Jinavaṃsadīpaṃ

1201

Nigrodhasākhī jayabodhi sa’vīsahattho,

His victorious Bodhi tree was a Nigrodha tree, twenty cubits tall.

Cây Bồ-đề chiến thắng là cây nigrodha, Ngài cao hai mươi cubit.

1202

Tassā’si visatisahassa pamāṇamāyu

His lifespan was twenty thousand years;

Tuổi thọ của Ngài là hai mươi ngàn năm.

1203

Eko’va’hū ariyasāvakasannīpāto; ()

There was only one assembly of noble disciples. ()

Chỉ có một lần hội chúng Thánh Thanh văn. ()

1204

Iti medhānandābhidhānena yatitā viracite sakalakavijana hadayānanda dānanidāne jinavaṃsadīpe dūrenidāne bodhisattassa sesapaṇidhātaṭṭhapana pavatti paridīpo tatiyo saggo.

Thus ends the third chapter, the exposition of the Bodhisatta's remaining aspirations, in the Dūrenidāna section of the Jinavaṃsadīpa, which is the source of joy for all poets and composed by the ascetic named Medhānanda.

Đây là chương thứ ba, phần trình bày về sự kiện Bồ-tát thiết lập các lời nguyện còn lại, trong phần Dūrenidāna của bộ Jinavaṃsadīpa, một nguồn an lạc cho trái tim của tất cả các nhà thơ, do Đại đức Medhānanda biên soạn.

1205

1.

1206

Dīpaṅkarādicatuvīsati buddhapāda-

At the feet of the twenty-four Buddhas, beginning with Dīpaṅkara,

Dưới chân hai mươi bốn Đức Phật, bắt đầu từ Đức Dīpaṅkara,

1207

Mūlesu laṅapaṇidhāna mahānidhāno,

The Bodhisatta, having made great aspirations for a long time,

Bồ-tát đã thiết lập lời nguyện lớn lao.

1208

Lakkhādhikaṃ caturasaṅkhiyakappasaṅkhaṃ

Accumulated a boundless stream of merit

Trong một thời gian dài hơn một trăm ngàn đại kiếp,

1209

Puññābhisandamabhisaṅkhari bodhisatto; ()

Over four hundred thousand aeons. ()

Ngài đã tích lũy dòng công đức. ()

1210

2.

1211

Etthantare vividhabāhiravatthujātaṃ

During this period, he gave away various external objects,

Trong khoảng thời gian đó, Ngài đã từ bỏ nhiều thứ bên ngoài,

1212

Sisa’kkhimaṃsarudhirāni ca puttadāre,

His head, eyes, flesh, blood, and even his children and wife.

Đầu, mắt, thịt, máu, con cái và vợ,

1213

So jivitampi kapaṇaḍikayācakānaṃ

That hero even sacrificed his life

Thậm chí cả mạng sống của mình cho những kẻ khốn cùng và ăn xin,

1214

Vīro pariccaji pajāya hitatthameva; ()

For the welfare of the poor and beggars. ()

Vị anh hùng ấy đã hy sinh vì lợi ích của chúng sinh. ()

1215

3.

1216

Dānādhimuttipariyesana vippaveso

Driven by the inclination to give, he sought out a hermitage

Với sự quyết tâm bố thí và tìm cầu (chân lý) sâu sắc,

1217

Patvā tapovanamakitti tapodhanassa,

And reached the sage named Akitti, whose hermitage was renowned.

Ngài đã đến khu rừng khổ hạnh, nơi có vị ẩn sĩ Akitti,

1218

Tihaṃ alattha sakaṭāhamaloṇaḍākaṃ

He received three days' worth of unsalted rice gruel in a pot,

Ngài đã nhận được ba muỗng nước canh không muối,

1219

Yassā’bhibhūtajaṭharassa jighacchitattā; () (Akitticariyaṃ)

Because his stomach was overwhelmed by hunger. () (Akitticariyaṃ)

Vì bụng Ngài bị đói khát hành hạ. () (Hạnh Akitti)

1220

4.

1221

Kantāramagga paṭipanna manātapattaṃ

The brahmin Saṅkha, seeing a Paccekabuddha

Vị Bà-la-môn Saṅkha, khi thấy một vị Phật Độc Giác

1222

Pacceka buddhamahipassiya saṅakkhavippo,

Walking on a desolate path without an umbrella,

Đang đi trên con đường hoang vắng, không có dù che,

1223

Phuṭṭhaṃ sakiccapasuto sūriyātapena

Whose body was scorched by the sun, while he himself was engaged in his own duties,

Bị ánh nắng mặt trời chiếu rọi trong khi đang thực hiện phận sự của mình,

1224

Yo chattupāhaṇamadāsi sudhotapāṇi; () (Saṅkhacariyaṃ)

With purified hands, he gave him an umbrella and shoes. () (Saṅkhacariyaṃ)

Với đôi tay đã rửa sạch, đã dâng tặng chiếc dù và đôi dép. () (Hạnh Saṅkha)

1225

5.

1226

Dubbhikkhapīḷanabhayena kaliṅgaraṭṭhā

King Dhanañjaya, who, when supplicants approached him

Khi nạn đói hoành hành ở vương quốc Kaliṅga,

1227

Saṃyācataṃ yadupagamma dhanañjayavho,

From the Kaliṅga realm, afflicted by famine,

Vua Dhanañjaya, khi những người ăn xin đến,

1228

Soṇḍāya gayha nijamañjana nāgarājaṃ

Took his Nāga king, named Añjana, by the trunk

Đã nắm lấy vị vua voi Anjana bằng vòi của nó,

1229

Yo dakkhiṇodaka nisekamakāsi rājā; () (Kurudhammacariyaṃ)

And poured water as a libation (signifying his gift). () (Kurudhammacariyaṃ)

Và thực hiện nghi thức rưới nước (dâng tặng). () (Hạnh Kurudhamma)

1230

6.

1231

Hutvāna yo mahasudassana cakkavattī

The one who was the great Cakkavatti king Mahāsudassana

Khi là Vua Chuyển Luân Thánh Vương Mahāsudassana,

1232

Rājā kusāvatipuramhi divā ca ratto,

In the city of Kusāvatī, day and night,

Tại thành phố Kusāvatī, ngày và đêm,

1233

Vatthattapānamupatesi carāpayitvā

Had a drum beaten to announce that he offered clothes, food, and drink

Ngài đã cho đánh trống thông báo,

1234

Bheriṃka asesakapaṇḍikayācakānaṃ; () (Mahāsudassanacariyaṃ)

To all poor beggars. () (Mahāsudassanacariyaṃ)

Và cúng dường y phục, đồ ăn, thức uống cho tất cả những người khốn cùng và ăn xin. () (Hạnh Mahāsudassana)

1235

7.

