Bhagavā hi anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattetvā aṭṭhārasakoṭibrāhmaṇānaṃ amataṃ pāyetvā paṭhamavassaṃ vasi.
Indeed, the Blessed One, having set in motion the incomparable Wheel of Dhamma and having offered the Deathless to eighteen koṭis of brahmins, resided for the first year.
Đức Thế Tôn đã chuyển Pháp luân vô thượng, ban tặng Pháp bất tử cho mười tám vạn Bà la môn, và trú hạ năm đầu tiên.
Dutiyatatiyacatutthavassesu rājagahe veḷuvanavihāre vassaṃ vasi, bhagavā hi āsāḷhinakkhattapuṇṇamiyaṃ bārāṇasiyā isipatane migadāye paṭhamavassaṃ vasitvā phagguṇamāse phagguṇapuṇṇamiyaṃ rājagahaṃ patvā bimbisāraraññā kārite veḷuvana vihāre ekamāsamattaṃ vasitvā citramāse vīsatikhīṇāsavasahassaparivuto kapilavatthuṃ gantvā asītiyā ñātisahassānaṃ majjhe vippaṭipannānaṃ rājūnaṃ matthake paṃsurajaṃ okiritvā te vandāpetvā pokkharavassañca vassāpetvā tamāgamma asītiyā ñātisahassānaṃ vessantara jātakaṃ kathetvā rāhulamātaramāgamma candakinnarījātakañca kathetvā pitaraṃ anāgāmiphale patiṭṭhāpetvā rājagahameva āgantvā vāsaṃ kappesi, tena vuttaṃ dutiya tatiya catuttha vassesu rājagahe veḷuvanavihāre vassaṃ vasī’’ti.
In the second, third, and fourth years, he resided in the Veḷuvana monastery in Rājagaha. Indeed, the Blessed One, having resided for the first year in Isipatana Migadāya in Bārāṇasī on the full moon day of Āsāḷha, arrived in Rājagaha on the full moon day of Phagguṇa in the month of Phagguṇa. After residing for about a month in the Veḷuvana monastery built by King Bimbisāra, he went to Kapilavatthu in the month of Citta, accompanied by twenty thousand arahants. There, amidst eighty thousand relatives, he scattered dust on the heads of the kings who were at variance, made them bow, and caused a shower of dust. After this, he preached the Vessantara Jātaka to eighty thousand relatives and the Candakinnarī Jātaka to Rāhula's mother. Having established his father in the fruit of non-returning, he returned to Rājagaha and settled there. Therefore, it is said, "In the second, third, and fourth years, he resided in the Veḷuvana monastery in Rājagaha."
Trong các năm thứ hai, thứ ba, thứ tư, Ngài đã trú hạ tại Tịnh xá Trúc Lâm (Veḷuvanavihāra) ở Rājagaha. Đức Thế Tôn đã trú hạ năm đầu tiên tại Isipatana Migadāya ở Bārāṇasī vào đêm trăng tròn của tiết Āsāḷha. Sau đó, vào tháng Phagguṇa, đêm trăng tròn tháng Phagguṇa, Ngài đến Rājagaha, trú tại Tịnh xá Trúc Lâm do vua Bimbisāra xây dựng trong khoảng một tháng. Vào tháng Citta, Ngài cùng hai mươi ngàn vị A la hán đến Kapilavatthu, rắc bụi đất lên đầu các vị vua đang tranh cãi giữa tám vạn quyến thuộc, khiến họ đảnh lễ, và làm mưa hoa sen (pokkharavassa). Nhân dịp đó, Ngài thuyết Vessantara Jātaka cho tám vạn quyến thuộc. Nhân dịp gặp mẹ của Rāhula, Ngài thuyết Candakinnarī Jātaka, và giúp vua cha đạt quả Bất lai (Anāgāmī). Sau đó, Ngài trở về Rājagaha và an cư. Vì vậy, có lời nói rằng: "Trong các năm thứ hai, thứ ba, thứ tư, Ngài đã trú hạ tại Tịnh xá Trúc Lâm ở Rājagaha."
Pañcame pana vesāliyaṃ ekavāsaṃ vasi.
In the fifth year, however, he resided in Vesālī for one rainy season.
Đến năm thứ năm, Ngài trú hạ một lần tại Vesālī.
Chaṭṭhe makuḷapabbate ekavāsaṃ vasi.
In the sixth year, he resided at Makuḷapabbata for one rainy season.
Năm thứ sáu, Ngài trú hạ một lần tại núi Makuḷa.
Puṇṇo vā tattha.
Or it was Puṇṇa who was there.
Hoặc Trưởng lão Puṇṇa ở đó.
Tatrāyaṃ anupubbikathā sunāparantaraṭṭhe kira ekasmiṃ vāṇijakagāme dve bhātaro.
Here is a connected story: In the Sunāparanta country, there were two brothers in a merchant village.
Về điều đó, có một câu chuyện tuần tự như sau: Xưa kia, ở một làng buôn bán tại xứ Sūnāparanta, có hai anh em.
Tesu kadāci jeṭṭho pañcasakaṭasatāni gahetvā janapadaṃ gantvā bhaṇḍaṃ āharati, kadāci kaniṭṭho.
Sometimes the elder brother would take five hundred carts and go to the countryside to bring goods, and sometimes the younger brother would.
Trong số đó, đôi khi người anh cả dẫn năm trăm cỗ xe đi các xứ để buôn bán, đôi khi người em út.
Imasmiṃ pana samaye kaniṭṭhaṃ ghare ṭhapetvā jeṭṭhabhātiko pañca sakaṭasatāni gahetvā janapadacārikaṃ caranto anupubbena sāvatthiṃ patvā jetavanassa avidūre pañcasakaṭasatāni ṭhapetvā bhuttapātarāso parijanaparivuto phāsukaṭṭhāne nisīdi.
On this occasion, leaving the younger brother at home, the elder brother took five hundred carts and traveled through the country, eventually reaching Sāvatthī. He parked his five hundred carts not far from Jetavana, and after eating his breakfast, he sat down in a comfortable place, surrounded by his retinue.
Vào thời điểm này, người anh cả để người em út ở nhà, dẫn năm trăm cỗ xe đi khắp các xứ, tuần tự đến Sāvatthī. Vị ấy để năm trăm cỗ xe không xa Jetavana, sau khi ăn sáng xong, cùng tùy tùng ngồi ở một nơi thuận tiện.
Tena ca samayena sāvatthivāsino bhuttapātarāsā uposathaṅgāni adhiṭṭhāya suṭṭhuttarāsaṅgā gandhapupphādihatthā yenabuddho, yenadhammo, yenasaṅgho, tanninnā tappoṇā tappabbharā hutvā dikkhiṇadvārena nikkhamitvā jetavanaṃ gacchanti.
At that time, the residents of Sāvatthī, having eaten their breakfast, undertaking the Uposatha precepts, wearing their upper robes properly, with perfumes and flowers in hand, went forth through the southern gate, heading towards the Buddha, towards the Dhamma, towards the Saṅgha, inclined, prone, and leaning towards them, to Jetavana.
Vào lúc đó, cư dân Sāvatthī, sau khi ăn sáng, giữ các giới Uposatha, khoác y ngoài một cách chỉnh tề, tay cầm hương hoa, v.v., hướng về Đức Phật, hướng về Giáo Pháp, hướng về Tăng đoàn, đi ra cổng phía nam và đến Jetavana.
So te disvā ‘‘kahaṃ ime gacchantī’’ti ekaṃ manussaṃ pucchi.
Seeing them, he asked a person, "Where are these people going?"
Thấy họ, vị ấy hỏi một người: "Những người này đi đâu vậy?"
Kiṃ tvaṃ ayyo na jānāsi, loke buddhadhammasaṅgharatanāni nāma uppannāni, icceva mahājano satthusantike dhammakathaṃ sotuṃ gacchatīti.
"Sir, do you not know? The Triple Gems of the Buddha, Dhamma, and Saṅgha have appeared in the world. So, the great multitude goes to hear a Dhamma talk from the Teacher."
Người kia đáp: "Này ngài, ngài không biết sao? Trên thế gian này đã xuất hiện ba ngôi báu Phật, Pháp, Tăng. Vì vậy, đại chúng đang đi đến chỗ Đức Đạo Sư để nghe Pháp thoại."
Tassa ‘‘buddho’’ti vacanaṃ chavicammādīni chinditvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca aṭṭhāsi.
The word "Buddha" cut through his skin and flesh, striking his bone marrow, and remained there.
Lời "Đức Phật" của người đó đã xuyên qua da thịt, thấm sâu vào tủy xương của vị ấy.
Atha attano parijanaparivuto tāya parisāyasaddhiṃ vihāraṃ gantvā satthāmadhurassarena dhammaṃ desentassa parisa pariyante ṭhito dhammaṃ sutvā pabbajjāya cittaṃ uppādesi.
Then, accompanied by his retinue, he went to the monastery with that assembly and stood at the end of the assembly. Hearing the Dhamma as the Teacher preached it with a sweet voice, he conceived the desire for ordination.
Sau đó, cùng tùy tùng, vị ấy đến Tịnh xá với đoàn người đó, đứng ở cuối hội chúng, nghe Đức Đạo Sư thuyết Pháp với giọng nói ngọt ngào, và khởi tâm xuất gia.
Atha tathāgatena kālaṃ viditvā parisāya uyyojitāya satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā svātanāya nimantetvā dutiyadivase maṇḍapaṃ karetvā āsanāni paññāpetvā buddhappamukhassa saṅghassa mahādānaṃ datvā bhattakiccāvasāne bhagavā anumodanaṃ katvā pakkami.
Then, when the Tathāgata, knowing the proper time, dismissed the assembly, he approached the Teacher, paid homage, and invited him for the next day. On the second day, he prepared a pavilion, arranged seats, offered a great meal to the Saṅgha headed by the Buddha, and after the meal, the Blessed One gave his anumodanā and departed.
Sau khi Đức Như Lai biết thời điểm thích hợp và cho hội chúng ra về, vị ấy đến gần Đức Đạo Sư, đảnh lễ, và thỉnh Ngài vào ngày mai. Ngày hôm sau, vị ấy dựng rạp, sắp đặt chỗ ngồi, cúng dường đại thí cho Tăng đoàn do Đức Phật đứng đầu. Sau khi dùng bữa xong, Đức Thế Tôn đã tùy hỷ và ra về.
Bhuttapātaraso uposathaṅgāni adhiṭṭhāya bhaṇḍāgārikaṃ pakkosāpetvā ‘‘ettakaṃ bhaṇḍaṃ vissajjitaṃ ettakaṃ pana na vissajjita’’nti sabbaṃ ācikkhitvā ‘‘imaṃ sāpateyyaṃ mayhaṃ kaniṭṭhassa dehī’’ti sabbaṃ niyyotetvā satthu santike pabbajitvā kammaṭṭhāna parāyaṇo ahosi.
Having eaten his breakfast and undertaken the Uposatha precepts, he summoned his treasurer and, explaining, "So much merchandise has been disbursed, and so much has not been disbursed," he entrusted everything, saying, "Give this property to my younger brother." He then ordained with the Teacher and became devoted to meditation subjects.
Sau khi ăn sáng, giữ các giới Uposatha, vị ấy cho gọi người giữ kho, trình bày tất cả: "Số hàng hóa này đã được bán, số này chưa bán", rồi giao phó tất cả: "Hãy giao tài sản này cho em út của tôi." Sau đó, vị ấy xuất gia tại chỗ Đức Đạo Sư và trở thành người chuyên tâm tu tập đề mục thiền (kammaṭṭhāna).
Athassa kammaṭṭhānaṃ manasikarontassa kammaṭṭhānaṃ na upaṭṭhāti, tato cintesi ‘‘ayaṃ janapado mayhaṃ asappāyo, yaṃnūnāhaṃ satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā sakaṭṭhānameva gaccheyya’’nti.
However, as he meditated on his meditation subject, it did not manifest clearly. Then he thought, "This region is not conducive for me. Why don't I take a meditation subject from the Teacher and return to my own country?"
Tuy nhiên, khi vị ấy tác ý đề mục thiền, đề mục thiền không hiện khởi. Từ đó, vị ấy suy nghĩ: "Xứ này không thích hợp với tôi. Hay là tôi nên nhận đề mục thiền từ Đức Đạo Sư và trở về quê hương của mình?"
Atha pubbaṇhasamaye piṇḍāya caritvā sāyanhasamaye paṭisallānā vuṭṭhito bhagavantaṃ upasaṅkamitvā kammaṭṭhānaṃ kathāpetvā satthā sīhanādaṃ naditvā pakkami.
Then, after going for alms in the morning and emerging from seclusion in the evening, he approached the Blessed One, had the meditation subject explained, and the Teacher, having roared a lion's roar, departed.
Sau đó, vào buổi sáng, vị ấy đi khất thực. Vào buổi chiều, sau khi ra khỏi chỗ độc cư, vị ấy đến gần Đức Thế Tôn, thỉnh Ngài thuyết đề mục thiền. Đức Đạo Sư đã rống tiếng sư tử và ra về.
Atha kho āyasmā puṇṇo sūnāparantaraṭṭhaṃ patvā sammatapabbataṃ nāma pavisitvā vāṇijakagāmaṃ piṇḍāya pāvisi.
Then, the Venerable Puṇṇa arrived in Sunāparanta country, entered a mountain named Sammatapabbata, and went for alms in the merchant village.
Sau đó, Tôn giả Puṇṇa đến xứ Sūnāparanta, vào một ngọn núi tên là Sammatapabbata, và đi khất thực vào làng buôn bán.
Atha naṃ kaniṭṭhabhātā sagehaṃ netvā bhikkhaṃ datvā ‘‘bhante aññattha agantvā idheva vasathā’’ti paṭiññaṃ kāretvā vasāpesi.
Then his younger brother took him to his own house, gave him alms, and made him promise, "Venerable sir, do not go elsewhere, but reside here," and made him stay.
Người em út đã dẫn vị ấy về nhà, cúng dường vật thực, và bắt vị ấy hứa: "Bạch ngài, xin đừng đi nơi khác, hãy ở lại đây", rồi giữ vị ấy lại.
Tato samuddagirivihāraṃ nāma agamāsi.
From there, he went to a monastery called Samuddagiri.
Từ đó, vị ấy đến một tịnh xá tên là Samuddagiri.
Tattha samuddavīciyo āgantvā ayakaṇṭapāsāṇesu paharitvā mahāsaddaṃ karonti.
There, the ocean waves came and struck the iron-spiked rocks, making a great noise.
Ở đó, những con sóng biển ập đến, đập vào những tảng đá sắt, tạo ra tiếng động lớn.
Thero kammaṭṭhānaṃ manasikaronto na phāsuvihāro hotīti samuddaṃ nisaddaṃ katvā adhiṭṭhāsi.
The Elder, meditating on his meditation subject, found it unconducive. So, he made an act of determination to silence the ocean.
Trưởng lão, khi tác ý đề mục thiền, cảm thấy không được an ổn, nên đã tác ý khiến biển lặng tiếng.
Tato mātulagiriṃ nāma āgamāsi.
Then he came to a place called Mātulagiri.
Từ đó, vị ấy đến một ngọn núi tên là Mātulagiri.
Tattha sakuṇasaṅgho ussanno rattiñca divā ca saddo eko baddho hoti.
There, a large flock of birds made a constant noise, day and night.
Ở đó, có rất nhiều loài chim, tiếng ồn ào không ngừng cả ngày lẫn đêm.
Thero ‘‘idaṃ ṭhānaṃ aphāsukanti tato makuḷakārāmavihāraṃ nāma gato.
The Elder, considering "this place is unconducive," went from there to a monastery called Makuḷakārāma.
Trưởng lão nghĩ: "Nơi này không được an ổn", nên từ đó, vị ấy đến một tịnh xá tên là Makuḷakārāma.
So vāṇijagāmassa nātidūro nāccāsanno gamanāgamanasampanno vivitto appasaddo.
It was not too far nor too close to the merchant village, suitable for coming and going, secluded and quiet.
Nơi đó không quá xa cũng không quá gần làng buôn bán, thuận tiện cho việc đi lại, vắng vẻ và ít tiếng động.
Thero ‘‘idaṃ ṭhānaṃ phāsuka’’nti tattha rattiṭṭhānadivāṭhāne caṅkamanādīni kāretvā vassaṃ upagacchati.
The Elder, considering "this place is conducive," made walking paths and other facilities for day and night use there, and undertook the rains retreat.
Trưởng lão nghĩ: "Nơi này an ổn", nên đã xây dựng chỗ ở ban đêm, chỗ ở ban ngày, đường kinh hành, v.v., ở đó và an cư mùa mưa.
Evaṃ catūsu ṭhānesu vihāsi.
Thus, he resided in four places.
Như vậy, vị ấy đã trú ở bốn nơi.
Athekadivasaṃ tasmiṃyeva antovasse pañca vāṇijakasatāni ‘‘parasamuddaṃ gacchāmā’’ti nāvāya bhaṇḍaṃ pakkhipiṃsu.
Then one day, in that same rainy season, five hundred merchants, thinking "We shall go across the sea," loaded goods into a ship.
Rồi một ngày nọ, trong cùng mùa an cư đó, năm trăm thương nhân chất hàng hóa lên thuyền, nói rằng: “Chúng ta sẽ đi đến biển bên kia.”
Nāvārohanadivase therassa kaniṭṭhabhātā theraṃ bhojetvā therassa santike sikkhāpadāni gahetvā gacchanto ‘‘bhante mahāsamuddo nāma assaddheyyo cānekantarāyo ca, amhe āvajjeyyāthā’’ti vatvā nāvaṃ ārūyhi.
On the day of boarding the ship, the Elder's younger brother, having fed the Elder and taken the precepts from him, said, "Venerable sir, the great ocean is indeed untrustworthy and full of many dangers; please pay attention to us," and then boarded the ship.
Vào ngày lên thuyền, người em trai của Trưởng lão đã cúng dường Trưởng lão, rồi thọ nhận các giới từ Trưởng lão. Khi ra đi, anh ta nói: “Bạch Đại đức, biển lớn là nơi khó tin cậy và có nhiều hiểm nguy, xin Đại đức hãy lưu tâm đến chúng con,” rồi lên thuyền.
Nāvā ūmijavena gacchamānā aññataraṃ dīpaṃ pāpuṇi.
The ship, propelled by the waves, reached a certain island.
