‘‘Ramaṇīyā, ānanda, vesālī; ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ gotamakaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ sattambaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ bahuputtaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ sārandadaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ cāpālaṃ cetiyaṃ.
“Delightful, Ānanda, is Vesālī; delightful is the Udana Shrine; delightful is the Gotamaka Shrine; delightful is the Sattamba Shrine; delightful is the Bahuputta Shrine; delightful is the Sārandada Shrine; delightful is the Cāpāla Shrine.
“Này Ānanda, Vesālī thật đáng yêu; tháp Udena đáng yêu; tháp Gotamaka đáng yêu; tháp Sattamba đáng yêu; tháp Bahuputta đáng yêu; tháp Sārandada đáng yêu; tháp Cāpāla đáng yêu.
Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno ( )* kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā.
Whoever, Ānanda, has developed, cultivated, made a vehicle of, made a basis of, established, practiced, and thoroughly undertaken the four bases of psychic power, if he wishes, he may remain for an eon or for the remainder of an eon.
Này Ānanda, bất cứ ai đã tu tập, làm cho sung mãn, làm thành cỗ xe, làm thành căn bản, thực hành liên tục, tích lũy, bắt đầu một cách vững chắc bốn căn bản thần thông, người ấy nếu muốn, có thể sống trọn một kiếp hoặc phần còn lại của một kiếp.
Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā.
The Tathāgata, Ānanda, has developed, cultivated, made a vehicle of, made a basis of, established, practiced, and thoroughly undertaken the four bases of psychic power.
Này Ānanda, Như Lai đã tu tập, làm cho sung mãn, làm thành cỗ xe, làm thành căn bản, thực hành liên tục, tích lũy, bắt đầu một cách vững chắc bốn căn bản thần thông.
Ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti.
If he wishes, Ānanda, the Tathāgata may remain for an eon or for the remainder of an eon.”
Này Ānanda, Như Lai nếu muốn, có thể sống trọn một kiếp hoặc phần còn lại của một kiếp.”
‘‘Ramaṇīyā, ānanda, vesālī; ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ gotamakaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ sattambaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ bahuputtaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ sārandadaṃ cetiyaṃ; ramaṇīyaṃ cāpālaṃ cetiyaṃ.
‘‘Delightful, Ānanda, is Vesālī; delightful is the Udena Shrine; delightful is the Gotamaka Shrine; delightful is the Sattamba Shrine; delightful is the Bahuputta Shrine; delightful is the Sārandada Shrine; delightful is the Cāpāla Shrine.
“Này Ānanda, Vesālī thật khả lạc; tháp Udēna thật khả lạc; tháp Gotamaka thật khả lạc; tháp Sattamba thật khả lạc; tháp Bahuputta thật khả lạc; tháp Sārandada thật khả lạc; tháp Cāpāla thật khả lạc.
Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā.
Whoever, Ānanda, has developed, cultivated, made a vehicle of, made a basis of, established, practiced, and thoroughly mastered the four bases of spiritual power (iddhipādā), if he wishes, he could remain for an eon or for the remainder of an eon.
Này Ānanda, bất cứ ai đã tu tập, đã làm cho sung mãn, đã dùng làm cỗ xe, đã dùng làm căn cứ, đã kiên trì thực hành, đã thuần thục, đã khéo khởi sự bốn căn bản thần thông (iddhipāda), nếu muốn, vị ấy có thể an trú trọn một kiếp hoặc phần còn lại của một kiếp.
Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā.
The Tathāgata, Ānanda, has developed, cultivated, made a vehicle of, made a basis of, established, practiced, and thoroughly mastered the four bases of spiritual power.
Này Ānanda, Như Lai đã tu tập, đã làm cho sung mãn, đã dùng làm cỗ xe, đã dùng làm căn cứ, đã kiên trì thực hành, đã thuần thục, đã khéo khởi sự bốn căn bản thần thông.
Ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti.
If he wishes, Ānanda, the Tathāgata could remain for an eon or for the remainder of an eon.’’
Này Ānanda, nếu Như Lai muốn, Như Lai có thể an trú trọn một kiếp hoặc phần còn lại của một kiếp.”
‘‘Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato.
‘‘Let the Blessed One now attain parinibbāna, Bhante; let the Sugata attain parinibbāna; it is now time for the Blessed One’s parinibbāna, Bhante.
“Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn nhập Niết Bàn ngay bây giờ; xin Thiện Thệ nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, đã đến lúc Thế Tôn nhập Niết Bàn.
Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi yāva me bhikkhū na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā* bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti.
For this word was spoken by the Blessed One, Bhante: ‘I shall not attain parinibbāna, Evil One, until my bhikkhus become disciples who are accomplished, disciplined, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in accordance with the Dhamma, having learned their own teacher’s doctrine, they will teach, expound, declare, establish, clarify, analyze, and make manifest the Dhamma; they will refute any opposing views that arise with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.’
Bạch Thế Tôn, lời này đã được Thế Tôn nói: ‘Này Māra, ta sẽ không nhập Niết Bàn cho đến khi các Tỳ-khưu đệ tử của ta trở thành những người thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, sẽ giảng dạy, sẽ thuyết giảng, sẽ tuyên bố, sẽ thiết lập, sẽ mở rộng, sẽ phân tích, sẽ làm cho rõ ràng, sẽ khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và sẽ thuyết giảng Pháp với thần thông.’