1236

Yo sattabhumibhujasāsi purohito’pi

The one who was also the chief priest of seven kings,

Khi là vị đạo sĩ tối cao của bảy vị vua,

1237

Rājūhi laddhamakhilaṃ dhanadhaññarāsiṃ,

And, having given away all the wealth and grain received from the kings

Tất cả kho báu và ngũ cốc mà Ngài nhận được từ các vị vua,

1238

Sampattayācakajanassa paricchajitvā

To the needy who came to him,

Ngài đã phân phát cho những người ăn xin đến,

1239

Puññappabandhamabhisañcini bodhihetu; () (Mahāgovindacariyaṃ)

Accumulated a continuous stream of merit for the sake of Bodhi. () (Mahāgovindacariyaṃ)

Và tích lũy công đức vì mục đích giác ngộ. () (Hạnh Mahāgovinda)

1240

8.

1241

Dhammānusāsi nimināma mahībhujo’pi

The king named Nimi, who taught the Dhamma,

Vua Nimi, người đã giáo hóa Pháp,

1242

Sālaṃ vidhāya mithilāya catummukhaṃ yo,

Built a four-faced hall in Mithilā,

Đã xây dựng một ngôi nhà bốn mặt ở Mithilā,

1243

Acchinnamatthijanapakkhicatuppadānaṃ

And continuously offered gifts to the needy, birds, and animals—

Ngài đã liên tục thực hiện bố thí cho những người cần, chim chóc và động vật bốn chân,

1244

Dānaṃ pavattayī purā dadataṃ variṭṭho; () (Nimirājacariyaṃ)

He was the foremost among givers. () (Nimirājacariyaṃ)

Là bậc tối thượng trong những người bố thí ngày xưa. () (Hạnh Nimirāja)

1245

9.

1246

Yo ekarājasutacandakumārabhūto

The one who, as Prince Candakumāra, the only son of the king,

Khi là Thái tử Candakumāra,

1247

Muddhābhiseka karaṇāya janehi gacchaṃ,

When going to be consecrated by the people,

Trong lúc dân chúng đang chuẩn bị lễ đăng quang cho Ngài,

1248

Saṃvejito savibhave tibhave’pi yaññā-

Became agitated by his own prosperity and by the entire cycle of existence, and established a sacrificial altar,

Ngài đã cảm thấy chán ghét sự giàu sang và cả ba cõi, rồi

1249

Vāṭaṃ vidhāya’bhipavattayi dānavaṭṭaṃ; () (Candakumāracariyaṃ)

Thereby initiating the practice of giving. () (Candakumāracariyaṃ)

Tổ chức một lễ tế lớn và thực hiện việc bố thí liên tục. () (Hạnh Candakumāra)

1250

10.

1251

Yo vatthusāragahaṇena atittarūpo

The king of Sīvi, named Sivi, who, though a ruler,

Khi là Vua Sivi, không thỏa mãn với việc thâu tóm tài sản,

1252

Bhumissaro’pi sivināma surādhipassa,

Was never satiated with giving away valuable things,

Ngài đã cho đi đôi mắt của mình cho vị vua trời

1253

Jaccandhavesagahitassa vilocanāni

Gave away his own eyes to the king of devas, who had disguised himself as a blind man,

Đã hóa trang thành một người mù bẩm sinh,

1254

Uppāṭayitva padadaṃ labhi dibbacakkhū; () (Sivirājacariyaṃ;)

And thereby obtained divine eyes. () (Sivirājacariyaṃ;)

Và sau đó đã nhận được đôi mắt thần. () (Hạnh Sivirāja;)

1255

11.

1256

Dānādhimuttiparamo sasapaṇḍito yo

The wise hare, Sasapaṇḍita, who was supremely devoted to giving,

Khi là vị hiền giả Sasapaṇḍita, với sự quyết tâm bố thí tối thượng,

1257

Mittenu sāsiya adhiṭṭhituposathaṅgo,

Instructed his friends and undertook the Uposatha vows.

Ngài đã khuyên bạn bè và giữ giới Uposatha,

1258

Aṅgāramuddhani papāta sajīvitāsaṃ

He fell upon a heap of burning coals, abandoning his desire for life,

Ngài đã nhảy vào đống than hồng, từ bỏ ý muốn sống,

1259

Hitvā dvijassa tanumaṃsapadātukāmo; () (Sasapaṇḍitacariyaṃ; Itidānapāramīṃ)

Wishing to offer his flesh to a brahmin. () (Sasapaṇḍitacariyaṃ; Thus ends the Dāna Pāramī)

Với mong muốn dâng tặng thịt của mình cho một Bà-la-môn. () (Hạnh Sasapaṇḍita; Đây là Ba-la-mật về Bố thí)

1260

12.

1261

Yo mātuposakakari bhisamuddharatto

The elephant, who supported his blind parents and loved to extract lotus stalks,

Khi là voi Mātuposaka, rất thích ăn củ sen,

1262

Andhāya hatthidamakena kareṇukāya,

Even when seized firmly by the elephant-tamer by his trunk,

Bị người huấn luyện voi bắt giữ vì một con voi cái mù lòa,

1263

Soṇḍāya suṭṭhugahito’pya’vikaṇḍitassa

Did not become angry, for fear of breaking his unblemished moral conduct (sīla). ()

Dù bị vòi nắm chặt, Ngài vẫn không nổi giận,

1264

Sīlassa khaṇḍanabhayā najanesi kopaṃ; () (Mātuposakacariyaṃ)

13.

Vì sợ làm tổn hại đến giới hạnh của mình. () (Hạnh Mātuposaka)

1265

13.

16.

13.

1266

Yo bhuridattabhujago’parivammikaṭṭho,

Bhuridatta, the Nāga king, who resided in an anthill,

Khi là vua rắn Bhuridatta, sống trên một ụ đất,

1267

Sīlabbataṃ visadharo samadhiṭṭhahitvā,

A poisonous snake, having firmly undertaken the vows of morality,

Vị rắn độc ấy đã giữ giới hạnh,

1268

Peḷāya khittabhujage ahiguṇṭhikamhi

When thrown into a basket by the snake charmer,

Bị ném vào giỏ của người bắt rắn,

1269

Sīlassa kuppanabhayena jahāsi kopaṃ; () (Bhuridattacariyaṃ;)

Gave up his anger for fear of violating his morality. () (Bhuridattacariyaṃ;)

Ngài đã từ bỏ sự giận dữ vì sợ làm tổn hại đến giới hạnh. () (Hạnh Bhuridatta;)

1270

14.

