Jinavaṃsadīpaṃ

6299

Māḷakā valisubhāsamā lakā

50.

Những chuỗi hoa đẹp đẽ như vòng hoa,

6300

Sāḷakā nanavilāsapā lakā; () (Yamakabandhanaṃ)

Born in the forest, victorious in the forest, the Victorious One is tranquil,

Những cây sāla với những cây leo đẹp đẽ; () (Yamakabandhanaṃ)

6301

50.

Knowing the forest, not knowing. The leader, the discipliner,

50.

6302

Vāneva jāto vijito vaneva

He guides people in the desolate wind,

Vị đã sinh ra trong rừng, đã chiến thắng trong rừng,

6303

Jinova’nejo kavanajānano no,

Disciplining people in Jetavana.

Vị Chiến Thắng không dao động, biết rõ khu rừng,

6304

Netā vinetā vijanānu vāte

51.

Vị dẫn dắt, vị huấn luyện, trong gió của những người không có dục vọng,

6305

Vanī janaṃ jetavane vinento; () (Caturakkharika citta yamakaṃ;)

Thus, the description of the adornment of Jetavana Vihāra, the seventeenth canto, at the end of the Jinavaṃsadīpa, which is the source of joy for the hearts of all poets, composed by the ascetic named Medhānanda, within the Nidāna.

Đang huấn luyện chúng sinh trong tịnh xá Jetavana; () (Caturakkharika citta yamakaṃ;)

6306

Iti medhānandābhidhānanayatinā viracite sakalakavijana hadayānandadānanidāne jinavaṃsadīpe santike nidāne jetavana vihārālaṅkāra paridīpo sattarasamo saggo.

1.

Đây là chương mười bảy, phần trang trí tịnh xá Jetavana, trong Jinavaṃsadīpa, một nguồn vui cho trái tim của tất cả các thi sĩ, được biên soạn bởi vị tỳ khưu tên Medhānanda.

6307

1.

On earth, for that steadfast Buddha,

1.

6308

Bhuvika yassa jinassa tādino

In the mouths of wise ones, like a stage-temple,

Trên thế gian này, danh tiếng đẹp đẽ

6309

Vidurānaṃ mukharaṅgamandire,

The exceedingly beautiful qualities, such as Arahantship,

Của Đức Phật, vị như vậy, trong cung điện miệng của những người trí,

6310

Arahādi guṇāti sundarī)

Shine as the beautiful splendor of fame.

Với những phẩm chất arahā và các phẩm chất khác, thật đẹp,

6311

Lasate kitti vilāsa sundarī; ()

2.

Vẻ đẹp của danh tiếng ấy tỏa sáng; ()

6312

Migadāyatapovane isi-patane gotama gotta ketuso,

As the banner of the Gotama clan, the Trainer of Humans,

Vị huấn luyện người, người đứng đầu dòng Gotama,

6313

Narasārathi vassa mādimaṃ

In the Migadāya hermitage, Isipatana,

Đã an cư mùa mưa đầu tiên

6314

Vasi bārāṇasirājadhāniyaṃ; ()

He dwelt his first vassa

Tại thành phố Bārāṇasī, trong khu rừng tu viện Migadāya ở Isipatana; ()

6315

3.

In the royal city of Bārāṇasī.

3.

6316

Puna veḷuvane vināyako

3.

Sau đó, Đấng Giáo Chủ, trong khu rừng Veluvana,

6317

Nagare rājagahe giribbaje,

Again, the Guide, full of compassion,

Tại thành phố Rājagaha, ở Giribbaja,

6318

Dutiyaṃ tatiyaṃ catutthakaṃ

Dwelled his second, third, and fourth vassas

Đã an cư mùa mưa thứ hai, thứ ba và thứ tư,

6319

Avasi vassamanuddayāparo; ()

In Veḷuvana, in the city of Rājagaha, Giribbaja.

Với lòng từ bi; ()

6320

4.

6321

Muni pañcamavassa mindirā-

The sage spent his fifth vassa

Vị ẩn sĩ đã an cư mùa mưa thứ năm

6322

Layavesāli puraṃ mahāvane,

In the Mahāvana, near the city of Vesālī,

Tại thành Vesālī, trong khu rừng lớn Mahāvana,

6323

Pavihāsi puraṅgapīvaraṃ

Which was like a strong fortress,

Nương tựa vào thành phố vĩ đại,

6324

Upanissāya yatheva kesari; ()

Just as a lion dwells.

Như một con sư tử; ()

6325

5.

6326

Timirāpaharo’sadhīlatā-

The dispeller of darkness, the homeless sage,

Vị xua tan bóng tối, không có nhà cửa,

6327

Jalite sītala nijjharākule,

Happily spent his sixth vassa

Trong khu rừng đầy cây thuốc lá,

6328

Munichaṭṭhamanālayo sukhaṃ

On Puthumaṅkula Mountain,

Với những dòng suối mát lạnh,

6329

Vasi vassaṃ puthumaṅkulācale; ()

Which was ablaze with medicinal plants and filled with cool waterfalls.