Con thuyền lướt sóng đi đến một hòn đảo nọ.
Manussā ‘‘pātarāsaṃ karissāmā’’ti dīpake otiṇṇā.
The people, thinking "We will have breakfast," disembarked on the island.
Mọi người xuống đảo, nói rằng: “Chúng ta sẽ dùng bữa sáng.”
Tasmiṃ dīpake aññaṃ kiñci natthi, candanavanameva ahosi.
There was nothing else on that island; it was entirely a sandalwood forest.
Trên hòn đảo đó không có gì khác, chỉ toàn là rừng gỗ đàn hương.
Atheko vā siyā rukkhaṃ ākoṭetvā lohitacandanabhāvaṃ ñatvā ‘‘bho mayaṃ lābhatthāya parasamuddaṃ gacchāma, ito ca uttari lābhā nāma natthi, caturaṅgula mattāpi ghaṭikā satasahassaṃ agghati, saṃhāretabbakayuttaṃ bhaṇḍaṃ hāretvā gacchāmā’’ti.
Then one of them struck a tree, and recognizing it as red sandalwood, said, "Sirs, we are going across the sea for profit. There is no greater profit than this. Even a piece four fingers long is worth a hundred thousand. Let us remove what is suitable to be taken as goods and then go."
Rồi một người trong số họ đốn một cái cây, nhận ra đó là gỗ đàn hương đỏ, liền nói: “Này các bạn, chúng ta đi đến biển bên kia để tìm lợi lộc, nhưng không có lợi lộc nào hơn thế này. Một thỏi gỗ chỉ bốn ngón tay cũng đáng giá một trăm ngàn (đồng). Chúng ta hãy mang theo những thứ đáng mang và đi thôi.”
Te tathā kariṃsu candanavane adhivatthā amanussā kujjhitvā imehi amhākaṃ candanavanaṃ nāsitaṃ, ghātessāma ne’’ti cintetvā na imesu ghāṭitesu sabbaṃ ekakuṇapaṃ bhavissati, samuddamajjhe nesaṃ nāvaṃ osīdessāmā’’ti āhaṃsu.
They did so. The non-humans dwelling in the sandalwood forest became enraged, thinking, "Our sandalwood forest has been destroyed by these. We will kill them!" Then they said, "If we kill these, everything will become a single corpse. We will sink their ship in the middle of the ocean."
Họ đã làm như vậy. Những phi nhân sống trong rừng đàn hương nổi giận, nghĩ: “Rừng đàn hương của chúng ta đã bị những kẻ này phá hoại, chúng ta sẽ giết chúng,” rồi nói: “Nếu giết chúng, tất cả sẽ thành một đống xác chết. Chúng ta sẽ đánh chìm thuyền của chúng giữa biển.”
Atha tesaṃ nāvaṃ ārūyha muhuttaṃ gatakāleyeva uppādikaṃ upaṭṭhāpetvā sayampi te amanussā bhayānakāni rūpāni dassayiṃsu.
Then, after they had boarded their ship and gone for a moment, the non-humans caused a disturbance to appear and displayed terrifying forms themselves.
Rồi khi họ lên thuyền và đi được một lúc, những phi nhân đó đã tạo ra một sự kiện bất thường và tự mình hiện ra với những hình dạng đáng sợ.
Bhītā manussā attano devatā namassanti.
The frightened people worshipped their own deities.
Những người sợ hãi liền lễ bái các vị thần của mình.
Therassa kaniṭṭho cūḷapuṇṇakuṭumbiko ‘‘mayhaṃ bhātā avassayo hotū’’ti therassa namassamāno aṭṭhāsi.
The Elder's younger brother, Cūḷapuṇṇa Kuṭumbika, stood worshipping the Elder, thinking, "May my brother be my refuge."
Người em trai của Trưởng lão, cư sĩ Cūḷapuṇṇa, đứng đó lễ bái Trưởng lão, nói: “Xin huynh trưởng của con hãy là nơi nương tựa cho con.”
Thero pi kira tasmiṃyeva khaṇe āvajjetvā tesaṃ byasanappattiṃ ñatvā vehāsaṃ uppatitvā abhimukho aṭṭhāsi.
At that very moment, the Elder, having become aware of their plight, flew up into the air and stood before them.
Được biết, ngay lúc đó, Trưởng lão cũng quán sát, biết được tai họa của họ, liền bay lên không trung và đứng đối diện.
Amanussā theraṃ disvāva ‘‘ayyapuṇṇatthero ehī’’ ti pakkamiṃsu.
As soon as the non-humans saw the Elder, they cried, "Come, venerable Puṇṇa Thera!" and departed.
Các phi nhân vừa thấy Trưởng lão liền nói: “Đại đức Puṇṇa đến rồi!” rồi bỏ đi.
Uppādikaṃ sannisīdi.
The disturbance subsided.
Sự kiện bất thường liền lắng xuống.
Thero ‘‘mā bhāyathā’’ti tesaṃ assāsetvāva kahaṃ gantukāmatthā’’ti pucchi.
The Elder comforted them, saying, "Do not be afraid!" and then asked, "Where do you wish to go?"
Trưởng lão an ủi họ: “Đừng sợ hãi,” rồi hỏi: “Các vị muốn đi đâu?”
‘‘Bhante amhākaṃ sakaṭṭhānameva gacchāmā’’ti thero nāvaṃ phale akkamitvā ‘‘etesaṃ icchitaṭṭhānaṃ gacchatū’’ti adhiṭṭhāti.
"Venerable sir, we are going to our own home." The Elder then stepped on the ship's plank and resolved, "Let it go to their desired destination."
“Bạch Đại đức, chúng con muốn về quê hương của mình.” Trưởng lão giẫm lên tấm ván thuyền và quyết định: “Hãy đi đến nơi mong muốn của những người này.”
Vāṇijā sakaṭṭhānaṃ gantvā taṃ pavattiṃ puttadārassa ārocetvā ‘‘etha theraṃ saraṇaṃ gacchāmā’’ti pañcasatāni attano attano pañcamātugāmasatehi saddhiṃ tīsu saraṇesu patiṭṭhāya upāsakattaṃ paṭivedesuṃ.
The merchants, having arrived at their home, reported the event to their wives and children, saying, "Come, we shall go for refuge to the Elder." Thus, five hundred men, together with their five hundred female relatives, established themselves in the Three Refuges and declared themselves as lay followers.
Các thương nhân về đến quê hương, kể lại sự việc đó cho vợ con, rồi nói: “Hãy đến nương tựa Trưởng lão.” Năm trăm người, cùng với năm trăm phụ nữ của mình, đã quy y Tam Bảo và tuyên bố trở thành cư sĩ.
Tato nāvāya bhaṇḍaṃ otāretvā therassa ekaṃ koṭṭhāsaṃ katvā ‘‘ayaṃ bhante tumhākaṃ koṭṭhāso’’ti āhaṃsu.
Thereupon, having unloaded the goods from the ship, they set aside a portion for the Elder and said, "Venerable sir, this is your share."
Sau đó, họ dỡ hàng hóa từ thuyền xuống, chia một phần cho Trưởng lão và nói: “Bạch Đại đức, đây là phần của Đại đức.”
Thero ‘‘mayhaṃ visuṃ koṭṭhāsa kiccaṃ natthi’’.
The Elder said, "I have no need for a separate share.
Trưởng lão nói: “Ta không cần phần riêng.”
Satthā pana tumhehi diṭṭhapubbo’ti.
Have you ever seen the Teacher?"
“Các vị đã từng thấy Đức Bổn Sư chưa?”
Na diṭṭhapubbo bhante’ti, tenahi iminā satthu maṇḍalamāḷaṃ karotha.
"No, venerable sir," they replied. "Then make a circular hall (maṇḍalamāḷa) with this for the Teacher.
“Bạch Đại đức, chưa từng thấy.” “Vậy thì, hãy dùng phần này để xây một Maṇḍalamāḷa (hội trường hình tròn) cho Đức Bổn Sư.”
Evaṃ satthāraṃ passissathāti te sādhu bhante’ti tena ca koṭṭhāsena attano ca koṭṭhāsena maṇḍalamāḷaṃ kātuṃ ārabhiṃsu.
Thus you will see the Teacher." "Very good, venerable sir," they said, and began to build a circular hall with that portion and their own portions.
“Như vậy, các vị sẽ được thấy Đức Bổn Sư.” Họ nói: “Vâng, bạch Đại đức,” rồi bắt đầu xây Maṇḍalamāḷa bằng phần đó và phần của chính mình.
Satthā kirassa āraddhakālato paṭṭhāya paribhogaṃ akāsi.
The Teacher, it is said, made use of it from the time it was begun.
Đức Bổn Sư đã sử dụng (Maṇḍalamāḷa) ngay từ khi nó được bắt đầu.
Tatho manussā rattiṃ obhāsaṃ disvā ‘‘mahesakkhā devatā atthī’’ti saññaṃkariṃsu.
Then people, seeing a light at night, conceived the idea that there were powerful deities there.
Sau đó, mọi người thấy ánh sáng vào ban đêm, liền nghĩ: “Chắc chắn có các vị thiên nhân đầy uy lực.”
Upāsakā maṇḍalamāḷañca bhikkhusaṅghassa senāsanāni ca niṭṭhapetvā dānasambhāraṃ sajjetvā ‘‘kataṃ bhante amhehi attanokiccaṃ, satthāraṃ pakkosathā’’ti therassa ārocesuṃ.
The lay followers, having completed the maṇḍalamāḷa and the lodgings for the Sangha, and prepared the alms-offering materials, reported to the Elder, "Venerable sir, we have done our part; please invite the Teacher."
Các cư sĩ hoàn thành Maṇḍalamāḷa và các trú xứ cho chư Tăng, chuẩn bị vật phẩm cúng dường, rồi trình lên Trưởng lão: “Bạch Đại đức, chúng con đã hoàn thành công việc của mình, xin hãy thỉnh Đức Bổn Sư.”
Thero sāyanhasamaye iddhiyāsāvatthiṃ patvā ‘‘bhante vāṇijagāmavāsino tumhe daṭṭhukāmā, tesaṃ anukampaṃ karothā’’ti.
In the evening, the Elder reached Sāvatthī by psychic power and said, "Venerable sir, the people of the merchants' village wish to see you; please show them compassion."
Vào buổi chiều, Trưởng lão dùng thần thông đến Sāvatthī và thưa: “Bạch Đức Thế Tôn, cư dân làng thương nhân muốn gặp Ngài, xin Ngài hãy ban lòng từ bi cho họ.”
Bhagavā adhivāsesi.
The Blessed One assented.
Đức Thế Tôn đã chấp thuận.
Thero bhagavato adhivāsanaṃ viditvā sakaṭṭhānameva paccāgato.
The Elder, knowing the Blessed One's assent, returned to his own place.
Trưởng lão biết Đức Thế Tôn đã chấp thuận, liền trở về chỗ của mình.
Bhagavā ānandattheraṃ āmantesi ‘‘ānanda sve sūnāparante vāṇijagāme piṇḍāya carissāma, tvaṃ ekūnapañcasatānaṃ bhikkhūnaṃ salākaṃ dehī’’ti.
The Blessed One addressed Venerable Ānanda, "Ānanda, tomorrow we shall go for alms in the merchants' village in Sūnāparanta. Give lots to four hundred ninety-nine bhikkhus."
Đức Thế Tôn gọi Trưởng lão Ānanda: “Này Ānanda, ngày mai chúng ta sẽ đi khất thực ở làng thương nhân tại Sūnāparanta. Con hãy phát phiếu cho bốn trăm chín mươi chín vị Tỳ khưu.”
Thero sādhu bhante’ti bhikkhusaṅghassa tamatthaṃ ārocetvā ‘‘cārikā salākaṃ gaṇhantū’’ti āha.
The Elder said, "Very good, venerable sir," and having informed the Sangha of the matter, he said, "Let the bhikkhus going on tour take lots."
Trưởng lão nói: “Vâng, bạch Đức Thế Tôn,” rồi báo tin đó cho Tăng chúng và nói: “Các vị Tỳ khưu du hành hãy nhận phiếu.”
Taṃ divasaṃ kuṇḍadhānatthero paṭhamaṃ salākaṃ aggahoti.
On that day, Venerable Kuṇḍadhāna was the first to take a lot.
Ngày hôm đó, Trưởng lão Kuṇḍadhāna là người đầu tiên nhận phiếu.
Vāṇijagāmavāsinopi ‘‘sve kira satthā āgamissatī’’ti gāmamajjhe maṇḍapaṃ katvā dānaggaṃ sajjayiṃsu.
The residents of the merchants' village, too, hearing "The Teacher is coming tomorrow," erected a pavilion in the middle of the village and prepared the alms-hall.
Cư dân làng thương nhân cũng nói: “Ngày mai Đức Bổn Sư sẽ đến,” rồi dựng rạp giữa làng và chuẩn bị nơi cúng dường.
Bhagavā pātova sarīrapaṭijagganaṃ katvā gandhakuṭiṃ pavisitvā phalasamāpattiṃ appetvā nisīdi.
Early in the morning, the Blessed One, after attending to his bodily needs, entered the Perfumed Chamber and sat down, entering the fruition attainment.
Đức Thế Tôn vào buổi sáng sớm đã chăm sóc thân thể, rồi vào hương thất, nhập quả định và an tọa.
Sakkassa paṇḍukambalasilāsanaṃ uṇhaṃ ahosi.
Sakka's Paṇḍukambala rock-seat became warm.
Tảng đá Paṇḍukambala của Sakka trở nên nóng.
So kiṃ idanti āvajjetvā satthu sūnāparantagamanaṃ disvā visukammaṃ āmantesi ‘‘tāta ajja bhagavā tīṇimattāni yojanasatāni piṇḍācāraṃ gamissati, pañca kūṭāgārasatāni māpetvā jetavanadvāra koṭṭhamatthake gamanasajjāniṃ katvā ṭhapehī’’ti, so tathā akāsi.
He wondered what this was, and seeing the Teacher's journey to Sūnāparanta, he summoned Visukamma (Vishvakarman) and said, "My dear, today the Blessed One will go three hundred yojanas for alms-round. Create five hundred storied mansions (kūṭāgāra) and place them at the gatehouse of Jetavana, ready for departure." He did so.
Ông ta tự hỏi: “Có chuyện gì vậy?” rồi quán sát thấy Đức Bổn Sư sẽ đi đến Sūnāparanta, liền gọi Visukamma: “Này con, hôm nay Đức Thế Tôn sẽ đi khất thực ba trăm do-tuần. Hãy tạo ra năm trăm ngôi nhà có đỉnh nhọn và đặt chúng ở cổng Jetavana, sẵn sàng cho chuyến đi.” Ông ta đã làm như vậy.
Bhagavato kūṭāgāraṃ catumukhaṃ ahosi, dvinnaṃ aggasāvakānaṃ dvimukhaṃ, sesānaṃ ekamukhaṃ, satthā gandhakuṭito nikkhamma paṭipāṭiyā ṭhapita kūṭāgāresu dhurakūṭāgāraṃ pāvisi.
The Blessed One's kūṭāgāra had four faces, those of the two chief disciples had two faces, and the rest had one face. The Teacher emerged from the Perfumed Chamber and entered the foremost kūṭāgāra among the kūṭāgāras arranged in a row.
Ngôi nhà có đỉnh nhọn của Đức Thế Tôn có bốn mặt, của hai vị Đại đệ tử có hai mặt, và của các vị Tỳ khưu còn lại có một mặt. Đức Bổn Sư ra khỏi hương thất, đi vào ngôi nhà có đỉnh nhọn dẫn đầu trong số những ngôi nhà được sắp xếp theo thứ tự.
Dve aggasāvake ādiṃ katvā ekūnapañcabhikkhusatānipi kūṭāgāraṃ gantvā nisinnā ahesuṃ, ekaṃ tucchakūṭāgāraṃ ahosi.
The five hundred bhikkhus, with the two chief disciples at the head, also entered their kūṭāgāras and sat down; one kūṭāgāra remained empty.
Bốn trăm chín mươi chín vị Tỳ khưu, bắt đầu từ hai vị Đại đệ tử, cũng đi vào ngôi nhà có đỉnh nhọn và an tọa. Có một ngôi nhà có đỉnh nhọn trống.
Pañcapi kūṭāgārasatāni ākāse uppatiṃsu.
All five hundred kūṭāgāras ascended into the sky.
Cả năm trăm ngôi nhà có đỉnh nhọn bay lên không trung.
Satthā saccabandhapabbataṃ nāma patvā kūṭāgāraṃ ākāse ṭhapetvā tasmiṃ pabbate saccabandho nāma micchādiṭṭhi, so mahājanaṃ micchādiṭṭhiṃ uggaṇhāpento lābhaggayasaggappatto hutvā vasati.
The Teacher reached a mountain named Saccabandha, placed the kūṭāgāra in the air, and (found that) on that mountain lived a recluse named Saccabandha, who taught wrong views to the populace and had attained great gain and fame.
Đức Bổn Sư đến ngọn núi tên là Saccabandha, đặt ngôi nhà có đỉnh nhọn lên không trung. Trên ngọn núi đó có một người tà kiến tên là Saccabandha, ông ta đã đạt được lợi lộc và danh tiếng lớn bằng cách dạy tà kiến cho đại chúng.
Abbhantare cassa antocāṭiyaṃ padīpo viya arahattassa upanissayo jalati, taṃ disvā ‘‘dhammamassa kathessāmī’’ti gantvā dhammaṃ deseti.
Within him, like a lamp in an inner pot, glowed the proximate cause for arahantship. Seeing this, the Teacher went, thinking, "I will teach him the Dhamma," and taught him the Dhamma.
Bên trong ông ta, một nhân duyên dẫn đến Arahantship đang bùng cháy như ngọn đèn trong một cái nồi. Thấy vậy, Đức Bổn Sư nghĩ: “Ta sẽ thuyết pháp cho ông ta,” liền đi đến và thuyết pháp.
Tāpaso desanāpariyosāne arahattaṃ pāpuṇi.
At the end of the discourse, the ascetic attained arahantship.
Vị ẩn sĩ đã đạt Arahantship khi pháp thoại kết thúc.
Maggenevassa abhiññā āgatā, ehi bhikkhu hutvā iddhimayapattacīvaro kūṭāgāraṃ pāvisi.
His psychic powers came to him on the path itself. He became a bhikkhu, and with a psychic robe and bowl, he entered the kūṭāgāra.