1271

Sīlabbatādivibhavo jalitiddhimā yo

Campeyya, the Nāga king, who possessed the power of morality and blazing psychic powers,

Khi là vua rắn Campeyya, với giới hạnh và thần thông rực rỡ,

1272

Campeyyanāmabhujago ahiguṇṭhikamhi,

Even when held captive by a snake charmer,

Bị người bắt rắn bắt giữ,

1273

Icchānurūpavicaro camarī’va vālaṃ

Guarded his morality like a yak its tail, even when free to move as he wished,

Ngài đã bảo vệ giới hạnh như con bò yak bảo vệ đuôi của nó,

1274

Sīlaṃ jugopa napi tabbadhake cukopa; () (Campeyyacariyaṃ;)

And did not become angry at his captor. () (Campeyyacariyaṃ;)

Và không nổi giận với kẻ đã sát hại mình. () (Hạnh Campeyya;)

1275

15.

1276

Yo cūlabodhivisuto samadiṭṭhahatvā

Cūḷabodhi, who, having firmly undertaken the vows of morality,

Khi là Cūlabodhi, Ngài đã giữ giới hạnh,

1277

Sīlabbataṃ vanamupecca vasaṃ piyāya,

Went to the forest to live with his beloved wife,

Đến sống trong rừng cùng với vợ mình,

1278

Tāyaṃ pasayha gahitāya’pi kāsiraññā

Even when his wife was forcibly seized by the king of Kāsī,

Dù vợ Ngài bị vua Kāsī bắt giữ bằng vũ lực,

1279

Sīlabbisodhanaparo pajahittha rosaṃ; () (Cūlabodhicariyaṃ)

Being intent on purifying his morality, he gave up anger. () (Cūḷabodhi Jātaka)

Ngài vẫn từ bỏ sự giận dữ để giữ gìn giới hạnh thanh tịnh. () (Hạnh Cūlabodhi)

1280

16.

1281

Yo bhiṃsarūpi mahiso’pi valimukhassa

The great buffalo, though terrifying in form, pure in morality,

Khi là con trâu rừng to lớn, Ngài đã nhẫn nhịn

1282

Āguṃ titikkhamakhīlaṃ parisuddhasilo,

Tolerated without resentment the offense of the macaque,

Tất cả những hành vi sai trái của con khỉ Valimukha, với giới hạnh thanh tịnh,

1283

Rukkhaṭṭhayakkhavacanāni paṭikkhipitvā

Rejecting the words of the tree-dwelling yakṣa,

Ngài đã từ chối lời khuyên của vị thần cây,

1284

Taṃ sīlabhaṅgabhayato bhayato mumoca; ()

And out of fear of breaking his morality, he set it free. ()

Và đã tha thứ cho nó vì sợ làm tổn hại đến giới hạnh. ()

1285

17.

1286

Yo vuyhamānamapanīya nadīpavāhā

The golden-colored Ruru deer, who rescued a treacherous friend

Khi là Hoàng tử Ruru, Ngài đã cứu một kẻ phản bội

1287

Mittadduhiṃ putasajīvitadānahetu,

Carried away by the river's current, thereby giving him his life,

Khỏi dòng nước lũ, và đã ban cho hắn mạng sống,

1288

Raññā mumoca vadhiyaṃ avikopanena

Released the one condemned to death by the king, without becoming angry,

Ngài đã tha thứ cho hắn khỏi án tử hình của nhà vua mà không hề nổi giận,

1289

Sīlassa rūruhariṇo’pi harissavaṇṇo, () (rūrumigarājacariyaṃ;)

For the sake of his morality. () (Rūrumigarājacariyaṃ;)

Với giới hạnh rực rỡ như màu vàng. () (Hạnh Rurumigarāja;)

1290

18.

1291

Yo dantakaṭṭhasakalehi jaṭākulehi

The sage named Mātaṅga, who was cursed by an angry ascetic

Khi là đạo sĩ Mātaṅga, Ngài đã bị nguyền rủa

1292

Kuddhena kuṭajaṭilena katāhisāpo,

Who had matted hair, using a piece of tooth-stick,

Bởi vị đạo sĩ Kutajaṭila giận dữ, bằng những cành cây và tóc bện,

1293

Mātaṅganāmamuni sīladhanaṃ jugopa

Guarded his treasure of morality,

Ngài đã bảo vệ giới hạnh của mình,

1294

Sampātasāparipumiddhibalena rakkhaṃ; () (Mātaṅgacariyaṃ;)

Protecting it with the power of his accumulated psychic abilities. () (Mātaṅgacariyaṃ;)

Bằng sức mạnh thần thông của sự nhẫn nhịn. () (Hạnh Mātaṅga;)

1295

19.

1296

Maggāvatiṇṇamadhamaṃ kalhābhīlāsā-

The righteous Yakṣa king, who had psychic power,

Khi là vua Dạ-xoa Dhamma, Ngài đã không thiêu đốt

1297

Saṅghaṭṭitobhayarathaṅgamadhammayakkhaṃ,

Did not burn with the fire of anger the unrighteous Yakṣa

Vị Dạ-xoa Adhamma, kẻ đã cố ý va chạm hai bánh xe vào nhau trên đường,

1298

Kopagginā naparijhāpayamiddhimā yo

Who had caused the wheels of two chariots to collide on a narrow path,

Bằng ngọn lửa sân hận của mình, dù Ngài có thần thông,

1299

Sīlaṃ rarakkha khalu dhammikayakkharājā; () (Dhammādhamma devaputtacariyaṃ;)

And indeed guarded his morality. () (Dhammādhamma Devaputtacariyaṃ;)

Ngài đã bảo vệ giới hạnh của mình. () (Hạnh Dhammādhamma Devaputta;)

1300

20.

1301

Yo porisādavasagassa jayaddisassa

The one who, without fear, for the sake of his life,

Khi là Alīnasatta, Ngài đã từ bỏ ý muốn sống,

1302

Rañño paṭiññamadhikicca vijivitāso,

Honoring the promise made to King Jayaddisa, who was under the influence of a cannibal Yakṣa,

Vì lời hứa với vua Jayaddisa, kẻ bị Dạ-xoa Pori-sāda bắt giữ,

1303

Khīttāyudho tadupagamma alīnasatto

Approached him with his weapons cast aside, steadfast in his resolve,

Ngài đã vứt bỏ vũ khí và đến gần hắn với lòng dũng cảm,

1304

Yakkhaṃ damesi nanu sīlavataṃ nidānā; () (Alīnasattacariyaṃ;)

And surely tamed the Yakṣa, for he was the source of moral vows. () (Alīnasattacariyaṃ;)

Và đã chế ngự Dạ-xoa nhờ vào giới hạnh. () (Hạnh Alīnasatta;)

1305

21.

