Jinavaṃsadīpaṃ

4799

Timirakhaṇḍanibhā badhirīkaruṃ

resembling fragments of darkness, deafened

tiếng hót của chúng đã làm rung chuyển bầu trời,

4800

Ravipathaṃ virutehi vibhaṅgamā; ()

the path of the sun with their cries. ()

như thể làm điếc cả đường mặt trời. (13)

4801

13.

4802

Kumudinīpamadā’thasudhākara-

Then the water-lily maiden, after being caressed

Sau đó, nàng Kumudinī (hoa súng), như một người phụ nữ,

4803

Karasatehi parāmasanāparaṃ,

by the moon's hundred rays,

được chạm vào bởi hàng ngàn tia sáng của mặt trăng,

4804

Kusumahāsavilāsadharā bhusaṃ

with the charming smile of her blossoms,

với nụ cười hoa duyên dáng,

4805

Bhuvanavandiragabbhamalaṅkari; ()

greatly adorned the interior of the world-temple. ()

đã trang hoàng cho cung điện của thế gian. (14)

4806

14.

4807

Himakaro hariṇañjanahārinā

The moon, with its ray resembling the eye-ointment of a deer,

Mặt trăng, với ánh sáng rực rỡ như thuốc nhuộm mắt của con nai,

4808

Nijakarena nirākari taṅkhaṇe,

immediately dispelled the dense layer of darkness,

ngay lập tức đã xua tan

4809

Sakalaloka’vilocana sambhavaṃ

which arose from the eyes of all beings,

màn đêm dày đặc,

4810

Ghanatamopaṭalaṃhisajo yathā; () (Silesabandhanaṃ)

just as a physician would. () (Silesabandhanaṃ)

như một người thầy thuốc (xua tan bệnh tật). (Silesabandhanaṃ) (15)

4811

15.

4812

Sapadipāramitāramitāsayo

The wise one, whose mind was instantly filled with boundless Pāramīs,

Ngay lập tức, với tâm ý đã hoàn thành các Pāramī,

4813

Navama’nussatiyāsatiyā paraṃ,

and whose mindfulness was beyond the nine recollections,

sau khi thực hành chín pháp tùy niệm,

4814

Adhikatā’dhi samādhi samāhito

with heightened concentration of samādhi,

Đấng đã thành tựu định cao thượng,

4815

Purimajātibhave tibhave sari; () (Yamakabandhanaṃ)

remembered his past existences through the three realms. () (Yamakabandhanaṃ)

đã nhớ lại các kiếp quá khứ trong ba cõi. (Yamakabandhanaṃ) (16)

4816

16.

4817

Sumatipādaka jhāna samuṭṭhito

Having arisen from the meditation based on wisdom,

Đấng không ai sánh bằng, đã xuất định từ thiền định, nền tảng của trí tuệ,

4818

Purimakhandhasamūhamanukkamaṃ,

he recalled the aggregates of his past lives, in sequence,

đã lần lượt nhớ lại các uẩn quá khứ,

4819

Asariso’panisinnajayāsana-

from his incomparable sitting on the throne of victory

từ khi ngài ngồi trên Tòa Chiến Thắng

4820

Ppabhuti yāvasumedhabhavāvadhiṃ; ()

up to the time of Sumedha. ()

cho đến kiếp Sumedha. (17)

4821

17.

4822

Idhabhave samanantarajātiyaṃ

In this present existence, in the immediately preceding birth,

Trong kiếp này, và trong kiếp liền trước,

4823

Tadiyakhandhapabandhamanussari,

he recollected the continuity of his aggregates:

ngài đã nhớ lại dòng chảy của các uẩn đó,

4824

Ticatupañcachasatta nava’ṭṭhapi

three, four, five, six, seven, nine, eight,

bốn, năm, sáu, bảy, tám, chín,

4825

Dasapi visatitiṃsati jātiyo; ()

ten, twenty, thirty births. ()

mười, hai mươi, ba mươi kiếp. (18)

4826

18.

4827

Lahumanussaritāḷisa jātiyo

He quickly recollected forty births,

Ngài đã nhanh chóng nhớ lại bốn mươi kiếp,

4828

Pabhava khandhavasena tahiṃtahiṃ,

according to the aggregates of existence in each;

về các uẩn đã sinh khởi ở từng nơi,

4829

Bhavasataṃbhavupaḍḍhasataṃbhava-

a hundred existences, half a hundred existences,

một trăm kiếp, năm mươi kiếp, một ngàn kiếp,

4830

Dasasataṃbhavalakkhamathāparaṃ ()

a thousand existences, a hundred thousand existences, and then further. ()

một trăm ngàn kiếp và hơn thế nữa. (19)

4831

19.

4832

Aparimāṇa yugantagajātiyo

He recollected innumerable births of destruction periods (yuganta),

Ngài đã nhớ lại vô số kiếp trong các chu kỳ thế giới (kappa),

4833

Aparimāṇa vivaṭṭagajātiyo,

innumerable births of renovation periods (vivaṭṭa),

vô số kiếp trong các chu kỳ hoại diệt,

4834

Aparimāṇa yuganta vivaṭṭagā

innumerable births of destruction and renovation periods;

vô số kiếp trong các chu kỳ thế giới và hoại diệt,

4835

Aparimāṇa guṇo sarijātiyo; ()

the one with innumerable virtues recollected births. ()

Đấng có vô lượng đức tính đã nhớ lại các kiếp. (20)

4836

20.