Etarahi kho pana, bhante* bhikkhū bhagavato sāvakā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti.
Now, Bhante, the bhikkhus, disciples of the Blessed One, are accomplished, disciplined, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in accordance with the Dhamma, having learned their own teacher’s doctrine, they teach, expound, declare, establish, clarify, analyze, and make manifest the Dhamma; they refute any opposing views that arise with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.
Bạch Thế Tôn, hiện nay các Tỳ-khưu đệ tử của Thế Tôn đã thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, giảng dạy, thuyết giảng, tuyên bố, thiết lập, mở rộng, phân tích, làm cho rõ ràng, khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và thuyết giảng Pháp với thần thông.
Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato.
Let the Blessed One now attain parinibbāna, Bhante; let the Sugata attain parinibbāna; it is now time for the Blessed One’s parinibbāna, Bhante.
Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn nhập Niết Bàn ngay bây giờ; xin Thiện Thệ nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, đã đến lúc Thế Tôn nhập Niết Bàn.
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi yāva me bhikkhuniyo na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti.
‘‘And this word was spoken by the Blessed One, Bhante: ‘I shall not attain parinibbāna, Evil One, until my bhikkhunīs become disciples who are accomplished, disciplined, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in accordance with the Dhamma, having learned their own teacher’s doctrine, they will teach, expound, declare, establish, clarify, analyze, and make manifest the Dhamma; they will refute any opposing views that arise with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.’
Bạch Thế Tôn, lời này đã được Thế Tôn nói: ‘Này Māra, ta sẽ không nhập Niết Bàn cho đến khi các Tỳ-khưu-ni đệ tử của ta trở thành những người thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, sẽ giảng dạy, sẽ thuyết giảng, sẽ tuyên bố, sẽ thiết lập, sẽ mở rộng, sẽ phân tích, sẽ làm cho rõ ràng, sẽ khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và sẽ thuyết giảng Pháp với thần thông.’
Etarahi kho pana, bhante, bhikkhuniyo bhagavato sāvikā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti.
Now, Venerable Sir, the bhikkhunīs, female disciples of the Blessed One, are accomplished, well-trained, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in conformity with the Dhamma; having learned their own teacher's doctrine, they teach, expound, declare, establish, explain, analyze, and make clear; they thoroughly refute any arisen opposing views with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.
Bạch Thế Tôn, hiện nay các Tỳ-khưu-ni đệ tử của Thế Tôn đã thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, giảng dạy, thuyết giảng, tuyên bố, thiết lập, mở rộng, phân tích, làm cho rõ ràng, khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và thuyết giảng Pháp với thần thông.
Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato.
May the Blessed One now attain final Nibbāna, Venerable Sir; may the Fortunate One attain final Nibbāna; now is the time for the Blessed One's final Nibbāna, Venerable Sir.
Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn nhập Niết Bàn ngay bây giờ; xin Thiện Thệ nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, đã đến lúc Thế Tôn nhập Niết Bàn.
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi yāva me upāsakā na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti.
“This statement was made by the Blessed One, Venerable Sir: ‘I will not attain final Nibbāna, Evil One, until my male lay disciples become accomplished, well-trained, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in conformity with the Dhamma; having learned their own teacher's doctrine, they will teach, expound, declare, establish, explain, analyze, and make clear; they will thoroughly refute any arisen opposing views with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.’
Bạch Thế Tôn, lời này đã được Thế Tôn nói: ‘Này Māra, ta sẽ không nhập Niết Bàn cho đến khi các Ưu-bà-tắc đệ tử của ta trở thành những người thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, sẽ giảng dạy, sẽ thuyết giảng, sẽ tuyên bố, sẽ thiết lập, sẽ mở rộng, sẽ phân tích, sẽ làm cho rõ ràng, sẽ khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và sẽ thuyết giảng Pháp với thần thông.’
Etarahi kho pana, bhante, upāsakā bhagavato sāvakā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti.
Now, Venerable Sir, the male lay disciples, disciples of the Blessed One, are accomplished, well-trained, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in conformity with the Dhamma; having learned their own teacher's doctrine, they teach, expound, declare, establish, explain, analyze, and make clear; they thoroughly refute any arisen opposing views with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.
Bạch Thế Tôn, hiện nay các Ưu-bà-tắc đệ tử của Thế Tôn đã thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, giảng dạy, thuyết giảng, tuyên bố, thiết lập, mở rộng, phân tích, làm cho rõ ràng, khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và thuyết giảng Pháp với thần thông.
Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato.
May the Blessed One now attain final Nibbāna, Venerable Sir; may the Fortunate One attain final Nibbāna; now is the time for the Blessed One's final Nibbāna, Venerable Sir.
Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn nhập Niết Bàn ngay bây giờ; xin Thiện Thệ nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, đã đến lúc Thế Tôn nhập Niết Bàn.
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi yāva me upāsikā na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti.