1306

Yo saṅkhapālabhujago nijabhogapūra-

Saṅkhapāla, the Nāga king, who, even when his body was being cut into pieces

Khi là vua rắn Saṅkhapāla, Ngài đã từ bỏ sự giận dữ

1307

Vyābhaṅgibhārataravāhiti bhojaputte,

By the son of Bhoja with a heavy sword, out of desire for his precious possessions,

Với con trai của vua Bhoja, kẻ đã dùng gươm nặng chặt đứt thân Ngài,

1308

Kāruññamāpa abhigantumapādatāya

Felt compassion and did not move from his place,

Vì lòng từ bi và sợ làm tổn hại đến giới hạnh,

1309

Sīlassa bhaṅgabhayato’pi hutāsatejo; () (Saṅkhapālacariyaṃ; Iti sīlapāramiṃ;)

Even though he had the splendor of fire, for fear of breaking his morality. () (Saṅkhapālacariyaṃ; Thus ends the Sīla Pāramī;)

Dù Ngài có sức mạnh như lửa. () (Hạnh Saṅkhapāla; Đây là Ba-la-mật về Giới)

1310

22.

1311

Saṅkhāradhammakhaṇabhaṅgasabhāvadassi

Yudhañjaya, who saw the conditioned phenomena as having the nature of momentary dissolution,

Khi là vua Yudhañjaya, Ngài đã thấy bản chất vô thường, hoại diệt

1312

Ussāvabinduvilayaṃ’va yudhañjayo yo,

Like a dewdrop vanishing,

Của các pháp hữu vi, giống như giọt sương tan biến,

1313

Rājā janassa rudato pavihāya rajjaṃ

Abandoned his kingdom while the people wept,

Ngài đã từ bỏ vương quốc của mình, dù dân chúng khóc lóc,

1314

Nekkhammapāramimapurayi pabbajitvā; () (Yudhañjaya cariyaṃ;)

And fulfilled the Pāramī of Renunciation by going forth. () (Yudhañjaya Jātaka;)

Và đã hoàn thành Ba-la-mật về Xuất Gia bằng cách từ bỏ đời sống thế tục. () (Hạnh Yudhañjaya;)

1315

23.

1316

Yo somanassavisuto kururājaputto

Somanassa, the prince of the Kuru kingdom, who was renowned,

Khi là Thái tử Somanassa của vua Kuru,

1317

Dussīlakuṭajaṭilabbacanaṃ paṭicca,

Because of the words of a wicked, matted-haired ascetic,

Vì lời nói của vị đạo sĩ Kutajaṭila vô giới hạnh,

1318

Raññā niyojitavadho vadhakāvakāsaṃ

Was ordered to be executed by the king; having found an opportunity with the executioners,

Ngài đã bị vua ra lệnh xử tử, nhưng khi có cơ hội,

1319

Laddhānusāsiya’bhinikkhami cattarajjo; () (Somanassa cariyaṃ;)

He instructed them and then went forth, abandoning his kingdom. () (Somanassa Jātaka;)

Ngài đã giáo hóa người hành hình và xuất gia, từ bỏ vương quốc. () (Hạnh Somanassa;)

1320

24.

1321

Yo kāsirājatanujo’pi ayogharākhyo

The prince of Kāsī, Ayoghara by name,

Khi là Thái tử Ayoghara của vua Kāsī,

1322

Īhaṃ bhato ciramayogharavāsahīrū,

Who was ashamed of living in an iron chamber for a long time since his birth,

Ngài đã sống trong ngôi nhà sắt một thời gian dài, với lòng hổ thẹn,

1323

Rajjaṃ pahāya paramaṃ pitarā padattaṃ

Abandoned the supreme kingdom given by his father,

Ngài đã từ bỏ vương quốc tối thượng do cha mình ban tặng,

1324

Nekkhammapāramiparo vanamotarittha; () (Ayogharacariyaṃ;)

And, intent on the Pāramī of Renunciation, entered the forest. () (Ayogharacariyaṃ;)

Và đã đi vào rừng để hoàn thành Ba-la-mật về Xuất Gia. () (Hạnh Ayoghara;)

1325

25.

1326

Yo pañcakāmaguṇadīpanato’padiṭṭha-

The one who was instructed by the five strands of sensual pleasure—

Người đã bác bỏ lời khuyên của bạn hữu chân thành,

1327

Sambhattamittavacanampi paṭikkhipitvā,

Even rejecting the words of friends and kin,

Được trình bày từ sự diễn giải về năm dục lạc,

1328

Niddhantakañcananibhacchavi kañcanākhyo

Kañcana, whose skin was like purified gold,

Người tên Kañcana, có làn da sáng như vàng ròng tinh luyện,

1329

Patvā tapovanamapabbaji bandhavehi; () (Bhisacariyaṃ;)

went forth into homelessness with his relatives, reaching a hermitage. (Bhisacariyaṃ)

đã cùng quyến thuộc đến khu rừng khổ hạnh và xuất gia.

1330

26.

1331

Pakkhittadaddulanahārurivā’nalamhi

Like sinews cast into a fire,

Như gân khô héo bị ném vào lửa,

1332

Saṅkhāradhammavisaye paṭivaṭṭitatto,

having turned away from the domain of conditioned phenomena,

tâm đã quay lưng lại với các pháp hữu vi,

1333

Yo soṇabhusurasudhī vibhavaṃ pahāya

that wise Brahmin sage Soṇa, giving up wealth,

vị hiền trí Soṇa, người đã từ bỏ tài sản,

1334

Pabbajjituṃ sapariso pavanaṃ jagāma; () (Soṇapaṇḍitacariyaṃ; Iti nekkhamma pārami;)

went to the forest with his retinue to ordain. (Soṇapaṇḍitacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Renunciation)

cùng với quyến thuộc đã đi vào rừng để xuất gia.

1335

27.

1336

Yo seṇako sudhi pasibbakagabbhasāyiṃ

He, the wise Seṇaka, who was long-sighted,

Vị hiền trí Seṇaka, người có trí tuệ sâu rộng, đã chứng kiến

1337

Vippassi mohakalusikatamānasassa,

showed a very dreadful snake, which lay in the pouch of a basket,

con rắn cực kỳ hung dữ nằm trong túi đựng đồ,

1338

Sappaṃ sughoramupadassiya dīghadassī

to one whose mind was defiled by the darkness of delusion, the Vipassī King,

và bằng cách chỉ ra điều đó cho người có tâm bị ô nhiễm bởi si mê,

1339

Paññāsupāramimapūrayi bhurimedho; () (Seṇakapaṇḍita cariyaṃ;)

and with immense wisdom, fulfilled this supreme perfection of wisdom. (Seṇakapaṇḍitacariyaṃ)

vị ấy đã hoàn thành Ba-la-mật về trí tuệ.

1340

28.

1341

Yo yaṃ mahosadhasamākhyasudhī sudhīso

He, the sagacious and wise Mahosadha,

Vị hiền trí tối thượng tên Mahosadha,

1342

Ummaggasaṃvutanisaggavatisamo’pi,

who was like a natural master of hidden tunnels,

dù có trí tuệ bẩm sinh như một lối thoát hiểm,

1343

Ummaggato’va sabalaṃ mithilādhināthaṃ

saved the King of Mithilā, together with his army,

vị ấy đã giải cứu vua xứ Mithilā cùng toàn quân khỏi kẻ thù

1344

Paññāpajāpatipati riputo mumoca; () (Mahosadhacariyaṃ iti paññā pāramī;)

from enemies by means of wisdom, as if from a tunnel. (Mahosadhacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Wisdom)

bằng trí tuệ, như một lối thoát hiểm.