4837

Catusuyonisusattamanaṭṭhiti-

"I wandered through the four wombs, seven states of existence,

Ta đã lang thang trong bốn loại sinh, bảy nơi trú,

4838

Tibhavapañcagatīsuparibbhamiṃ,

the three realms, and the five destinations,

ba cõi, năm cảnh giới,

4839

Kasirabhāravaho ahamañjase

bearing a burden of suffering, like a bull

như một con bò kéo xe nặng nề,

4840

Sakaṭabhāravaho gavajoyathā; ()

bearing a cart-load, indeed. ()

ta đã chịu đựng gánh nặng đau khổ. (21)

4841

21.

4842

Itisamañña dharo’simamutra’haṃ

In this life, I was called by such a name, and in that life, I was called by such a name;

"Trong kiếp này, ta có tên là này, trong kiếp kia ta có tên là kia,

4843

Iti nihīnapasattha kulo bhaviṃ,

I was born into a lowly or distinguished family;

ta đã sinh ra trong dòng dõi thấp hèn hay cao quý,

4844

Iti bhaviṃ abhīrūpavirūpimā

I was beautiful or ugly; I obtained

ta đã có hình dáng đẹp đẽ hay xấu xí,

4845

Itipi bhatta phakhalāphala māhariṃ; ()

food and fruits, or lacked them. ()

ta đã nhận được thức ăn, trái cây và hoa quả." (22)

4846

22.

4847

Anubhaviṃkusalākusalārahaṃ

I experienced various sufferings and non-sufferings,

"Ta đã trải nghiệm những đau khổ khác nhau, những không đau khổ và những không đau khổ cũng không sung sướng,

4848

Vividhadukkhamadukkha madukkha khaṃ,

due to wholesome and unwholesome actions;

những gì xứng đáng với nghiệp thiện và nghiệp bất thiện,

4849

Dasasatāyu satāyumitobhaviṃ

I lived for ten hundred years, or for a hundred years, or for a limited time;

ta đã sống hàng ngàn năm, hàng trăm năm, hay ít hơn."

4850

Itibhavaṃtibhavaṃsamanussari; () (Yamakabandhanaṃ)

thus he recollected existence after existence, through the three realms. () (Yamakabandhanaṃ)

Như vậy, ngài đã nhớ lại từng kiếp, từng kiếp. (Yamakabandhanaṃ) (23)

4851

23.

4852

Itiha yāvasumedha bhavaṃ sudhī

Thus, the wise one recollected innumerable past births,

Như vậy, vị đại trí đã nhớ lại vô số kiếp đã qua,

4853

Sumariyā’tigatā’mitajātiyo,

from the time of Sumedha onwards,

từ kiếp Sumedha theo chiều nghịch,

4854

Asari sopaṭilomavasā tato-

in reverse order, and from that point onwards

cho đến kiếp thứ ba từ kiếp hiện tại.

4855

Ppabhuti yāva ito tatiyaṃ bhavaṃ; ()

up to the third existence before this one. ()

(24)

4856

24.

4857

Punaramutra tatobhavato cuto

Again, from that existence, having passed away,

Rồi từ kiếp đó, ngài đã mạng chung

4858

Samupapajji manantarajātiyaṃ,

he was reborn into the immediately preceding existence. ()

và tái sinh vào kiếp liền sau,

4859

Tahimahaṃtusite tidasālaye

There, in the abode of the devas in Tusita,

ở đó, trong cõi trời Tusita,

4860

Bhavimatijjuti santusitābhidho; ()

I was born, exceedingly radiant, named Santusita. ()

ta đã là vị trời Santusita với ánh sáng rực rỡ. (25)

4861

25.

4862

Tusitadevanikāyasamatvayo

Being equal to the host of devas in Tusita,

Ta đã trở thành một vị trời Tusita, với hình dáng tuyệt đẹp,

4863

Paramarūpa vilāsadharo’bhaviṃ,

I became one possessing supreme beauty and grace.

và là người đứng đầu trong các vị trời Tusita,

4864

Sumadhurāmatamāhari midisaṃ

I partook of exceedingly sweet ambrosia of such a kind,

ta đã trải nghiệm hạnh phúc của các giác quan,

4865

Anubhaviṃsukhamindriya gocaraṃ; ()

and experienced happiness within the range of the senses. ()

như thể uống mật ngọt. (26)

4866

26.

4867

Samupajīvimamānusahāyana-

I lived for four thousand human years

Ta đã sống ở cõi trời Tusita trong bốn ngàn năm,

4868

Catusahassa mahaṃtusitālaye,

in the abode of Tusita.

bằng thời gian của loài người,

4869

Marugaṇamburuhāsanayācanaṃ

Responding to the request of the host of devas for me to be seated (as Buddha-to-be)

do lời thỉnh cầu của chư thiên,

4870

Iha paṭicca tato bhavato cuto; ()

here, I then passed away from that existence. ()

ta đã mạng chung từ kiếp đó. (27)

4871

27.

4872

Jananirājiniyā maṇicetiye

Like the relics of the Sugata in a jewel pagoda,

Ta đã tái sinh vào thai của Hoàng hậu Māyā,

4873

Sugatadhātumivā’samakucchiyaṃ,

I entered the incomparable womb of Queen Māyā.

trong dòng tộc mặt trời, như một xá lợi của Đức Phật,

4874

Ravikule paṭisandhimahaṃ pitra-

I took rebirth in the Solar dynasty,

liên quan đến vị vua cha.

4875

Narapatiṃ adhikicca samappayiṃ; ()

regarding the king as my father. ()

(28)

4876

28.