Vị ẩn sĩ đã an cư mùa mưa thứ sáu an lạc tại núi Maṅkulācala; ()

6330

6.

6331

Tidasālayago sudubbudhaṃ

Having gone to the abode of the gods, the Fortunate One,

Đấng đã đến cõi trời, đã thuyết giảng Abhidhamma

6332

Abhidhammaṃ kathayaṃ silāsane,

Teaching the Abhidhamma, which is difficult to comprehend,

Khó hiểu, trên tảng đá,

6333

Sunisajja savītināmayī

While seated on a stone seat,

Sau khi an tọa, Ngài đã trải qua

6334

Sugato sattamavassa manvahaṃ; ()

Spent his seventh vassa daily.

Đấng Thiện Thệ, trong năm thứ bảy, mỗi ngày;

6335

7.

7.

6336

Haricandanagandhapāvana-

The leader of humans and gods, the elephant-like sage,

Trong khu rừng thơm ngát hương chiên-đàn vàng,

6337

Pavane bhesakalābhidhe vane,

Spent his eighth vassa

khu rừng có tên là Bhesakalā,

6338

Sanarāmara lokanāyako

In the forest called Bhesakalā,

vị lãnh đạo thế gian cùng với chư thiên và nhân loại,

6339

Munināgo vasi vassamaṭṭhamaṃ; ()

A purifying forest fragrant with sandalwood.

bậc Đại Hiền Nhân đã an cư mùa mưa thứ tám.

6340

8.

8.

6341

Madhurassarabhāṇi ghosita-

The Lord of sages spent his ninth vassa

Trong tu viện được trưởng giả Ghosita xây dựng,

6342

Visute ghosita seṭṭhikārite,

In the hermitage in the city of Kosambī,

nổi danh bởi những lời thuyết giảng ngọt ngào,

6343

Navamaṃ vasi vassamassame

Renowned for the sweet-voiced discourse

bậc Chúa Tể của các Hiền Nhân đã an cư mùa mưa thứ chín,

6344

Varakosambi pure munissaro; ()

And built by the excellent merchant Ghosita.

tại thành Kosambi cao quý.

6345

9.

9.

6346

Munikesari pārileyyaka-

The lion-like sage, sustained by the gift of life from the elephant

Bậc Sư Tử của các Hiền Nhân, được voi Pārileyyaka

6347

Karinājīvitadānato bhato,

Pārileyyaka, (or, in Pārileyyaka)

phụng dưỡng nhờ ơn cứu mạng,

6348

Dasamaṃ vasi pārileyyake

Spent his tenth vassa in Pārileyyaka,

đã an cư mùa mưa thứ mười tại Pārileyyaka,

6349

Vanasaṇḍe tarusaṇḍamaṇḍite; ()

A forest grove adorned with thickets of trees.

trong khu rừng rậm được trang điểm bởi những lùm cây.

6350

10.

10.

6351

Varadhammasudhārasena sa-

The Victorious One, without an abode, delighting

Với hương vị cam lồ của Pháp cao quý,

6352

Jjana mekādasamaṃ samaṃ jino,

The virtuous with the sweet essence of Dhamma,

Đấng Chiến Thắng đã làm cho dân chúng được no đủ trong năm thứ mười một,

6353

Dvijagāmavare’bhipīṇayaṃ

Spent his eleventh year

Ngài, bậc Vô Trú, đã an cư tại làng Bà-la-môn

6354

Vasi nāḷāvidite nirālayo; ()

In the excellent brahmin village known as Nāḷā.

cao quý, nổi danh là Nālā.

6355

11.

11.

6356

Dharaṇīsuragāma māsadā

Again, the pure Victorious One, unparalleled,

Sau đó, Đấng Chiến Thắng, bậc Bất Động, đã đến làng

6357

Punaverañja maniñjano jino,

Reached the brahmin village of Verañja,

Bà-la-môn Verañjā,

6358

Pucimandadumindamūlago

And dwelt his twelfth year

ngự dưới gốc cây nimba vĩ đại,

6359

Asamo bārasamaṃ samaṃ vasī; ()

At the root of the excellent Pucimanda tree.

bậc Vô Song đã an cư trong năm thứ mười hai.

6360

12.

12.

6361

Vikacappalacārulocano

The King of sages, with beautiful eyes like open lotuses,

Với đôi mắt đẹp như hoa sen nở,

6362

Munirājā vajirācalācalo,

Firm as Vajira Mountain, an abode of virtues,

bậc Vua của các Hiền Nhân, vững chãi như núi kim cương,

6363

Sikharākulacāliyācale

Dwelt his thirteenth year

bậc Kho Tàng Đức Hạnh, đã an cư trên núi Cāliya

6364

Avasī teḷasamaṃ guṇālayo; ()

On Cāliya Mountain, full of peaks.