1345

29.

1346

Vālenu’ḷāravīriyo vīriyena ghoraṃ

He, Kālaka, even though a small crow, with mighty effort,

Vị Kālaka nhỏ bé, có nghị lực phi thường,

1347

Saṃsāradukkhamiva yo kisakālako’pi,

like the terrible suffering of saṃsāra,

như muốn tát cạn biển khổ luân hồi bằng nghị lực của mình,

1348

Gambhīrasāgarajalaṃ sapajānukampī

out of compassion for beings, constantly strove

với lòng từ bi đối với chúng sinh,

1349

Ussiñcituṃ satatamārahi sattasāro; () (Kālaka cariyaṃ)

to bail out the deep ocean water. (Kālakacariyaṃ)

vị ấy đã luôn cố gắng tát cạn nước biển sâu thẳm.

1350

30.

1351

Rājāmahādijanako janakundacando

King Mahājanaka, like the moon of the people,

Đức vua Mahājanaka, như mặt trăng của dòng dõi Janaka,

1352

Gambhīrabhurisalilaṃ salilākaraṃ yo,

who, like a ferryman for crossing the ocean of saṃsāra,

vị anh hùng có cánh tay vĩ đại,

1353

Sūro’rubāhuvīriyo vīriyaṃ tatāra

with heroic and mighty arm-strength, extended his effort

đã thực hành nghị lực như một chiếc thuyền

1354

Saṃsārasindhutaraṇe taraṇīsarūpo; () (Mahājanakacariyaṃ; Iti vīriyapārami;)

to cross the deep, vast expanse of water. (Mahājanakacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Energy)

để vượt qua biển luân hồi.

1355

31.

1356

Yo khantitintahadayo yatikhantivādī

He, the ascetic Khantivādī, whose heart was purified by patience,

Vị Khantivādī, có trái tim thấm nhuần nhẫn nại,

1357

Chedāpite’pi sakalaṃ sakalattabhāve,

even when his entire body was cut,

dù toàn thân bị cắt xẻ,

1358

Samapūtakhantijalamevabhūsaṃ siseca

poured forth only the pure water of patience

vị ấy vẫn rưới nước nhẫn nại thanh tịnh

1359

Vyāpādapāvakapadittakalāburāje; () (Khantivādī cariyaṃ)

upon the king inflamed by the fire of ill-will. (Khantivādīcariyaṃ)

lên vị vua Kalābu đang bốc cháy bởi lửa sân hận.

1360

32.

1361

Yo dhammapālanaparo susu dhammapālo

He, Dhammapāla, devoted to protecting the Dhamma, truly righteous,

Vị Dhammapāla, người luôn bảo vệ Chánh pháp,

1362

Kārāpite’pi vadhakeha’simālakammaṃ,

even when the executioners were made to perform the act of the sword,

dù bị những kẻ hành hình sai khiến thực hiện công việc tàn sát,

1363

Āsannatāpanirayamhi patāparāje

practiced patience with a mind imbued with patience and loving-kindness

vị ấy vẫn thực hành nhẫn nại với tâm từ bi

1364

Khantiṃ pavattayi manappitakhantimetto; () (Dhammapāla cariyaṃ; Iti khantipāramī;)

towards the king who was near to falling into a scorching hell. (Dhammapālacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Patience)

đối với vị vua đang gần kề địa ngục nóng bỏng.

1365

33.

1366

Yo antarīpagabhayaṃkarasuṃsumāra-

He, the Monkey King, who placed his foot on the head

Vị vua khỉ, người đã đặt chân lên đầu con cá sấu đáng sợ ẩn mình,

1367

Muddhāsamappitapado kapirājabhūto,

of a terrifying crocodile in the midst of the water,

vị ấy đã thực hiện lời hứa không thể tìm thấy ở người khác,

1368

Dinnaṃ paṭiññamanukubbamanaññalabbhaṃ

keeping an unachievable promise,

và vì sợ sự bất chân thật,

1369

Najjā papāta paratīramasaccabhīrū; () (Kapirāja cariyaṃ)

crossed to the other bank of the river, fearing falsehood. (Kapirājacariyaṃ)

đã nhảy qua bờ bên kia sông.

1370

34.

1371

Yo saccapāramiparo vasi paccanāmo

He, Paccanāma, devoted to the perfection of truth, a sage, a seer of truth,

Vị Saccanāma, người đã hoàn thành Ba-la-mật về chân thật,

1372

Saccena saccamahīsandhiya saccadassī,

by establishing truth with truth,

bằng sự chân thật của mình, đã nhìn thấy sự chân thật của trái đất,

1373

Poriṃ samaggakaraṇiṃ sirijambudīpe

preserving the former unity in this glorious Jambudīpa,

và đã giữ gìn sự hòa hợp cổ xưa trên đảo Jambudīpa,

1374

Sampālayaṃ sakalalokamavoca vācaṃ; () (Saccasavbhaya cariyaṃ;)

spoke a word to all the people. (Saccasaṃbhayacariyaṃ)

đã nói lời chân thật với toàn thế gian.

1375

35.

1376

Yo vaṭṭapotakadijo avirūḷhapakkha-

He, the young quail, born with unfeathered wings and feet,

Vị chim cút con, chưa mọc cánh và chân,

1377

Pādo’tikhuddakakulāvakagabbhasāyī,

lying in a small nest,

nằm trong tổ chim nhỏ bé,

1378

Saccena soḷasakarisamitappadese

by truth, extinguished the forest fire

bằng sự chân thật, đã dập tắt đám cháy rừng

1379

Dāvagginibbutimakā thiramāyugantaṃ; () (Vaṭṭapotaka cariyaṃ;)

in an area of sixteen karīsas, enduring until the end of its life. (Vaṭṭapotakacariyaṃ)

trong phạm vi mười sáu karīsas cho đến cuối đời.

1380

36.

1381

Yo gijjhakākabakabāṇakabhakkhabhuta-

He, the fish king, who was food for vultures, crows, herons, and spear-fish,

Vị vua cá, người là thức ăn của kền kền, quạ, cò và chim bāṇaka,

1382

Bandhu nidāgharavitāpaparikkhayā’pe,

even when the lake was depleted due to the scorching heat of summer,

dù hồ nước đã cạn kiệt vì cái nóng mùa khô,

1383

Ritte saramhi parimocayi maccharājā

released them by truth,

vị ấy đã giải thoát quyến thuộc của mình

1384

Saccena’kālajaladāgamapaccayena; () (Maccharāja cariyaṃ;)

by the coming of untimely rain clouds. (Maccharājacariyaṃ)

bằng sự chân thật, nhờ đó mây mưa đã đến trái mùa.