“This statement was made by the Blessed One, Venerable Sir: ‘I will not attain final Nibbāna, Evil One, until my female lay disciples become accomplished, well-trained, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in conformity with the Dhamma; having learned their own teacher's doctrine, they will teach, expound, declare, establish, explain, analyze, and make clear; they will thoroughly refute any arisen opposing views with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.’
Bạch Thế Tôn, lời này đã được Thế Tôn nói: ‘Này Māra, ta sẽ không nhập Niết Bàn cho đến khi các Ưu-bà-di đệ tử của ta trở thành những người thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, sẽ giảng dạy, sẽ thuyết giảng, sẽ tuyên bố, sẽ thiết lập, sẽ mở rộng, sẽ phân tích, sẽ làm cho rõ ràng, sẽ khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và sẽ thuyết giảng Pháp với thần thông.’
Etarahi kho pana, bhante, upāsikā bhagavato sāvikā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti.
Now, Venerable Sir, the female lay disciples, disciples of the Blessed One, are accomplished, well-trained, confident, learned, upholders of the Dhamma, practicing in accordance with the Dhamma, practicing properly, living in conformity with the Dhamma; having learned their own teacher's doctrine, they teach, expound, declare, establish, explain, analyze, and make clear; they thoroughly refute any arisen opposing views with the Dhamma and teach the Dhamma with a miracle.
Bạch Thế Tôn, hiện nay các Ưu-bà-di đệ tử của Thế Tôn đã thông minh, đã được huấn luyện, tự tin, đa văn, giữ gìn Pháp, thực hành Pháp đúng Pháp, thực hành đúng đắn, sống phù hợp với Pháp, đã học hỏi giáo lý của thầy mình, giảng dạy, thuyết giảng, tuyên bố, thiết lập, mở rộng, phân tích, làm cho rõ ràng, khéo nhiếp phục những luận thuyết ngoại đạo nổi lên bằng Chánh Pháp và thuyết giảng Pháp với thần thông.
Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato.
May the Blessed One now attain final Nibbāna, Venerable Sir; may the Fortunate One attain final Nibbāna; now is the time for the Blessed One's final Nibbāna, Venerable Sir.
Bạch Thế Tôn, giờ đây Thế Tôn hãy nhập Niết Bàn; Thiện Thệ hãy nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, giờ đây là thời điểm Thế Tôn nhập Niết Bàn.
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi yāva me idaṃ brahmacariyaṃ na iddhañceva bhavissati phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’nti.
“This statement was made by the Blessed One, Venerable Sir: ‘I will not attain final Nibbāna, Evil One, until this holy life of mine becomes prosperous, flourishing, widespread, popular, and well-proclaimed among devas and humans.’
“Bạch Thế Tôn, lời này Thế Tôn đã từng tuyên bố: ‘Này ác ma, Ta sẽ chưa nhập Niết Bàn chừng nào Phạm hạnh này của Ta chưa trở nên thịnh vượng, phát triển, quảng bá rộng rãi, đông đảo quần chúng biết đến, được chư thiên và loài người tuyên bố rộng khắp.’
Etarahi kho pana, bhante* , bhagavato brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ.
Now, Venerable Sir, the Blessed One’s holy life is prosperous, flourishing, widespread, popular, and well-proclaimed among devas and humans.
Bạch Thế Tôn, giờ đây Phạm hạnh của Thế Tôn đã trở nên thịnh vượng, phát triển, quảng bá rộng rãi, đông đảo quần chúng biết đến, được chư thiên và loài người tuyên bố rộng khắp.
Parinibbātu dāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato; parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato’’ti.
May the Blessed One now attain final Nibbāna, Venerable Sir; may the Fortunate One attain final Nibbāna; now is the time for the Blessed One's final Nibbāna, Venerable Sir.”
Bạch Thế Tôn, giờ đây Thế Tôn hãy nhập Niết Bàn; Thiện Thệ hãy nhập Niết Bàn; bạch Thế Tôn, giờ đây là thời điểm Thế Tôn nhập Niết Bàn.”
Addasā kho rājā pasenadi kosalo te satta ca jaṭile, satta ca nigaṇṭhe, satta ca acelake, satta ca ekasāṭake, satta ca paribbājake, parūḷhakacchanakhalome khārivividhamādāya bhagavato avidūre atikkamante.
King Pasenadi of Kosala saw those seven ascetics, seven Nigaṇṭhas, seven naked ascetics, seven one-robed ascetics, and seven wandering ascetics, with overgrown armpit and nail hair, carrying their burdens, passing not far from the Blessed One.
Rồi vua Pasenadi Kosala thấy bảy vị tu sĩ búi tóc, bảy vị Ni-kiền, bảy vị lõa thể, bảy vị chỉ mặc một y, và bảy vị du sĩ – với nách và lông rậm rạp, mang theo gánh nặng – đi ngang qua không xa Thế Tôn.
Disvāna uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ* nihantvā yena te satta ca jaṭilā, satta ca nigaṇṭhā, satta ca acelakā, satta ca ekasāṭakā, satta ca paribbājakā, tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāvesi – ‘‘rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo’’ti.