Ngay trên đường đi, ông ta đã đạt được các thần thông, trở thành ‘Ehi Bhikkhu’ (Tỳ khưu đến đây), với y bát do thần thông tạo ra, và đi vào ngôi nhà có đỉnh nhọn.
Bhagavā kūṭāgāragatehi pañcahi bhikkhusatehisaddhiṃ vāṇijagāmaṃ gantvā kūṭāgārāni adissamānāni katvā vāṇijagāmaṃ pāvisi.
The Blessed One, accompanied by the five hundred bhikkhus in the kūṭāgāras, went to the merchants' village, and making the kūṭāgāras disappear, entered the village.
Đức Thế Tôn cùng với năm trăm vị Tỳ khưu trong các ngôi nhà có đỉnh nhọn đi đến làng thương nhân, làm cho các ngôi nhà có đỉnh nhọn biến mất, rồi đi vào làng thương nhân.
Vāṇijā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā sasatthāraṃ makuḷakārāmaṃ nayiṃsu.
The merchants gave a great offering to the Sangha led by the Buddha and then conducted the Teacher to the Makaḷaka monastery.
Các thương nhân đã cúng dường đại thí đến Tăng chúng do Đức Phật dẫn đầu, rồi thỉnh Đức Bổn Sư đến tinh xá Makuḷakārāma.
Satthā maṇḍalamāḷaṃ pāvisi.
The Teacher entered the maṇḍalamāḷa.
Đức Bổn Sư đi vào Maṇḍalamāḷa.
Mahājano yāva satthā bhattadarathaṃ paṭippassambheti, tāva pātarāsaṃ katvā uposathaṅgāni samādāya gandhañca pupphañca ādāya dhammasavanatthāya ārāmaṃ paccāgamāsi.
The great assembly, while the Teacher was recovering from the fatigue of eating, had breakfast, took upon themselves the Uposatha precepts, and taking perfumes and flowers, returned to the monastery to listen to the Dhamma.
Đại chúng, trong khi Đức Bổn Sư đang nghỉ ngơi sau bữa ăn, đã dùng bữa sáng, thọ trì các giới Uposatha, mang theo hương và hoa, rồi trở lại tinh xá để nghe pháp.
Satthā dhammaṃ desesi.
The Teacher taught the Dhamma.
Đức Bổn Sư đã thuyết pháp.
Mahājanassa bandhanā mokkho jāto, mahanta buddhakolāhalaṃ ahosi.
The great assembly was freed from their bonds; there was a great Buddha-tumult.
Đại chúng đã thoát khỏi những ràng buộc, có một sự náo động lớn của Phật giáo.
Satthā mahājanassa saṅgahatthaṃ katipāhaṃ tattheva vasi, aruṇaṃ pana mahāgandhakuṭiyaṃyeva uṭṭhapesi.
The Teacher stayed there for a few days to benefit the great assembly, but he caused the dawn to rise in the great Perfumed Chamber itself.
Đức Bổn Sư đã ở lại đó vài ngày để lợi ích đại chúng, nhưng Ngài đã thức dậy vào lúc bình minh trong Đại Hương Thất.
Tattha katipāhaṃ vasitvā vāṇijagāme piṇḍāya caritvā ‘‘tvaṃ idheva vasāhī’’ti puṇṇattheraṃ nivattetvā antare nammadānadī nāma atthi, tassā tīraṃ agamāsi.
Having stayed there for a few days, and having gone for alms in the merchants' village, he turned back Puṇṇa Thera, saying, "You stay right here," and proceeded to the bank of the river Nammadānā.
Ở lại đó vài ngày, khất thực tại làng thương nhân, rồi Đức Bổn Sư đã cho Trưởng lão Puṇṇa trở về, nói: “Ông hãy ở lại đây,” rồi đi đến bờ sông Nammadānadī.
Nammadānāgarājā satthu paccuggantvā nāgabhavanaṃ pavesetvā tiṇṇaṃ ratanānaṃ sakkāraṃ akāsi.
The Nāga king Nammadāna went forth to meet the Teacher, brought him into the nāga abode, and paid homage to the Three Jewels.
Vua Nāga Nammadāna đã ra đón Đức Bổn Sư, thỉnh Ngài vào cung điện Nāga và cúng dường Tam Bảo.
Satthā tassa dhammaṃ kathetvā nāgabhavanā nikkhami.
The Teacher, having taught the Dhamma to him, departed from the abode of nāgas.
Đức Bổn Sư thuyết pháp cho vị ấy xong, liền rời khỏi cung rồng.
So ‘‘mayhaṃ bhante paricaritabbaṃ dethā’’ti yāci.
He implored, "Venerable Sir, please give me something to venerate."
Vị ấy thỉnh cầu: “Bạch Đức Thế Tôn, xin Ngài hãy ban cho con một vật để thờ phụng.”
Bhagavā nammadānadītīre padacetiyaṃ dassesi.
The Blessed One showed a footprint shrine on the bank of the Nammadānadī river.
Đức Thế Tôn đã hiện ra một tháp dấu chân trên bờ sông Nammadā.
Taṃ vīcīsu āgahāsu pidhiyati vīcīsu gatāsu vivarati, mahāsakkārappattaṃ ahosi.
It was covered when the waves came and uncovered when the waves receded; it received great honor.
Khi sóng dâng lên, tháp ấy bị che lấp; khi sóng rút đi, tháp ấy lại hiện ra, và đã trở thành nơi được kính trọng lớn lao.
Satthā tato nikkhamma saccabandhapabbataṃ gantvā saccabandhaṃ āha ‘‘tayā mahājano apāyamagge otārito.
The Teacher departed from there, went to Saccabandha mountain, and said to Saccabandha, "You have led the great populace to the path of woe.
Đức Bổn Sư từ đó rời đi, đến núi Saccabandha và nói với Saccabandha: “Ngươi đã dẫn dắt đại chúng vào con đường đọa xứ.
Tvaṃ idheva vasitvā etesaṃ laddhiṃ vissajjāpetvā nibbānamagge patiṭṭhāpehī’’ti.
You should reside right here, make them abandon their wrong views, and establish them on the path to Nibbāna."
Ngươi hãy ở lại đây, khiến họ từ bỏ tà kiến và an trú trên con đường Niết Bàn.”
Sopi paricaritabbaṃ yāci.
He also implored for something to venerate.
Vị ấy cũng thỉnh cầu một vật để thờ phụng.
Satthā ghanapiṭṭhipāsāṇe allamattikapiṇḍamhi lañchanaṃ viya padacetiyaṃ dassesi.
The Teacher showed a footprint shrine on the hard, flat rock, like an impression on a lump of wet clay.
Đức Bổn Sư đã hiện ra một tháp dấu chân trên tảng đá cứng như một dấu ấn trên cục đất sét ướt.
Evaṃ sūnāparantaraṭṭheyeva dve cakkaratanacetiyāni yāvasāsanantaradhānaṃ patiṭṭhāpesi.
Thus, in the very Sūnāparanta country, He established two jewel-footprint shrines to last until the disappearance of the Dispensation.
Như vậy, Ngài đã thiết lập hai tháp dấu chân báu trong các vương quốc lân cận, để tồn tại cho đến khi Giáo Pháp biến mất.
Sattame pana vasse sāvatthiyaṃ kaṇḍambarukkhamūle titthi maddanaṃ karonto yamakapāṭihāriyaṃ katvā dasahi cakkavāḷa sahassehi āgatānaṃ devatānaṃ mātaraṃ kāyasakkhiṃ katvā abhidhammaṃ desente tāvatiṃsabhavane pāricchattakamūle paṇḍukambalasilāyaṃ vassaṃ vasi.
Then, in the seventh year, in Sāvatthī, at the foot of the Kaṇḍamba tree, while performing the Twin Miracle to subdue the sectarians, He passed the Rains Retreat in the Tāvatiṃsa heaven at the foot of the Pāricchattaka tree on the Paṇḍukambala stone slab, teaching the Abhidhamma with His mother as a physical witness, to the deities who had come from ten thousand world-systems.
Đến năm thứ bảy, tại Sāvatthī, dưới gốc cây Kaṇḍamba, Ngài đã hàng phục ngoại đạo bằng cách thực hiện song thần thông, và đã an cư mùa mưa tại cung trời Tāvatiṃsa, dưới gốc cây Pāricchattaka, trên phiến đá Paṇḍukambala, thuyết Abhidhamma cho chư thiên đến từ mười ngàn thế giới, với mẹ của Ngài là vị chứng tri thân.
Aṭṭhame saṃsumāranagare ekavassaṃ vasi.
In the eighth, He passed one Rains Retreat in Sumsumāranagara.
Năm thứ tám, Ngài đã an cư một mùa mưa tại thành Saṃsumāra.
Navame kosambiyaṃ ekavassaṃ vasi.
In the ninth, He passed one Rains Retreat in Kosambī.
Năm thứ chín, Ngài đã an cư một mùa mưa tại Kosambī.
Tadā bhaddiyo, kimilo, bhagu, ānando, anuruddho, devadatto, cāti cha khattiyā pabbajiṃsu.
At that time, six Khattiyas, namely Bhaddiya, Kimila, Bhagu, Ānanda, Anuruddha, and Devadatta, went forth.
Vào thời điểm đó, sáu vị vương tử là Bhaddiya, Kimila, Bhagu, Ānanda, Anuruddha và Devadatta đã xuất gia.
Tesaṃ vitthāro dhammapade āgato.
Their detailed story is found in the Dhammapada.
Câu chuyện chi tiết về họ được đề cập trong Pháp Cú.
Dasame pana vasse pālileyyāgāme dakkhiṇavanasaṇḍe bhaddasālamūle pālileyyakena hatthinā upaṭṭhiyamāno phāsukaṃ vassāvāsaṃ vasi.
Then, in the tenth year, in the village of Pālileyya, in the southern forest grove, at the foot of a auspicious sala tree, He passed a comfortable Rains Retreat, attended by the Pālileyyaka elephant.
Đến năm thứ mười, tại làng Pālileyya, trong khu rừng phía nam, dưới gốc cây Bhaddasāla, Ngài đã an cư một mùa mưa thoải mái, được voi Pālileyyaka phục vụ.
Ekādasame nālandhabrāhmaṇagāme ekavāsaṃ vasi.
In the eleventh, He passed one Rains Retreat in the Brahmin village of Nālandā.
Năm thứ mười một, Ngài đã an cư một mùa mưa tại làng Bà La Môn Nālandā.
Dvādasame verañjāyaṃ ekavāsaṃ vasi duccaritassa vipākaṃ anubhavamāno, bhagavatā kira phussassa bhagavato kāle sāvakānaṃ vacīduccaritavasena katupacitassa akusalakammassa tadā laddhokāsavasena upaṭṭhitattā verañjabrāhmaṇena nimantitopi samāno mārāvaṭṭana vasena asallakkhetvā assavāṇijakānaṃ nibaddhavattasaṅkhepena paññattaṃ patthapatthamūlakaṃ yavataṇḍulameva temāsaṃ bhuñjati, vuttañhetaṃ apadāne.
In the twelfth, He passed one Rains Retreat in Verañjā, experiencing the results of past misconduct, for it is said that the unwholesome kamma accumulated in the time of Phussa Buddha due to verbal misconduct towards His disciples, having found an opportunity at that time, manifested; and even though invited by the Verañja Brahmin, due to Māra's influence, He did not notice and for three months consumed only barley grains, which were fixed as the customary food for horse traders, provided in pattha measures (a specific unit of measure), as mentioned in the Apadāna.
Năm thứ mười hai, Ngài đã an cư một mùa mưa tại Verañjā, chịu quả báo của ác hạnh. Vào thời Đức Phật Phussa, Đức Thế Tôn đã tích lũy nghiệp bất thiện do ác hạnh lời nói đối với các đệ tử. Nghiệp này đã có cơ hội hiện hành vào lúc đó. Dù được vị Bà La Môn Verañja thỉnh mời, nhưng do sự cám dỗ của Ma Vương, Ngài đã không nhận ra và chỉ dùng gạo lúa mạch, vốn là định lệ của những người buôn ngựa, được đong bằng đấu, trong ba tháng. Điều này đã được nói trong Apadāna:
Ettha ca kattikassa kāḷapakkhapāṭipadato paṭṭhāya yāva phagguṇapuṇṇamā cattāro māsā hemautu nāma.
Here, from the first day of the dark fortnight of Kattika up to the full moon of Phagguṇa, these four months are called the winter season.
Ở đây, từ mùng một nửa tháng đen của tháng Kattika cho đến rằm tháng Phagguṇa là bốn tháng gọi là mùa đông.
Phagguṇassa kāḷapakkhapāṭipadato paṭṭhāya yāva āsāḷhīpuṇṇamā cattāro māsā gimhautu nāma.
From the first day of the dark fortnight of Phagguṇa up to the full moon of Āsāḷhī, these four months are called the summer season.
Từ mùng một nửa tháng đen của tháng Phagguṇa cho đến rằm tháng Āsāḷha là bốn tháng gọi là mùa hè.
Asāḷhakāḷapakkhapāṭipadato paṭṭhāya yāva aparakattikapuṇṇamā cattāro māsā vassautu nāma.
From the first day of the dark fortnight of Āsāḷhī up to the full moon of the subsequent Kattika, these four months are called the rainy season.
Từ mùng một nửa tháng đen của tháng Āsāḷha cho đến rằm tháng Kattika tiếp theo là bốn tháng gọi là mùa mưa.
Evaṃ ekasmiṃ saṃvacchare tayo utū honti.
Thus, in one year, there are three seasons.
Như vậy, trong một năm có ba mùa.
Tattha ekasmiṃ utumhi pakkhassa tatiyasattamesu dve dve katvā cha catuddasikā, paṭhamadutiyacatutthapañcamachaṭṭhaaṭṭhamesu cha cha katvā aṭṭhārasa pannarasikāti evaṃ ekasaṃvacchare catuvīsati uposathā honti.
In each season, there are two Cātuddasī days (sixteenth days) on the third and seventh fortnights, making six, and eighteen Pannarasī days (fifteenth days) on the first, second, fourth, fifth, sixth, and eighth fortnights, making eighteen. Thus, in one year, there are twenty-four Uposatha days.
Trong đó, mỗi mùa có sáu ngày mười bốn (hai ngày mười bốn vào ngày thứ ba và thứ bảy của mỗi nửa tháng), và mười tám ngày rằm (sáu ngày rằm vào ngày thứ nhất, thứ hai, thứ tư, thứ năm, thứ sáu, thứ tám của mỗi nửa tháng), như vậy trong một năm có hai mươi bốn ngày Uposatha.
Imesu catuvīsatuposathesu cātuddasiyā ekūnatiṃsa divasā hontīti katvā ekasaṃvacchare cha ūnā divasā honti.
Among these twenty-four Uposatha days, since a Cātuddasī has twenty-nine days, there are six days less in one year.
Trong số hai mươi bốn ngày Uposatha này, vì ngày mười bốn có hai mươi chín ngày, nên trong một năm có sáu ngày ít hơn.
Iminā nayena ekūnavīsatime vasse chamāsādhikāni aṭṭhārasavassāni honti.
By this method, in the nineteenth year, there are eighteen years plus six months.
Theo cách này, vào năm thứ mười chín, có mười tám năm và sáu tháng.
Tasmiṃ mātukucchimhi nibbattakāle dasamāse pakkhipitvā cattāri māsādhikāni ekūnavīsavassāni paripuṇṇāni.
Adding the ten months for the time spent in the mother's womb, nineteen years and four months are fully completed.
Cộng thêm mười tháng trong bụng mẹ vào thời điểm sinh ra, thì đã đủ mười chín năm và bốn tháng.
Rājāno pana tiṇṇaṃ tiṇṇaṃ vassānaṃ accayena māsaṃ ākaḍḍhanti, divasena saha māsampi, tasmā aṭṭhārasavasse yeva cha māsādhikāni honti.
However, kings deduct one month for every three years, and even a month along with a day. Therefore, it becomes eighteen years and six months.
Tuy nhiên, các vị vua thường kéo dài một tháng sau mỗi ba năm, thậm chí cả một tháng cùng với một ngày, do đó, chỉ trong mười tám năm đã có thêm sáu tháng.
Taṃ heṭṭhācatumāsādhika ekūnavīsatime vasse pakkhipitvā ekamāsādhikāni vīsativassāni sabbaso paripuṇṇāni honti.
Adding that to the nineteen years with four months mentioned below, exactly twenty years are fully completed.
Cộng thêm bốn tháng dưới đây vào năm thứ mười chín, thì tổng cộng đã đủ hai mươi năm và một tháng.
Evaṃ ekūnavīsativassato paṭṭhāya gabbhavīso upasampadāya vatthūti veditabbo.
Thus, it should be understood that from the age of nineteen, one who is twenty years old including the gestation period is a suitable person for higher ordination.
Như vậy, cần hiểu rằng từ mười chín tuổi trở lên, người đã ở trong bụng mẹ là đối tượng để thọ giới Tỳ-kheo.
Idāni purisattabhāvo ti bhikkhuniyā abhāvato purisapuggalova idāni vaṭṭatīti adhippeto tathā hi mātugāmassa pabbajitatthā pañcavassasatāni saddhammo tiṭṭheyya, paññattattā pana aparāni pañcavassasatāni ṭhassatīti evaṃ vassasahassameva paṭisambhidāppattasaddhammassa patiṭṭhitabhāvo vutto.
"Being a male" means that since there are no bhikkhunīs, only a male person is appropriate now. For it is said that if women were to go forth, the True Dhamma would last for five hundred years, but since it has been established, it will last for another five hundred years. Thus, the establishment of the True Dhamma, which leads to the attainment of analytical knowledge, is said to last for only one thousand years.
"Hiện tại là nam giới" nghĩa là vì không có tỳ-kheo-ni, nên hiện tại chỉ có nam giới là phù hợp. Thật vậy, khi người nữ xuất gia, Chánh Pháp sẽ tồn tại năm trăm năm, nhưng vì đã được thiết lập, nên sẽ tồn tại thêm năm trăm năm nữa. Như vậy, đã nói rằng Chánh Pháp đạt đến Trí Tuệ Phân Tích (paṭisambhidā) chỉ tồn tại một ngàn năm.
Mātugāmā ca nāma duppaññā tibbakilesā lāmakā ca.
Women are indeed of weak wisdom, intense defilements, and are inferior.
