāṇaka nói rằng: được phép ở lại nghĩa địa trong canh giữa, rồi trở về vào canh cuối.
Amanussānaṃ piyaṃ tilapiṭṭhamāsabhattamacchamaṃsakhīratelaguḷādikhajjabhojjaṃ na sevitabbaṃ.
Food and drink dear to non-human beings, such as oil-cake, bean-rice, fish, meat, milk, oil, and jaggery, should not be consumed.
Không nên dùng các loại đồ ăn thức uống mà phi nhân ưa thích như bánh mè, cơm đậu, cá, thịt, sữa, dầu, đường thốt nốt v.v...
Kulagehaṃ na pavisitabbanti idamassa vidhānaṃ.
One should not enter the houses of lay supporters. This is the prescription for it.
Không được vào nhà của cư sĩ. Đây là phương pháp của hạnh này.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By division, however, this too is threefold.
Về phân loại, hạnh này cũng có ba bậc.
Tattha ukkaṭṭhena yattha dhuvaḍāhadhuvakuṇapadhuvarodanāni atthi, tattheva vasitabbaṃ.
The highest type should dwell only where there are continuous cremations, continuous stench of corpses, and continuous weeping.
Trong đó, bậc thượng phải ở nơi luôn có việc thiêu xác, luôn có tử thi, và luôn có tiếng khóc.
Majjhimassa tīsu ekasmimpi sati vaṭṭati.
For the middle type, it is permitted if at least one of these three conditions is present.
Bậc trung được phép ở nơi có một trong ba điều kiện trên.
Mudukassa vuttanayena susānalakkhaṇaṃ pattamatte vaṭṭati.
For the lowest type, it is permitted if it merely meets the definition of a charpaṭa as stated.
Bậc hạ được phép ở nơi chỉ cần đáp ứng được đặc điểm của một nghĩa địa theo cách đã nói.
Imesaṃ pana tiṇṇampi na susānamhi vāsaṃ kappanena dhutaṅgaṃ bhijjati.
However, for these three as well, the dhutaṅga is not broken by dwelling in the charnel ground.
Tuy nhiên, đối với cả ba loại này, dhutaṅga không bị phá vỡ bởi việc không ở trong nghĩa địa.
Susānaṃ agatadivaseti aṅguttarabhāṇakā.
The Aṅguttara Reciters state that if one does not go to the charnel ground on the appointed day, the dhutaṅga is broken.
Các vị Aṅguttarabhāṇaka nói rằng: "Vào ngày không đến nghĩa địa, dhutaṅga bị phá vỡ."
Ayamettha bhedo.
This is the breaking here.
Đây là điểm khác biệt ở đây.
Ayaṃ panānisaṃso maraṇassatipaṭilābho, appamādavihāritā, asubhanimittādhigamo, kāmarāgavinodanaṃ, abhiṇhaṃ kāyasabhāvadassanaṃ, saṃvegabahulatā ārogyamadādippahānaṃ, bhayabheravasahanatā, amanussānaṃ garubhāvanīyatā, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
This, however, is the benefit: the attainment of mindfulness of death, dwelling in heedfulness, the acquisition of the sign of impurity, the removal of sensual passion, the constant perception of the body's true nature, abundance of urgency, the abandonment of conceit of health and so on, endurance of fear and terror, being respected by non-humans, and the consistent practice of fewness of wishes and so on.
Lợi ích của hạnh này là sự đạt được niệm chết (maraṇassati), trú trong sự không phóng dật, đạt được tướng bất tịnh (asubhanimitta), loại bỏ tham ái dục lạc (kāmarāga), thường xuyên quán sát bản chất của thân, sự dồi dào của cảm giác xao động (saṃvega), từ bỏ sự kiêu mạn về sức khỏe, khả năng chịu đựng sợ hãi và kinh hoàng, được các phi nhân tôn kính, và sự hành trì thuận lợi của thiểu dục (appicchatā) và các đức hạnh khác.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By classification, this is also of three types.
Về các loại, hạnh này cũng có ba loại.
Tattha ukkaṭṭho attano pattasenāsanaṃ dūreti vā accāsanneti vā amanussadīghajātikādīhi upaddutanti vā uṇhanti vā sītalanti vā pucchituṃ na labhati.
Among these, the superior practitioner is not allowed to ask if his assigned dwelling is far or too near, or if it is afflicted by non-humans, long-bodied creatures, etc., or if it is hot or cold.
Trong đó, loại ưu việt không được phép hỏi liệu chỗ ở đã được chỉ định cho mình là xa hay quá gần, có bị quấy rầy bởi phi nhân, loài bò sát dài, v.v., hay là nóng hoặc lạnh.
Majjhimo pucchituṃ labhati.
The medium practitioner is allowed to ask.
Loại trung bình được phép hỏi.
Gantvā pana oloketuṃ na labhati.
But he is not allowed to go and inspect it.
Nhưng không được phép đến xem xét.
Muduko gantvā oloketvā sacassa taṃ na ruccati, aññaṃ gahetuṃ labhati.
The mild practitioner is allowed to go and inspect it, and if it does not suit him, he may take another.