Having seen them, he rose from his seat, arranged his upper robe over one shoulder, knelt on his right knee on the ground, and raising his joined hands towards those seven ascetics, seven Nigaṇṭhas, seven naked ascetics, seven one-robed ascetics, and seven wandering ascetics, he announced his name three times: ‘‘I am King Pasenadi of Kosala, venerable sirs; I am King Pasenadi of Kosala, venerable sirs; I am King Pasenadi of Kosala, venerable sirs.’’
Sau khi thấy, vua đứng dậy khỏi chỗ ngồi, vắt y thượng lên một vai, quỳ gối phải xuống đất, chắp tay hướng về phía bảy vị tu sĩ búi tóc, bảy vị Ni-kiền, bảy vị lõa thể, bảy vị chỉ mặc một y, và bảy vị du sĩ ấy, rồi ba lần xướng tên mình: “Bạch các ngài, tôi là vua Pasenadi Kosala; bạch các ngài, tôi là vua Pasenadi Kosala; bạch các ngài, tôi là vua Pasenadi Kosala.”
‘‘Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ.
‘‘It is by living together, great king, that one’s virtue is to be known.
“Đại vương, giới hạnh được biết qua sự chung sống.
Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ* , manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena.
And that, indeed, over a long period, not a short one; by one who attends, not by one who does not attend; by the wise, not by the foolish.
Và điều đó phải là trong thời gian dài, không phải ngắn ngủi; với sự chú tâm, không phải không chú tâm; với người có trí tuệ, không phải người ngu si.
Saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabbaṃ.
It is by interaction, great king, that one’s purity is to be known.
Đại vương, sự thanh tịnh được biết qua sự giao tiếp.
Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena.
And that, indeed, over a long period, not a short one; by one who attends, not by one who does not attend; by the wise, not by the foolish.
Và điều đó phải là trong thời gian dài, không phải ngắn ngủi; với sự chú tâm, không phải không chú tâm; với người có trí tuệ, không phải người ngu si.
Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo.
It is in times of adversity, great king, that one’s fortitude is to be known.
Đại vương, sự kiên cường được biết qua lúc hoạn nạn.
So ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena.
And that, indeed, over a long period, not a short one; by one who attends, not by one who does not attend; by the wise, not by the foolish.
Và điều đó phải là trong thời gian dài, không phải ngắn ngủi; với sự chú tâm, không phải không chú tâm; với người có trí tuệ, không phải người ngu si.
Sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā.
It is through conversation, great king, that one’s wisdom is to be known.
Đại vương, trí tuệ được biết qua sự đàm luận.
Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’ti.
And that, indeed, over a long period, not a short one; by one who attends, not by one who does not attend; by the wise, not by the foolish.’’
Và điều đó phải là trong thời gian dài, không phải ngắn ngủi; với sự chú tâm, không phải không chú tâm; với người có trí tuệ, không phải người ngu si.”
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante!
‘‘It is wonderful, venerable sir! It is amazing, venerable sir!
“Thật kỳ diệu thay, bạch Thế Tôn! Thật hy hữu thay, bạch Thế Tôn!
Yāva subhāsitaṃ cidaṃ* , bhante, bhagavatā – ‘dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannāti.
“How well spoken is this, venerable sir, by the Blessed One—‘It is difficult, O great king, for you, a householder, dwelling in a crowded home with children, enjoying Kāsi sandalwood, wearing garlands, perfumes, and ointments, and delighting in gold and silver, to know: “These are arahants, or these have entered the path to arahatship.”
Bạch Thế Tôn, lời Thế Tôn nói thật là tuyệt vời: ‘Đại vương, thật khó để một người cư sĩ như Đại vương, đang hưởng thụ dục lạc, sống trong cảnh vợ con chen chúc, dùng hương chiên đàn xứ Kāsī, mang vòng hoa, hương liệu và thuốc thoa, và thích thú với vàng bạc, mà có thể biết được: ‘Những vị này là A-la-hán, hoặc những vị này đã chứng đắc A-la-hán đạo.’
Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ…pe… sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā.
By living together, O great king, character is to be known…pe… By conversation, O great king, wisdom is to be known.
Đại vương, giới hạnh được biết qua sự chung sống… (v.v.) … trí tuệ được biết qua sự đàm luận.
Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’’ti.
And that, indeed, by a long period, not a short one; by one who pays attention, not by one who is inattentive; by one who is wise, not by one who is unwise.’”
Và điều đó phải là trong thời gian dài, không phải ngắn ngủi; với sự chú tâm, không phải không chú tâm; với người có trí tuệ, không phải người ngu si.’”
‘‘Ete, bhante, mama purisā corā* ocarakā janapadaṃ ocaritvā gacchanti.
“Venerable sir, these men of mine are spies, scouts who go about reconnoitering the countryside.
“Bạch Thế Tôn, những người này là gián điệp, là thám tử của tôi, họ đi thám thính khắp các vùng đất.
Tehi paṭhamaṃ ociṇṇaṃ ahaṃ pacchā osārissāmi* .
What they first investigate, I will investigate afterwards.
Những gì họ đã thám thính trước, tôi sẽ thực hiện sau.
Idāni te, bhante, taṃ rajojallaṃ pavāhetvā sunhātā suvilittā kappitakesamassū odātavatthavasanā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgibhūtā paricāressantī’’* ti.