4877

Itiha rūpamarūpamanādikaṃ

Thus, form and formless states, without beginning,

Như vậy, sắc và vô sắc, không có khởi đầu,

4878

Viparivattati vattati nāparaṃ,

turn and revolve, nothing else does.

luân chuyển và không có gì khác (ngoài chúng),

4879

Visatiyā sati yāva dhiyā’sanaṃ

When there is insight into the twenty (views of self) up to the seat (of wisdom),

Đấng trí tuệ đã nhớ lại hai mươi kiếp,

4880

Vihatamohatamo’si bhave sudhī; () (Yamakabandhanaṃ;)

then, O wise one, the darkness of delusion in existence is dispelled. () (Yamakabandhana)

đã diệt trừ bóng tối của si mê. (Yamakabandhanaṃ) (29)

4881

29.

4882

Cutupapattipabandhavasenahi

Indeed, the continuous succession of elements, acting without mastery,

Thật vậy, dòng chảy của các yếu tố (dhātu), không có tự chủ,

4883

Avasavakattanadhātuparamparā,

in terms of arising and passing away,

tiếp nối theo sự sinh và diệt,

4884

Jalitadīpasikhe’va pavattati

continues like a burning lamp flame;

như ngọn lửa của một ngọn đèn,

4885

Nayidhapuggalavedakakārako; ()

there is no person, perceiver, or agent here. ()

không có người hay tác nhân nào ở đây. (30)

4886

30.

4887

Purimakhandhapabandhamanekadhā

Those with wrong views, establishing the past aggregates in many ways,

Khi ngài đã xác định rõ ràng dòng chảy của các uẩn quá khứ theo nhiều cách,

4888

Itivavatthayato hi kudiṭṭhiyo,

thus,

hai mươi tà kiến về tự ngã đã biến mất,

4889

Apagatā’ttani vīsativatthukā

the twenty foundations of self-view are eliminated.

điều này được gọi là sự thanh tịnh của kiến (Diṭṭhivisuddhi).

4890

Tamihadiṭṭhivisuddhi’ti vuccati; ()

This is called purification of view here. ()

(31)

4891

31.

4892

Satimato ravimaṇḍalasantibhā

This mindfulness, like the radiance of the sun's orb,

Sự tùy niệm này, giống như ánh sáng của mặt trời,

4893

Sakaṭamagganibhā’yamanussati,

and like the track of a cart, for the mindful one,

giống như đường đi của chiếc xe,

4894

Purimajātisu nābhivirajjhati

does not delight in past existences,

không bị vấy bẩn trong các kiếp quá khứ,

4895

Saravaye sarabhaṅgasaro yathā; ()

just as a hunter does not delight in the Sarabhaṅga lake in the forest. ()

như mũi tên của Sarabhaṅga không bị vấy bẩn trong hồ nước. (32)

4896

32.

4897

Acutiyācutiyāmati māsane

The mind, "I did not pass away, I did not pass away" upon the seat (of wisdom),

Trí tuệ bất biến, không lay chuyển trong đêm,

4898

Sutavatī’tavatī’hati bujjhituṃ,

being learned, "I passed away, I passed away" it awakens.

Người đã nghe, đã đạt được, để giác ngộ.

4899

Samudite’mudite kumudāni’ma

When these water lilies and lotuses bloom, as the moon rises,

Hoa súng nở rộ, hoa súng không nở rộ,

4900

Nakamalā kamalāni alaṅkari; () (Yamakabandhanaṃ;)

it adorns the lotuses with its water-like beauty. () (Yamakabandhana)

Hoa sen và hoa sen trang hoàng (cảnh vật); (Kết cấu song quan)

4901

33.

4902

Ruciracandamaricivilepinī

The beautiful moon, smearing rays

Được xoa dịu bởi những tia sáng mặt trăng tuyệt đẹp,

4903

Kumudasaṇḍavikāsavihāsinī,

and delighting in the blooming clusters of water lilies,

Làm cho những bụi hoa súng nở rộ tươi sáng,

4904

Rajanimajjhimayāmavilāsinī

dances in the middle watch of the night.

Làm cho đêm khuya thêm rực rỡ,

4905

Tadadhisīladhanaṃ vijābhāsi kiṃ ()

Did the treasure of excellent virtue shine then? ()

Phải chăng đó là tài sản giới đức của Ngài đã chiếu sáng? ()

4906

34.

4907

Ghanasunīlavisālatapovanaṃ

The dense, dark blue, vast forest of ascetics,

Khu rừng khổ hạnh rộng lớn, xanh thẫm,

4908

Analabhāsurakīṭakulākulaṃ,

teeming with firefly swarms,

Đầy những đàn côn trùng sáng rực như lửa,

4909

Rajanirājiniyā kusumākulā-

possessed the beauty of sparse locks of hair

Với những đóa hoa nở rộ, trong đêm tối,

4910

Viraḷakesakalāpasiriṃ bhajī; ()

adorned with flowers by the queen of night. ()

Đã mang vẻ đẹp của mái tóc đen mềm mại, dày đặc. ()

4911

35.

4912

Tadupahāraratāyi’va komudī-

As if loving offerings, the night of the full moon,

Như thể để dâng cúng, nàng đêm tối rụt rè,

4913

Bhujalatāya vibhāvaribhīruyā,

like the arms of a bashful woman,

Với cánh tay hoa súng,

4914

Gahitalājakabhājanavibbhamaṃ

brought the illusion of a vessel holding parched rice,

Mang vẻ duyên dáng của chiếc bình đựng cốm,

4915

Phuṭitakeravakānana māhari; ()

from the blooming forest of white water lilies. ()

Đã mang đến khu rừng hoa súng nở rộ. ()

4916

36.