Loại mềm yếu được phép đến xem xét, và nếu không thích chỗ đó, có thể nhận một chỗ khác.
Ayaṃ panānisaṃso, ‘‘yaṃ laddhaṃ tena tuṭṭhabba’’nti (jā. 1.1.136; pāci. 793) vuttovādakaraṇaṃ, sabrahmacārīnaṃ hitesitā, hīnapaṇītavikappapariccāgo, anurodhavirodhappahānaṃ, atricchatāya dvārapidahanaṃ, appicchatādīnaṃ anulomavuttitāti.
This, however, is the benefit: practicing the exhortation "Be content with what is obtained," wishing for the welfare of fellow celibates, relinquishing distinctions of inferior and superior, abandoning attachment and aversion, closing the door to excessive desire, and the consistent practice of fewness of wishes and so on.
Lợi ích của hạnh này là tuân theo lời giáo huấn "Hãy hài lòng với những gì đã nhận được," lòng mong muốn lợi ích cho các bạn đồng phạm hạnh, từ bỏ sự phân biệt giữa thấp kém và cao quý, loại bỏ sự ưa thích và không ưa thích, đóng cánh cửa của sự quá tham lam, và sự hành trì thuận lợi của thiểu dục và các đức hạnh khác.
Pabhedato pana ayampi tividho hoti.
By classification, this is also of three types.
Về các loại, hạnh này cũng có ba loại.
Tattha ukkaṭṭhassa neva apassenaṃ, na dussapallatthikā, na āyogapaṭṭo vaṭṭati.
For the superior practitioner, neither a backrest, nor a cloth cushion, nor a meditation band is permissible.
Trong đó, đối với loại ưu việt, không được phép dùng gối tựa, gối vải, hay dây lưng.
Majjhimassa imesu tīsu yaṃkiñci vaṭṭati.
For the medium practitioner, any one of these three is permissible.
Đối với loại trung bình, bất kỳ một trong ba thứ này đều được phép.
Mudukassa apassenampi dussapallatthikāpi āyogapaṭṭopi bibbohanampi pañcaṅgopi sattaṅgopi vaṭṭati.
For the mild practitioner, a backrest, a cloth cushion, a meditation band, a pillow, a five-limbed seat, or a seven-limbed seat, all are permissible.
Đối với loại mềm yếu, cả gối tựa, gối vải, dây lưng, gối đầu, ghế năm chi, và ghế bảy chi đều được phép.
Pañcaṅgo pana piṭṭhiapassayena saddhiṃ kato.
A five-limbed seat is one made with a backrest.
Ghế năm chi là ghế có thêm chỗ tựa lưng.
Sattaṅgo nāma piṭṭhiapassayena ca ubhatopassesu apassayehi ca saddhiṃ kato.
A seven-limbed seat is one made with a backrest and armrests on both sides.
Ghế bảy chi là ghế có thêm chỗ tựa lưng và hai bên tay vịn.
Taṃ kira miḷābhayattherassa akaṃsu.
It is said that they made such a seat for Thera Miḷhābhayat.
Người ta nói rằng họ đã làm một chiếc ghế như vậy cho Trưởng lão Milhābhayatthera.
Thero anāgāmī hutvā parinibbāyi.
The Thera attained Arahantship and Nibbāna.
Trưởng lão ấy đã trở thành Bất Lai (Anāgāmī) và nhập parinibbāna.
Ayaṃ panānisaṃso, ‘‘seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharatī’’ti (dī. ni. 3.320; ma. ni. 1.186) vuttassa cetaso vinibandhassa upacchedanaṃ, sabbakammaṭṭhānānuyogasappāyatā, pāsādikairiyāpathatā, vīriyārambhānukūlatā, sammāpaṭipattiyā anubrūhananti.
This, however, is the benefit: the cutting off of the mental entanglement described as "he lives devoted to the happiness of lying down, the happiness of lying on the side, the happiness of sluggishness," suitability for diligently practicing all meditation subjects, having a pleasing posture, conduciveness to the arousal of energy, and the enhancement of right practice.
Lợi ích của hạnh này là cắt đứt sự ràng buộc của tâm đã được nói đến trong câu "trú trong sự hưởng thụ hạnh phúc của việc nằm, hạnh phúc của việc ngủ, hạnh phúc của sự uể oải," sự phù hợp với mọi đề mục thiền định (kammaṭṭhāna), có oai nghi trang nghiêm, thuận lợi cho sự tinh tấn, và sự tăng trưởng của Chánh đạo (sammāpaṭipatti).
Tattha kusalattikatoti sabbāneva hi dhutaṅgāni sekkhaputhujjanakhīṇāsavānaṃ vasena siyā kusalāni, siyā abyākatāni, natthi dhutaṅgaṃ akusalanti.
The explanation proceeds according to this verse. Regarding from the three categories of wholesome: all dhutaṅgas, for those in training (sekha), ordinary individuals (puthujjana), and those with defilements destroyed (khīṇāsava), may be wholesome, or they may be indeterminate; there is no unwholesome dhutaṅga.