1385

37.

1386

Duṭṭhāhidaṭṭhavisavegavimucchitaṃ yo

He, the great ascetic Kaṇhādīpāyana, out of compassion,

Vị đạo sĩ tối thượng Maṇḍabba, con trai của Yaññadatta,

1387

Maṇḍabbatāpasavaro’rasayaññadattaṃ,

performed an act of truth for his own son, Yaññadatta,

đã bị ngất xỉu vì nọc độc của con rắn độc cắn,

1388

Katvāna saccakiriyaṃ karuṇāya kaṇha-

who was unconscious from the severe venom of a poisonous snake bite,

vị ẩn sĩ Kaṇhādīpāyana, bằng lòng từ bi và thực hiện lời chân thật,

1389

Dīpāyano muni mumoca tamāpadamhā; () (Kaṇhādīpāyana cariyaṃ;)

and released him from that danger. (Kaṇhādīpāyanacariyaṃ)

đã giải thoát cậu bé khỏi tai họa đó.

1390

38.

1391

Yo porisādavasago sutasomarājā

He, King Sutasoma, who was in the power of a cannibal,

Đức vua Sutasoma, người bị kiểm soát bởi quỷ ăn thịt người,

1392

Rajje tiyojanasate sakajīvite’pi,

guarded the truth, even regarding his own life and a kingdom of three hundred yojanas,

dù là vương quốc rộng ba trăm dojana và cả mạng sống của mình,

1393

Saccaṃ rarakkha nanu saccaparo nirāso

was he not devoted to truth, without longing,

vị ấy đã bảo vệ sự chân thật, không từ bỏ

1394

Dinnaṃ paṭissavamubhinnamapānukubbaṃ; () (Sutasomacariyaṃ; Iti saccapāramī;)

fulfilling the promise given to both? (Sutasomacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Truth)

lời hứa đã ban cho cả hai bên.

1395

39.

1396

Nibbinnarajjavibhavo bhavabhīrūtāya

He, Mūgapakkha, disillusioned with the splendor of kingship, fearing existence,

Vị Mūgapakkha, vì chán ghét vương quyền và sợ hãi sự tồn tại,

1397

Yo mūgapakkhabadhirākati mūgapakkho,

who appeared mute, crippled, and deaf,

đã giả vờ câm, điếc và què,

1398

Nīte nikhātumapaki sīvathikāvakāse

when taken to be buried in a charnel ground,

khi bị đưa đến nghĩa địa để chôn cất,

1399

Daḷhaṃ adhiṭṭhitavataṃ vata nojahāsi; () (Temiyacariyaṃ; Iti adhiṭṭhāna pāramī;)

did not abandon his firm resolution. (Temiyacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Resolution)

vị ấy đã không từ bỏ lời nguyện kiên định của mình.

1400

40.

1401

Mettavihāraparamo piturandhayaṭṭhi

He, Suvaṇṇasāma, who was extremely gentle and mild-hearted, the walking stick for his blind parents,

Vị Suvaṇṇasāma, người có tâm từ bi tối thượng,

1402

Yo somasommayadayo’pi suvaṇṇasāmo,

surrounded by wild animals, dwelled in the forest,

là cây gậy chống đỡ cho cha mẹ mù lòa,

1403

Vāḷehi samparivuto pavane vihāri

fearing evil, and fulfilled the perfection of loving-kindness.

dù bị vây quanh bởi thú dữ trong rừng,

1404

Mettākhyapāramimapūrayi pāpabhīrū; () (Suvaṇṇasāmacariyaṃ;)

(Suvaṇṇasāmacariyaṃ)

vị ấy đã hoàn thành Ba-la-mật về từ bi, vì sợ hãi tội lỗi.

1405

41.

1406

Yo ekarājavisuto bhuvi kāsirājā

He, Ekarāja, the well-known King of Kāsī on earth,

Vị vua xứ Kāsī, nổi tiếng là Ekarāja trên thế gian,

1407

Mettākalattadutiyo sakajīvite’pi,

with loving-kindness as his companion, even at the cost of his own life,

có từ bi là người bạn đời, dù là mạng sống của mình,

1408

Avachinnarajjavibhāve paṭipakkharāje

when his kingdom was seized by an opposing king,

vị ấy đã lan tỏa từ bi bình đẳng đến vị vua đối địch,

1409

Mettāya samphari samaṃ paribhāvitāya; () (Ekarājacariyaṃ; Iti mettā pāramī;)

permeated equally with cultivated loving-kindness. (Ekarājacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Loving-kindness)

người đã cướp đoạt vương quyền của mình.

1410

42.

1411

Yā lomehaṃsavisuto’pi tulāsarikkho

He, Lomahaṃsa, who was well-known as one whose hair stood on end, yet was like a balance

Vị Lomahaṃsa, dù bị gọi là "người dựng lông" (ghê rợn),

1412

Mānāvamānanakaresu sukhe ca dukkha,

in honor and dishonor, happiness and suffering,

vị ấy đã giữ gìn sự xả ly, không có thù hận đối với những kẻ khen chê,

1413

Vāsaṃ cavaṭṭhiparikiṇṇasusānamajjhe

dwelling in charnel grounds strewn with bones,

trong vui và khổ, và đã sống

1414

Veraṃ averamanupecca rarakkhu’pekkhaṃ; () (Lomahaṃsacariyaṃ; Iti upekkhāka pakāramiṃ)

practiced equanimity, seeing non-enmity as non-enmity. (Lomahaṃsacariyaṃ; Thus, the Pāramī of Equanimity)

giữa nghĩa địa đầy xương cốt.

1415

43.

1416

So bodhiyā’bhiniyato paripakkañāṇo

That Buddha-seed, firmly destined for enlightenment, with perfected knowledge,

Vị Phật tương lai đó, với trí tuệ đã chín muồi, đã kiên định hướng đến giác ngộ,

1417

Buddhaṅkuro’pacitapāramitābalena,

by the power of accumulated pāramīs,

nhờ sức mạnh của các Ba-la-mật đã tích lũy,

1418

Nijjhāmataṇha’sitakañjakkhuppipāsa-

whose craving was extinguished, whose thirst was quenched like a dried lotus,

vị ấy không bao giờ sinh vào các cõi địa ngục rộng lớn,

1419

Lokantarorunirayesu na jātu jāto; ()

was never born in the terrible hells of the world-interspaces.

nơi có khát ái, đói khát và khát nước.

1420

44.

1421

Nālattha paṇḍakanapuṃsakamūgapakkha-

He was never born as an impotent person, a eunuch, a mute, a cripple,

Vị ấy không sinh làm người hoạn, người ái nam ái nữ, người câm, người què,

1422

Chaccandhajātibadhiritthijaḷattabhāvaṃ,

blind from birth, deaf, female, or foolish;

người mù sáu căn, người điếc, người nữ, người ngu dốt.