Người nữ thì kém trí tuệ, nhiều phiền não và thấp kém.
Bhagavatā ca paṭhamabodhiyaṃ ādito paṭṭhāyameva mahāpajāpatiyā gotamiyā aṭṭhagarudhammapaṭiggahaṇena upasampadatte anuññātepi sāsanassa aciraṭṭhitikabhāvo vutto.
Even though the Blessed One, at the first awakening, from the very beginning, allowed Mahāpajāpatī Gotamī to receive higher ordination by accepting the eight Garudhammas, he stated that the dispensation would not last long.
Mặc dù Đức Thế Tôn đã cho phép Mahāpajāpati Gotamī thọ giới Tỳ-kheo-ni ngay từ thời giác ngộ đầu tiên bằng cách chấp nhận Tám Pháp Trọng, nhưng Ngài đã nói rằng giáo pháp sẽ không tồn tại lâu dài.
Duppaññattā itthiyo sāsane ciraṃ na tiṭṭhanti, tibbakilesattā yathā paññatta sikkhāpadānurūpaṃ saṃvarampi rakkhituṃ na sakkonti.
Being of weak wisdom, women do not endure long in the dispensation; being of intense defilements, they cannot keep the precepts as laid down.
Vì kém trí tuệ, phụ nữ không thể tồn tại lâu trong giáo pháp; vì nhiều phiền não, họ không thể giữ gìn giới luật theo đúng các giới đã được chế định.
Lāmakattāpi tā aṭṭhasamāpattiṃ labhantāpi brāhmapārisajjaṃ nātikkamanti, evaṃ bhikkhuniyā abhāvato idāni purisapuggaloti vuttaṃ.
Being inferior, even if they attain the eight attainments (samāpatti), they do not surpass the assembly of Brahmā. Thus, it is said that due to the absence of bhikkhunīs, only a male person is suitable now.
Vì thấp kém, dù đạt được tám thiền định, họ cũng không vượt qua được hội chúng của Phạm Thiên. Như vậy, đã nói "hiện tại là nam giới" vì không có tỳ-kheo-ni.
Imasmiṃ ṭhāne ṭhatvā cattāri khettāni veditabbāni tathā hi mātugāmassa pabbajitattā vassasahassameva ṭhassatīti cetaṃ paṭisambhidāppattakhīṇāsavavasena vuttaṃ, tato paraṃ uttaripi sukkhavipassakakhīṇāsavavasena vassasahassaṃ, anāgāmivasena vassasahassaṃ, sakadāgāmivasena vassasahassaṃ, sotāpannavasena vassasahassanti evaṃ pañcavassasahassāni paṭivedhasaddhammo tiṭṭhati.
At this point, four fields of activity should be understood. For it is said that because women went forth, it would last only a thousand years. This was stated with reference to Arahants who had attained analytical knowledge (paṭisambhidā). Thereafter, for another thousand years, it endures due to Arahants who are dry-insight practitioners; for another thousand years, due to non-returners (anāgāmī); for another thousand years, due to once-returners (sakadāgāmī); and for another thousand years, due to stream-enterers (sotāpanna). Thus, the Dhamma of Penetration (paṭivedhasaddhamma) lasts for five thousand years.
Tại điểm này, cần hiểu bốn lĩnh vực. Thật vậy, việc Chánh Pháp chỉ tồn tại một ngàn năm do người nữ xuất gia đã được nói đến theo nghĩa của các vị A-la-hán đạt Trí Tuệ Phân Tích. Sau đó, Chánh Pháp sẽ tồn tại thêm một ngàn năm theo nghĩa của các vị A-la-hán tu thiền khô (sukkhavipassaka), một ngàn năm theo nghĩa của các vị Bất Lai (anāgāmī), một ngàn năm theo nghĩa của các vị Nhất Lai (sakadāgāmī), và một ngàn năm theo nghĩa của các vị Nhập Lưu (sotāpanna). Như vậy, Chánh Pháp đạt được sự chứng ngộ (paṭivedhasaddhamma) tồn tại năm ngàn năm.
Pariyattisaddhammopi tāniyeva na hi pariyattiyā asati paṭivedho atthi.
The Dhamma of Learning (pariyattisaddhamma) also lasts for the same period, for without learning, there is no penetration.
Chánh Pháp về học tập (pariyattisaddhamma) cũng tồn tại chừng ấy, vì không có sự chứng ngộ nếu không có học tập.
Nāpi pariyattiyā sati paṭivedho na hoti.
Nor is it the case that with learning, there is no penetration.
Cũng không phải là không có sự chứng ngộ khi có học tập.
Liṅgaṃ pana pariyattiyā antarahitāya ciraṃ pavattissati, idaṃ khandhakabhāṇakānaṃ matena vuttanti veditabbaṃ.
However, the external form will endure for a long time even after the Dhamma of Learning has disappeared. This should be understood as stated according to the view of the Khandhaka reciters.
Tuy nhiên, hình thức bên ngoài sẽ tồn tại lâu dài khi Chánh Pháp về học tập biến mất. Điều này cần được hiểu là đã được nói theo quan điểm của các vị giảng về Tạng Luật.
Dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ pana evaṃ vuttaṃ ‘‘paṭisambhidāppattehi vassasahassaṃ aṭṭhāsi, chaḷabhiññehi vassasahassaṃ, tevijjehi vassasahassaṃ, sukkhavipassakehi vassasahassaṃ, pātimokkhena vassasahassaṃ aṭṭhāsī’’ti.
In the Dīghanikāyaṭṭhakathā, however, it is stated thus: "For a thousand years, it endured with those who attained analytical knowledge; for a thousand years, with those who attained six supernormal powers; for a thousand years, with those who attained the three knowledges; for a thousand years, with those who were dry-insight practitioners; and for a thousand years, with the Pātimokkha."
Tuy nhiên, trong chú giải Trường Bộ Kinh (Dīghanikāyaṭṭhakathā) đã nói như sau: "Chánh Pháp tồn tại một ngàn năm với những vị đạt Trí Tuệ Phân Tích, một ngàn năm với những vị đạt Lục Thông, một ngàn năm với những vị đạt Tam Minh, một ngàn năm với những vị tu thiền khô, một ngàn năm với giới bổn Pātimokkha."
Idampi dīghabhāṇakattherānaṃ matena vuttaṃ.
This, too, is stated according to the view of the Elder Dīgha-bhāṇakas.
Điều này cũng được nói theo quan điểm của các Trưởng lão giảng về Trường Bộ Kinh.
Aṅguttaranikāyaṭṭhakathāyampi buddhānaṃ parinibbānato vassasahassameva paṭisambhidā nibbattetuṃ sakkonti, tato paraṃ cha abhiññā, tato tāpi asakkontā tisso vijjā nibbattanti.
Also in the Aṅguttaranikāyaṭṭhakathā, it is stated that for one thousand years after the Buddhas' Parinibbāna, analytical knowledge can be produced. After that, the six supernormal powers, and failing those, the three knowledges are produced.
Trong chú giải Tăng Chi Bộ Kinh (Aṅguttaranikāyaṭṭhakathā) cũng nói rằng, sau khi chư Phật nhập Niết-bàn, chỉ trong một ngàn năm đầu tiên, Trí Tuệ Phân Tích mới có thể được thành tựu; sau đó, là Lục Thông; sau đó, khi Lục Thông cũng không thể thành tựu, thì Tam Minh được thành tựu.
Gacchantekāle tānipi nibbattetuṃ asakkontā sukkhavipassakā honti.
As time passes, failing to produce even those, dry-insight practitioners emerge.
Theo thời gian, khi những điều đó cũng không thể thành tựu, thì trở thành những vị tu thiền khô.
Eteneva upāyena anāgāmino sakadāgimino, sotāpannāti vuttaṃ.
By this same method, non-returners, once-returners, and stream-enterers are mentioned.
Theo cách này, đã nói đến các vị Bất Lai, Nhất Lai, Nhập Lưu.
Idampi aṅguttaranikāye vuttaṃ.
This too is stated in the Aṅguttara Nikāya.
Điều này cũng được nói trong Aṅguttara Nikāya.
Saṃyuttanikāyaṭṭhakathāyaṃ pana paṭhamabodhiyaṃ bhikkhū paṭisambhidāppattā.
However, in the Saṃyutta Nikāya Aṭṭhakathā, it is stated that at the first enlightenment, bhikkhus attained analytical knowledge (paṭisambhidā).
Tuy nhiên, trong Chú giải Saṃyutta Nikāya, vào thời kỳ giác ngộ đầu tiên, các Tỳ-khưu đã đạt được paṭisambhidā (tứ vô ngại giải).
Atha kāle gacchante paṭisambhidā pāpuṇituṃ na sakkhiṃsu, chaḷabhiññā ahesuṃ.
Then, as time passed, they were unable to attain paṭisambhidā, but they became endowed with the six higher knowledges (chaḷabhiññā).
Sau đó, thời gian trôi qua, họ không thể đạt được paṭisambhidā, mà đạt được chaḷabhiññā (lục thông).
Tato chapi abhiññā pattuṃ asakkontā tisso vijjā pāpuṇiṃsu.
After that, being unable to attain even the six higher knowledges, they attained the three knowledges (tisso vijjā).
Từ đó, không thể đạt được cả sáu abhiññā, họ đạt được tisso vijjā (tam minh).
Idāni kāle gacchante tisso vijjā pāpuṇituṃ asakkontā āsavakkhayaṃ pāpuṇissanti, tampi asakkontā anāgāmiphalaṃ, tampi asakkontā sakadāgāmiphalaṃ, tampi asakkontā sotāpattiphalaṃ.
Now, as time passes, being unable to attain the three knowledges, they will attain the destruction of defilements (āsavakkhaya); if unable to attain that, they will attain the fruit of a non-returner (anāgāmiphala); if unable to attain that, they will attain the fruit of a once-returner (sakadāgāmiphala); if unable to attain that, they will attain the fruit of a stream-enterer (sotāpattiphala).
Bây giờ, thời gian trôi qua, không thể đạt được tam minh, họ sẽ đạt được āsavakkhaya (sự diệt trừ các lậu hoặc); không thể đạt được điều đó, họ sẽ đạt được anāgāmiphala (quả vị Bất Hoàn); không thể đạt được điều đó, họ sẽ đạt được sakadāgāmiphala (quả vị Nhất Lai); không thể đạt được điều đó, họ sẽ đạt được sotāpattiphala (quả vị Dự Lưu).
Gacchantekāle sotāpattiphalampi pattuṃ na sakkhissantī’ti vuttaṃ.
It is stated that in the future, they will not even be able to attain the fruit of a stream-enterer.
Người ta nói rằng, thời gian trôi qua, họ thậm chí sẽ không thể đạt được quả vị Dự Lưu.
Yasmā ce te ācariyā bhinnavādā, tasmā tesaṃ ācariyānaṃ bhāṇakānaṃ matameva buddhaghosācariyena tattha tattha likhitanti gahetabbaṃ, aññathā ācariyasseva pubbāparavirodhappasaṅgo siyā ācariyabuddhaghoseneva hi sīhaḷabhāsaṃ apanetvā māgadhabhāsāya sāṭṭhakathaṃ buddhavacanaṃ likhitaṃ, na aññena ācariyena tasmā aṭṭhakathāya vuttavacanameva pamāṇanti gahetabbaṃ.
Since those teachers hold different views, it should be understood that what is written here and there by Acariya Buddhaghosa is merely the opinion of those teachers and reciters. Otherwise, there would be a contradiction in the Acariya's own statements. For it was Acariya Buddhaghosa himself who, removing the Sinhalese language, wrote the Buddha's word with commentaries in the Māgadha language, not any other teacher. Therefore, it should be understood that only the statements in the Aṭṭhakathā are authoritative.
Vì những vị ācariya (thầy) đó có những quan điểm khác nhau, nên phải hiểu rằng chỉ có ý kiến của những vị ācariya, những người thuyết giảng đó, đã được Tôn giả Buddhaghosa ghi lại ở đây đó; nếu không, sẽ có sự mâu thuẫn trước sau của chính vị ācariya. Bởi vì chính Tôn giả Buddhaghosa đã loại bỏ tiếng Sinhala và ghi lại Phật ngôn cùng với chú giải bằng tiếng Māgadha, chứ không phải một vị ācariya nào khác. Vì vậy, phải hiểu rằng lời được nói trong chú giải là bằng chứng.
Nanu cattāropi nikāyaṭṭhakathāsaṅgītiṃ ārūḷhā, atha kasmā evaṃ bhinnāti.
Are not all four Nikāya Aṭṭhakathās compiled into a Saṅgīti? Why then are they thus divided?
Há không phải tất cả bốn bộ chú giải Nikāya đều đã được đưa vào kết tập sao? Vậy tại sao lại có sự khác biệt như vậy?
Saccaṃ, tathāpi kesañci therānaṃ vādappakāsanatthaṃ vuttaṃ.
It is true, yet it is stated to express the views of some Theras.
Đúng vậy, tuy nhiên điều đó được nói để công bố quan điểm của một số vị Trưởng lão.
Na saṅgāhakattherānaṃ, tasmā aṭṭhakathāvacanameva pamāṇanti vuttaṃ.
Not the Theras who compiled them. Therefore, it is said that only the words of the Aṭṭhakathā are authoritative.
Không phải của các vị Trưởng lão kết tập. Vì vậy, lời nói trong chú giải được coi là bằng chứng.
Tiracchānagatoti yokoci amanussabhūto cattāro apāyikāpi upasampadāya avatthuyeva.
An animal (tiracchānagata) means any non-human being; the four denizens of the woeful states (apāya) are also unfit for ordination.
Tiracchānagata (súc sinh) là bất kỳ chúng sinh không phải người nào. Bốn loại chúng sinh trong ác đạo cũng không đủ tư cách để thọ giới upasampadā.
Te paṭisandhiyā lāmakattā abhabbā sāsane pabbajituṃ.
Due to the inferiority of their rebirth (paṭisandhi), they are unfit to go forth in the Dispensation.
Họ không đủ tư cách để xuất gia trong Giáo pháp vì sự thấp kém của tái sinh.
Yadi cattāro apāyikā upasampadāya avatthu bhaveyya, atha kasmā sese anapadisitvā tiracchānagatova avatthūti vuttanti.
If the four denizens of the woeful states are unfit for ordination, why is it stated that only the animal is unfit, without mentioning the others?
Nếu bốn loại chúng sinh trong ác đạo không đủ tư cách để thọ giới upasampadā, vậy tại sao không chỉ ra những loại còn lại mà chỉ nói tiracchānagata là không đủ tư cách?
Sesānaṃ apākaṭavatthuttā, tathā hi sambuddhakāle tiracchānayoniyaṃ nibbatto eko nāgarājā nāgayoniyā aṭṭīyati harāyati jigucchati.
Because the others are not commonly encountered. Thus, in the time of the Buddha, a certain Nāga king, born in the animal realm, felt distressed, ashamed, and disgusted with his Nāga existence.
Vì những loại còn lại không phải là trường hợp rõ ràng. Thật vậy, vào thời Đức Phật, có một vị Nāgarāja (vua rắn) sinh vào loài súc sinh, vị ấy chán ghét, xấu hổ, ghê tởm thân Nāga.
Athakho tassa nāgassa etadahosi kenanukho ahaṃ upāyena nāgayoniyā parimucceyyaṃ khippañca manussattaṃ labheyyanti.
Then it occurred to that Nāga, "By what means might I be freed from the Nāga realm and quickly attain human existence?"
Sau đó, vị Nāga đó đã nghĩ: "Bằng phương tiện nào ta có thể thoát khỏi thân Nāga này và nhanh chóng đạt được thân người?"
Athakho tassa nāgassa etadahosi ‘‘ime kho samaṇāsakyaputtiyā dhammacārino samacārino brahmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā sace kho ahaṃ samaṇesu sakyaputtiyesu pabbajeyyaṃ, evāhaṃ nāgayoniyā parimucceyyaṃ khippañca manussattaṃ paṭilabheyya’’nti.
Then it occurred to that nāga: “These Sakyan ascetics are righteous in conduct, equal in conduct, pure in conduct, truthful, virtuous, and of noble character. If I were to go forth among the Sakyan ascetics, then I would be released from the nāga realm and quickly attain human existence.”
Khi ấy, con rồng đó nghĩ rằng: “Những vị Sa-môn Thích tử này sống đúng Pháp, sống bình đẳng, sống Phạm hạnh, nói lời chân thật, giữ giới hạnh, có pháp lành. Nếu ta xuất gia trong hàng Sa-môn Thích tử, ta sẽ thoát khỏi cảnh loài rồng và nhanh chóng thọ sanh làm người.”
Atha kho so nāgo māṇavakavaṇṇena bhikkhū upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci.
Then that nāga, having approached the bhikkhus in the guise of a young man, requested ordination.
Khi ấy, con rồng đó, với hình dạng một thanh niên, đến gặp các Tỳ-kheo và xin xuất gia.
Taṃ bhikkhū pabbājesuṃ upasampādesuṃ.
The bhikkhus ordained him and gave him the higher ordination.
Các Tỳ-kheo đã cho nó xuất gia và thọ Cụ túc giới.
Tena kho pana samayena so nāgo aññatarena bhikkhunā saddhiṃ paccantime vihāre paṭivasati.
Now at that time, that nāga was residing in a frontier monastery with another bhikkhu.
Khi ấy, con rồng đó cùng với một Tỳ-kheo khác đang trú tại một trú xứ ở vùng biên địa.
Atha kho so bhikkhu rattiyā paccūsasamayaṃ paccūṭṭhāya ajjhokāse caṅkamati.
Then that bhikkhu, having risen in the early dawn, was walking up and down in the open air.
Khi ấy, vị Tỳ-kheo kia vào lúc rạng đông, thức dậy và đi kinh hành ngoài trời.
Atha kho so nāgo tassa bhikkhuno nikkhante vissaṭṭho niddaṃ okkamesi.
Then that nāga, once that bhikkhu had departed, fell into a relaxed sleep.
Khi ấy, con rồng đó, sau khi vị Tỳ-kheo kia đi ra, đã buông lỏng thân thể và chìm vào giấc ngủ.
Sabbo vihāro ahinā puṇṇo, vātapānehi bhogā nikkhantā honti.
The entire monastery was filled with a snake, and its coils protruded from the windows.
Toàn bộ trú xứ đầy rắn, và những cuộn thân rắn thò ra ngoài cửa sổ.