đầy những đỉnh non trong năm thứ mười ba.

6365

13.

13.

6366

Salilāsayasītale mudu-

The great ascetic, dispelling false ascetics,

Trong khu rừng khổ hạnh Jetavana, mát mẻ

6367

Pavane jetavane tapovane,

Dwelt his fourteenth year

với hồ nước và những cơn gió nhẹ,

6368

Vasi cuddasamaṃ samaṃ mahā-

In the hermitage of Jetavana, cool with ponds

bậc Đại Sa-môn, người khuất phục các sa-môn ngoại đạo,

6369

Samaṇo assamaṇā’pasādano; ()

And gentle breezes.

đã an cư trong năm thứ mười bốn.

6370

14.

14.

6371

Kapilavhayarājadhāniyā

The sage spent his fifteenth year

Không xa kinh thành Kapilavatthu,

6372

Avidure nararāhaseyyake,

In the beautiful Nigrodha hermitage,

tại nơi ở của các bậc vương giả,

6373

Pavihāsi tipañcamaṃ samaṃ

Not far from the royal city called Kapilavatthu,

bậc Hiền Nhân đã an trú trong năm thứ mười lăm

6374

Muni nigrodhatapovane subhe; ()

In the royal abode of humans.

tại khu rừng khổ hạnh Nigrodha tốt đẹp.

6375

15.

15.

6376

Khara mālavakañca rakkhasaṃ

The Victorious One, taming the fierce Yaksha Āḷavaka,

Sau khi chế ngự dạ xoa Āḷavaka hung dữ,

6377

Damayaṃ bhūdhara pīvarodaraṃ,

Who was like a massive mountain,

thân hình to lớn như núi,

6378

Rucirālavirājadhāniyaṃ

Dwelt his sixteenth year

Đấng Chiến Thắng đã an trú tại kinh thành Āḷavī xinh đẹp

6379

Viharī soḷasamaṃ samaṃ jino; ()

In the lovely royal city of Āḷavī.

trong năm thứ mười sáu.

6380

16.

16.

6381

Puna veḷuvanaṃ tapovanaṃ

Again, the Lion-sage, who had conquered the elephant of Māra,

Một lần nữa, nương vào khu rừng khổ hạnh Veḷuvana

6382

Upanissāya giribbajaṃ puraṃ,

Dwelled his seventeenth year

gần thành Giribbaja,

6383

Dasa sattama vassa māvasī

In the city of Giribbaja, relying upon

bậc Sư Tử của các Hiền Nhân, người đã đánh bại voi Ma vương,

6384

Munisīho hatamāravāraṇo; ()

The hermitage of Veḷuvana.

đã an cư trong năm thứ mười bảy.

6385

17.

17.

6386

Bhavadukkharujāhi mocayaṃ

That Buddha, the physician-teacher, spent his eighteenth year

Giải thoát chúng sanh khỏi những bệnh khổ của vòng luân hồi

6387

Janataṃ dhammakathā’gadena so,

In the Cāliya Mountain abode,

bằng phương thuốc Pháp thoại,

6388

Vasi cāliyapabbatālaye

Freeing the people from the ailments of the suffering of existence

bậc Y Sư Chiến Thắng đã an cư tại nơi ở trên núi Cāliya

6389

Jinavejjācariyo dasaṭṭhamaṃ; ()

With the medicine of Dhamma teachings.

trong năm thứ mười tám.

6390

18.

18.

6391

Tadanantaravassa muggadhi

And subsequently, in the vast, elevated Cāliya Mountain,

Vào năm tiếp theo, Ngài đã an cư

6392

Vipule cāliyapakabbate’va so,

He spent his nineteenth year; and his twentieth year

tại chính ngọn núi Cāliya rộng lớn,

6393

Vasi vīsatimaṃ giribbaje

In the hermitage of Veḷuvana,

và vào năm thứ hai mươi, Ngài đã an cư tại thành Giribbaja,

6394

Nagare veḷuvane tapovane; ()

In the city of Giribbaja.

trong khu rừng khổ hạnh Veḷuvana.

6395

19.

19.

6396

Anibaddhavihārato iti

Thus, Bhagavā, dwelling in various impermanent abodes,

Như vậy, từ việc an trú không cố định,

6397

Viharanto bhagavā tahiṃtahiṃ

Like a wish-granting gem, giving forth light,

Thế Tôn trú ở đây đó,

6398

Maṇijotiraso’va kāmado

Spent twenty vassas

Như ngọc Maṇi ban điều ước,

6399

Sarade vīsati vītināmayī; ()

In the autumn season.

Đã trải qua hai mươi mùa mưa.

6400

20.