Trong đó, từ ba loại thiện (kusalattikato) có nghĩa là tất cả các dhutaṅga, tùy theo các bậc sekha, phàm nhân (puthujjana) và arahant (khīṇāsava), có thể là thiện (kusala), có thể là vô ký (abyākata), nhưng không có dhutaṅga nào là bất thiện (akusala).
Yo pana vadeyya ‘‘pāpiccho icchāpakato āraññiko hotīti ādivacanato (a. ni. 5.181; pari. 325) akusalampi dhutaṅga’’nti.
If anyone should say, "Since it is said 'one with evil wishes lives in the wilderness' and so on, there is also an unwholesome dhutaṅga,"
Nếu có ai nói rằng: "Từ lời dạy 'người có ác dục, bị tham ái chi phối, sống trong rừng,' v.v., dhutaṅga cũng có thể là bất thiện."
So vattabbo – na mayaṃ ‘‘akusalacittena araññe na vasatī’’ti vadāma.
He should be told: "We do not say that one does not dwell in the forest with an unwholesome mind."
Người ấy nên được trả lời rằng: "Chúng tôi không nói rằng 'người ấy không sống trong rừng với tâm bất thiện'."
Yassa hi araññe nivāso, so āraññiko.
Indeed, he who dwells in the forest is called a forest-dweller (āraññika).
Thật vậy, người nào sống trong rừng thì là người sống trong rừng (āraññika).
So ca pāpiccho vā bhaveyya appiccho vā.
And he may be of evil wishes or of few wishes.
Người ấy có thể là người có ác dục hoặc người thiểu dục.
Imāni pana tena tena samādānena dhutakilesattā dhutassa bhikkhuno aṅgāni, kilesadhunanato vā dhutanti laddhavohāraṃ ñāṇaṃ aṅgametesanti dhutaṅgāni.
However, these dhutaṅgas are the factors for a bhikkhu who has shaken off defilements, due to the defilements being shaken off by the respective undertakings, or they are called dhutaṅgas because they have knowledge as their factor, which is called 'dhuta' from the shaking off of defilements.
Tuy nhiên, những dhutaṅga này là các chi phần của một tỳ khưu đã gột rửa phiền não (kilesa) bởi sự thọ trì này, hay là dhutaṅga bởi vì chúng là các chi phần của trí tuệ được gọi là dhuta do gột rửa phiền não.
Atha vā dhutāni ca tāni paṭipakkhaniddhunanato aṅgāni ca paṭipattiyātipi dhutaṅgānīti vuttaṃ.
Or else, it is said that they are dhuta because they shake off their antagonists, and they are factors of practice, thus they are dhutaṅgas.
Hoặc nữa, chúng được gọi là dhutaṅga vì chúng là dhuta (đã gột rửa) do loại bỏ các đối nghịch, và là các chi phần của sự thực hành.
Na ca akusalena koci dhuto nāma hoti, yassetāni aṅgāni bhaveyyuṃ, na ca akusalaṃ kiñci dhunāti, yesaṃ taṃ aṅgantikatvā dhutaṅgānīti vucceyyuṃ.
No one is called 'dhuta' by what is unwholesome, whose factors these would be; nor does anything unwholesome shake off anything, such that those things would be called dhutaṅgas by being its factors.
Và không ai được gọi là dhuta bởi bất thiện, để những điều này có thể là chi phần của người ấy; cũng không có bất thiện nào gột rửa được bất cứ điều gì, để chúng được gọi là dhutaṅga bằng cách coi đó là chi phần của chúng.
Nāpi akusalaṃ cīvaraloluppādīni ceva niddhunāti paṭipattiyā ca aṅgaṃ hoti.
Nor is unwholesome that which shakes off covetousness for robes, etc., and is a factor of practice.
Cũng không phải bất thiện loại bỏ được sự tham luyến y phục và các thứ khác, hay là chi phần của sự thực hành.
Tasmā suvuttamidaṃ ‘‘natthi akusalaṃ dhutaṅga’’nti.
Therefore, it is well said: "There is no unwholesome dhutaṅga."
Vì vậy, lời nói "không có dhutaṅga nào là bất thiện" là rất đúng đắn.
‘‘Yesampi kusalattikavinimuttaṃ dhutaṅgaṃ, tesaṃ atthato dhutaṅgameva natthi.
"And for those whose dhutaṅga is detached from the three categories of wholesome, for them, in reality, there is no dhutaṅga at all.
"Và đối với những người cho rằng dhutaṅga nằm ngoài ba loại thiện, thì trên thực tế, không có dhutaṅga nào cả.
Asantaṃ kassa dhunanato dhutaṅgaṃ nāma bhavissati.
How can something non-existent be a dhutaṅga by shaking off anything?
Một điều không tồn tại thì làm sao có thể là dhutaṅga do gột rửa được điều gì?
Dhutaguṇe samādāya vattatīti vacanavirodhopi ca nesaṃ āpajjati, tasmā taṃ na gahetabba’’nti ayaṃ tāva kusalattikato vaṇṇanā.
And for them, there also arises a contradiction with the statement 'he practices undertaking the virtues of dhuta'. Therefore, that view should not be adopted." This, then, is the explanation from the three categories of wholesome.