4917

Tibhuvanekaraviṃ ravibhattari

When the one sun of the three worlds, the sun-master,

Khi mặt trời, vị chúa tể duy nhất của ba cõi,

4918

Aparadīpagate sarasīvadhū,

had gone to another island (i.e., set), did the lotus-wives

Đã lặn về phương khác, những nàng sen trong hồ,

4919

Rajaniyā vihitāvasarā’pi kiṃ

attend to him, even though it was the night's appointed time,

Mặc dù được đêm tối tạo cơ hội,

4920

Paricariṃsu patibbatamabbhutaṃ; ()

with amazing devotion? ()

Phải chăng đã phụng sự một cách kỳ diệu như những người vợ chung thủy? ()

4921

37.

4922

Parilasiṃsu bhusaṃ bhuvane’vu bho

Behold, the widespread stars in the sky,

Ôi, trên mặt đất này, những vì sao đã trải rộng,

4923

Ravipathe vitatā, vitatārakā,

and the bright lamp flames on earth,

Và những ngọn đèn sáng rực trên mặt đất,

4924

Animise hi mahāya mahimato

shone greatly in the world

Đã chiếu sáng rực rỡ trong thế giới này,

4925

Jalitadīpasikhāca mahītale; ()

for those without blinking eyes (devas). ()

Với sự vĩ đại của chúng, như những ngọn đèn bất diệt. ()

4926

38.

4927

Makaratenaketanasantibhā

Like the banner of Makaratenaketu (Kāma, god of love),

Vẻ đẹp của vị thần tình yêu có biểu tượng cá heo,

4928

Tuhinadīdhitidīdhiti majjhime,

amidst the rays of the cold-rayed moon,

Giữa những tia sáng của mặt trăng lạnh lẽo,

4929

Nisi dadāra sadārasarāginaṃ

at night, it constantly pierced the lotus-forest of hearts

Vào ban đêm, luôn làm tan nát

4930

Hadayakeravakeravakānanaṃ; () (Yamakabandhanaṃ)

of those with love for their consorts. () (Yamakabandhana)

Khu rừng hoa súng là trái tim của những kẻ si mê. (Kết cấu song quan)

4931

39.

4932

Atha bhavābhavadiṭṭhivibheda naṃ

Then how did he attain the divine eye,

Bấy giờ, trí tuệ phân biệt các quan điểm về hữu và vô hữu,

4933

Vimati moha tamopuṭapāṭa naṃ,

which eliminates wrong views of existence and non-existence,

Trí tuệ phá tan màn sương mù của sự nghi ngờ và si mê,

4934

Cutupapātapabhuti vijāna naṃ

tears apart the veil of doubt and delusion,

Trí tuệ biết rõ sự chết và tái sinh,

4935

Kathamalattha sadibbaviloca naṃ; ()

and discerns arising and passing away? ()

Làm sao lại có được nhãn quan siêu phàm ấy? ()

4936

40.

4937

Kusalakammapabhāvasamubbhavaṃ

Through the power arising from wholesome actions,

Do sức mạnh của nghiệp thiện,

4938

Sukhumaduragatāni’pi gocaraṃ,

subtle and far-off things also become visible,

Ngay cả những điều vi tế và xa xôi cũng trở thành đối tượng (của nhận thức),

4939

Animisāna pasādavilocanaṃ

to the serene eye of the devas (those without blinking eyes),

Nhãn quan thanh tịnh của chư thiên,

4940

Rudhirasembhamakalāpagataṃka yathā; ()

just as a collection of hair, blood, and phlegm. ()

Như thế nào mà không bị che lấp bởi máu và đờm dãi? ()

4941

41.

4942

Tathariva’kkhisamena sudhāsinaṃ

Similarly, with an eye equal to that of the devas,

Cũng vậy, với con mắt thanh tịnh như pha lê,

4943

Vimatidiṭṭhimisodhanahetunā,

for the purpose of purifying doubtful views,

Vì mục đích thanh lọc các quan điểm sai lầm và nghi ngờ,

4944

Hatamanopakilesamalena so

he, with his mind purified of defilements,

Ngài đã diệt trừ các cấu uế của tâm,

4945

Vigatamānusakenahi cakkhunā; ()

saw with his non-human eye. ()

Với con mắt không phải của con người. ()

4946

42.

4947

Karatalamburuhoparicakkhumā

Just as one with sight sees an amalaka or a jujube fruit

Như người có mắt thấy quả āmala hoặc quả táo tàu

4948

Yathārivā’malakībadarīphalaṃ,

placed on the palm of his hand,

Trên lòng bàn tay búp sen của mình,

4949

Cutupapattigatepi tathāgate

so did he clearly see beings passing away and reappearing

Cũng vậy, Ngài đã thấy các chúng sinh trong ba cõi,

4950

Tibhuvanamhi yathicchita maddasa; ()

in the three worlds as he wished. ()

Khi họ chết và tái sinh, như ý muốn. ()

4951

43.

4952

Navupapātakhaṇeca cutikkhaṇe

At the moment of new arising and the moment of passing away,

Vào khoảnh khắc tái sinh mới và khoảnh khắc chết,

4953

Visayabhāvamupenti tathāgatā,

beings become objects (of the divine eye).

Các Như Lai (chúng sinh) trở thành đối tượng (của nhãn quan này).

4954

Tadupacāravaseni’hadassanaṃ

The venerable Aṭṭhakathā teachers agree

Và việc thấy như vậy là do sự gần gũi (của nhãn quan),

4955

Khamati aṭṭhakathācariyāsabho; ()

that seeing in this way is through approximation. ()

Được vị Đại Sư Chú Giải chấp nhận. ()

4956

44.