6401

Muni jetavane tapovane

The sage in the hermitage of Jetavana

Bậc Hiền Triết ở Tịnh xá Jetavana,

6402

Bhavane cā’pi migāramātuyā,

And also in Migāramātā's mansion,

Và ở tinh xá của Migāramātā (Visākhā),

6403

Mahite vasi pañcavīsati-

He resided for twenty-five years,

Ngài đã trú ngụ tại nơi được tôn kính

6404

Mitavassāni tibaddhavāsago; ()

having firmly established his residence. ()

Hai mươi lăm năm (mùa mưa) một cách thường xuyên.

6405

21.

6406

Anibaddhanibaddhavāsato

When he resided there and elsewhere,

Từ việc trú ngụ không thường xuyên và thường xuyên

6407

Vasato tassa sato tahiṃ tahiṃ,

sometimes with fixed residence, sometimes not,

Của bậc chánh niệm trú ở đây đó,

6408

Nanu vijjati kiccapañcakaṃ

is it not true that the five duties

Há chẳng phải có năm phận sự

6409

Katakiccassa kathananuvāsaraṃ; ()

of one who has accomplished his task are recounted daily? ()

Của bậc đã hoàn thành phận sự được kể ra mỗi ngày sao?

6410

22.

6411

Aruṇuggamane samuṭṭhito

Rising at dawn,

Khi bình minh ló dạng, Ngài thức dậy,

6412

Tadupaṭṭhākajanassa’nuggahaṃ,

he showed favor to his attendants,

Vì lợi ích của những người hầu cận,

6413

Munirānanapādadhovanaṃ

cleansing the mouth and feet of the Sage,

Sau khi rửa mặt và chân của Bậc Hiền Triết,

6414

Pavidhāyā’khilakicca mattano; ()

and performing all his own duties. ()

Thực hiện tất cả mọi phận sự của mình.

6415

23.

6416

Sunisajja susajjitā’sane

Having sat well on a well-prepared seat,

Ngồi yên vị trên chỗ ngồi đã được chuẩn bị kỹ lưỡng,

6417

Sapadānācaraṇāya yāvatā,

for as long as the time for going for alms,

Cho đến khi đến lúc đi khất thực,

6418

Samayo samayaññu vindati

the knower of time finds,

Bậc thấu hiểu thời gian tìm thấy thời gian

6419

Naciraṃ jhānasukhaṃ rahogato; ()

retreating, the bliss of jhāna for not long. ()

Không lâu sau, Ngài an trú trong thiền lạc nơi vắng vẻ.

6420

24.

6421

Paribandhiya tāyabandhanaṃ

Having tied the belt,

Sau khi thắt dây lưng,

6422

Sunivatthantaravāsako’pari,

with the inner robe well-worn over it,

Đắp y nội đã được mặc chỉnh tề,

6423

Arahaddhajachāditaṅgimā

his body covered with the banner of Arahants,

Với thân thể được che phủ bởi y của bậc A-la-hán,

6424

Maṇivaṇṇopalapatta mubbahaṃ; ()

holding a bowl the color of a gem. ()

Ngài mang theo bát bằng đá có màu ngọc báu.

6425

25.

6426

Abhisaṅkhatapuññasattiyā

By the power of accumulated merit,

Với sức mạnh phước báu đã được tích lũy,

6427

Vivaṭadvāravihāragabbhato,

from the open inner chamber of the monastery,

Từ căn phòng trú xứ đã mở cửa,

6428

Girigabbharato’va kesarī

like a lion from a mountain cave,

Như sư tử từ hang núi,

6429

Bahinikkhamma kadāci ekako, ()

he sometimes came out alone. ()

Đôi khi Ngài đi ra một mình.

6430

26.

6431

Valayikatatārakāvalī

Encircling a host of stars,

Với vòng sao lấp lánh bao quanh,

6432

Navacandoriva vāridodarā,

like a new moon in the clouds,

Như trăng non giữa những đám mây,

6433

Yatisaṅghapurakkhato tato

sometimes that sage, preceded by the Saṅgha of ascetics,

Bậc Hiền Triết ấy, được Tăng chúng hộ tống,

6434

Bahi nikkhamma kadāci so muni; ()

came out. ()

Đôi khi đi ra ngoài.

6435

27.

6436

Pakatīgatiyā’pi bhikkhituṃ

To go for alms either by ordinary movement

Để khất thực theo cách thông thường

6437

Gatiyā sappaṭihāriyā’yapi,

or by miraculous movement,

Hoặc theo cách thần thông,

6438

Yugamattadaso samācare

looking a yoke’s length ahead, he would walk

Ngài đi khất thực trong các thị trấn, làng mạc, thành phố

6439

Nigamaggāmapurīsu katthaci; ()

sometimes in villages, towns, or cities. ()

Ở bất cứ nơi nào, chỉ nhìn xa bốn khuỷu tay.

6440

28.