Họ cũng sẽ rơi vào mâu thuẫn với lời nói 'người ấy thực hành bằng cách thọ trì các đức dhuta.' Vì vậy, điều đó không nên được chấp nhận." Đây là lời giải thích từ ba loại thiện.
Dhutādīnaṃ vibhāgatoti dhuto veditabbo.
From the division of dhuta, etc.: dhuta should be understood.
Từ sự phân biệt của dhuta và các loại khác có nghĩa là dhuta cần được hiểu.
Dhutavādo veditabbo.
The speaker of dhuta should be understood.
Người nói về dhuta cần được hiểu.
Dhutadhammā veditabbā.
The qualities of dhuta should be understood.
Các pháp dhuta cần được hiểu.
Dhutaṅgāni veditabbāni.
The dhutaṅgas should be understood.
Các dhutaṅga cần được hiểu.
Kassa dhutaṅgasevanā sappāyāti veditabbaṃ.
For whom the practice of dhutaṅga is suitable should be understood.
Cần phải hiểu việc thực hành dhutaṅga phù hợp với ai.
Tattha yo dhutaṅgena attano kilese dhuni, paraṃ pana dhutaṅgena na ovadati, nānusāsati bākulatthero viya, ayaṃ dhuto na dhutavādo.
Among them, the one who purified his own defilements by means of a dhutaṅga, but does not advise or instruct others in dhutaṅga, like Venerable Bākula, is a dhuta but not a dhutavāda.
Trong số đó, người nào đã rũ sạch phiền não của mình bằng các pháp Dhutaṅga (khổ hạnh), nhưng không giáo huấn, không khuyên bảo người khác về các pháp Dhutaṅga, như Trưởng lão Bākula, người này là Dhuta nhưng không phải Dhutavāda.
Yathāha, ‘‘tayidaṃ āyasmā bākulo dhuto na dhutavādo’’ti.
As it is said: "This Venerable Bākula is a dhuta but not a dhutavāda."
Như đã nói, “Tôn giả Bākula này là Dhuta nhưng không phải Dhutavāda.”
Yo pana na dhutaṅgena attano kilese dhuni, kevalaṃ aññe dhutaṅgena ovadati anusāsati upanandatthero viya, ayaṃ na dhuto dhutavādo.
However, the one who did not purify his own defilements by means of a dhutaṅga, but merely advises and instructs others in dhutaṅga, like Venerable Upananda the Sakyan, is not a dhuta but is a dhutavāda.
Còn người nào không rũ sạch phiền não của mình bằng các pháp Dhutaṅga, chỉ đơn thuần giáo huấn và khuyên bảo người khác về các pháp Dhutaṅga, như Trưởng lão Upananda, người này không phải Dhuta nhưng là Dhutavāda.
Yathāha, ‘‘tayidaṃ āyasmā upanando sakyaputto na dhuto dhutavādo’’ti.
As it is said: "This Venerable Upananda the Sakyan is not a dhuta but is a dhutavāda."
Như đã nói, “Tôn giả Upananda dòng Thích Ca này không phải Dhuta nhưng là Dhutavāda.”
Yo ubhayavipanno lāḷudāyī viya, ayaṃ neva dhuto na dhutavādo.
The one who is deficient in both, like Lāḷudāyī, is neither a dhuta nor a dhutavāda.
Người nào thiếu cả hai, như Lāḷudāyī, người này không phải Dhuta cũng không phải Dhutavāda.
Yathāha, ‘‘tayidaṃ āyasmā lāḷudāyī neva dhuto na dhutavādo’’ti.
As it is said: "This Venerable Lāḷudāyī is neither a dhuta nor a dhutavāda."
Như đã nói, “Tôn giả Lāḷudāyī này không phải Dhuta cũng không phải Dhutavāda.”
Yo pana ubhayasampanno dhammasenāpati viya, ayaṃ dhuto ceva dhutavādo ca.
However, the one who is accomplished in both, like the Dhamma General (Sāriputta), is both a dhuta and a dhutavāda.
Còn người nào đầy đủ cả hai, như Pháp Quân (Dhammasenāpati), người này vừa là Dhuta vừa là Dhutavāda.
Yathāha, ‘‘tayidaṃ āyasmā sāriputto dhuto ceva dhutavādo cāti.
As it is said: "This Venerable Sāriputta is both a dhuta and a dhutavāda."
Như đã nói, “Tôn giả Sāriputta này vừa là Dhuta vừa là Dhutavāda.”
Dhutadhammā veditabbāti appicchatā, santuṭṭhitā, sallekhatā, pavivekatā, idamatthitāti ime dhutaṅgacetanāya parivārakā pañca dhammā ‘‘appicchataṃyeva nissāyā’’tiādivacanato (a. ni. 5.181; pari. 325) dhutadhammā nāma, tattha appicchatā ca santuṭṭhitā ca alobho.
"The Dhuta qualities (dhutadhammā) are to be known" refers to these five qualities that are auxiliaries to the dhutaṅga resolve: fewness of wishes (appicchatā), contentment (santuṭṭhitā), effacement of defilements (sallekhatā), seclusion (pavivekatā), and having this as the purpose (idamatthitā), because it is said, "by relying on fewness of wishes alone," and so on. Among these, fewness of wishes and contentment are non-greed (alobha) in terms of ultimate reality.