Athakho so bhikkhu ‘‘vihāraṃ pavisissāmī’’ti kavāṭaṃ paṇāmento addasa sabbaṃ vihāraṃ ahināpuṇṇaṃ vātapānehi bhoge nikkhante.
Then that bhikkhu, thinking “I will enter the monastery,” opened the door and saw the entire monastery filled with a snake, with its coils protruding from the windows.
Khi ấy, vị Tỳ-kheo kia, khi mở cửa để “vào trú xứ”, đã thấy toàn bộ trú xứ đầy rắn và những cuộn thân rắn thò ra ngoài cửa sổ.
Disvāna bhīto vissaramakāsi.
Seeing this, he was terrified and cried out.
Sau khi thấy, vị ấy sợ hãi và kêu lên thất thanh.
Bhikkhū upadhāvitvā taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ ‘‘kissa tvaṃ āvuso vissaramakāsī’’ti.
The bhikkhus ran up and said to that bhikkhu, “Why, friend, did you cry out?”
Các Tỳ-kheo chạy đến và nói với vị Tỳ-kheo ấy: “Này Hiền giả, vì sao Hiền giả lại kêu lên thất thanh?”
Ayaṃ āvuso sabbo vihāro ahinā puṇṇo vātapānehi bhogā nikkhantāti.
“Friend, this entire monastery is filled with a snake, with its coils protruding from the windows.”
“Này Hiền giả, toàn bộ trú xứ này đầy rắn, và những cuộn thân rắn thò ra ngoài cửa sổ.”
Atha kho so nāgo tena saddena pabujjhitvā sake āsane nisīdi.
Then that nāga, awakened by that sound, sat down on his own seat.
Khi ấy, con rồng đó, nghe tiếng động ấy, liền thức dậy và ngồi trên chỗ ngồi của mình.
Bhikkhū evamāhaṃsu ‘‘koci tvaṃ āvuso’’ti.
The bhikkhus said, “Who are you, friend?”
Các Tỳ-kheo nói: “Này Hiền giả, Hiền giả là ai?”
‘‘Ahaṃ bhante nāgo’’ti.
“I am a nāga, venerable sirs.”
“Bạch chư Tôn giả, con là rồng.”
‘‘Kissa pana tvaṃ āvuso evarūpaṃ akāsī’’ti.
“Why, friend, did you do such a thing?”
“Này Hiền giả, vì sao Hiền giả lại làm như vậy?”
Atha kho so nāgo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesī.
Then that nāga informed the bhikkhus of the matter.
Khi ấy, con rồng đó đã kể lại sự việc ấy cho các Tỳ-kheo.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported the matter to the Blessed One.
Các Tỳ-kheo đã kể lại sự việc ấy cho Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā taṃ nāgaṃ etadavoca ‘‘tumhe khvattha nāgā avirūḷhidhammā imasmiṃ dhammavinaye, gaccha tvaṃ nāga, tattheva cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa uposathaṃ upavasa, evaṃ tvaṃ nāgayoniyā parimuccissasi khippañca manussattaṃ paṭilabhissasī’’ti.
Then the Blessed One, on account of this incident and this occurrence, had the Saṅgha of bhikkhus assembled and said to that nāga, “You nāgas are not capable of growth in this Dhamma and Discipline. Go, nāga, and there observe the Uposatha on the fourteenth, fifteenth, and eighth days of the fortnight. Thus you will be released from the nāga realm and quickly attain human existence.”
Khi ấy, Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã triệu tập Tăng chúng và nói với con rồng ấy: “Này rồng, các ngươi là loài rồng không có khả năng tăng trưởng trong Pháp và Luật này. Này rồng, ngươi hãy đi, tại đó vào ngày mười bốn, mười lăm và ngày mồng tám của mỗi nửa tháng, hãy giữ giới Uposatha. Như vậy, ngươi sẽ thoát khỏi cảnh loài rồng và nhanh chóng thọ sanh làm người.”
Atha kho so nāgo ‘‘avirūḷhadhammo kirāhaṃ imasmiṃ dhammavinayeti dukkhī dummano assūni pavattayamāno vissaraṃ katvā pakkami.
Then that nāga, thinking “Indeed, I am not capable of growth in this Dhamma and Discipline,” departed sorrowful, dejected, weeping, and crying out.
Khi ấy, con rồng đó, nghe nói: “Ta không có khả năng tăng trưởng trong Pháp và Luật này,” liền đau khổ, buồn bã, rơi lệ và kêu lên thất thanh rồi bỏ đi.
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi ‘‘dve me bhikkhave paccayā nāgassa sabhāvapātukammāya.
Then the Blessed One addressed the bhikkhus, “Bhikkhus, there are these two conditions for a nāga to reveal its natural form.
Khi ấy, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo và nói: “Này các Tỳ-kheo, có hai nguyên nhân khiến loài rồng hiện hình tự nhiên của chúng.
Yadā ca sajātiyā methunaṃ dhammaṃ paṭisevati, yadā ca vissaṭṭho niddaṃ okkamati.
When it engages in sexual intercourse with its own kind, and when it falls into a relaxed sleep.
Khi chúng giao cấu với loài cùng loại, và khi chúng buông lỏng thân thể và chìm vào giấc ngủ.
Ime kho bhikkhave dve paccayā nāgassa sabhāva pātukammāya.
These, bhikkhus, are the two conditions for a nāga to reveal its natural form.
Này các Tỳ-kheo, đây là hai nguyên nhân khiến loài rồng hiện hình tự nhiên của chúng.
Tiracchānagato bhikkhave na upasampādetabbo, upasampanno nāsetabbo’’ti evaṃ tiracchānasseva pākaṭavattuttāti.
A creature of the animal realm, bhikkhus, should not be given higher ordination; if already ordained, it should be disrobed.” Thus, it is said that the animal realm is always made manifest.
Này các Tỳ-kheo, loài súc sanh không được thọ Cụ túc giới; nếu đã thọ Cụ túc giới thì phải hủy bỏ.” Như vậy, sự việc hiện hình của loài súc sanh đã được công bố.
Ettha ca pavattiyaṃ abhiṇhaṃ sabhāvapātukammadassanavasena ‘‘dve paccayā’’ti vuttaṃ.
And in this instance, it is said “two conditions” with reference to the frequent manifestation of its natural form.
Ở đây, trong sự việc này, “hai nguyên nhân” được nói đến là do sự hiện hình tự nhiên thường xuyên.
Nāgassa pana pañcasu kālesu sabhāvapātukammaṃ hoti paṭisandhikāle, tacapajahananakāle, sajātiyā methunakāle, vissaṭṭha niddokkamanakāle, cutikāleti.
However, a nāga manifests its natural form on five occasions: at the time of rebirth, at the time of shedding its skin, at the time of sexual intercourse with its own kind, at the time of falling into a relaxed sleep, and at the time of death.
Loài rồng hiện hình tự nhiên vào năm thời điểm: lúc tái sanh, lúc lột da, lúc giao cấu với loài cùng loại, lúc buông lỏng thân thể và chìm vào giấc ngủ, và lúc chết.
Nanu ca devāpi upasampadāya avatthuyeva, atha kasmā cattāro apāyikāva upasampadāya avatthūti vuttanti.
Are not devas also unsuitable for higher ordination? Why then is it said that only the four realms of misery are unsuitable for higher ordination?
Chẳng phải chư thiên cũng không phải là đối tượng để thọ Cụ túc giới sao, vậy tại sao chỉ nói rằng bốn cảnh khổ là không phải đối tượng để thọ Cụ túc giới?
Saccaṃ, tathāpi devānaṃ abhabbattā paṭivedhasāsanassa ṭhitattā te abhabbato visuṃ karaṇatthāya evaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ.
True, but it should be understood that this is said to distinguish devas as incapable of comprehending the Dispensation, due to their inherent nature.
Đúng vậy, tuy nhiên, vì chư thiên không có khả năng chứng đắc giáo pháp, và để phân biệt họ với những người không có khả năng (trong bốn cảnh khổ), nên đã nói như vậy.
Vakkhati hi samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya mahāvagge ‘‘tiracchānagato bhikkhaveti ettha nāgo vā hotu supaṇṇamāṇavakādīnaṃ vā aññataro antamaso sakkaṃ devarājānaṃ upādāya yo koci amanussajātiyo sabbova imasmiṃ atthe tiracchānagatoti veditabbo’’ti, tena ‘‘tiracchānagatoti yokoci amanussabhūto’’ti vuttanti.
Indeed, in the Samantapāsādikā Vinaya Commentary, in the Mahāvagga, it is stated: “Here, ‘creature of the animal realm, bhikkhus’ means any non-human being, whether a nāga or one of the Supaṇṇa-māṇavaka types, or even Sakka, king of devas—all such beings are to be understood as belonging to the animal realm in this context.” Therefore, it is said “a creature of the animal realm means any non-human being.”
Trong Chú giải Luật tạng Samantapāsādikā, phần Mahāvagga, sẽ nói rằng: “Này các Tỳ-kheo, ở đây, ‘loài súc sanh’ có nghĩa là bất cứ loài phi nhân nào, dù là rồng, Garuḍa, hoặc những loài như thanh niên Garuḍa, cho đến cả Vua trời Sakka, tất cả đều được hiểu là ‘loài súc sanh’ trong trường hợp này.” Do đó, “loài súc sanh” được nói đến là “bất cứ loài phi nhân nào.”
Ettha cāha yadi nāgasupaṇṇā paṭisandhiyā lāmakā bhaveyya, atha kasmā vidhurajātake cattāro janā nāgasupaṇṇasakkadhanañcayakorabyesu bhavanesu taṃ tadeva ṭhānaṃ patthentā dānādīni puññāni karonti, tesu eko āyupariyosāne saputtadāro nāgabhavane nāgarājā hutvā nibbatti, eko supaṇṇabhavane simbalivimāne supaṇṇarājā hutvā nibbatti, eko tāvatiṃsabhavane sakko hutvā nibbatti, eko dhanañcayakorabyarañño aggamahesiyā kucchimhi nibbattīti catunnampi janānaṃ paṭisandhiyaṃ kusalakammeneva pavattabhāvo vutto yadi kusalakammena bhaveyya, ‘‘kusalā cetanā vipākānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ kammapaccayena paccayo’’ti imissāpi paṭṭhānapāḷiyā ahetukānampi paṭisandhikkhaṇe kammapaccayabhāvo vutto bhaveyya, na panevaṃ vattabbaṃ atha kathañcidaṃ paccetabbanti.
Here, it is said: If nāgas and Supaṇṇas were inferior by rebirth, then why, in the Vidhurajātakā, did four individuals perform meritorious deeds such as giving, aspiring to those very realms in the abodes of nāgas, Supaṇṇas, Sakka, and Dhanañjaya Korabya? Of these, at the end of their lives, one was reborn as a nāga king in a nāga abode with his wife and children; one was reborn as a Supaṇṇa king in a Supaṇṇa abode in the Silk-cotton tree mansion; one was reborn as Sakka in the Tāvatiṃsa abode; and one was reborn in the womb of the chief consort of King Dhanañjaya Korabya. The fact that the rebirth of all four individuals occurred solely through wholesome kamma is mentioned. If it were due to wholesome kamma, then in the Paṭṭhāna Pāḷi, the statement “Wholesome volition is a condition by way of kamma for resultant aggregates and kamma-born matter” would imply that even for rootless beings, there is a kamma condition at the moment of rebirth. But such a statement should not be made. How then is this to be believed?
Ở đây, có người hỏi: “Nếu rồng và Garuḍa có sự tái sanh thấp kém, vậy tại sao trong Vidhurajātaka, bốn người đã thực hiện các công đức như bố thí, mong muốn được tái sanh vào các cõi của rồng, Garuḍa, Sakka và Dhananjaya Korabya? Trong số họ, một người khi hết tuổi thọ đã tái sanh làm vua rồng trong cõi rồng cùng với vợ con; một người tái sanh làm vua Garuḍa trong cõi Garuḍa, tại cung điện cây bông gòn; một người tái sanh làm Sakka trong cõi Tāvatiṃsa; một người tái sanh vào bụng của hoàng hậu chính của vua Dhananjaya Korabya. Như vậy, sự tái sanh của cả bốn người đều được nói là do nghiệp thiện. Nếu là do nghiệp thiện, thì trong Pāli Paṭṭhāna này, ‘Ý chí thiện là duyên nghiệp cho các uẩn quả và các sắc do nghiệp tạo ra,’ thì ngay cả trong khoảnh khắc tái sanh vô nhân cũng được nói là có duyên nghiệp. Nhưng không nên nói như vậy. Vậy thì điều này nên được hiểu như thế nào?”
Vuccate, nikantiyā balavattā sattavidhamethunasaṃyogattā ca aparisuddhā tesaṃ kusalacetanā, aparisuddhāyeva sugatibhūmiyaṃ janetuṃ na sakkonti.
It is said that their wholesome volition was impure due to the strength of craving and the seven kinds of sexual conjunction, and therefore, it could not generate rebirth in a pure blissful realm.
Được nói rằng, ý chí thiện của họ không thanh tịnh do sự mạnh mẽ của ái dục (nikanti) và do sự kết hợp với bảy loại giao cấu, nên không thể sanh vào cõi thiện thanh tịnh.
Duggatibhūmiyaṃ pavattamānāpi kammā yūhanakāle taṃ taṃ bhūmipatthanā taṇhāsampayuttāpubbabhāgacetanā balena tesu tiracchānabhūmīsu nibbattanti, na aññena akusalena.
Even when kamma operates in a miserable realm, at the time of accumulation, their volition, associated with the craving for that particular realm and augmented by prior wholesome volition, leads to rebirth in those animal realms, not by other unwholesome kamma.
Ngay cả những nghiệp đang diễn ra trong cõi khổ, vào thời điểm tác động, do sức mạnh của ý chí ban đầu (pubbabhāgacetanā) liên hệ với tham ái mong muốn cõi đó, chúng tái sanh vào các cõi súc sanh đó, chứ không phải do bất kỳ ác nghiệp nào khác.
Evañhi patthitapatthanā siddhāpi bhaveyya.
Thus, the desired aspiration would also be fulfilled.
Như vậy, mong muốn đã được ước nguyện cũng có thể thành tựu.
Yadi aññena akusalakammena bhaveyya, icchitapatthanāpi asiddhāva bhaveyya.
If it were due to other unwholesome kamma, the desired aspiration would remain unfulfilled.
Nếu là do ác nghiệp khác, thì mong muốn đã được ước nguyện cũng sẽ không thành tựu.
Nikantica nāmesā balavajhānasampayuttacetanāpi paṭibāhituṃ sakkā tathā hi gopakadevadattassa ācariyasamaṇo jhānabalena brahmabhūmīsu anibbattitvā jhānaṃ paṭibāhitvā aññakammena gandhabbadevesuyeva uppajjati ‘‘sīlavato hi bhikkhave cetopaṇidhi samijjhati visuddhattā’’ti tesaṃ vitthāro dīghanikāye āgato, atthikehi tattha oloketabbo.
Craving, it is said, is so strong that even volition associated with jhāna can be thwarted. For example, Gopaka Devadatta’s teacher, a samaṇa, did not attain rebirth in the Brahmā realms through the power of jhāna, but instead thwarted his jhāna and was reborn among the Gandhabba devas through other kamma. The detailed account of “For, bhikkhus, the aspiration of a virtuous person succeeds because of its purity” is found in the Dīgha Nikāya, and those who are interested should consult it there.
Ái dục (nikanti) này, ngay cả ý chí liên hệ với thiền định mạnh mẽ cũng có thể bị ngăn cản. Chẳng hạn, vị Sa-môn thầy của Gopaka Devadatta, do sức mạnh của thiền định, đã không tái sanh vào cõi Phạm thiên mà bị thiền định ngăn cản, và do nghiệp khác, đã tái sanh vào cõi chư thiên Gandhabba. “Này các Tỳ-kheo, ý nguyện của người giữ giới thành tựu vì sự thanh tịnh của nó,” lời giải thích chi tiết về điều này được tìm thấy trong Dīghanikāya, những ai quan tâm có thể xem ở đó.
Sattavidhamethunasaṃyogavasenāpi sattā dukkhato na muccanti vuttañhi bhagavatā ‘‘idha brāhmaṇa ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā sammā brahmacārī paṭijānamāno na heva kho mātugāmena saddhiṃ dvayaṃdvaya samāpattiṃ samāpajjati, api ca kho mātugāmassa ucchādanaṃ nhāpanaṃ parimaddanaṃ sambāhanaṃ sādiyati, so tadassādeti taṃ nikāmeti, tenacavittiṃ āpajjati.
Even by way of the seven kinds of sexual conjunction, beings are not released from suffering. For it has been said by the Blessed One: “Here, brahmin, some ascetic or brahmin, while professing to be celibate, does not engage in intimate sexual intercourse with a woman, but rather accepts her rubbing, bathing, kneading, and massaging. He enjoys this, delights in it, and finds satisfaction in it.
Ngay cả do sự kết hợp với bảy loại giao cấu, chúng sanh cũng không thoát khỏi khổ. Đức Thế Tôn đã nói: “Này Bà-la-môn, ở đây, một số Sa-môn hoặc Bà-la-môn tự nhận là sống Phạm hạnh hoàn toàn, nhưng không thực hiện sự tiếp xúc hai-hai với phụ nữ, tuy nhiên, họ chấp nhận việc xoa bóp, tắm rửa, xoa dầu, đấm bóp cho phụ nữ. Họ thích thú điều đó, họ ưa thích điều đó, họ đạt được sự thỏa mãn từ điều đó.
Idampikho brāhmaṇabrahmacariyassa khaṇḍampi chiddampi sabalampi kammāsampi.
This, too, brahmin, is a flaw, a blemish, a stain, a defilement in the holy life.
Này Bà-la-môn, đây cũng là một phần bị sứt mẻ, bị thủng, bị vết nhơ, bị ô uế của Phạm hạnh.
Ayaṃ vuccati brāhmaṇa aparisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati.
This, brahmin, is called practicing an impure holy life.
Này Bà-la-môn, người này được gọi là sống Phạm hạnh không thanh tịnh.
Saṃyutto methunasaṃyogena na parimuccati jātiyā jarāmaraṇena…pe… na parimuccati dukkhasmāti vadāmi.
One who is bound by sexual conjunction is not released from birth, aging, and death… and I say, is not released from suffering.