6441

Carato varapāṭihāriyaṃ

When he walked, sometimes having resolved

Khi Ngài đi khất thực, đôi khi

6442

Samadhiṭṭhāya kadāci bhikkhituṃ,

to go for alms with a wondrous miracle,

Với thần thông vi diệu đã được định ý,

6443

Vimalīkurute mahītalaṃ

a gentle, fragrant breeze in front

Gió nhẹ nhàng, thơm ngát phía trước

6444

Purato mandasugandhamāruto; ()

would purify the earth. ()

Làm sạch mặt đất.

6445

29.

6446

Purato’pasamenti dhūliyo

Dust subsided in front

Phía trước, bụi bặm lắng xuống,

6447

Carato cārutarañjase sire,

as he walked on the very pleasant path. Above his head,

Những đám mây mới xuất hiện trên đầu Ngài, đẹp đẽ,

6448

Vilasanti vitāna vibbhamā

new clouds, resembling canopies,

Tạo thành những tán lọng rực rỡ,

6449

Navameghā phusitāni muñcare; ()

shone forth and shed droplets. ()

Và rơi xuống những hạt mưa.

6450

30.

6451

Kusumāni samīraṇā’pare

Other breezes from the forest

Những cơn gió khác từ rừng

6452

Vipinenā’hariyo’kirantipi,

also scattered flowers.

Cũng mang hoa đến rải rắc,

6453

Nijapādatalaṃ’va bhūtalaṃ

The ground became level,

Mặt đất trở nên bằng phẳng

6454

Samataṃ yāti pathe padappite; ()

like his own soles, where his feet were placed on the path. ()

Như lòng bàn chân Ngài khi bước đi trên đường.

6455

31.

6456

Mudukā sukhaphassadā mahī-

The earth-goddess, soft and pleasant to touch,

Đôi khi, mặt đất mềm mại, dễ chịu

6457

Vanitā tappadasaṅgame’kadā,

at the touching of his feet, sometimes,

Trở thành một người phụ nữ khi Ngài đặt chân lên,

6458

Kamalānipi cumbare’kadā

lotuses also kissed his lotus-like feet,

Đôi khi, những bông sen

6459

Pathaviṃ bhejja tadaṅghīpaṅkaje; ()

splitting the earth. ()

Nở ra từ đất hôn lên gót sen của Ngài.

6460

32.

6461

Caraṇakkamitā’ravindaja-

The exceedingly fragrant nectar of lotuses,

Những giọt mật hoa sen từ bàn chân Ngài,

6462

Makarandā’ti sugandhabandhurā,

pressed by his feet,

Thơm ngát và quyến rũ,

6463

Jinagandhagajinda māsiraṃ

perfumed the mighty elephant, the Buddha of fragrance,

Tỏa hương thơm ngát khắp nơi

6464

Parivāsenti samokirantipi; ()

and also scattered over him. ()

Như hương của vị Vua voi chúa (Phật).

6465

33.

6466

Makarandapabandhavibbhamaṃ

The beauty of spreading nectar,

Dòng mật hoa rực rỡ,

6467

Juti sindhūravicuṇṇabandhurā,

charming with brilliant vermilion powder,

Với ánh sáng rực rỡ như bột son,

6468

Abhibhūya supiñjarāyate

overcoming everything, made this entire moving and unmoving world

Trở nên vàng rực rỡ

6469

Carato lokamimaṃ carācaraṃ; ()

very yellow as he walked. ()

Khi Ngài đi qua thế gian này, cả động lẫn tĩnh.

6470

34.

6471

Kalahaṃsa mayūrasārikā

Kalahaṃsa geese, peacocks, sārikā birds,

Chim thiên nga, công, sáo,

6472

Karavīkā’pi sakaṃsakaṃ ravaṃ,

and karavīka birds, each with their own cries,

Và cả chim Karavīka cũng cất tiếng hót riêng của chúng,

6473

Dvipadā’pi catuppadā’pare

two-footed and other four-footed creatures,

Các loài hai chân và các loài bốn chân khác

6474

Vajato tassa napūjayanti kiṃ; ()

did they not honor him as he went? ()

Há chẳng phải tôn kính Ngài khi Ngài đi sao?

6475

35.

6476

Turiyāni vibhūsaṇāni’pi

Musical instruments and ornaments

Các nhạc cụ và trang sức

6477

Sayamevā’bhiravanti taṅkhaṇe,

themselves sounded at that moment.

Cũng tự động vang lên vào khoảnh khắc đó,

6478

Tamudikkhiya pāṭihāriyaṃ

Who, upon seeing that miracle,

Khi nhìn thấy thần thông ấy,

6479

Sugate koka hi nasampasīdati; ()

would not become serene in the Fortunate One? ()

Ai lại không hoan hỷ nơi Đức Thế Tôn?

6480

36.

6481

Vividhabbhutapāṭihāriya-

The great multitude, understanding the varied

Với sự nhận biết về các phép thần thông kỳ diệu khác nhau,

6482

Katasaññāya mahājano jino,

and wonderful miracle,^* “The Buddha

Đức Phật,

6483

Janayaṃ janatāya’nuddayaṃ

generates compassion for humanity,

Tạo ra lòng từ bi cho chúng sanh,

6484

Idhapiṇḍatthamupāgato iti; ()

so he has come here for alms.” ()

Đến đây để khất thực.