4957

Upadhihīna’dhihanīnatathāgate

Beings with few or many attachments,

Các Như Lai (chúng sinh) không có chấp thủ và có chấp thủ,

4958

Anapanītapaṇīta tathāgate,

beings with inferior or superior qualities,

Các Như Lai (chúng sinh) không bị loại bỏ và được loại bỏ (khỏi các cảnh giới cao hơn),

4959

Anabhirūpa’bhirūpatathāgate

beings ugly or beautiful,

Các Như Lai (chúng sinh) không đẹp và đẹp,

4960

Sugati duggati dugga mupāgate; () (Yamakabandhanaṃ;)

going to happy or unhappy destinies, difficult to reach. () (Yamakabandhana)

Đã đi đến các cảnh giới thiện và ác. (Kết cấu song quan)

4961

45.

4962

Tiriyamuddhamadhopatitīya so

Rising from the foundational jhāna,

Ngài đã thấy rõ ràng, như đúng bản chất của chúng,

4963

Matipahaṃ abhipassi yathārahaṃ,

he saw beings falling downwards, upwards, and across,

Những chúng sinh tái sinh ở các cảnh giới thấp, cao và giữa,

4964

Nicitakammapatheca tathāgate

as was appropriate, in their accumulated paths of kamma,

Trên con đường nghiệp đã tích lũy của họ,

4965

Upari pādakajhānasamuṭṭhito; ()

with his mind's keenness. ()

Từ thiền định làm nền tảng. ()

4966

46.

4967

Akusalāni kariṃsu ime tidhā

"These (beings) performed unwholesome deeds in three ways,

"Những người này đã làm các nghiệp bất thiện ba loại,

4968

Sucaritāni kariṃsu tidhā ime,

these performed wholesome deeds in three ways.

Những người này đã làm các nghiệp thiện ba loại,

4969

Ariyamaggaphalehika samaṅgino

These are endowed with the fruits of the noble path,

Những người này không có các quả của Thánh đạo,

4970

Nasamaṇā’tipi antimavatthunā; ()

these are not recluses," also by ultimate truth. ()

Họ không phải là Sa-môn" – ngay cả với lời tuyên bố cuối cùng này. ()

4971

47.

4972

Guṇanirākaraṇena asādhavo

The wicked, denying virtues,

Những kẻ bất thiện đã phỉ báng, bác bỏ các đức tính,

4973

Upavadiṃsu nasanti guṇā’ti’me,

criticized, saying, "These virtues do not exist."

Nói rằng: "Những đức tính này không tồn tại."

4974

Apicasappurisā’riyapuggale

But good people praised noble individuals

Nhưng những bậc thiện trí đã ca ngợi

4975

Tadanurūpaguṇehi pasaṃsayuṃ; ()

with corresponding virtues. ()

Các bậc Thánh nhân với những đức tính phù hợp. ()

4976

48.

4977

Vitathaladdhiparāmasanā ime

"These adhere to false views,

Những người này bám chấp vào các tà kiến sai lầm,

4978

Paramaladdhiparāmasanā ime,

these adhere to supreme views."

Những người này bám chấp vào các tà kiến tối thượng,

4979

Gahitaladdhivasena tahiṃtahiṃ

This populace, based on the views they have grasped,

Do sự bám chấp vào các quan điểm đã nắm giữ,

4980

Nicitakammapathā janatā ayaṃ; ()

accumulates kammas here and there. ()

Quần chúng này đã tích lũy con đường nghiệp ở đây và ở đó. ()

4981

49.

4982

Caturapāyamapāyamapāyatiṃ

The recluse, endowed with unwavering, perfectly purified eyes,

Những người đã đi đến bốn cảnh khổ (apāya),

4983

Upagatā sugati sugatiṃiti,

saw those who had gone to the four woeful states, to woeful states in the future,

Và những người đã đi đến cảnh thiện (sugati),

4984

Yati samāhitavāhitavā’ ddasa

and those who had gone to happy destinies, to happy destinies, as it was conveyed (by kamma),

Vị ẩn sĩ, với con mắt không chớp, đã thấy rõ ràng,

4985

Animisakkhisamakkhisamanvito; () (Yamakabandhanaṃ)

with a concentrated and resolute mind. () (Yamakabandhana)

Với sự tập trung và sự hướng dẫn của trí tuệ. (Kết cấu song quan)

4986

50.

4987

Sammāsammasatosato satimato kammādihetubbhavaṃ

As he rightly discerned the past, present, and future forms and formless states, whose origin is kamma and other causes,

Khi Ngài quán xét đúng đắn, có chánh niệm, về sự sinh khởi của nghiệp và các nguyên nhân khác,

4988

Rūpārūpamanāgataṅni mahā mohandhakāro dhiyā,

the great darkness of delusion in his mind,

Bóng tối si mê lớn lao che phủ sắc và vô sắc, quá khứ, hiện tại và vị lai, đã bị trí tuệ xua tan,

4989

Abbhatthaṅgami yāya soḷasavidhā kaṅkhācatekālikā

which dispelled the sixteen kinds of doubt concerning the three times,

Mười sáu loại nghi ngờ về ba thời gian đã bị diệt trừ,

4990

Sākaṅkhātaraṇabbisuddhu dutiyeyāme pavattā mati; ()

was the second knowledge, which arose in the middle watch of the night, purified by crossing over doubt. ()

Trí tuệ thanh lọc sự vượt qua nghi ngờ này đã phát sinh trong canh thứ hai. ()

4991

Iti medhānandābhidhānenayatinā viracite sakalakavijana hadayānandadānanidāne jinavaṃsadīpe avidure nidāne pubbenivāsañāṇadibbacakkhuñāṇādhigama pavattiparidīpo terasamo saggo.