Bị trói buộc bởi sự kết hợp với giao cấu, người ấy không thoát khỏi sanh, già, chết... không thoát khỏi khổ, ta nói vậy.
Punaca paraṃ brāhmaṇa idhekacco samaṇovā…pe… paṭijānamāno.
Furthermore, brahmin, here some ascetic… professing to be….
Hơn nữa, này Bà-la-môn, ở đây, một số Sa-môn… tự nhận là sống Phạm hạnh.
Na heva kho mātugāmenasaddhiṃ dvayaṃdvayasamāpattiṃ samāpajjati, na pi mātugāmassa ucchādanaṃ…pe… sādiyati, api ca kho mātugāmena saddhiṃ saṃjagghati saṃkīḷati saṃkeḷāyati, so tadassādeti…pe… dukkhasmāti vadāmi.
He does not engage in private intimacy with a woman, nor does he enjoy caressing a woman... but he jokes, plays, and dallies with a woman. He finds satisfaction in that... I say that he is involved in suffering.
Này Bà-la-môn, có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó, không giao hợp đôi lứa với phụ nữ, cũng không thích thú việc xoa bóp phụ nữ, nhưng lại cười đùa, vui chơi, giải trí với phụ nữ. Người ấy thích thú điều đó, hoan hỷ với điều đó, đạt được sự thỏa mãn với điều đó, và ta nói rằng người ấy không thoát khỏi khổ.
Punaca paraṃ brāhmaṇa idhekacco samaṇo vā…pe… na heva kho mātugāmena saddhiṃ samāpajjati.
Furthermore, brahmin, here some ascetic or ... does not engage with a woman.
Lại nữa, này Bà-la-môn, có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó... không giao hợp với phụ nữ.
Napi mātugāmassa ucchādanaṃ sādiyati.
Nor does he enjoy caressing a woman.
Cũng không thích thú việc xoa bóp phụ nữ.
Napi mātugāmena saddhiṃ saṃjagghati saṃkīḷati saṃkeḷāyati.
Nor does he joke, play, or dally with a woman.
Cũng không cười đùa, vui chơi, giải trí với phụ nữ.
Apica kho mātugāmassa cakkhuṃ upanijjhāyati pekkhati, so tadassādeti…pe… dukkhasmāti vadāmi.
But he gazes intently at a woman's eyes and looks at her. He finds satisfaction in that... I say that he is involved in suffering.
Nhưng lại nhìn chằm chằm, ngắm nhìn mắt của phụ nữ. Người ấy thích thú điều đó, hoan hỷ với điều đó, đạt được sự thỏa mãn với điều đó, và ta nói rằng người ấy không thoát khỏi khổ.
Punaca paraṃ brāhmaṇa idhekacco samaṇovā brāhmaṇo vā…pe… na heva kho mātugāmena, na mātugāmassa, napi mātugāmena pekkhati.
Furthermore, brahmin, here some ascetic or brahmin... does not engage with a woman, nor does he caress a woman, nor does he look at a woman.
Lại nữa, này Bà-la-môn, có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó... không giao hợp với phụ nữ, không xoa bóp phụ nữ, cũng không ngắm nhìn phụ nữ.
Api ca kho mātugāmassa saddaṃ suṇāti tirokuṭṭaṃvā tiropākāraṃvā hasantiyā vā bhaṇantiyā vā gāyantiyā vā rodantiyā vā, so tadassādeti…pe… dukkhasmāti vadāmi.
But he hears the sound of a woman from behind a wall or behind a fence, whether laughing, speaking, singing, or weeping. He finds satisfaction in that... I say that he is involved in suffering.
Nhưng lại nghe tiếng phụ nữ cười, nói, hát, hay khóc, dù qua tường hay qua hàng rào. Người ấy thích thú điều đó, hoan hỷ với điều đó, đạt được sự thỏa mãn với điều đó, và ta nói rằng người ấy không thoát khỏi khổ.
Punaca paraṃ brāhmaṇa idhekacco samaṇo vā brahmaṇo vā…pe… naheva kho mātugāmena, napi mātugāmassa, napi mātugāmena, napi mātugāmassa rodantiyā vā…pe… api ca kho yānitāni pubbe mātugāmena saddhiṃ hasitalapitakīḷitāni anussarati.
Furthermore, brahmin, here some ascetic or brahmin... does not engage with a woman, nor does he caress a woman, nor does he joke with a woman, nor does he hear a woman weeping... but he recalls the laughter, speech, and play he previously shared with a woman.
Lại nữa, này Bà-la-môn, có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó... không giao hợp với phụ nữ, không xoa bóp phụ nữ, không ngắm nhìn phụ nữ, cũng không nghe tiếng phụ nữ khóc... nhưng lại hồi tưởng những tiếng cười, lời nói, trò chơi trước đây với phụ nữ.
So tadassā deti…pe… dukkhasmāti vadāmi.
He finds satisfaction in that... I say that he is involved in suffering.
Người ấy thích thú điều đó, hoan hỷ với điều đó, đạt được sự thỏa mãn với điều đó, và ta nói rằng người ấy không thoát khỏi khổ.
Punaca paraṃ brāhmaṇa idhekacco samaṇo vā brahmaṇo vā…pe… na heva kho mātugāmena, napi mātugāmassa…pe… na pi yāni tāni pubbe mātugāmena saddhiṃ hasitalapitakīḷitāni anussarati, api ca kho gahapatiṃ vā gahapatiputtaṃ vā pañcahi kāmaguṇehi sahitaṃ samaṅgībhūtaṃ paricārayamānaṃ, so tadassādeti…pe… dukkhasmāti vadāmi.
Furthermore, brahmin, here some ascetic or brahmin... does not engage with a woman, nor does he caress a woman... nor does he recall the laughter, speech, and play he previously shared with a woman. But he sees a householder or a householder's son enjoying themselves, endowed with and experiencing the five strands of sensual pleasure. He finds satisfaction in that... I say that he is involved in suffering.
Lại nữa, này Bà-la-môn, có vị Sa-môn hay Bà-la-môn nào đó... không giao hợp với phụ nữ, không xoa bóp phụ nữ... cũng không hồi tưởng những tiếng cười, lời nói, trò chơi trước đây với phụ nữ, nhưng lại nhìn thấy một gia chủ hay con trai gia chủ đang hưởng thụ năm dục công đức đầy đủ. Người ấy thích thú điều đó, hoan hỷ với điều đó, đạt được sự thỏa mãn với điều đó, và ta nói rằng người ấy không thoát khỏi khổ.
Punaca paraṃ brāhmaṇa…pe… na heva kho mātugāmena…pe… napi anussarati gahapatiṃ vā gahapatiputtaṃ vā paricārayamānaṃ, api ca kho aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapenavā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vāti, so tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati.
Furthermore, brahmin... he does not engage with a woman... nor does he recall a householder or a householder's son enjoying themselves. But he practices the holy life with the aspiration towards a certain divine realm: "By this moral practice, or vow, or asceticism, or holy life, may I become a deva or a certain kind of deva." He finds satisfaction in that, he desires that, and he delights in that.
Lại nữa, này Bà-la-môn... không giao hợp với phụ nữ... cũng không hồi tưởng hay nhìn thấy một gia chủ hay con trai gia chủ đang hưởng thụ, nhưng lại thực hành Phạm hạnh với tâm nguyện được sinh vào một cõi chư thiên nào đó, nghĩ rằng: "Nhờ giới này, nhờ hạnh này, nhờ khổ hạnh này, nhờ Phạm hạnh này, ta sẽ trở thành một vị trời hay một vị nào đó trong cõi trời." Người ấy thích thú điều đó, ao ước điều đó, và đạt được sự thỏa mãn với điều đó.
Idaṃ kho brāhmaṇa brahmacariyassa khaṇḍampi chiddampi sabalampi kammāsampī’’ti evaṃ lābhādihetukena bhedena ca sattavidhamethunasaṃyogena khaṇḍādibhāvo saṅgahitoti veditabbo.
This, brahmin, is how the holy life becomes broken, fractured, spotted, and blemished." Thus, it should be understood that the state of being broken and so on, due to reasons like gain, and due to the seven kinds of sexual defilement, is encompassed.
Này Bà-la-môn, đây chính là sự sứt mẻ, rạn nứt, tì vết, ô uế của Phạm hạnh." Như vậy, do sự chia rẽ vì lợi lộc và do bảy loại kết buộc dâm dục, trạng thái sứt mẻ v.v. đã được bao gồm, cần phải hiểu như vậy.
Mātughātake pana yena manussitthibhūtāpi ajanikā posā vanikā mātā vā mahāmātā vā cūḷamātā vā janikāpi amanussitthibhūtā mātā ghātitā, tassa pabbajjā na vāritā, na ca anantariko hoti.
However, for a matricide, where the mother killed was a human woman, unborn, or one who provided for him, or his own mother or great-mother or small-mother; or even if the mother killed was an non-human woman, his ordination is not barred, nor does he become guilty of an immediate offense (ānantarika).
Tuy nhiên, đối với kẻ giết mẹ, dù người mẹ là phụ nữ loài người, không phải mẹ ruột, là người nuôi dưỡng, là mẹ lớn, mẹ nhỏ, hay là mẹ ruột nhưng là phi nhân nữ bị giết, thì việc xuất gia của người ấy không bị ngăn cấm, và người ấy không phải là kẻ vô gián nghiệp.
Tiracchānitthiyopi manussapurisamāgamma manussabhūtaṃ puttaṃ vijāyanti kontaputtā dvebhātikattherā viya tepi hi aṇḍajāyeva, tathā hi petaloke tiracchāne manusse cāti imesu tīsu bhūmīsu catasso yoniyo sambhavanti.
And female animals, having intercourse with human men, give birth to human children, like the Konta-putta Twin Elders. Indeed, they were egg-born. Thus, in the peta-world, among animals, and among humans, these three planes of existence give rise to four modes of birth.
Ngay cả phụ nữ loài vật cũng giao hợp với đàn ông loài người và sinh con người, như hai vị Trưởng lão Kontaputta. Họ cũng là loài noãn sinh. Thật vậy, trong ba cõi này: cõi ngạ quỷ, cõi súc sinh và cõi người, có bốn loại sinh sản.
Manussesu panettha kecideva opapātikā honti, seyyathāpi mahāpadumakumārādayo.
Among humans, here some are spontaneously arisen (opapātika), such as the great Prince Paduma and others.
Trong loài người, một số ít là hóa sinh, ví dụ như các hoàng tử Mahāpaduma và những người khác.
Aṇḍajāpi konta puttā dvebhātikattherā viya.
And some are egg-born (aṇḍaja), like the Konta-putta Twin Elders.
Cũng có loài noãn sinh như hai vị Trưởng lão Kontaputta.
Vitthāro pana sīhaḷavatthusmiṃ oloketabbo.
The detailed account should be looked up in the Sinhala stories.
Chi tiết có thể tìm thấy trong các câu chuyện Sinhalese.
Ettha ca kontāti kinnarī, tassā puttā kontaputtā, sā hi rañño asokadhammarājassa kāle vanacarakena labhitvā manussasaṃvāsamāgamma dve putte vijāyitvā ‘‘idāni dārake pahāya na gamissatī’’ti saññāya vanacarako tassā potthaṃ adāsi, sā potthaṃ labhitvā pakkhanditvā sakaṭṭhānameva gatā kinnariyo hi potthaṃ vinā pakkhandituṃ na sakkonti, teneva tāpaso ‘‘mā potthaṃ assā adāsī’’ti āha.
Here, "Konta" refers to a Kinnarī (mythical bird-human). Her sons are "Konta-putta." During the time of King Asokadhamma, a forest dweller found her, and after having intercourse with a human, she gave birth to two sons. Believing that "now she will not leave the children and go," the forest dweller gave her hide to her. She, having received her hide, flew off to her own place. Kinnarīs, indeed, cannot fly without their hide. Therefore, the ascetic said, "Do not give her hide to her."
Ở đây, "Kontā" là kinnarī (chim thần đầu người), "Kontaputta" là con của kinnarī. Vào thời vua Asokadhamma, một người đi rừng đã bắt được một kinnarī, sau đó giao hợp với người và sinh ra hai người con. Người đi rừng nghĩ rằng "bây giờ nó sẽ không bỏ con mà đi", nên đã đưa cho kinnarī bộ lông của nó. Kinnarī nhận bộ lông và bay về nơi ở của mình, vì kinnarī không thể bay nếu không có bộ lông. Chính vì thế, vị ẩn sĩ đã nói: "Đừng đưa bộ lông cho nó."
Kammapaccaya utusamuṭṭhānañhi tāsaṃ potthaṃ, rañño cakkavattissa cakkaratanaṃ viya, tathā hi cakkavattino vehāsagamanādi puññavato iddhināma, na tena cakkaratanaṃ vā hatthiassaratanaṃ vā vinā attano sabhāveneva gantuṃ sakkonti.
Their hide is, in fact, arisen from kamma-condition and seasonal-condition, like the wheel-gem of a Universal Monarch. Thus, for a Universal Monarch, flying through the air and so on is a power (iddhi) of the meritorious one, but they cannot go by their own nature without the wheel-gem or the elephant-gem or horse-gem.
Thật vậy, bộ lông của chúng là do nghiệp duyên và do thời tiết sinh ra, giống như bánh xe báu của Chuyển Luân Vương. Quả thật, khả năng bay lượn v.v. của Chuyển Luân Vương là thần thông do phước báu, nhưng họ không thể đi lại bằng bản chất tự thân nếu không có bánh xe báu hay voi ngựa báu.
Tattha cakkaratanaṃ rañño cakkavattissa kammabalena nibbattattā samuddamajjhe jāyamānampi kammapaccayautusamuṭṭhānaṃ nāma.
There, the wheel-gem, being produced by the power of kamma of the Universal Monarch, is called kamma-condition and seasonal-condition, even if it arises in the middle of the ocean.
Ở đây, bánh xe báu, do nghiệp lực của Chuyển Luân Vương mà sinh ra, dù sinh ra giữa biển cũng được gọi là do nghiệp duyên và do thời tiết sinh ra.
Hatthiassaratanāni pana kammapaccayakammasamuṭṭhānāni nāma.
The elephant-gems and horse-gems, however, are called kamma-condition and kamma-arisen.
Còn voi báu và ngựa báu thì được gọi là do nghiệp duyên và do nghiệp sinh ra.
Pakkhīnaṃ vehāsagamanādikā kammavipākajā iddhi.
The power (iddhi) of birds, such as flying through the air, is a result of kamma (kammavipākajā).
Thần thông do quả của nghiệp là khả năng bay lượn v.v. của các loài chim.
Kinnariyo pana potthaṃ vinā attano sabhāvena pakkhandituṃ na sakkonti, tasmā tāsaṃ potthaṃ kammapaccayautusamuṭṭhānanti daṭṭhabbaṃ.
But Kinnarīs cannot fly by their own nature without their hide. Therefore, it should be understood that their hide is arisen from kamma-condition and seasonal-condition.
Tuy nhiên, kinnarī không thể bay bằng bản chất tự thân nếu không có bộ lông, do đó, bộ lông của chúng phải được xem là do nghiệp duyên và do thời tiết sinh ra.
Keci pana devānaṃ alaṅkārā viya paṭisandhiyā saha āgatoti vadanti, na taṃ paccetabbaṃ, aṇḍajajalābujānaṃ tathā asambhavato.
Some say that it comes with conception, like the ornaments of devas, but that is not to be accepted, as it is not possible for the egg-born and womb-born.
Một số người nói rằng nó đến cùng với sự tái sinh, giống như trang sức của chư thiên, nhưng điều đó không thể tin được, vì loài noãn sinh và thai sinh không thể có như vậy.
Kecipi pavatti kāle katanti vadanti, tampi ayuttameva, saṃsedajāpi padumagabbhevā veḷugabbhe vā nibbattā pokkharasātibrāhmaṇapadumavatīveḷuvatīdevīādayo viya.
Some also say that it is made during the course of life, but that too is incorrect. Even the moisture-born, such as the Brahmin Pokkharasāti, Padumavatī, and Veḷuvatī devīs, were born in a lotus womb or a bamboo womb.
Một số người khác nói rằng nó được tạo ra trong quá trình tồn tại, điều đó cũng không hợp lý. Ngay cả loài thấp sinh cũng sinh ra trong lõi sen hay lõi tre, như Bà-la-môn Pokkharasāti, hoàng hậu Padumavatī, hoàng hậu Veḷuvatī và những người khác.
Jalābujā pana pākaṭāyeva.
The womb-born (jalābujā) are, however, well-known.
Còn loài thai sinh thì rõ ràng rồi.
Yena sayaṃ tiracchānabhūtena manussitthibhūtā mātā ghātitā, sopi ānantariko na hoti tiracchānagatattā panassa pabbajjā paṭikkhittā, kammaṃ panassa bhāriyaṃ hoti, ānantariyaṃ āhacca tiṭṭhati.
If someone, being an animal himself, kills a human woman who is his mother, he is not guilty of an immediate offense (ānantarika), but his ordination is rejected due to his animal state. His kamma, however, is heavy, and it stands on the verge of being an ānantarika kamma.
Người mà tự thân là loài vật lại giết mẹ là người nữ, thì người ấy cũng không phải là kẻ vô gián nghiệp. Tuy nhiên, vì là loài vật, việc xuất gia của người ấy bị từ chối, nhưng nghiệp của người ấy rất nặng, đứng gần với nghiệp vô gián.
Manussitthiyopi tiracchānamāgamma gabbhaṃ janenti, seyyathāpi bhūridattassa mātā itthiyo hi aṭṭhahi kāraṇehi gabbhaggahaṇaṃ hoti - ajjhācārena, kāyasaṃsaggena, coḷaggahaṇena, asucipānena, nābhiparāmasanena, rūpadassanena, saddena gandhenāti.
Human women also conceive by approaching animals, just like Bhūridatta's mother. Indeed, women become pregnant through eight causes: through illicit sexual conduct, through bodily contact, through grasping of garments, through drinking unclean fluids, through touching the navel, through seeing a form, through sound, and through smell.
Ngay cả phụ nữ loài người cũng giao hợp với loài vật và mang thai, ví dụ như mẹ của Bhūridatta. Phụ nữ mang thai do tám nguyên nhân: do hành vi sai trái, do tiếp xúc thân thể, do nắm y phục, do uống chất ô uế, do chạm vào rốn, do nhìn thấy hình ảnh, do nghe âm thanh, do ngửi mùi hương.