6485

37.

6486

Kusumādiyamākulañjalī

People with folded hands full of flowers and so forth,

Với hai tay đầy hoa và các vật phẩm khác,

6487

Sadaneha’ntaravithi motare,

in their houses and along the streets,

Trong nhà và trên đường phố,

6488

Jinaraṃsi pabandha kambala-

their unbeautiful bodies covered in a hundred blankets

Những người có thân thể mờ nhạt được che phủ

6489

Satasañchanna vivaṇṇaviggahā; ()

of the Buddha’s radiant light,

Bởi hàng trăm tấm vải ánh sáng Phật.

6490

38.

6491

Janatā nakharālidīdhiti-

the multitude, immersed in the river of light

Quần chúng, ngâm mình trong dòng sông ánh sáng

6492

Nikarākāsanadīnimujjitā,

from his radiant fingernails,

Từ móng tay của Ngài,

6493

Abhivandati vandanārahaṃ

joyfully worshipped the Sage’s feet,

Hoan hỷ đảnh lễ

6494

Munino pādayugaṃ pamoditā; ()

worthy of veneration. ()

Đôi chân của Bậc Hiền Triết đáng được đảnh lễ.

6495

39.

6496

Dasavisativā mahājano

Ten or twenty great masses of people,

Đám đông mười, hai mươi người,

6497

Jinapāmokkhayatī satampivā,

or even hundreds of ascetics led by the Buddha,

Hoặc hàng trăm Tỳ-kheo do Đức Phật dẫn đầu,

6498

Abhiyācati detha noiti

requested him, saying, “Give to us,”

Cầu xin: "Xin Ngài hãy ban cho chúng con",

6499

Bhagavantaṃ vibhavānurūpato; ()

the Buddha, according to their means. ()

Tùy theo khả năng của họ, Đức Thế Tôn.

6500

40.

6501

Adhivāsanamassa jāniya

Knowing his acceptance,

Biết được sự chấp thuận của Ngài,

6502

Janatā’dāya jinassa hatthato,

the multitude, taking the Buddha’s bowl,

Quần chúng nhận bát từ tay Đức Phật,

6503

Tamadhiṭṭhitapatta mindirā-

brought that consecrated bowl

Và đưa chiếc bát đã được Ngài định ý

6504

Sadanaṃ dānagharaṃ pavesaye; ()

into the house of Indra, the alms-hall. ()

Vào nhà dâng cúng.

6505

41.

6506

Catujātikagandhabhāvite

On the excellent seat spread on the ground,

Trên chỗ ngồi cao quý được sắp đặt trên đất,

6507

Bhuvi paññattavarāsanopari,

perfumed with four kinds of fragrance,

Được ướp hương bốn loại,

6508

Ahatāhatavatthajātite

on cloths new and unused,

Đức Thế Tôn cùng các đệ tử an tọa

6509

Sunisinnaṃ sugataṃ sasāvakaṃ; ()

the Fortunate One sat with his disciples. ()

Trên những tấm vải sạch sẽ, mới tinh.

6510

42.

6511

Paṭiyattapaṇītabhojana-

With their own lotus-like hands, from various kinds

Với bàn tay sen của mình,

6512

Vikatīhe’va sahatthapaṅkajā,

of well-prepared, delicious food,

Đám đông dâng cúng những món ăn ngon đã chuẩn bị,

6513

Abhitappayate mahājano

the great multitude satisfied him,

Cúng dường Đức Phật một cách no đủ,

6514

Patimāneti ca cīvarādinā; ()

and honored him with robes and so forth. ()

Và tôn kính Ngài bằng y phục và các vật phẩm khác.

6515

43.

6516

Saraṇāgamane’pi pañcayu

Some who are established

Một số người nương tựa Tam Bảo,

6517

Adhisīlesu patiṭṭhahanti ye,

In the fivefold going for refuge and higher precepts,

Một số người an trú trong năm giới,

6518

Catumaggaphalesu katthavi

Due to their specific knowledge and latent defilements,

Một số người đạt được các quả vị của bốn Thánh đạo,

6519

Tadabhiññā’nusayāsayādito; ()

Attain fruits of the four paths in various places.

Tùy theo sự hiểu biết, khuynh hướng và căn tánh của họ.

6520

44.

6521

Bhagavā katabhattakiccavā

The Blessed One, having finished his meal,

Đức Thế Tôn, sau khi hoàn thành bữa ăn,

6522

Anurūpāya kathāya dhammiyā,

With a suitable discourse on the Dhamma,

Với bài pháp thoại thích hợp,

6523

Ravibandhu vineyya bandhunaṃ

The kinsman of the sun, enlightened the lotus-like hearts

Đức Phật (người thân của mặt trời) đã giác ngộ

6524

Hadayambhojavanaṃ pabodhaye; ()

Of his relatives to be tamed.