Các pháp Dhuta cần được biết (Dhutadhammā veditabbā) là: thiểu dục (appicchatā), tri túc (santuṭṭhitā), thiểu lậu (sallekhatā), viễn ly (pavivekatā), và mục đích này (idamatthitā). Năm pháp này là những pháp phụ thuộc vào ý chí thọ trì Dhutaṅga, được gọi là Dhutadhammā, theo lời dạy “nương tựa vào thiểu dục” và những lời tương tự. Trong số đó, thiểu dục và tri túc là vô tham (alobha).
Sallekhatā ca pavivekatā ca dvīsu dhammesu anupatanti alobhe ca amohe ca.
Effacement of defilements and seclusion fall under two qualities: non-greed and non-delusion (amoha).
Thiểu lậu và viễn ly thuộc về hai pháp: vô tham và vô si (amoha).
Idamatthitā ñāṇameva.
Having this as the purpose is knowledge itself.
Mục đích này (idamatthitā) chính là tuệ (ñāṇa).
Tattha ca alobhena paṭikkhepavatthūsu lobhaṃ, amohena tesveva ādīnavapaṭicchādakaṃ mohaṃ dhunāti.
Here, by non-greed, one shakes off greed in those things that are to be rejected; and by non-delusion, one shakes off delusion, which conceals the danger in those same things.
Trong đó, nhờ vô tham mà rũ bỏ tham ái đối với các vật bị cấm đoán; nhờ vô si mà rũ bỏ si mê che lấp sự nguy hiểm của chúng.
Alobhena ca anuññātānaṃ paṭisevanamukhena pavattaṃ kāmasukhānuyogaṃ, amohena dhutaṅgesu atisallekhamukhena pavattaṃ attakilamathānuyogaṃ dhunāti.
And by non-greed, one shakes off the indulgence in sensual pleasures that arises from partaking in allowed things; by non-delusion, one shakes off the practice of self-mortification that arises from extreme asceticism in dhutaṅgas.
Nhờ vô tham mà rũ bỏ sự hưởng thụ khoái lạc dục vọng phát sinh qua việc sử dụng các vật được phép (nhưng với tâm tham); nhờ vô si mà rũ bỏ sự khổ hạnh ép xác quá mức phát sinh trong việc thực hành các pháp Dhutaṅga.
Tasmā ime dhammā dhutadhammāti veditabbā.
Therefore, these qualities are to be known as dhutadhammā.
Do đó, các pháp này cần được biết là Dhutadhammā.
Kassa dhutaṅgasevanā sappāyāti rāgacaritassa ceva mohacaritassa ca.
For whom is the practice of dhutaṅga suitable? For one of greedy character (rāgacarita) and one of deluded character (mohacarita).
Việc thực hành Dhutaṅga phù hợp với ai? Với người có tánh tham (rāgacarita) và tánh si (mohacarita).
Dhutaṅgasevanā hi dukkhāpaṭipadā ceva sallekhavihāro ca.
For the practice of dhutaṅga is both a difficult path (dukkhāpaṭipadā) and a mode of living conducive to effacement (sallekhavihāro).
Vì việc thực hành Dhutaṅga là một con đường thực hành khó khăn (dukkhāpaṭipadā) và là một lối sống thiểu lậu (sallekhavihāra).
Dukkhāpaṭipadañca nissāya rāgo vūpasammati.
By relying on the difficult path, greed subsides.
Nương vào con đường thực hành khó khăn, tham ái được lắng dịu.
Sallekhaṃ nissāya appamattassa moho pahīyati.
By relying on effacement, delusion is abandoned for one who is diligent.
Nương vào lối sống thiểu lậu, si mê của người không phóng dật được đoạn trừ.
Āraññikaṅgarukkhamūlikaṅgapaṭisevanā vā ettha dosacaritassāpi sappāyā.
Alternatively, the practice of the forest dweller's practice (āraññikaṅga) and the tree-root dweller's practice (rukkhamūlikaṅga) is also suitable for one of hateful character (dosacarita).
Hoặc ở đây, việc thực hành hạnh ở rừng (āraññikaṅga) và hạnh ở gốc cây (rukkhamūlikaṅga) cũng phù hợp với người có tánh sân (dosacarita).
Tattha hissa asaṅghaṭṭiyamānassa viharato dosopi vūpasammatīti ayaṃ dhutādīnaṃ vibhāgato vaṇṇanā.
For when one dwells without friction, even hatred subsides. This is the explanation of dhuta and so on, by division.
Vì khi vị ấy sống không bị quấy rầy, sân hận của vị ấy cũng được lắng dịu. Đây là phần giải thích về Dhuta và các điều liên quan theo cách phân loại.
Samāsabyāsatoti imāni pana dhutaṅgāni samāsato tīṇi sīsaṅgāni, pañca asambhinnaṅgānīti aṭṭheva honti.