1423

So makkhikāmakasakutthakipillikādi-

he was not born in the species of flies, mosquitoes, lice, ants, etc.,

Vị ấy không sinh làm loài ruồi, muỗi, rệp, kiến,

1424

Jātyā napātubhavi kīṭapaṭaṅgajātyā; ()

nor in the species of insects and moths. (The six types of infirmity from birth are: being a paṇḍaka, blind, deaf, mute, a cripple, or a hunchback).

cũng không sinh làm loài côn trùng, sâu bọ.

1425

45.

1426

Nālattha gandhagajato puthulatta bhāvaṃ

He was not born with the hugeness of a superb elephant;

Vị ấy không sinh làm voi chúa với thân hình to lớn,

1427

Nālattha vaṭṭasusukā sukhumanta bhāvaṃ,

he was not born with the extreme smallness of a quail or a shrew;

không sinh làm chim cút hay chuột chũi với thân hình nhỏ bé,

1428

Nālattha umdanamammanakatta bhāvaṃ

he was not born with the nature of a rodent or a squirrel;

không sinh làm chuột hay sóc với thân hình bẩn thỉu,

1429

Nālattha evamatihīnataratta bhāvaṃ;

he was not born with such extremely inferior natures.

không sinh làm bất kỳ loài nào có thân hình cực kỳ thấp kém như vậy.

1430

46.

1431

Nāhosi mātuvadhako pitughātako vā

He was never a matricide or a parricide;

Vị ấy không phải là kẻ giết mẹ hay giết cha,

1432

Nāhosi saṅghabhiduro arahantaghāto,

he was never one who caused schism in the Saṅgha or killed an Arahant;

không phải là kẻ chia rẽ Tăng đoàn hay giết A-la-hán.

1433

Nāhosi duṭṭhahadayena tathāgatassa

he never, with malicious intent, caused

Vị ấy không bao giờ với ác tâm

1434

Nāhosi saṃjananako rudhirassa kāye; ()

the Buddha's body to bleed. (Causing a wound to the Tathāgata).

làm thân Như Lai đổ máu.

1435

47.

1436

Kammaṃ phakhalaṃ tadubhayaṃ paṭibāhino ye

He never accepted the doctrines of those

Vị ấy không bao giờ tin vào giáo lý của những người

1437

Ucchedadiṭṭhigatikā vihariṃsu tesaṃ,

who denied both karma and its fruit, who were annihilationists;

phủ nhận cả nghiệp và quả, những người theo tà kiến đoạn diệt.

1438

Laddhiṃ kadāci naparāmasi saddahāno

he never held such views with belief,

Vị ấy là người luôn hướng đến giác ngộ chắc chắn,

1439

Kammaṃ phalaṃ niyatabodhiparāyaṇo so; ()

for he was one whose certain destiny was enlightenment, believing in karma and its fruit.

tin vào nghiệp và quả.

1440

48.

1441

Yasmiṃ bhave bhavati nāmacatukkamattaṃ

In whatever existence there was only the mere four mental aggregates,

Trong bất kỳ cõi nào mà chỉ có danh sắc tồn tại,

1442

Tatrā’pi puññakaraṇattha masaññasatte,

he never took rebirth in the realm of non-percipient beings for the purpose of making merit,

để tạo phước đức cho chúng sinh vô tưởng,

1443

Aṭṭhānato napaṭisandhimagaṇhi suddhā-

it being an unsuitable place, nor ever in the five Pure Abodes,

vị ấy không bao giờ tái sinh vào năm cõi Tịnh Cư thiên,

1444

Vāsesu pañcasu kadāci papañcabhīrū; ()

fearing the proliferation of defilements.

vì sợ hãi sự phiền não.

1445

49.

1446

Buddhaṅkuro niyatabodhipado kadāci

That Buddha-seed, destined for enlightenment, sometimes,

Vị Phật tương lai, người có vị trí giác ngộ chắc chắn, không bao giờ

1447

Dīghāyukesu’pibhavesu sukhānapekho,

even in existences with long life, not seeking happiness,

mong cầu hạnh phúc trong các cõi có tuổi thọ dài,

1448

Katvā’dhimuttivacanaṃ idha jīvaloke

having made a firm resolution in this living world,

vị ấy đã thực hiện lời nguyện kiên định trong thế giới này

1449

Nibbatti so tidasapāramipūraṇatthaṃ; ()

was born for the purpose of fulfilling the thirty pāramīs.

để hoàn thành mười Ba-la-mật.

1450

50.

1451

Iccevaṃ so purisanisabho duppavesassa bodhi-

Thus, that chief of men, devoted to the welfare of others, enduring terrible suffering,

Như vậy, vị nhân trung chi sư ấy, người yêu thích lợi ích của người khác, đã tạo ra

1452

Pāsādassā’vataraṇasamattiṃsatisseṇirūpaṃ,

for a long time wandered in saṃsāra, generating the dhamma-group of pāramīs,

ba mươi bậc thang của cung điện giác ngộ khó tiếp cận,

1453

Nipphādento parahitarato pāramīdhammajātaṃ

which are like the thirty steps for ascending the palace of enlightenment,

tức là các Ba-la-mật, và đã chịu đựng

1454

Saṃsāre saṃsari cirataraṃ ghoradukkhaṃ titikkhaṃ; ()

which is difficult to enter. ()

nỗi khổ ghê gớm trong luân hồi suốt một thời gian dài.

1455

Iti medhānandābhidhānena yatinā viracite sakalakavijana hadayānanda dānanidāne jinavaṃsadīpe durenidāne pāramidhammābhisaṅkharaṇa pavatti paridīpo catuttho saggo.

Thus ends the fourth chapter, which illuminates the account of the accumulation of the Pāramī-dhamma, in the Jinavaṃsadīpa, a source of joy for all poets, composed by the monk named Medhānanda, in the distant epoch.

Đây là chương thứ tư, "Sự kiện tích lũy các Ba-la-mật" trong phần "Durenidāna" của Jinavaṃsadīpa, một nguồn gốc mang lại niềm vui cho trái tim của tất cả các nhà thơ, do vị ẩn sĩ tên Medhānanda biên soạn.

1456

1.

1457

Atthavattapadaṃ nānāvaṇṇamaṇṇavajānvitaṃ,

The city of Jetuttara, in ancient times, possessed a meaningful name, adorned with various colors like an ocean,

Thành phố Jetuttara, với những từ ngữ đầy ý nghĩa và những khu vườn đa sắc màu,

1458

Patthyāvattamivāhosi jetuttarapuraṃ pure; () (Silesa bandhanaṃ;)

and appeared like a welcoming harbor. (Pun/Double meaning)

trước đây đã trở nên như một khu vườn mong ước.