Khu rừng sen trong trái tim của những người thân.

6525

45.

6526

Harimerugiri’va jaṅgamo

Like a moving golden Mount Meru,

Như núi Harimeru di động,

6527

Parinaddhindasarāsanāvalī,

Adorned with a multitude of well-strung bows,

Được bao quanh bởi hàng trăm cây cung,

6528

Visate satapuññalakkhaṇo

The Sage, endowed with a hundred marks of merit,

Bậc Hiền Triết với trăm tướng phước báu

6529

Muniru’ṭṭhāya vihāramāsanā; ()

Rises from his seat and enters the monastery.

Đứng dậy từ chỗ ngồi và đi vào tịnh xá.

6530

46.

6531

Varamaṇḍalamāḷake tahiṃ

There, in the excellent circular hall,

Tại giảng đường hình tròn cao quý đó,

6532

Muni paññattamahārahāsane,

The Sage sits for a moment on the great, prepared, worthy seat,

Bậc Hiền Triết an tọa trên chỗ ngồi cao quý đã được sắp đặt,

6533

Khaṇamāgamayaṃ nisidati

Awaiting the time for the work of the recluses' meal.

Nghỉ ngơi trong chốc lát,

6534

Yaminaṃ bhojanakiccasādhanaṃ; ()

the task of eating for the ascetic.

Hoàn thành phận sự bữa ăn buổi sáng.

6535

47.

6536

Maṇivammasuvammitā viya

Like elephants adorned with jewel armor,

Như những con voi được trang sức bằng ngọc báu,

6537

Karino pārutapaṃsukūlikā,

Wearing rag-robes,

Được phủ bởi những tấm vải làm từ y phấn tảo,

6538

Yatayo yatirājayūthapaṃ

The ascetics approach the chief of the ascetic herd

Các Tỳ-kheo đến ngay lập tức

6539

Parivārenti upecca taṅkhaṇe; ()

And surround him at that moment.

Bao quanh vị Vua của các Tỳ-kheo.

6540

48.

6541

Samayaṃ samayaññuno tato

Then, the foremost attendant informs the knower of time

Sau đó, người hầu cận cao quý

6542

Tadupaṭṭhākavaro nivedaye,

Of the time. The Buddha-elephant, fragrant,

Báo cáo thời gian cho bậc thấu hiểu thời gian,

6543

Jinagandhagajo suvāsitaṃ

Enters the perfumed chamber with sweet fragrance.

Đức Phật (vua voi hương) đi vào căn phòng hương

6544

Visate gandhakuṭiṃ sugandhinā; () (Purebhattakiccaṃ)

(Before the meal ritual)

Thơm ngát. (Phận sự trước bữa ăn)

6545

49.

6546

Athagandhakuṭīmukhe jino

Then, at the entrance to the perfumed chamber,

Sau đó, Đức Phật đứng ở cửa căn phòng hương,

6547

Virajo pādarajo nacatthipi,

The Victor, free from dust, with no foot-dust,

Không có chút bụi bặm nào trên chân,

6548

Paridhotapadāni nikkhipaṃ

Having placed his cleansed feet, stands for a moment

Đặt đôi chân đã được rửa sạch

6549

Maṇisopāṇatale khaṇaṃ ṭhito; ()

On the jewel-stairs.

Trên bậc thang bằng ngọc trong chốc lát.

6550

50.

6551

Udayo’pi jinassa dullabho

Rare indeed is the arising of a Victor,

Sự xuất hiện của Đức Phật là khó gặp,

6552

Khaṇasampattisamiddhi dullabhā,

Rare is the attainment of the auspicious moment,

Sự thành tựu của khoảnh khắc là khó gặp,

6553

Manujesu’papatti dullabhā

Rare is birth among humans,

Sự tái sinh làm người là khó gặp,

6554

Jinadhammassavaṇampi dullabhaṃ; ()

And rare is the hearing of the Victor's Dhamma.

Sự nghe pháp Phật cũng là khó gặp.

6555

51.

6556

Samaṇatta mape’ttha dullabhaṃ

Moreover, rare is the state of a recluse here,

Ở đây, sự xuất gia cũng khó gặp,

6557

Tividhaṃ sāsana mappamādato,

Rare is the threefold Dispensation without heedlessness.

Ba loại giáo pháp (giới, định, tuệ) không phóng dật,

6558

Yatayo’vadatā’nusāsati

He admonishes and instructs the ascetics:

Các Tỳ-kheo, hãy thực hành để thành tựu

6559

Abhisampādayathā’ti bhikkhave; ()

"Attain (these states), O bhikkhus!"

Như vậy, Đức Phật đã khuyên dạy.

6560

52.