"In summary and in detail (samāsabyāsato)"—these dhutaṅgas, in summary, are three principal dhutaṅgas (sīsaṅga) and five non-overlapping dhutaṅgas (asambhinnaṅga), making a total of eight.
Theo cách tóm tắt và chi tiết (Samāsabyāsato): Những pháp Dhutaṅga này, tóm tắt lại thì có ba pháp chính (sīsaṅgāni) và năm pháp không lẫn lộn (asambhinnaṅgāni), tổng cộng là tám pháp.
Tattha sapadānacārikaṅgaṃ, ekāsanikaṅgaṃ, abbhokāsikaṅganti imāni tīṇi sīsaṅgāni.
Among them, the practice of going for alms from house to house (sapadānacārikaṅga), the practice of eating at one sitting (ekāsanikaṅga), and the open-air dweller's practice (abbhokāsikaṅga)—these three are the principal dhutaṅgas.
Trong đó, hạnh khất thực tuần tự (sapadānacārikaṅga), hạnh ăn một bữa (ekāsanikaṅga), và hạnh ở ngoài trời (abbhokāsikaṅga) là ba pháp chính.
Sapadānacārikaṅgañhi rakkhanto piṇḍapātikaṅgampi rakkhissati.
For one who observes the sapadānacārikaṅga will also observe the piṇḍapātikaṅga (alms-food eating practice).
Vì người giữ hạnh khất thực tuần tự cũng sẽ giữ hạnh khất thực (piṇḍapātikaṅga).
Ekāsanikaṅgañca rakkhato pattapiṇḍikaṅgakhalupacchābhattikaṅgānipi surakkhanīyāni bhavissanti.
And for one who observes the ekāsanikaṅga, the pattapiṇḍikaṅga (bowl-food eating practice) and the khalupacchābhattikaṅga (refusing food after one has begun to eat) will also be easily observed.
Và đối với người giữ hạnh ăn một bữa, hạnh ăn trong bát (pattapiṇḍikaṅga) và hạnh không ăn thêm sau khi đã ăn (khalupacchābhattikaṅga) cũng sẽ dễ dàng được giữ gìn.
Abbhokāsikaṅgaṃ rakkhantassa kiṃ atthi rukkhamūlikaṅgayathāsanthatikaṅgesu rakkhitabbaṃ nāma.
For one who observes the abbhokāsikaṅga, what is there left to observe in the rukkhamūlikaṅga (tree-root dweller's practice) and the yathāsanthatikaṅga (any-bed-or-seat dweller's practice)?
Đối với người giữ hạnh ở ngoài trời, còn gì phải giữ trong hạnh ở gốc cây (rukkhamūlikaṅga) và hạnh ở nơi đã được sắp đặt (yathāsanthatikaṅga) nữa đâu?
Iti imāni tīṇi sīsaṅgāni, āraññikaṅgaṃ, paṃsukūlikaṅgaṃ, tecīvarikaṅgaṃ, nesajjikaṅgaṃ, sosānikaṅganti imāni pañca asambhinnaṅgāni cāti aṭṭheva honti.
Thus, these three are the principal dhutaṅgas, and the forest dweller's practice (āraññikaṅga), the refuse-rag wearer's practice (paṃsukūlikaṅga), the three-robe wearer's practice (tecīvarikaṅga), the sitting-only practice (nesajjikaṅga), and the charnel-ground dweller's practice (sosānikaṅga)—these five are the non-overlapping dhutaṅgas, making a total of eight.
Vì vậy, ba pháp này là các pháp chính; hạnh ở rừng (āraññikaṅga), hạnh mặc y phấn tảo (paṃsukūlikaṅga), hạnh ba y (tecīvarikaṅga), hạnh ngồi (nesajjikaṅga), và hạnh ở nghĩa địa (sosānikaṅga) là năm pháp không lẫn lộn. Tổng cộng là tám pháp.
Puna dve cīvarapaṭisaṃyuttāni, pañca piṇḍapātapaṭisaṃyuttāni, pañca senāsanapaṭisaṃyuttāni, ekaṃ vīriyapaṭisaṃyuttanti evaṃ cattārova honti.
Again, they are of four types: two related to robes (cīvarapaṭisaṃyutta), five related to alms-food (piṇḍapātapaṭisaṃyutta), five related to lodging (senāsanapaṭisaṃyutta), and one related to energy (vīriyapaṭisaṃyutta).
Lại nữa, có hai pháp liên quan đến y (cīvara), năm pháp liên quan đến vật thực khất thực (piṇḍapāta), năm pháp liên quan đến chỗ ở (senāsana), và một pháp liên quan đến tinh tấn (vīriya). Như vậy, tổng cộng là bốn loại.
Tattha nesajjikaṅgaṃ vīriyapaṭisaṃyuttaṃ.
Among these, the sitting-only practice (nesajjikaṅga) is related to energy.
Trong đó, hạnh ngồi (nesajjikaṅga) liên quan đến tinh tấn.
Itarāni pākaṭāneva.
The others are clear.
Các pháp còn lại thì đã rõ ràng.
Puna sabbāneva nissayavasena dve honti paccayanissitāni dvādasa, vīriyanissitaṃ ekanti.