Now, venerable sir, after washing off that dust and grime, having bathed well, anointed well, with hair and beards trimmed, wearing clean white clothes, they will indulge in and be endowed with the five strands of sensual pleasure.”
Giờ đây, bạch Thế Tôn, những người đó sẽ gột rửa bụi bẩn, tắm rửa sạch sẽ, thoa dầu thơm, cắt tóc cạo râu, mặc y phục trắng tinh, và sẽ tận hưởng năm món dục lạc, sống đầy đủ và thỏa mãn.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The world is eternal; this alone is true, any other is foolish.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Thế giới là thường còn, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The world is not eternal; this alone is true, any other is foolish.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Thế giới là vô thường, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The world is finite; this alone is true, any other is foolish.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Thế giới là hữu biên, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The world is infinite; this alone is true, any other is foolish.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Thế giới là vô biên, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The soul and the body are the same; this alone is true, any other is foolish.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Mạng căn và thân thể là một, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some ascetics and brahmins held such views and asserted: “The soul is one thing, the body another; this alone is true, any other is foolish.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Mạng căn và thân thể là khác nhau, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins held such views and asserted: “A Tathāgata exists after death; this alone is true, any other is foolish.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Đức Như Lai tồn tại sau khi chết, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some ascetics and brahmins held such views and asserted: “A Tathāgata does not exist after death; this alone is true, any other is foolish.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Đức Như Lai không tồn tại sau khi chết, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins held such views and asserted: “A Tathāgata both exists and does not exist after death; this alone is true, any other is foolish.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Đức Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But there are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: ‘The Tathāgata neither is nor is not after death. This alone is true, any other is foolish.’
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Đức Như Lai không tồn tại cũng không không tồn tại sau khi chết, đây là sự thật, còn những điều khác là sai lầm.”
‘‘Aññatitthiyā, bhikkhave, paribbājakā andhā acakkhukā; atthaṃ na jānanti, anatthaṃ na jānanti, dhammaṃ na jānanti, adhammaṃ na jānanti.
“Bhikkhus, those wanderers of other sects are blind, without eyes; they do not know what is beneficial, they do not know what is harmful, they do not know the Dhamma, they do not know the non-Dhamma.
“Này các Tỳ-kheo, các du sĩ ngoại đạo ấy là những người mù lòa, không có mắt; họ không biết điều lợi, không biết điều hại, không biết Pháp, không biết phi Pháp.
Te atthaṃ ajānantā anatthaṃ ajānantā dhammaṃ ajānantā adhammaṃ ajānantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.
Not knowing what is beneficial, not knowing what is harmful, not knowing the Dhamma, not knowing the non-Dhamma, they, having become quarrelsome, having become contentious, having fallen into disputes, dwell piercing one another with verbal darts: ‘This is the Dhamma, that is not the Dhamma; that is not the Dhamma, this is the Dhamma.’”
Họ không biết điều lợi, không biết điều hại, không biết Pháp, không biết phi Pháp, nên họ sống trong sự tranh cãi, xung đột, bất đồng, dùng những lời lẽ như mũi giáo đâm chọc lẫn nhau: ‘Pháp này là như vậy, pháp kia không phải như vậy; pháp kia không phải như vậy, pháp này là như vậy.’”
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, imissāyeva sāvatthiyā aññataro rājā ahosi.
“Bhikkhus, in the past, in this very Sāvatthī, there was a certain king.
“Này các Tỳ-kheo, thuở xưa, tại chính Sāvatthī này, có một vị vua.
Atha kho, bhikkhave, so rājā aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yāvatakā sāvatthiyā jaccandhā te sabbe ekajjhaṃ sannipātehī’ti.
Then, bhikkhus, that king addressed a certain man: ‘Come, good man, gather together all the born-blind people in Sāvatthī.’
Rồi này các Tỳ-kheo, vị vua ấy gọi một người hầu và nói: ‘Này người kia, hãy tập hợp tất cả những người mù bẩm sinh ở Sāvatthī lại một chỗ!’
‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, so puriso tassa rañño paṭissutvā yāvatakā sāvatthiyā jaccandhā te sabbe gahetvā yena so rājā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ rājānaṃ etadavoca – ‘sannipātitā kho te, deva, yāvatakā sāvatthiyā jaccandhā’ti.
‘Yes, Your Majesty,’ bhikkhus, that man, having assented to the king, gathered all the born-blind people in Sāvatthī and approached that king; having approached, he said to that king: ‘Your Majesty, all the born-blind people in Sāvatthī have been gathered.’
‘Vâng, tâu Đại vương,’ này các Tỳ-kheo, người hầu ấy vâng lời vua, tập hợp tất cả những người mù bẩm sinh ở Sāvatthī lại, rồi đi đến chỗ vua; sau khi đến, người ấy bạch vua rằng: ‘Tâu Đại vương, tất cả những người mù bẩm sinh ở Sāvatthī đã được tập hợp.’
‘Tena hi, bhaṇe, jaccandhānaṃ hatthiṃ dassehī’ti.
‘Then, my good man, show the elephant to the born-blind.’