6561

Abhivandiya keci bhikkhavo

Some bhikkhus, having saluted the Blessed One,

Một số Tỳ-kheo, sau khi đảnh lễ

6562

Bhagavantaṃtaka paṭipattipūrakā,

Who fulfills the practice to the end,

Đức Thế Tôn, những người đã hoàn thành sự thực hành,

6563

Atha sampaṭipādanakkamaṃ

Then inquire about the method of practice

Sau đó hỏi về cách thực hành

6564

Paṭipucchantivipassanādisu; ()

In vipassanā and other (practices).

Trong thiền quán (vipassanā) và các pháp khác.

6565

53.

6566

Padadāti vipassanādisu

The Sage imparts to them (instructions) in vipassanā and other practices

Bậc Hiền Triết ban cho họ sự hướng dẫn về thiền quán và các pháp khác

6567

Muni tesaṃ cariyānurūpikaṃ,

Suitable to their conduct.

Phù hợp với căn tánh của họ,

6568

Paṭigaṇhiya satthusāsanaṃ

They receive the Teacher's instruction

Họ đón nhận lời dạy của Bậc Đạo Sư

6569

Maṇidāmaṃ viya makaṇḍanatthiko; ()

As one desirous of adornment receives a jewel necklace.

Như người không cần trang sức đón nhận chuỗi ngọc.

6570

54.

6571

Pavidhāya jinaṃ padakkhiṇaṃ

Having circumambulated the Victor,

Sau khi đi nhiễu quanh Đức Phật,

6572

Atha te bhattisamappitañjalī,

Then those ascetics, with hands clasped in reverence,

Và với hai tay chắp lại đầy lòng sùng kính,

6573

Pavisanti yatī sakaṃsakaṃ

Enter their respective dwellings,

Các Tỳ-kheo đi vào

6574

Vasatiṃ santanivātavuttino; ()

Living in peaceful seclusion.

Nơi ở riêng của mình, với tâm an tịnh.

6575

55.

6576

Vatapabbatapādakandara-

Some of the meditators enter a cave at the foot of a mountain,

Một số người đi vào các hang động, khe núi

6577

Pabhūtīsva’ññataraṃka padhānikā,

While others enter the abodes of devas, asuras, nāgas,

Và các nơi khác trên núi tu khổ hạnh,

6578

Pavisanti surāsuroraga-

And garuḷas.

Một số người khác đi vào các cõi của chư thiên, A-tu-la,

6579

Garuḷānaṃ bhavanesucā’pare; ()

and in the abodes of Garuḷas, and others.

Rắn thần (Nāga) và chim thần (Garuḷa).

6580

56.

6581

Atha gandhakuṭiṃ yadicchati

Then, if he desires, the Sage, desirous of seclusion,

Sau đó, nếu muốn, Ngài đi vào căn phòng hương,

6582

Pavisitvā pavivekakāmavā,

Enters the perfumed chamber and arranges his bed

Vì muốn sống độc cư,

6583

Muni dakkhiṇapassato sato

On the right side for his daytime rest.

Bậc Hiền Triết an tọa trên giường

6584

Sayanaṃ kappayatī’sakaṃ divā; ()

makes a bed for himself during the day.

Về phía bên phải vào ban ngày.

6585

57.

6586

Vupasantasarirajassamo

The Sage, having settled the weariness of his body,

Sau khi làm dịu đi sự mệt mỏi của thân thể,

6587

Muniru’ṭṭhāya anekakoṭiyo,

Rises and experiences many crores of samādhis for a moment,

Bậc Hiền Triết thức dậy, an trú trong hàng triệu

6588

Anubhūyaka samādhayo khaṇaṃ

And then surveys the world with his Buddha-eye.

Thiền định trong chốc lát,

6589

Bhuvanaṃ passati buddhacakkhunā; ()

sees the world with the Buddha-eye.

Và nhìn thế gian bằng Phật nhãn.

6590

58.

6591

Samathamhi vipassanāyavā

When the Tathāgata has committed himself to tranquility or insight,

Khi Đức Như Lai đã đặt gánh nặng

6592

Dhuranikkhepakate tathāgate,

The repository of compassion, assisted by his psychic power there,

Vào thiền định (samatha) hoặc thiền quán (vipassanā),

6593

Tahimiddhibalenu’paṭṭhito

Arouses him again.

Kho báu lòng từ bi đó, nhờ thần lực,

6594

Puna vuṭṭhāpayate dayānidhi; ()

the ocean of compassion raises it again.

Lại khiến Ngài thức dậy.

6595

59.

6596

Iti pañcasatampi sāvake

Thus, having quickly instructed his five hundred disciples,

Như vậy, Đức Thế Tôn đã nhanh chóng khuyên dạy

6597

Atikhippaṃ kabhagavā’nusāsiya,

And having enlightened them like lotuses,

Năm trăm đệ tử,

6598

Padumāniva te pabodhayaṃ

The Blessed One goes through the sky to his own monastery.

Giác ngộ họ như những bông sen,

Table of Contents

Settings