Thus ends the thirteenth chapter, which, within the Jinavaṃsadīpa, the source of joy for all poets, composed by the recluse named Medhānanda, near the Nidāna, expounds on the attainment of the knowledge of previous existences and the divine eye.

Đây là chương thứ mười ba, "Sự Chiếu Sáng về Sự Đạt Được Túc Mạng Trí và Thiên Nhãn Trí", trong Jinavaṃsadīpa, nguồn gốc của niềm hoan hỷ cho tất cả các nhà thơ, được biên soạn bởi vị ẩn sĩ tên Medhānanda, trong phần Nidāna (Mở đầu), không xa (sự kiện giác ngộ).

4992

1.

4993

Sudhākare vikasitakeravākare

As the moon approaches the western direction,

Khi vầng trăng, nơi hoa súng nở rộ,

4994

Kamenu’ pāsati sati pacchimaṃ disaṃ,

where the water lilies bloom,

Dần dần lặn về phương tây,

4995

Vihāvarī sasirucirānanaṃ jinaṃ

the night, with its bright moon-face, worships the Buddha,

Đêm tối, với khuôn mặt đẹp như trăng, đã đến với Đức Phật,

4996

Bhajanti pacchimamathayāma motari; ()

and then the last watch of the night descends. ()

Và canh cuối cùng bắt đầu. ()

4997

2.

4998

Khaṇaṃ nisāpati virahātureva’yaṃ

For a moment, this bride of night, as if distressed by separation from her moon-lord,

Trong khoảnh khắc, nàng đêm tối này, như một người yêu đang đau khổ vì xa cách chồng,

4999

Nisāvadhū malinapayodharambarā,

with breasts like dark clouds,

Với bầu trời như bộ ngực đen tối,

5000

Catuddisāyatanayanehi sampati

now shed tears like drops of dew

Đã nhỏ những giọt lệ sương xuống

5001

Mumoca sīkaranikarassubindavo; ()

from her eyes resembling the four cardinal points. ()

Từ đôi mắt của bốn phương. ()

5002

3.

5003

Kilesanāsanapasuto samādhinā

Just as an ordinary person, intent on destroying defilements through concentration,

Như một phàm phu, chuyên tâm diệt trừ phiền não bằng thiền định,

5004

Puthujjano tadanusayaṃ yathubbahe,

bears his underlying defilements,

Đã loại bỏ các tùy miên của mình,

5005

Tathaṃ’sunā bhuvanakalaṅkasodhano

so the moon, purifier of the world's stains, with its rays,

Cũng vậy, vầng trăng, người thanh lọc vết nhơ của thế gian,

5006

Nahe kalānidhi sakalaṅka mubbahī; ()

did not bear its own stains. ()

Đã loại bỏ vết nhơ của mình bằng những tia sáng. ()

5007

4.

5008

Puratthime nabhasi vikiṇṇa tārakā-

The night-bride, with widespread stars

Ở phương đông, màn đêm tối tăm dày đặc, với những chuỗi sao rải rác,

5009

Pabandhanibbharatimiraṃ viyākarī

in the eastern sky, revealed the dense darkness

Đã được hé lộ,

5010

Nisāvadhu valayitahārabhāsura-

as the beauty of her dark blue, soft, new locks of hair,

Như vẻ đẹp của mái tóc đen xanh mềm mại, mới mọc,

5011

Sunīlakomalanavakuntalassiriṃ; ()

shining with a garland. ()

Được tô điểm bởi chuỗi hạt sáng chói của nàng đêm tối. ()

5012

5.

5013

Vipassanābalavimalīkatantaro

The Buddha-to-be, with his inner being purified by the power of Vipassanā,

Vị Phật tử (Đức Phật), với nội tâm được thanh lọc bởi sức mạnh của thiền quán,

5014

Jinaṅkuro duritamalaṃva candimā,

like the moon removing defilement,

Như mặt trăng loại bỏ màn đêm tội lỗi,

5015

Maricisañcayadhavalīkatambaro

with his rays making the sky bright,

Với bầu trời được làm trắng bởi vô số tia sáng,

5016

Tamocayaṃ tamanucaraṃ nirākarī; ()

dispelled the mass of darkness, his attendant. ()

Đã xua tan bóng tối của si mê, người tùy tùng của Ngài. ()

5017

6.

5018

Pavāyi sītalamalayānilo bhusaṃ

The cool Malaya breeze blew strongly;

Gió mát từ dãy Malaya thổi mạnh,

5019

Disaṅganā sisiratusārabindavo,

the maidens of the directions shed drops of cold dew.

Nàng phương hướng nhỏ những giọt sương giá lạnh,

5020

Mumoca sā vicari nisā nisākara-

The night, the moon,

Nàng đêm tối đi khắp nơi,

5021

Marīcimañjariparicumbite bhuvi; ()

and its rays roamed the earth, kissed by clusters of moonlight. ()

Trên mặt đất được bao phủ bởi ánh trăng. ()

5022

7.