‘Vậy thì, này người kia, hãy cho những người mù bẩm sinh ấy xem một con voi!’
‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, so puriso tassa rañño paṭissutvā jaccandhānaṃ hatthiṃ dassesi.
‘Yes, Your Majesty,’ bhikkhus, that man, having assented to the king, showed the elephant to the born-blind.
‘Vâng, tâu Đại vương,’ này các Tỳ-kheo, người hầu ấy vâng lời vua, rồi cho những người mù bẩm sinh ấy xem một con voi.
‘‘Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa sīsaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the head of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ đầu con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa kaṇṇaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the ear of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ tai con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa dantaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the tusk of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ ngà con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa soṇḍaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the trunk of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ vòi con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa kāyaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the body of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ thân con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa pādaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the foot of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ chân con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa satthiṃ* dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the thigh of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ đùi (lưng) con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa naṅguṭṭhaṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’ti.
He showed the tail of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ gốc đuôi con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
Ekaccānaṃ jaccandhānaṃ hatthissa vāladhiṃ dassesi – ‘ediso, jaccandhā, hatthī’’’ti.
He showed the tuft of the tail of the elephant to some of the born-blind, saying: ‘Born-blind ones, the elephant is like this.’
Người ấy cho một số người mù bẩm sinh sờ chùm lông đuôi con voi và nói: ‘Này các người mù bẩm sinh, con voi là như thế này.’
‘‘Evameva kho, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā andhā acakkhukā.
“Just so, bhikkhus, are the wanderers of other sects, blind and without vision.
Này các Tỳ-khưu, cũng vậy, các du sĩ ngoại đạo là những người mù, không có mắt trí tuệ.
Te atthaṃ na jānanti anatthaṃ na jānanti, dhammaṃ na jānanti adhammaṃ na jānanti.
They do not know what is beneficial, they do not know what is not beneficial; they do not know Dhamma, they do not know what is not Dhamma.
Họ không biết điều lợi ích, không biết điều bất lợi, không biết Pháp (Dhamma), không biết phi Pháp (Adhamma).
Te atthaṃ ajānantā anatthaṃ ajānantā, dhammaṃ ajānantā adhammaṃ ajānantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.
Not knowing what is beneficial, not knowing what is not beneficial, not knowing Dhamma, not knowing what is not Dhamma, they engage in quarrels, disputes, and controversies, piercing each other with verbal spears, dwelling thus: ‘The Dhamma is like this, not like that; not like that, but like this.’”
Vì không biết điều lợi ích, không biết điều bất lợi, không biết Pháp, không biết phi Pháp, họ trở thành những kẻ gây gổ, tranh cãi, bất đồng, đâm chọc nhau bằng những lời nói sắc bén, và sống như vậy – ‘Pháp này như thế này, không phải như thế kia; không phải như thế kia, mà như thế này!’
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were of such a view and such a doctrine: “The self and the world are eternal; this alone is true, anything else is false.”
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã (attā) và thế gian (loka) là thường còn; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some other ascetics and brahmins were of such a view and such a doctrine: “The self and the world are not eternal; this alone is true, anything else is false.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian là vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato ca asassato ca* attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were of such a view and such a doctrine: “The self and the world are eternal and not eternal; this alone is true, anything else is false.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian vừa thường còn vừa vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassato nāsassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
But some other ascetics and brahmins were of such a view and such a doctrine: “The self and the world are neither eternal nor not eternal; this alone is true, anything else is false.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian không thường còn cũng không vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were of such a view and such a doctrine: “The self and the world are self-made; this alone is true, anything else is false.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian do tự mình tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘paraṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are indeed some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are created by another; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian do người khác tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato ca paraṃkato ca* attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are created by oneself and by another; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian vừa do tự mình tạo ra vừa do người khác tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāro aparaṃkāro* adhiccasamuppanno attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are indeed some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are not created by oneself, not created by another, but have arisen without cause; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian không do tự mình tạo ra, không do người khác tạo ra, mà do ngẫu nhiên sinh khởi (adhiccasamuppanna); đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are eternal, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian là thường còn; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are indeed some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are impermanent, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian là vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassatañca asassatañca* sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are both eternal and impermanent, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian vừa thường còn vừa vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are indeed some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are neither eternal nor impermanent, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian không thường còn cũng không vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are created by oneself, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian do tự mình tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evadiṭṭhino – ‘‘paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are created by another, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian do người khác tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkatañca paraṃkatañca* sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are created by oneself and by another, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian vừa do tự mình tạo ra vừa do người khác tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
There are indeed some recluses and brahmins who speak thus, who hold such a view: “The self and the world are not created by oneself, not created by another, but have arisen without cause, with pleasure and pain; this alone is true, anything else is futile.”
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Khổ-lạc của tự ngã và thế gian không do tự mình tạo ra, không do người khác tạo ra, mà do ngẫu nhiên sinh khởi; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
‘‘Aññatitthiyā, bhikkhave, paribbājakā andhā acakkhukā; atthaṃ na jānanti anatthaṃ na jānanti, dhammaṃ na jānanti adhammaṃ na jānanti.