Again, all of them are of two types in terms of their support (nissaya): twelve supported by requisites (paccayanissita) and one supported by energy (vīriyanissita).
Lại nữa, tất cả các pháp Dhutaṅga, xét về phương diện nương tựa, có hai loại: mười hai pháp nương tựa vào vật dụng (paccayanissita) và một pháp nương tựa vào tinh tấn (vīriyanissita).
Sevitabbāsevitabbavasenapi dveyeva honti.
They are also of two types in terms of whether they should be practiced or not.
Xét về phương diện nên thực hành hay không nên thực hành, cũng có hai loại.
Yassa hi dhutaṅgaṃ sevantassa kammaṭṭhānaṃ vaḍḍhati, tena sevitabbāni.
If one's meditation (kammaṭṭhāna) increases when one practices a certain dhutaṅga, then those dhutaṅgas should be practiced by that person.
Nếu việc thực hành Dhutaṅga giúp phát triển đề mục thiền định (kammaṭṭhāna) của người nào, thì người đó nên thực hành.
Yassa sevato hāyati, tena na sevitabbāni.
If one's meditation declines when one practices, then those dhutaṅgas should not be practiced by that person.
Nếu việc thực hành làm suy giảm đề mục thiền định của người nào, thì người đó không nên thực hành.
Yassa pana sevatopi asevatopi vaḍḍhateva, na hāyati, tenāpi pacchimaṃ janataṃ anukampantena sevitabbāni.
However, if one's meditation always increases, whether one practices or not, and does not decline, then even that person should practice them out of compassion for future generations.
Còn người nào, dù thực hành hay không thực hành, đề mục thiền định vẫn phát triển chứ không suy giảm, thì người đó cũng nên thực hành để thương xót thế hệ sau.
Yassāpi sevatopi asevatopi na vaḍḍhati, tenāpi sevitabbāniyeva āyatiṃ vāsanatthāyāti.
And if one's meditation does not increase, whether one practices or not, one should still practice them for the sake of establishing wholesome tendencies in the future.
Và người nào, dù thực hành hay không thực hành, đề mục thiền định cũng không phát triển, thì người đó cũng nên thực hành để tạo thói quen (vāsanā) cho tương lai.
Evaṃ sevitabbāsevitabbavasena duvidhānipi sabbāneva cetanāvasena ekavidhāni honti.
Thus, although they are of two types in terms of whether they should be practiced or not, all of them are of one type in terms of volition (cetanā).
Như vậy, dù có hai loại về phương diện nên thực hành hay không nên thực hành, tất cả các pháp Dhutaṅga đều là một loại xét về phương diện ý chí (cetanā).
Ekameva hi dhutaṅgaṃ samādānacetanāti.
For the dhutaṅga itself is the volition of undertaking.
Vì Dhutaṅga chỉ là một ý chí thọ trì.
Aṭṭhakathāyampi vuttaṃ ‘‘yā cetanā, taṃ dhutaṅganti vadantī’’ti.
It is also said in the Aṭṭhakathā: "They call that volition the dhutaṅga."
Trong Chú Giải cũng đã nói: “Ý chí nào, điều đó được gọi là Dhutaṅga.”
Byāsato pana bhikkhūnaṃ terasa, bhikkhunīnaṃ aṭṭha, sāmaṇerānaṃ dvādasa, sikkhamānasāmaṇerīnaṃ satta, upāsakaupāsikānaṃ dveti dvācattālīsa honti.
In detail (byāsato), however, there are thirteen for bhikkhus, eight for bhikkhunīs, twelve for sāmaṇeras, seven for sikkhamānās and sāmaṇerīs, and two for male and female lay followers (upāsakaupāsikānaṃ), making forty-two in total.
Tuy nhiên, theo cách chi tiết (byāsato), có mười ba pháp cho Tỳ-khưu, tám pháp cho Tỳ-khưu-ni, mười hai pháp cho Sa-di, bảy pháp cho Thức-xoa-ma-na và Sa-di-ni, và hai pháp cho cư sĩ nam và cư sĩ nữ. Tổng cộng là bốn mươi hai pháp.
Sace pana abbhokāse āraññikaṅgasampannaṃ susānaṃ hoti, ekopi bhikkhu ekappahārena sabbadhutaṅgāni paribhuñjituṃ sakkoti.
If there is a charnel ground in the open air that possesses the characteristics of a forest dwelling, even one bhikkhu can observe all dhutaṅgas at once.
Nếu có một nghĩa địa ở ngoài trời, đầy đủ các yếu tố của hạnh ở rừng, thì một Tỳ-khưu cũng có thể thực hành tất cả các pháp Dhutaṅga cùng một lúc.
Bhikkhunīnaṃ pana āraññikaṅgaṃ khalupacchābhattikaṅgañca dvepi sikkhāpadeneva paṭikkhittāni, abbhokāsikaṅgaṃ, rukkhamūlikaṅgaṃ, sosānikaṅganti imāni tīṇi dupparihārāni.