1459

2.

1460

Parikhāmekhalādāma baddhapākārasoṇinī,

That royal capital, with its ramparts bound by a moat-belt,

Thủ đô ấy, với bức tường thành được bao quanh bởi một con hào như một chiếc thắt lưng,

1461

Rarāja rājadhānī sā vadhūva patimaṇḍitā; ()

shone like a bride adorned.

đã tỏa sáng như một cô dâu được trang điểm lộng lẫy.

1462

3.

1463

Maṇisiṅgaṃsumālābhi bālaṃsumālivibbhamaṃ,

The moon's disc, with its necklaces of gem-rays, like the beauty of the young sun,

Trong thành phố ấy, những chuỗi ngọc sáng chói như ánh mặt trời non,

1464

Sasaṅkamaṇḍalaṃ tasmiṃ palamhesā’bhīsārikā; ()

was an abhisārikā (lover) in that place.

và những vòng tròn mặt trăng, đã thu hút những người phụ nữ đến gặp người yêu.

1465

4.

1466

Indirāmandirā’mandamaṇimandirasālinī,

Indirā's mansion, adorned with countless gem-palaces,

Trong thành phố ấy, những ngôi đền bằng ngọc quý lộng lẫy, là nơi cư ngụ của nữ thần của sự giàu có,

1467

Hemaddhajāvali tasmiṃ kiḷāpayi kalāpino; ()

and rows of golden banners, delighted the peacocks there.

và những hàng cờ vàng đã làm cho những con công nhảy múa.

1468

5.

1469

Rarāja nāgarājānaṃ kappitābharaṇehi ca,

That city shone like the end of a rainy season with rain clouds,

Thành phố ấy tỏa sáng với những đồ trang sức được chế tác bởi các vị vua rắn,

1470

Dāṭhāhi dānadhārāhi meghavacchantā’va sā purī; ()

with the tusks of naga kings, adorned with ornaments and streams of ichor.

và với những dòng nước bố thí như những chiếc ngà, giống như một thành phố sau mùa mưa.

1471

6.

1472

Turaṅganikaroṇḍutadhulidhūsaritambaraṃ,

The multitude of horses, raising dust that darkened the sky,

Đàn ngựa đã làm bầu trời phủ đầy bụi bẩn.

1473

Nivāritātapaṃraṅgavitānassirimāhari; ()

He brought splendor to the festive canopy that warded off the sun.

Mang vẻ đẹp của mái che đầy màu sắc che nắng;

1474

7.

1475

Nīlasevāladhammillā samphullakamalā’nanā,

With dark moss as their flowing hair, and fully bloomed lotuses as their faces,

Với mái tóc bện từ rong xanh, gương mặt hoa sen nở rộ,

1476

Tahimuppalalola’kkhī haṃsapīnapayodharā; ()

There were ponds with eyes like water lilies, and breasts like plump swans.

Với đôi mắt lấp lánh như hoa súng, bộ ngực đầy đặn như thiên nga;

1477

8.

1478

Kiñjakkharājirasānāruddharodhanitambinī,

Their hips were adorned with golden stamens, resembling rows of vibrant pollen,

Với bờ mông được trang điểm bằng hàng nhụy hoa sen,

1479

Bhiṅgālimaṇimañjirā nārī’vā’suṃ sarojinī; () (Silesa bandhanaṃ;)

And their anklets were like bees, these lotus-filled ponds were like women. (Pun)

Với những chiếc vòng chân bằng ong bướm và ngọc quý, những hồ sen ấy như những người phụ nữ.

1480

9.

1481

Kevakalaṃ kapparukkhehi vinā sā rājadhānya’hu,

That royal capital, without the wish-fulfilling trees,

Hoàn toàn không có cây ước nguyện, kinh thành ấy

1482

Visāṇārājadhānī’va sabbasampattisālinī; ()

Was like the city of Visālā, endowed with every prosperity.

Giàu có mọi của cải, như kinh thành Visāṇā.

1483

10.

1484

Kadāci purisājañño rājā’hosi pure tahiṃ,

Once, in that city, there was a king, a noble man,

Một thuở, có một vị vua là bậc nhân kiệt ở thành ấy,

1485

Vessantaro’tināmena vissuto bhuvanattaye; ()

Renowned throughout the three worlds by the name Vessantara.

Ngài nổi tiếng khắp ba cõi với tên Vessantara.

1486

11.

1487

Kumāro’va samāno so dānakīḷāparāyaṇo,

Even as a prince, he was devoted to the sport of giving,

Khi còn là hoàng tử, ngài chuyên tâm vào trò chơi bố thí,

1488

Kāyūpagāni dhātīnaṃ ratanābharaṇāni’pi; ()

Even the jeweled ornaments worn by his nursemaids;

Ngay cả những trang sức quý giá trên người các vú nuôi,

1489

12.

1490

Khaṇḍākhaṇḍaṃ karitvāna navakkhantuṃ kapariccaji,

He broke into pieces and gave away, without regret. Thus, at eight years old,

Ngài đã chia thành từng mảnh và không ngần ngại từ bỏ. Khi còn là đứa trẻ tám tuổi,

1491

Evaṃ bāhiravatthūnidadanto aṭṭhavassiko; ()

He gave away these external possessions.

Ngài đã bố thí những vật bên ngoài như vậy.

1492

13.

1493

Pāsādamabhirīhitvā sonisajjā’bhiyācanaṃ,

Ascending the palace, he sat down, contemplating the request,

Ngài leo lên cung điện, ngồi xuống và ước nguyện,

1494

Dassāmī’ti vicintesi sisakkhimaṃsalohitaṃ; ()

"I will give my eyes, flesh, and blood!"

Ngài suy nghĩ: “Ta sẽ bố thí mắt, thịt và máu của mình.”

1495

14.

1496

Sukhedhito mahāsatto sukkapakkhe’va candimā,

The Great Being, well-nurtured, like the moon in the bright fortnight,

Đại Bồ Tát, được nuôi dưỡng trong hạnh phúc, như mặt trăng trong kỳ trăng sáng,

1497

Pālesi dasadhammena patvā rajjasiriṃ pajaṃ; ()

Governed the people by the Ten Royal Virtues, having attained royal splendor.

Đã bảo hộ dân chúng bằng Mười Pháp, sau khi đạt được vinh quang vương quyền.

1498

15.

1499

Nisajjo paripāsāde so rājā ekadā raho,

One day, that king, sitting alone in his palace,

Một ngày nọ, vị vua ấy ngồi một mình trên đỉnh cung điện,

1500

Kāmānaṃ saṅkilesañca vokārādīnavaṃ sari; ()

Recalled the defilement of sensual pleasures and the danger of rebirth.

Ngài hồi tưởng về sự ô uế của dục vọng và sự nguy hiểm của các hiện hữu.

Table of Contents

Settings