“The wanderers of other sects, bhikkhus, are blind, without eyes; they do not know what is beneficial, they do not know what is harmful, they do not know the Dhamma, they do not know the non-Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, các du sĩ ngoại đạo là những người mù, không có mắt trí tuệ; họ không biết điều lợi ích, không biết điều bất lợi, không biết Pháp, không biết phi Pháp.
Te atthaṃ ajānantā anatthaṃ ajānantā, dhammaṃ ajānantā adhammaṃ ajānantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.
Not knowing what is beneficial, not knowing what is harmful, not knowing the Dhamma, not knowing the non-Dhamma, they, having fallen into disputes, quarrels, and disagreements, pierce each other with the spears of their mouths, saying: ‘This Dhamma is so, this Dhamma is not so; this Dhamma is not so, this Dhamma is so.’”
Vì không biết điều lợi ích, không biết điều bất lợi, không biết Pháp, không biết phi Pháp, họ trở thành những kẻ gây gổ, tranh cãi, bất đồng, đâm chọc nhau bằng những lời nói sắc bén, và sống như vậy – ‘Pháp này như thế này, không phải như thế kia; không phải như thế kia, mà như thế này!’”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are eternal; this alone is true, anything else is false.’
Có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian là thường còn; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian là vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato ca asassato ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are both eternal and not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian vừa thường còn vừa vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassato nāsassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are neither eternal nor not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian không thường còn cũng không vô thường; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are self-made; this alone is true, anything else is false.’
Lại có một số Sa-môn, Bà-la-môn nói như vầy, có quan điểm như vầy: “Tự ngã và thế gian do tự mình tạo ra; đây là sự thật, những điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘paraṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are made by another; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Tự ngã và thế gian do người khác tạo ra, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are both self-made and made by another; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Tự ngã và thế gian vừa do tự mình tạo ra, vừa do người khác tạo ra, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘The self and the world are neither self-made nor made by another, but arisen by chance; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Tự ngã và thế gian không do tự mình tạo ra, không do người khác tạo ra, mà do ngẫu nhiên sinh khởi, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are eternal; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian là thường còn, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian là vô thường, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are both eternal and not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian vừa thường còn vừa vô thường, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are neither eternal nor not eternal; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian không phải thường còn cũng không phải vô thường, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are self-made; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian do tự mình tạo ra, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are made by another; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian do người khác tạo ra, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
Some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are both self-made and made by another; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian vừa do tự mình tạo ra, vừa do người khác tạo ra, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.
And some ascetics and brahmins were thus-speaking, thus-viewing: ‘Pleasure and pain, the self and the world, are neither self-made nor made by another, but arisen by chance; this alone is true, anything else is false.’
Có một số sa-môn, bà-la-môn có lời nói như vầy, có tà kiến như vầy: “Khổ và lạc, tự ngã và thế gian không do tự mình tạo ra, không do người khác tạo ra, mà do ngẫu nhiên sinh khởi, đây là sự thật, điều khác là hư vọng.”
‘‘Aññatitthiyā, bhikkhave, paribbājakā andhā acakkhukā.
"Monks, these wanderers of other sects are blind, without vision.
“Này các Tỳ-kheo, các du sĩ ngoại đạo là những người mù lòa, không có mắt.
Te atthaṃ na jānanti anatthaṃ na jānanti, dhammaṃ na jānanti adhammaṃ na jānanti.
They do not know what is beneficial, they do not know what is not beneficial; they do not know the Dhamma, they do not know what is not the Dhamma.
Họ không biết điều lợi, không biết điều bất lợi, không biết Pháp, không biết phi Pháp.
Te atthaṃ ajānantā anatthaṃ ajānantā, dhammaṃ ajānantā adhammaṃ ajānantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.
Not knowing what is beneficial, not knowing what is not beneficial, not knowing the Dhamma, not knowing what is not the Dhamma, they, having fallen into disputes, quarrels, and contentions, live piercing each other with verbal darts, saying: ‘Such is the Dhamma, such is not the Dhamma; such is not the Dhamma, such is the Dhamma.’"
Vì không biết điều lợi, không biết điều bất lợi, không biết Pháp, không biết phi Pháp, họ trở thành những người gây gổ, cãi vã, tranh chấp, đâm chọc lẫn nhau bằng những mũi giáo lời nói, sống trong sự xung đột: ‘Pháp này là như vậy, pháp kia không phải như vậy; pháp kia không phải như vậy, pháp này là như vậy.’”
‘‘Yañca pattaṃ yañca pattabbaṃ, ubhayametaṃ rajānukiṇṇaṃ, āturassānusikkhato.
"What has been attained and what is yet to be attained, both of these are defiled, for one who trains while afflicted.
“Cái đã đạt được và cái cần phải đạt được, cả hai đều bị ô nhiễm bởi bụi bặm, đối với người bệnh đang học hỏi.
Ye ca sikkhāsārā sīlabbataṃ jīvitaṃ brahmacariyaṃ upaṭṭhānasārā, ayameko anto.
Those who consider the essence to be in training, in morality and observances, in life, in the holy life, in devotion – this is one extreme.
Những ai xem sự học hỏi là cốt lõi, giới luật và sự thực hành Phạm hạnh là cốt lõi, đây là một cực đoan.