5023

Niraṅgaṇe nirupakilesa niccale

When the mind, unstained, free from defilements, unmoving,

Khi tâm thanh tịnh, không cấu uế, bất động,

5024

Mudumhi kammaniyavisuddhibhāvage,

gentle, and in a state of karma-purity,

Mềm mại, đạt đến trạng thái thanh tịnh của nghiệp,

5025

Samāhite manasi vipassanāmanaṃ

was concentrated, then the insight wisdom

Đã an định trong thiền định, trí tuệ thiền quán

5026

Athāsavakkhayamatiyā’ bhīnīhari; ()

directed towards the knowledge of the destruction of the asavas arose. ()

Bấy giờ đã dẫn đến trí tuệ diệt trừ các lậu hoặc. ()

5027

8.

5028

Sabārasaṅgikabhavacakka majjhagā

The wise one, discerning the twelve-linked wheel of existence from within,

Vị hiền trí đã tuần tự quán xét vòng luân hồi mười hai chi phần,

5029

Anukkamena’pi paṭilomato sudhī

gradually and in reverse order,

Theo chiều nghịch,

5030

Vavatthayaṃ yamariyañāṇadassanaṃ

this noble knowledge and vision is said to be

Trí tuệ và cái thấy Thánh này,

5031

Visuddhiyā visaddhiyā taduccate; ()

purification and faith. ()

Được gọi là sự thanh tịnh của sự tin tưởng. ()

5032

9.

5033

Khaṇena yo sarati sahassalocano

In an instant, he remembers a thousand past lives,

Trong khoảnh khắc, như vị thần ngàn mắt nhớ lại

5034

Yathāvato dasasatamattha massapi,

as if truly a thousandfold (of meaning),

Mười ngàn sự việc một cách chính xác,

5035

Vidhātuno nijacaraṇaṅgulippabhā-

even of the Creator, whose entire world is adorned

Ngay cả đối với toàn bộ vũ trụ được trang hoàng

5036

Vibhusitā’khilabhuvanodarassa’pi; ()

by the radiance of his toenails. ()

Bởi ánh sáng từ các ngón chân của Đấng Tạo Hóa. ()

5037

10.

5038

Asesanīvaraṇatusārasosino

For him who dries up all hindrances like dew,

Đấng đã làm khô cạn tất cả các triền cái như sương giá,

5039

Samādhisambhava’ khilajhānalābhino,

who has attained all jhānas born of concentration,

Đã đạt được tất cả các thiền định sinh ra từ định,

5040

Jagattayaṃ karabadaraṃ’va dassino

who sees the three worlds as if a myrobalan fruit in his hand,

Đấng đã thấy ba cõi như quả táo tàu trong tay,

5041

Nayassa kassaci visayatta māgataṃ; ()

it has not come within the scope of anyone's path. ()

Không có gì là đối tượng của bất kỳ con mắt nào khác. ()

5042

11.

5043

Adiṭṭha mappaṭi viditaṃ sayaṃpurā

This supreme noble knowledge and vision, unseen, unheard, unknown before by himself,

Trí tuệ và cái thấy Thánh tối thượng đó, chưa từng thấy, chưa từng đạt được, chưa từng biết trước đây,

5044

Anuttaraṃtamariyañāṇadassanaṃ,

this peerless knowledge and vision,

Đã thành tựu cho vị Sa-môn Gotama này,

5045

Imassa gotamasamaṇassa sijjhate

is attained by this recluse Gotama,

Một điều kỳ diệu, không cần phụng sự bậc thầy. ()

5046

Garūpasevanavirahassa abbhūtaṃ; ()

who is free from serving a teacher—it is amazing! ()

12.

5047

12.

Kiết sử tham ái đã bị tháo gỡ bởi sức mạnh của ba-la-mật bố thí

5048

Bhavebhave parivitadānapārami-

In every existence, by the power of the Perfection of Generosity practised over and over,

Đã được thực hành trong vô số kiếp,

5049

Balena’hū vijaṭitalobhabandhano,

The fetter of craving was untangled.

Ngọn lửa sân hận và các phiền não khác đã bị dập tắt bởi dòng nước

5050

Samettikhantyanugatasīlapāramī-

By the water of the Perfections of Loving-kindness and Patience, accompanied by morality,

Của ba-la-mật giới hạnh, gắn liền với từ bi và nhẫn nại. ()

5051

Jalena nibbutapaṭighādipāvako; ()

The fire of aversion, etc., was extinguished.

13.

5052

13.

Trong vô số kiếp, Ngài đã có ba-la-mật trí tuệ kiên cố,

5053

Bhavebhave bhavi thirañāṇapāramī-

In every existence, by the firm Perfection of Wisdom,

Đã phá tan tất cả các quan điểm sai lầm,

5054

Padhaṃsitā’khilaviparītadassano,

All wrong views were destroyed.

Do việc phụng sự các bậc thầy như Đức Phật,

5055

Vināyakappabhuti garūpasevana-

Through serving teachers, starting with the Guide,

Nghi ngờ về si mê đã bị tiêu diệt. ()

5056

Vasena pucchiya hatamohasaṃsayo; ()

Doubt, rooted in delusion, was overcome by questioning.

14.

5057

14.

Trong vô số kiếp, bằng cách cúng dường các bậc trí giả,

5058

Bhavebhave budhajanapujanādinā

In every existence, by honouring the wise and so forth,

Bằng cách cung kính và tôn trọng các bậc thầy,

5059

Garūbhivādanabahumānanādinā,

By salutations and great respect, and so forth,

Bằng cách thực hành lễ bái,

5060

Janāpacāyanavidhinā vinodayi

By showing reverence to beings,

Ngài đã loại bỏ sự kiêu mạn và ngã mạn ngông cuồng. ()

5061

Sadappa munnati mabhimāna muddhaṭaṃ; ()

He dispelled haughty conceit, arrogance, and pride.