For bhikkhunīs, however, the forest dweller's practice (āraññikaṅga) and the practice of refusing food after one has begun to eat (khalupacchābhattikaṅga) are both prohibited by a training rule (sikkhāpada), while the open-air dweller's practice (abbhokāsikaṅga), the tree-root dweller's practice (rukkhamūlikaṅga), and the charnel-ground dweller's practice (sosānikaṅga)—these three are difficult to maintain.
Đối với Tỳ-khưu-ni, hạnh ở rừng (āraññikaṅga) và hạnh không ăn thêm sau khi đã ăn (khalupacchābhattikaṅga) cả hai đều bị cấm theo giới luật; còn hạnh ở ngoài trời (abbhokāsikaṅga), hạnh ở gốc cây (rukkhamūlikaṅga), và hạnh ở nghĩa địa (sosānikaṅga) là ba pháp khó thực hành.
Bhikkhuniyā hi dutiyikaṃ vinā vasituṃ na vaṭṭati.
For a bhikkhunī is not allowed to dwell without a companion.
Vì Tỳ-khưu-ni không được phép sống mà không có bạn đồng hành.
Evarūpe ca ṭhāne samānacchandā dutiyikā dullabhā.
And in such a place, a companion of like mind is hard to find.
Và ở những nơi như vậy, rất khó tìm được một bạn đồng hành có cùng chí hướng.
Sacepi labheyya saṃsaṭṭhavihārato na mucceyya.
Even if she were to find one, she would not be free from dwelling in association.
Ngay cả khi tìm được, vị ấy cũng không thể thoát khỏi lối sống hòa đồng.
Evaṃ sati yassatthāya dhutaṅgaṃ seveyya, svevassā attho na sampajjeyya.
In such a case, the very purpose for which she would undertake the dhutaṅga would not be achieved.
Trong trường hợp đó, mục đích mà vị ấy thực hành Dhutaṅga sẽ không đạt được.
Evaṃ paribhuñjituṃ asakkuṇeyyatāya pañca hāpetvā bhikkhunīnaṃ aṭṭheva hontīti veditabbāni.
Since it is not possible for them to observe these five, it should be understood that there are only eight for bhikkhunīs.
Vì không thể thực hành như vậy, nên sau khi bỏ đi năm pháp, Tỳ-khưu-ni chỉ có tám pháp Dhutaṅga. Điều này cần được biết.
Yathāvuttesu pana ṭhapetvā tecīvarikaṅgaṃ sesāni dvādasa sāmaṇerānaṃ, satta sikkhamānasāmaṇerīnaṃ veditabbāni.
Among those mentioned, excluding the three-robe wearer's practice (tecīvarikaṅga), the remaining twelve are to be known for sāmaṇeras, and seven for sikkhamānās and sāmaṇerīs.
Trong số các pháp đã nêu, trừ hạnh ba y (tecīvarikaṅga), mười hai pháp còn lại là dành cho Sa-di; và bảy pháp là dành cho Thức-xoa-ma-na và Sa-di-ni. Điều này cần được biết.
Upāsakaupāsikānaṃ pana ekāsanikaṅgaṃ, pattapiṇḍikaṅganti imāni dve patirūpāni ceva sakkā ca paribhuñjitunti dve dhutaṅgānīti evaṃ byāsato dvecattālīsa hontīti ayaṃ samāsabyāsato vaṇṇanā.
For male and female lay followers (upāsakaupāsikānaṃ), however, the practice of eating at one sitting (ekāsanikaṅga) and the bowl-food eating practice (pattapiṇḍikaṅga)—these two alone are appropriate and possible to observe. Thus, there are two dhutaṅgas. This is the explanation by way of summary and detail, making a total of forty-two.
Đối với cư sĩ nam và cư sĩ nữ, hạnh ăn một bữa (ekāsanikaṅga) và hạnh ăn trong bát (pattapiṇḍikaṅga) là hai pháp phù hợp và có thể thực hành được. Như vậy, theo cách chi tiết, có bốn mươi hai pháp. Đây là phần giải thích theo cách tóm tắt và chi tiết.
Ettāvatā ca ‘‘sīle patiṭṭhāya naro sapañño’’ti imissā gāthāya sīlasamādhipaññāmukhena desite visuddhimagge yehi appicchatāsantuṭṭhitādīhi guṇehi vuttappakārassa sīlassa vodānaṃ hoti, tesaṃ sampādanatthaṃ samādātabbadhutaṅgakathā bhāsitā hoti.
With this, the discourse on the dhutaṅgas to be undertaken has been delivered for the purpose of accomplishing those qualities, such as fewness of wishes and contentment, by which the purity of sīla of the kind described in the Visuddhimagga, which is taught by way of sīla, samādhi, and paññā in the verse "A wise person, established in sīla," is attained.
Đến đây, lời thuyết giảng về các pháp Dhutaṅga cần thọ trì đã được trình bày, nhằm đạt được những phẩm chất như thiểu dục, tri túc, v.v., nhờ đó giới luật được thanh tịnh, như đã được đề cập trong câu kệ “Người trí nương vào giới, phát triển tâm và tuệ,” trong con đường thanh tịnh (Visuddhimagga) được thuyết giảng qua ba khía cạnh giới, định, tuệ.