Ye ca evaṃvādino – ‘natthi kāmesu doso’ti, ayaṃ dutiyo anto.
Those who speak thus – ‘There is no fault in sensual pleasures’ – this is the second extreme.
Những ai nói rằng: ‘Không có lỗi lầm trong các dục vọng’, đây là cực đoan thứ hai.
Iccete ubho antā kaṭasivaḍḍhanā, kaṭasiyo diṭṭhiṃ vaḍḍhenti.
Thus, these two extremes increase the grave-mound; they increase the grave-mound of views."
Hai cực đoan này làm tăng trưởng sự chấp thủ vào tà kiến, làm tăng trưởng các tà kiến.
Etete ubho ante anabhiññāya olīyanti eke, atidhāvanti eke.
These two extremes, not fully comprehending, some become disheartened, some rush past.
Một số người chìm đắm vì không hiểu rõ hai cực đoan này, một số người lại vượt quá giới hạn.
Ye ca kho te abhiññāya tatra ca nāhesuṃ, tena ca nāmaññiṃsu, vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāyā’’ti.
But for those who, having fully comprehended them, were not in them, nor did they conceive themselves by them, for them there is no designation of saṃsāra.
Nhưng những ai đã hiểu rõ và không còn tồn tại trong đó, không còn tự nhận mình là như vậy, thì đối với họ không còn sự thiết lập của vòng luân hồi.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
‘‘Yāvakīvañca, bhante, tathāgatā loke nuppajjanti arahanto sammāsambuddhā tāva aññatitthiyā paribbājakā sakkatā honti garukatā mānitā pūjitā apacitā lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
“As long, Venerable Sir, as Tathāgatas, Arahants, Perfectly Self-Enlightened Ones, do not arise in the world, so long other sectarians and wanderers are honored, respected, esteemed, revered, and venerated, and they are recipients of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine.
“Bạch Đức Thế Tôn, chừng nào các vị Tathāgata, các bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác chưa xuất hiện trên đời, thì các du sĩ ngoại đạo được tôn kính, được trọng vọng, được kính trọng, được cúng dường, được phục vụ, và được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh.
Yato ca kho, bhante, tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā atha aññatitthiyā paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā anapacitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
But when, Venerable Sir, Tathāgatas, Arahants, Perfectly Self-Enlightened Ones, arise in the world, then other sectarians and wanderers are not honored, not respected, not esteemed, not revered, not venerated, and they are not recipients of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine.
Nhưng bạch Đức Thế Tôn, khi các vị Tathāgata, các bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác xuất hiện trên đời, thì các du sĩ ngoại đạo không được tôn kính, không được trọng vọng, không được kính trọng, không được cúng dường, không được phục vụ, và không được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh.
Bhagavā yeva* dāni, bhante, sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, bhikkhusaṅgho cā’’ti.
Now, Venerable Sir, only the Blessed One is honored, respected, esteemed, revered, and venerated, and is a recipient of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine, and so is the Saṅgha of bhikkhus.”
Bạch Đức Thế Tôn, chính Đức Thế Tôn bây giờ được tôn kính, được trọng vọng, được kính trọng, được cúng dường, được phục vụ, và được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh, và cả Tăng đoàn nữa.”
‘‘Evametaṃ, ānanda, yāvakīvañca, ānanda, tathāgatā loke nuppajjanti arahanto sammāsambuddhā tāva aññatitthiyā paribbājakā sakkatā honti garukatā mānitā pūjitā apacitā lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
“So it is, Ānanda. As long, Ānanda, as Tathāgatas, Arahants, Perfectly Self-Enlightened Ones, do not arise in the world, so long other sectarians and wanderers are honored, respected, esteemed, revered, and venerated, and they are recipients of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine.
“Này Ānanda, đúng như vậy. Này Ānanda, chừng nào các vị Tathāgata, các bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác chưa xuất hiện trên đời, thì các du sĩ ngoại đạo được tôn kính, được trọng vọng, được kính trọng, được cúng dường, được phục vụ, và được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh.
Yato ca kho, ānanda, tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā atha aññatitthiyā paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā anapacitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
But when, Ānanda, Tathāgatas, Arahants, Perfectly Self-Enlightened Ones, arise in the world, then other sectarians and wanderers are not honored, not respected, not esteemed, not revered, not venerated, and they are not recipients of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine.
Nhưng này Ānanda, khi các vị Tathāgata, các bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác xuất hiện trên đời, thì các du sĩ ngoại đạo không được tôn kính, không được trọng vọng, không được kính trọng, không được cúng dường, không được phục vụ, và không được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh.
Tathāgatova* dāni sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, bhikkhusaṅgho cā’’ti.
Then only the Tathāgata is honored, respected, esteemed, revered, and venerated, and is a recipient of robes, almsfood, lodgings, and requisites for the sick, including medicine, and so is the Saṅgha of bhikkhus.”
Chính Đức Tathāgata bây giờ được tôn kính, được trọng vọng, được kính trọng, được cúng dường, được phục vụ, và được lợi dưỡng y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, thuốc men trị bệnh, và cả Tăng đoàn nữa.”