15.

5062

15.

Trong vô số kiếp, Ngài đã từ bỏ sự thích thú trong hữu,

5063

Bhavebhave vibhavaratiṃ ratiṃbhave

In every existence, abandoning delight in existence and delight in becoming,

Sự thích thú trong dục lạc, sự thích thú trong thân thể,

5064

Anaṅgasaṅgamarati maṅganāratiṃ,

Delight in sensual union, and bodily delight,

Đã xuất gia, thích thú với đời sống không gia đình,

5065

Gharā’bhinikkhamiya’nagāriyaṃrato

Having gone forth from home and delighted in homelessness,

Đã tự mình đạt được thiền định. ()

5066

Apānudī paṭilabhi jhāna mattanā; ()

He attained jhānas by himself.

16.

5067

16.

Trong vô số kiếp, Ngài đã nỗ lực, nương tựa vào ba-la-mật chân thật,

5068

Bhavebhave sa’vīriya saccapāramī-

In every existence, he, devoted to the Perfections of Energy and Truth,

Và sự thích thú trong các thiện pháp cao thượng,

5069

Parāyaṇo adhikusalesu cāratiṃ,

Delighted greatly in wholesome states.

Từ bỏ bốn loại ác nghiệp lời nói,

5070

Jahaṃ vacīduritamalaṃ catubbidhaṃ

Abandoning the fourfold verbal defilement,

Đã thanh lọc tâm mình và giữ vững nó. ()

5071

Visodhayī nijahadayañca paggahī; ()

He purified his own heart and held it (firm).

17.

5072

17.

Cứ như thế, trong vô số kiếp, với tâm đã được thanh lọc khỏi các cấu uế bất thiện

5073

Bhave bhave iti samatiṃsapāramī-

In every existence, thus having purified the thirty Perfections,

Bằng ba mươi ba-la-mật,

5074

Visujjhitā’ kusalamanomalimaso,

Free from unwholesome mental defilement,

Dần dần, Ngài đã đạt đến sự chín muồi của các căn,

5075

Kamena indriya paripākataṃ gato

Gradually attaining the maturity of the faculties,

Vị hiền trí không mong cầu sự thành tựu nào khác. ()

5076

Nacaññasampada mahipatthayī sudhī; ()

That wise one desired no other accomplishment.

18.

5077

18.

Trong vô số kiếp, với trái tim được thúc đẩy bởi lòng từ bi

5078

Bhave bhave agaṇitameva bodhiyā

In every existence, his heart, countless times, prompted by compassion

Đối với sự giác ngộ vô lượng,

5079

Dayāya coditahadayo’hi kapatthanaṃ,

for Enlightenment, made the aspiration for it.

Ngài đã thực hiện lời nguyện cầu,

5080

Akā catubbidhaphalasampadā tato

From that, the accomplishments of the fourfold fruit

Từ đó, sự thành tựu của bốn loại quả. ()

5081

Padissare niravasarā riva’ntani; ()

Appeared immediately, as it were.

Chúng xuất hiện như thể không còn cơ hội, ở đoạn cuối; ()

5082

19.

5083

Bhave bhave sakapaṇidhānasattiyā

In every existence, by the power of his own resolution,

Trong từng kiếp sống, với năng lực của sự phát nguyện riêng mình,

5084

Tidhā’hisaṅkhatakusalaṃ imassa bho,

This three-fold wholesome kamma, friends,

Hỡi ôi, thiện nghiệp ba phần đã tích lũy của vị ấy,

5085

Nasādhaye kimariyañāṇadassanaṃ

Cannot but accomplish the seeing of the Noble Wisdom,

Há chẳng thành tựu được Thánh trí và Thánh kiến,

5086

Anaññapuggalavisayaṃ nasaṃsayo; ()

Which is not attained by others; there is no doubt.

Là cảnh giới không thuộc về ai khác? Không nghi ngờ gì! ()

5087

20.

5088

Aniccato’dayavayatāya dukkhato

As impermanent, due to arising and passing away; as suffering,

Là vô thường, do sự sanh diệt; là khổ,

5089

Sadukkhatāyapi avidheyatādinā,

And also due to its inherent suffering and uncontrollability, etc.,

Và cũng do bản chất khổ, không thể điều khiển, v.v.,

5090

Anattato varamati khandhapañcakaṃ

As non-self, the wise one exerted himself again and again

Là vô ngã, tâm tuyệt hảo (Bồ Tát) đã quán xét năm uẩn

5091

Punappunaṃ samupaparikkha mussahī; ()

To thoroughly examine the five aggregates.

Lặp đi lặp lại một cách kiên trì; ()

5092

21.

5093

Kalāpasammasanamukhena bārasa-

By means of comprehensive examination, in the twelve-fold

Bằng cách quán xét theo từng nhóm, trong mười hai

5094

Vidhe anādikabhavacakkanissite,

Beginningless cycle of existence,

Phần của vòng luân hồi vô thủy,

5095

Kamena sattasu anupassanāsu so

That Buddha-to-be progressively abstracted its constituents

Vị Phật tử (Bồ Tát) ấy đã tuần tự quán sát

5096

Jinaṅkuro tadavayave’bhinīhari; ()

In the seven types of contemplation.

Các thành phần đó trong bảy phép quán. ()

5097

22.

5098

Aniccatobhusamanupassamuddhari

By contemplating it extensively as impermanent, he removed

Quán xét sâu sắc là vô thường, vị ấy đã loại bỏ

Table of Contents

Settings