Tattha ajjhācārena sudinnassa purāṇadutiyikā gabbhaṃ gaṇhitvā pacchimabhavikaṃ suvaṇṇabimbasadisaṃ bījakaṃ nāma puttaṃ vijāyi.
There, through illicit sexual conduct, Sudinna's former wife conceived and gave birth to a son named Bījaka, who was like a golden image and was destined for his last existence.
Ở đây, do hành vi sai trái, người vợ cũ của Sudinna đã mang thai và sinh ra một người con tên là Bījaka, có hình dáng như tượng vàng, là người cuối cùng trong kiếp sống đó.
Kadāci ekaccā utusamaye chandarāgarattā purisānaṃ hatthagāhaveṇigāhaaṅgapaccaṅgaparāmasanaṃ sādiyantiyopi gabbhaṃ gaṇhanti.
Sometimes, at the time of their period, some women, being infatuated with desire, conceive even by enjoying men's grasping of their hands, hair, or touching of their limbs.
Đôi khi, một số phụ nữ vào thời kỳ động dục, do tham ái và dục vọng, cũng mang thai khi chấp nhận sự nắm tay, nắm bím tóc, hay chạm vào các bộ phận cơ thể của đàn ông.
Evaṃ kāyasaṃsaggena gabbhaggahaṇaṃ hoti.
Thus, conception occurs through bodily contact.
Như vậy, việc mang thai xảy ra do tiếp xúc thân thể.
Udāyittherassa pana purāṇadutiyikā bhikkhunī taṃ asuciṃ ekadesaṃ mukhena aggahesi, ekadesaṃ coḷakeneva saddhiṃ aṅgajāte pakkhipi, sā tena gabbhaṃ gaṇhi.
However, the former wife of Thera Udāyi, who was a bhikkhunī, took some of his semen into her mouth in one part, and in another part, she put it into her private parts along with a cloth. She conceived from that.
Người vợ cũ của Trưởng lão Udāyi, một tỳ-khưu-ni, đã dùng miệng ngậm một phần chất ô uế của ngài, và một phần khác thì đặt vào bộ phận sinh dục cùng với một mảnh vải. Bà đã mang thai do điều đó.
Evaṃ coḷaggahaṇena gabbhaggahaṇaṃ hoti.
Thus, conception occurs through grasping of garments.
Như vậy, việc mang thai xảy ra do nắm y phục.
Migasiṅgatāpasassa mātā migī utusamaye tāpasassa passāvaṭṭhānaṃ āgantvā sasambhavaṃ pivi, sā tena gabbhaṃ gaṇhitvā migasiṅgaṃ nāma tāpasadārakaṃ vijāyi.
The mother of Migasiṅga the ascetic, a doe, came to the ascetic's urination spot during her period and drank his urine mixed with semen. She conceived from that and gave birth to the ascetic boy named Migasiṅga.
Mẹ của ẩn sĩ Migasiṅga, một con nai cái, vào thời kỳ động dục đã đến nơi tiểu tiện của ẩn sĩ và uống nước tiểu có tinh dịch. Bà đã mang thai do điều đó và sinh ra một đứa con ẩn sĩ tên là Migasiṅga.
Evaṃ asucipānena gabbhaggahaṇaṃ hoti.
Thus, conception occurs through drinking unclean fluids.
Như vậy, việc mang thai xảy ra do uống chất ô uế.
Sāmassa pana bodhisattassa mātā utusamaye nābhiparāmasanena gabbhaṃ gaṇhitvā sāmatāpasadārakaṃ vijāyi, evaṃ maṇḍabyassa ca caṇḍapajjo tassa ca mātā utusamaye nābhiparāmasanavasena, tattha ca diṭṭhamaṅgalikāya nābhiparāmasanena maṇḍabyassa nibbatti ahosi.
However, the mother of the Bodhisatta Sāma, without any physical contact during her fertile period, conceived and gave birth to the young ascetic Sāma. Similarly, the mothers of Maṇḍabya and Caṇḍapajjota (conceived) without physical contact during their fertile periods. In the case of Maṇḍabya, his birth occurred through the non-touching of a woman who was fond of auspicious signs.
Mẹ của Bồ-tát Sāma, trong mùa thuận lợi, đã thụ thai mà không cần tiếp xúc qua rốn, và đã sinh ra đứa bé ẩn sĩ Sāma. Tương tự, mẹ của Maṇḍabya và Caṇḍapajjota cũng thụ thai trong mùa thuận lợi mà không cần tiếp xúc qua rốn. Trong trường hợp của Maṇḍabya, sự ra đời của ông là do một điềm lành (diṭṭhamaṅgalikā) mà không cần tiếp xúc qua rốn.
Caṇḍapajjotassa mātu nābhiyaṃ vicchiko pharitvā gato, tena caṇḍapajjotassa nibbatti ahosi.
For Caṇḍapajjota's mother, a scorpion stung her navel and went away, and through that, Caṇḍapajjota's birth occurred.
Một con bọ cạp đã chích vào rốn mẹ của Caṇḍapajjota rồi bỏ đi, và do đó Caṇḍapajjota đã ra đời.
Idhekaccā itthī utusamaye purisasaṃsaggaṃ alabhamānā chandarāgavasena antogehegatāva purisaṃ upanijjhāyati, rājorodho viya, sā tena gabbhaṃ gaṇhāti.
Here, some women, unable to obtain a man's embrace during their fertile period, due to lustful desire, intently gaze at a man even while being within the inner chambers, like a royal consort. She conceives through that.
Ở đây, một số phụ nữ, không có sự tiếp xúc với đàn ông trong mùa thuận lợi của mình, do tham ái và dục vọng, chỉ nhìn ngắm một người đàn ông từ bên trong nhà, giống như một cung phi, và do đó họ thụ thai.
Evaṃ rūpadassanena gabbhaggahaṇaṃ hoti.
Thus, conception occurs through the sight of a form.
Như vậy, việc thụ thai xảy ra do sự nhìn thấy hình sắc.
Balākāsu pana purisonāma natthi, tā utusamaye meghasaddaṃ sutvā gabbhaṃ gaṇhanti.
But among cranes, there is no male; they conceive by hearing the sound of thunder during their fertile period.
Còn trong loài sếu (balākā), không có con đực, chúng thụ thai khi nghe tiếng sấm.
Gāvīeva vā kadāci usabhagandhena gabbhaṃ gaṇhanti.
Or sometimes cows conceive by the smell of a bull.
Hoặc đôi khi, bò cái thụ thai chỉ bằng mùi hương của bò đực.
Evaṃ gandhena gabbhaggahaṇaṃ hoti.
Thus, conception occurs through smell.
Như vậy, việc thụ thai xảy ra do mùi hương.
Evaṃ aṭṭhahi kāraṇehi itthiyo gabbhaṃ gaṇhanti.
Thus, women conceive through eight causes.
Như vậy, phụ nữ thụ thai do tám nguyên nhân.
Ettha ca pitusadisāyeva puttā honti, tasmā bhūridattādayo dhataraṭṭhaṃ nāgarājānaṃ paṭicca nāgāyeva honti.
In this regard, sons are similar to their fathers; therefore, Bhūridatta and others, relying on the Nāga king Dhataraṭṭha, are indeed Nāgas.
Ở đây, con cái giống hệt cha, do đó Bhūridatta và những người khác, do vua rắn Dhātaraṭṭha, là loài rắn.
Caṇḍapajjotassa pana vicchikaṃ paṭicca manusso jāto, sambhavena ajātattā.
But Caṇḍapajjota, relying on a scorpion, was born a human, because his birth was not through a human origin.
Còn Caṇḍapajjota, do con bọ cạp, đã sinh ra làm người, vì không sinh ra do sự kết hợp.
Pitughātakepi eseva nayo.
The same method applies to a patricide.
Cũng cùng nguyên tắc này đối với kẻ giết cha.
Anusāvanasampatti nāma vatthu saṅghapuggalānaṃ aparāmasanāni, sāvanāya hāpanaṃ, akāle sāvananti ime pañca anusāvanadose vajjetvā kathanaṃ anusāvanasampatti nāma.
Accomplishment of the Recitation (Anusāvanasampatti) refers to making the recitation while avoiding these five faults: omissions concerning the subject, the Sangha, and the person; failure in the recitation; and reciting at an improper time.
Anusāvana-sampatti (Tuyên ngôn thành tựu) là việc tránh năm lỗi tuyên ngôn này: không đề cập đến đối tượng, Tăng, cá nhân; bỏ sót lời tuyên ngôn; và tuyên ngôn không đúng lúc. Việc tuyên ngôn không có những lỗi này được gọi là anusāvana-sampatti.
Tattha vatthādīnaṃ aparāmasanāni ñattiyaṃ vuttasadisāneva.
Therein, omissions concerning the subject and so forth are similar to those mentioned regarding the motion.
Trong đó, các lỗi không đề cập đến đối tượng, v.v., cũng tương tự như đã nói trong phần Yết-ma.
Tīsu pana anusāvanāsu yattha katthaci etesaṃ aparāmasanaṃ aparāmasanameva.
However, in any of the three recitations, such an omission is an omission.
Tuy nhiên, trong ba lần tuyên ngôn, việc không đề cập đến các yếu tố này ở bất cứ chỗ nào cũng đều là lỗi không đề cập.
Sabbena sabbaṃ pana kammavācaṃ avatvā catukkhattuṃ ñattikittanameva vā kammavācabbhantarepi cattāri byañjanāni kopetvā vā akkharassa vā padassa vā duruccāraṇaṃ vā katvā sāvanaṃ sāvanāya hāpanaṃ nāma, tathā hi sithiladhanitavimuttaniggahitavasena cattāri byañjanāni antokammavācāya kammaṃ kopenti.
But completely failing to utter the formal act (kammavācā), or merely reciting the motion four times, or corrupting four syllables within the formal act, or uttering a letter or word incorrectly, is called 'failure in the recitation (sāvanāya hāpanaṃ)'; for indeed, the four types of syllables—slack, aspirated, released, and nasalized—corrupt the formal act when they occur within it.
Việc hoàn toàn không đọc Yết-ma, hoặc chỉ xướng Yết-ma bốn lần, hoặc làm sai bốn phụ âm (byañjana) trong Yết-ma, hoặc phát âm sai một chữ hay một từ, được gọi là sāvanāya hāpana (bỏ sót lời tuyên ngôn). Thật vậy, bốn phụ âm, theo cách lỏng, mạnh, không có niggahīta, và có niggahīta, làm sai Yết-ma trong nội dung lời Yết-ma.
Tattha ‘‘suṇātu me ti sithile vattabbe suṇāthu me’’ti vacanaṃ sithile dhanitaṃ nāma.
Therein, saying "suṇāthu me" instead of "suṇātu me," where "suṇātu" is slack, is called 'aspirated in a slack position'.
Trong đó, khi đáng lẽ phải nói "suṇātu me" (lỏng) lại nói "suṇāthu me" (mạnh) thì đó là sithile dhanitaṃ (lỏng thành mạnh).
‘‘Bhante’’ti vattabbe bhanteti vacanaṃ dhanite sithilaṃ nāma.
Saying "bhante" instead of "bhante," where "bhante" is aspirated, is called 'slack in an aspirated position'.
Khi đáng lẽ phải nói "bhante" (mạnh) lại nói "bhante" (lỏng) thì đó là dhanite sithilaṃ (mạnh thành lỏng).
‘‘Suṇātu esā ñattī’’ti vattabbe ‘‘suṇantu esaṃ ñattī’’ti vacanaṃ vimutte niggahitaṃ nāma.
Saying "suṇantu esaṃ ñattī" instead of "suṇātu esā ñattī," where "esā" is released, is called 'nasalized in a released position'.
Khi đáng lẽ phải nói "suṇātu esā ñattī" (không có niggahīta) lại nói "suṇantu esaṃ ñattī" (có niggahīta) thì đó là vimutte niggahitaṃ (không có niggahīta thành có niggahīta).
‘‘Pattakalla’’nti vattabbe ‘‘pattakallā’’ti vacanaṃ niggahite vimuttaṃ nāma.
Saying "pattakallā" instead of "pattakallaṃ," where "pattakallaṃ" is nasalized, is called 'released in a nasalized position'.
Khi đáng lẽ phải nói "pattakallaṃ" (có niggahīta) lại nói "pattakallā" (không có niggahīta) thì đó là niggahite vimuttaṃ (có niggahīta thành không có niggahīta).
Evaṃ imāni cattāri byañjanāni antokammavācāya kammaṃ dūsenti.
Thus, these four types of syllables corrupt the formal act within the formal act itself.
Như vậy, bốn phụ âm này làm hỏng Yết-ma trong nội dung lời Yết-ma.
Imāni cattāri akopetvā vadantenāpi aññasmiṃ akkhare vattabbe aññaṃ akkharaṃ vadanto duruttaṃ karoti nāma.
Even if one recites without corrupting these four, uttering a different letter where another letter should be, is called making a wrong utterance (duruttaṃ karoti).
Ngay cả khi nói mà không làm sai bốn phụ âm này, nếu nói một chữ khác khi đáng lẽ phải nói chữ đó thì đó cũng là duruttaṃ (nói sai).
Itaresu dīgharassādīsu chasu ṭhānesu dīghaṭṭhāne dīghaṃ, rassaṭṭhāne rassamevāti evaṃ yathāṭhāne taṃ tadeva akkharaṃ bhāsantena anukkamāgataṃ paveṇiṃ avināsetvā kammavācā kātabbā.
In the other six positions, such as long and short, the formal act must be performed by uttering the letter as it should be, whether long in a long position or short in a short position, thereby preserving the unbroken tradition.
Trong sáu trường hợp khác như trường hợp âm dài và âm ngắn, khi đáng lẽ là âm dài thì nói âm dài, khi đáng lẽ là âm ngắn thì nói âm ngắn, như vậy, phải đọc Yết-ma bằng cách phát âm đúng từng chữ theo đúng vị trí, không làm mất đi truyền thống đã được kế thừa.
Sace pana evaṃ akatvā dīghe vattabbe rassaṃ, rasse vattabbe dīghaṃ vadati, tathā garuke vattabbe lahukaṃ, lahuke vattabbe garukaṃ vadati.
However, if one speaks a short vowel where a long one should be, or a long vowel where a short one should be; or similarly, speaks a light syllable where a heavy one should be, or a heavy one where a light one should be.
Tuy nhiên, nếu không làm như vậy, khi đáng lẽ là âm dài lại nói âm ngắn, khi đáng lẽ là âm ngắn lại nói âm dài; tương tự, khi đáng lẽ là âm nặng lại nói âm nhẹ, khi đáng lẽ là âm nhẹ lại nói âm nặng.
Sambandhe vā vattabbe vavatthitaṃ, vavatthite vā vattabbe sambandhaṃ vadati, evampi kammavācā na kuppati.
Or speaks a disconnected word where a connected one should be, or a connected one where a disconnected one should be, even then the formal act is not corrupted.
Hoặc khi đáng lẽ là sambandha (liên kết) lại nói vavatthita (tách rời), khi đáng lẽ là vavatthita lại nói sambandha, thì Yết-ma cũng không bị hỏng.
Imāni cha byañjanāni kammaṃ na kopenti.
These six types of syllables do not corrupt the formal act.
Sáu phụ âm này không làm hỏng Yết-ma.
Idameva ācariyānaṃ samānakathā.
This is the common teaching of the teachers.
Đây là lời dạy chung của các vị A-xà-lê.
Apare pana idāni byañjanāni antokammavācāya kammaṃ dūsentīti vadanti, evaṃ sati anupasampannāva bahutarā bhaveyyuṃ, vīmaṃsitvā pana gahetabbaṃ.
Others, however, say that these syllables now corrupt the formal act within the formal act; if that were the case, many more would remain unordained. Therefore, it should be considered carefully.
Tuy nhiên, một số vị khác nói rằng các phụ âm này làm hỏng Yết-ma trong nội dung lời Yết-ma. Nếu vậy, sẽ có rất nhiều người chưa được thọ giới. Tuy nhiên, cần phải xem xét kỹ lưỡng.
Suṭṭhutarā vā kammavācā sikkhitabbā.
Or the formal act should be learned very well.
Hoặc là phải học Yết-ma thật tốt.
Sāvanāya anokāse paṭhamaṃ ñattiṃ aṭṭhapetvā anusāvanaṃ akāle sāvanaṃ nāma.
Reciting the motion (ñatti) at an improper time, without first establishing the motion in an appropriate situation, is called 'recitation at an improper time (akāle sāvanaṃ)'.
Việc tuyên ngôn không đúng lúc là tuyên ngôn khi không có cơ hội, không đặt Yết-ma trước.
Iti imehi dosehi vimuttāya anusāvanāya sampannaṃ anusāvanasampattisampannaṃ nāma.
Thus, a recitation free from these faults is called 'accomplished with the accomplishment of recitation (anusāvanasampattisampannaṃ)'.
Như vậy, tuyên ngôn không có những lỗi này được gọi là anusāvana-sampatti-sampanna (tuyên ngôn thành tựu hoàn hảo).
Yadi pattacīvararahitaṃ puggalaṃ upasampādeti, ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti anusāvanāya katattā kammakopo na hoti, kārakasaṅgho pana sātisāro tenevāha vimativinodaniyampi pattacīvarānaṃ abhāvepi’paripuṇṇassa pattacīvara’nti kammavācāya sāvitattā kammakopaṃ avatvā dukkaṭameva vuttanti.
If one ordains a person without bowl and robes, no corruption of the formal act occurs because it was recited as "with complete bowl and robes"; however, the officiating Sangha incurs an offense. Therefore, it is stated in the Vimativinodanī that even in the absence of bowl and robes, no corruption of the formal act is mentioned because it was recited as "with complete bowl and robes" in the formal act, only a minor offense (dukkata) is mentioned.
Nếu thọ giới cho một người không có y bát, thì do đã tuyên ngôn "y bát đầy đủ" nên Yết-ma không bị hỏng, nhưng Tăng đoàn thực hiện Yết-ma mắc lỗi sātisāra. Do đó, trong Vimativinodanī cũng nói rằng: "Ngay cả khi không có y bát, do đã tuyên ngôn trong Yết-ma là 'y bát đầy đủ' nên không nói là Yết-ma bị hỏng, mà chỉ nói là lỗi dukkata."
Sace anupajjhāyako upasampādeti, ‘‘itthannāmassa upasampadāpekkho, itthannāmena upajjhāyenā’’ti vā upajjhāyaṃ sāveti, sūpasampannova hoti.
If one ordains without a preceptor (anupajjhāyaka), but mentions the preceptor in the recitation as "This candidate for ordination is so-and-so, with so-and-so as preceptor," then he is well-ordained.
Nếu thọ giới mà không có Yết-ma A-xà-lê (anupajjhāyaka), nhưng tuyên ngôn Yết-ma A-xà-lê rằng "người cầu thọ giới của vị tên là... với Yết-ma A-xà-lê tên là...", thì người đó vẫn được thọ giới đúng pháp.
Upajjhāyaṃ na sāveti nupasampanno.
If he does not mention the preceptor, he is not ordained.
Nếu không tuyên ngôn Yết-ma A-xà-lê thì không được thọ giới.
Vakkhati hi vimativinodaniyaṃ ‘‘kammaṃ na kuppatīti idaṃ upajjhāyābhāvepi itthannāmassa upasampadāpekkho itthannāmena upajjhāyenā’’ti matassa vā vibbhamantassa vā purāṇaupajjhāyassa vā yassa kassaci avijjamānassāpi nāmena sabbattha upajjhāyakittanassa katattā vuttaṃ.
For the Vimativinodanī will state, "The statement 'the formal act is not corrupted' means that even in the absence of a preceptor, the preceptor is mentioned everywhere by the name of someone who is dead, confused, or a former preceptor, or anyone who is non-existent."
Trong Vimativinodanī sẽ nói rằng: "Lời 'Yết-ma không bị hỏng' này được nói là do đã xướng tên Yết-ma A-xà-lê ở khắp mọi nơi, ngay cả khi không có Yết-ma A-xà-lê (anupajjhāya), hoặc là tên của một vị đã mất, hoặc là một vị đang bối rối, hoặc là một Yết-ma A-xà-lê cũ, hoặc bất cứ ai không hiện diện."
Yadi hi upajjhāyakittanaṃ na kareyya,’puggalaṃ na parāmasatī’ti vuttakammavipattieva siyā, teneva pāḷiyaṃ ‘‘anupajjhāyakanti vutta’’nti.
If the preceptor were not mentioned, it would be a failure of the formal act as stated, 'the person is not referred to (puggalaṃ na parāmasatī)'; hence, in the Pāḷi, it is said "without a preceptor (anupajjhāyakaṃ)."
Nếu không xướng tên Yết-ma A-xà-lê, thì đó sẽ là lỗi Yết-ma (kammavipatti) như đã nói là "không đề cập đến cá nhân". Do đó, trong kinh điển Pali có nói "anupajjhāyaka" (không có Yết-ma A-xà-lê).
Sace saṅghupajjhāyena gaṇupajjhāyena upasampādeti, kārakasaṅgho sātisāro, kammaṃ pana na kuppati, vakkhati hi vimativinodaniyaṃ ‘‘saṅghena upajjhāyenā’’ti ayaṃ itthannāmo saṅghassa upasampadāpekkho, itthannāmo saṅghaṃ upasampadaṃ yācati.
If one ordains with the Sangha as preceptor (saṅghupajjhāya) or the group as preceptor (gaṇupajjhāya), the officiating Sangha incurs an offense, but the formal act is not corrupted. For the Vimativinodanī will state, "The phrase 'with the Sangha as preceptor' means that this person is a candidate for ordination from the Sangha, this person requests ordination from the Sangha, 'with the Sangha as preceptor' – such is the meaning of mentioning the Sangha itself as the preceptor in the formal act."
Nếu thọ giới với Tăng làm Yết-ma A-xà-lê (saṅghupajjhāya) hoặc chúng làm Yết-ma A-xà-lê (gaṇupajjhāya), thì Tăng đoàn thực hiện Yết-ma mắc lỗi sātisāra, nhưng Yết-ma không bị hỏng. Trong Vimativinodanī sẽ nói rằng: "Câu 'Tăng làm Yết-ma A-xà-lê' (saṅghena upajjhāyenā) có nghĩa là 'người này tên là... là người cầu thọ giới của Tăng, người này tên là... cầu Tăng thọ giới. Với Tăng làm Yết-ma A-xà-lê', tức là đã xướng Tăng làm Yết-ma A-xà-lê trong Yết-ma."
Saṅghena upajjhāyenā’’ti evaṃ kammavācāya saṅghameva upajjhāyaṃ kittetvāti attho.
"With the Sangha as preceptor" means having recited the Sangha itself as the preceptor in the kammavācā.
"Với Tăng làm Yết-ma A-xà-lê" có nghĩa là đã xướng Tăng làm Yết-ma A-xà-lê trong Yết-ma.
Evaṃ’gaṇena upajjhāyenā’ti etthāpi ayaṃ itthannāmogaṇassa upasampadāpekkho’ti ādinā yojanā veditabbā.
Similarly, in "with the group as preceptor," the interpretation should be understood as "This person is a candidate for ordination from the group," and so forth.
Tương tự, đối với câu "với chúng làm Yết-ma A-xà-lê" (gaṇena upajjhāyenā), cần hiểu cách áp dụng tương tự, bắt đầu bằng "người này tên là... là người cầu thọ giới của chúng".
Evaṃ vuttepi kammaṃ na kuppati eva, dukkaṭasseva vuttattā, aññathā so ca puggalo anupasampannoti vadeyyā’ti.
Even if it is stated this way, the formal act is not corrupted, as only a dukkata is mentioned; otherwise, that person would be declared unordained.
Ngay cả khi nói như vậy, Yết-ma vẫn không bị hỏng, vì chỉ nói là lỗi dukkata. Nếu không, người đó sẽ bị nói là chưa được thọ giới.
Sace paṇḍakādinā anupasampannakena upajjhāyena upasampādeti, te vajjetvā pañcavaggādigaṇo hatthapāsaṃ avijahitvā pūrati, kammaṃ na kuppati, kārakasaṅgho pana sātisāro tena vuttaṃ vimativinodaniyaṃ ‘‘paṇḍakādīhi upajjhāyehi kariyamānesu paṇḍakādikena vināva pañcavaggādigaṇo pūrati, kammaṃ na kuppati.
If one ordains with an unordainable person, such as a eunuch, as preceptor, by excluding such individuals, the five-member group (pañcavagga) or more is completed without them leaving the designated area, and the formal act is not corrupted, but the officiating Sangha incurs an offense. Therefore, it is stated in the Vimativinodanī, "When ordination is performed with eunuchs or similar as preceptors, the group of five or more is completed without the eunuch or similar, and the formal act is not corrupted."
Nếu thọ giới với một Yết-ma A-xà-lê không đủ tư cách như người paṇḍaka (ái nam), v.v., thì khi loại bỏ những người đó, nếu số lượng Tăng đoàn năm vị trở lên vẫn đủ mà không rời khỏi tầm tay, thì Yết-ma không bị hỏng, nhưng Tăng đoàn thực hiện Yết-ma mắc lỗi sātisāra. Do đó, trong Vimativinodanī có nói: "Khi Yết-ma A-xà-lê là paṇḍaka, v.v., thì khi loại bỏ người paṇḍaka, v.v., nếu số lượng Tăng đoàn năm vị trở lên vẫn đủ, thì Yết-ma không bị hỏng.
Itarathā kuppatī’’ti.
"Otherwise, it is corrupted."
Nếu không thì bị hỏng."
Sace cattāro ācariyā ekato anusāventi, ettha pana kathanti vuccate, sabbaaṭṭhakathāsu dvīhi vā tīhi vā ācariyehi visuṃ visuṃ ekena ekassāti ekappahāreneva dve tisso vā kammavācā kātabbā.
If four teachers recite the formal act together, how is this to be understood? It is said in all commentaries that two or three formal acts should be performed individually by two or three teachers, one for each, at the same time.
Nếu bốn vị A-xà-lê cùng lúc tuyên ngôn, vậy thì sẽ nói thế nào? Trong tất cả các bộ Chú giải, Yết-ma phải được thực hiện hai hoặc ba lần bởi các vị A-xà-lê khác nhau, mỗi vị một lần, cùng một lúc.
Sace pana nānācariyā nānupajjhāyā honti, tissatthero sumanattherassa saddhivihārikaṃ, sumanatthero tissattherassa saddhivihārikaṃ anusāveti, gaṇapūrakā honti vaṭṭati.
However, if there are different teachers but not different preceptors (upajjhāyas), and Elder Tissa ordains the pupil of Elder Sumana, and Elder Sumana ordains the pupil of Elder Tissa, it is permissible if they complete the quorum.
Tuy nhiên, nếu có nhiều Yết-ma A-xà-lê khác nhau, Tỳ-khưu Tissa tuyên ngôn cho đệ tử của Tỳ-khưu Sumana, và Tỳ-khưu Sumana tuyên ngôn cho đệ tử của Tỳ-khưu Tissa, thì họ là những người đủ số lượng Tăng đoàn và điều đó là hợp lệ.
Sace pana nānupajjhāyā honti, eko ācariyo hoti, natveva’nānupajjhāyenā’ti paṭikkhittattā na vaṭṭatīti ettakameva vuttaṃ.
But if there are different preceptors and only one teacher, it is not permissible because it is rejected as "not with different preceptors"—only this much is stated.
Tuy nhiên, nếu có nhiều Yết-ma A-xà-lê khác nhau, nhưng chỉ có một vị A-xà-lê, thì không hợp lệ vì đã bị bác bỏ là "không có nhiều Yết-ma A-xà-lê". Chỉ nói đến đây thôi.
Catunnaṃ pana janānaṃ vicāraṇakathāya nāpi kammavipattichāyā dissati, tathāpi na kattabbameva, sabbaaṭṭhakathāsu avicāritattā.
However, regarding the discussion of four people, not even a shadow of a failure of the formal act (kammavipatti) is seen, yet it should not be done, as it is not discussed in any of the commentaries.
Tuy nhiên, trong cuộc thảo luận về bốn người, không thấy có bóng dáng của lỗi Yết-ma, nhưng vẫn không nên làm như vậy, vì tất cả các bộ Chú giải đều không xem xét điều này.
Sace vatthālaṅkārādisahitaparūḷhakesamassuṃ upasampādeti, sūpasampannova hoti, pacchā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetuṃ vaṭṭati terasavatthuvimuttattā sampatti yevetthapamāṇattā ca.
If one ordains someone with ornaments and long hair and beard, he is well-ordained; afterward, it is permissible to shave the hair and beard and wear kasaya robes, because it is free from the thirteen things, and accomplishment (sampatti) is the standard here.
Nếu thọ giới cho một người có tóc và râu dài, có trang sức, v.v., thì người đó vẫn được thọ giới đúng pháp. Sau đó, người đó có thể cạo tóc và râu, mặc y cà-sa, vì điều này không nằm trong mười ba trường hợp bị cấm, và sự thành tựu của Yết-ma là yếu tố quyết định ở đây.
Vuttānaṃ dasannaṃ hatthikulānaṃ balānusārena veditabbo.
is to be understood in proportion to the strength of the ten elephant clans mentioned.
Nên được hiểu theo sức mạnh của mười loại voi đã được nói.
Tattha kāḷāvaka nti pakatihatthikulaṃ yaṃ dasannaṃ purisānaṃ kāyabalaṃ, taṃ ekassa kāḷāvakassa hatthino balaṃ.
There, kāḷāvaka refers to an ordinary elephant clan; the bodily strength of ten men is the strength of one Kāḷāvaka elephant.
Ở đó, Kāḷāvaka là loại voi thông thường, sức mạnh của mười người đàn ông là sức mạnh của một con voi Kāḷāvaka.
Yaṃ dasannaṃ kāḷāvakānaṃ balaṃ, taṃ ekassa gaṅgeyyassa balaṃ.
The strength of ten Kāḷāvaka elephants is the strength of one Gaṅgeyya elephant.
Sức mạnh của mười con voi Kāḷāvaka là sức mạnh của một con voi Gaṅgeyya.
Yaṃ dasannaṃ gaṅgeyyānaṃ balaṃ, taṃ ekassa paṇḍarassa balaṃ, yaṃ dasannaṃ paṇḍarānaṃ balaṃ, taṃ ekassa tambassa balaṃ.
The strength of ten Gaṅgeyya elephants is the strength of one Paṇḍara elephant; the strength of ten Paṇḍara elephants is the strength of one Tamba elephant.
Sức mạnh của mười con voi Gaṅgeyya là sức mạnh của một con voi Paṇḍara, sức mạnh của mười con voi Paṇḍara là sức mạnh của một con voi Tambapiṅgala.
Yaṃ dasannaṃ tambānaṃ balaṃ, taṃ ekassa piṅgalassa balaṃ.
The strength of ten Tamba elephants is the strength of one Piṅgala elephant.
Sức mạnh của mười con voi Tambapiṅgala là sức mạnh của một con voi Piṅgala.
Yaṃ dasannaṃ piṅgalānaṃ balaṃ, taṃ ekassa gandhahatthino balaṃ.
The strength of ten Piṅgala elephants is the strength of one Gandhahatthi elephant.
Sức mạnh của mười con voi Piṅgala là sức mạnh của một con voi Gandha.
Yaṃ dasannaṃ gandhahatthīnaṃ balaṃ, taṃ ekassa maṅgalassa balaṃ.
The strength of ten perfume-elephants is the strength of one auspicious elephant.
Sức mạnh của mười con voi hương là sức mạnh của một con voi may mắn (maṅgala).
Yaṃ dasannaṃ maṅgalānaṃ balaṃ, taṃ ekassa hemassa balaṃ.
The strength of ten auspicious elephants is the strength of one Hemavat elephant.
Sức mạnh của mười con voi may mắn là sức mạnh của một con voi Hema.
Yaṃ dasannaṃ hemavatānaṃ balaṃ, taṃ ekassa uposathassa balaṃ.
The strength of ten Hemavat elephants is the strength of one Uposatha elephant.
Sức mạnh của mười con voi Hemavata là sức mạnh của một con voi Uposatha.
Yaṃ dasannaṃ uposathānaṃ balaṃ, taṃ ekassa chaddantassa balaṃ.
The strength of ten Uposatha elephants is the strength of one Chaddanta elephant.
Sức mạnh của mười con voi Uposatha là sức mạnh của một con voi Chaddanta.
Yaṃ dasannaṃ chaddantānaṃ balaṃ, taṃ ekassa tathāgatassa kāyabalaṃ.
The strength of ten Chaddanta elephants is the physical strength of one Tathāgata.
Sức mạnh của mười con voi Chaddanta là sức mạnh thân thể của một vị Như Lai.
‘‘Nārāyanasaṅkhātaṃ bala’’ntipi idameva vuccati.
This very strength is also called ‘Nārāyana strength’.
Sức mạnh này cũng được gọi là “sức mạnh được tính là Nārāyaṇa”.
Tattha nārā vuccanti rasmiyo, tā bahū nānāvidhā tato uppajjantīti nārayanaṃ, vajiraṃ, tasmā vajirasaṅkhātaṃ balanti pi attho, tadetaṃ pakatihatthigaṇanāya hatthikoṭisahassaṃ, purisagaṇanāya dasannaṃ purisakoṭisahassānaṃ balaṃ hoti, idaṃ tathāgatassa kāyabalaṃ.
Therein, nārā are called rays. Since many diverse rays arise from it, it is called nārayana, meaning thunderbolt. Therefore, it also means strength comparable to a thunderbolt. This strength, by the reckoning of ordinary elephants, is a thousand crores of elephants; by the reckoning of men, it is the strength of ten thousand crores of men. This is the physical strength of the Tathāgata.
Ở đây, nārā được gọi là các tia sáng (rasmiyo), nhiều tia sáng đa dạng phát sinh từ đó nên gọi là nārayanaṃ, tức kim cương (vajiraṃ). Do đó, cũng có nghĩa là sức mạnh được tính là kim cương. Sức mạnh này là sức mạnh của một ngàn vạn con voi theo cách tính voi thông thường, hoặc sức mạnh của mười ngàn vạn người theo cách tính người. Đây là sức mạnh thân thể của vị Như Lai.
Issariyādibalavidhānaṃ pana taṃtaṃ suttānusārena veditabbaṃ.
The arrangement of powers such as sovereignty, etc., should be understood in accordance with the respective suttas.
Tuy nhiên, sự sắp đặt các sức mạnh như quyền uy, v.v., cần được hiểu theo các kinh điển tương ứng.
Majjhimapuriso nāma vaḍḍhakipuriso so hi tathāgatassa balaṃ paṭicca sinerupabbatarājaṃ sāsapabījena minanto viya satenapisahassenapi satasahassenapi minetuṃ abhabbo, antamaso pādaṅguṭṭha so pādaṅguṭṭhakampi gaṇhetuṃ abhabbova.
The ‘middle-sized man’ (majjhimapurisa) refers to a carpenter. Dependent on the strength of the Tathāgata, if he were to measure Mount Sineru, the king of mountains, with mustard seeds, he would be unable to measure it even with a hundred, a thousand, or a hundred thousand; he would not even be able to grasp a big toe of it.
Người đàn ông trung bình (majjhimapuriso) là người thợ mộc. Người ấy, dựa vào sức mạnh của vị Như Lai, giống như người đang đo núi chúa Sineru bằng hạt cải, không thể đo được dù bằng một trăm, một ngàn, hay một trăm ngàn. Đến cả ngón chân cái, người ấy cũng không thể nắm được.
Tassa pakatipurisato mahantabhāvena majjhe bhavattā majjhimapuriso nāma jāto, tathā hi sugatavidatthi vaḍḍhakissa tisso vidatthiyo, vaḍḍhakihatthena diyaḍḍhahattho hoti, tathā vaḍḍhakividatthi pakatipurisassa dve vidatthiyo, pakatipurisahatthena paripuṇṇahattho hoti tathā hi sugatavidatthi nāma idāni majjhimassa purisassa tisso vidatthiyo, vaḍḍhakihatthena diyaḍḍho hattho hotīti kuṭikārasikkhāpadaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
He is called ‘middle-sized man’ because of his greatness in comparison to an ordinary man, being in the middle. For instance, a sugata-vidatthi is three vidatthi for a carpenter; a carpenter’s cubit is one and a half cubits. Likewise, a carpenter’s vidatthi is two vidatthi for an ordinary man; an ordinary man’s cubit is a full cubit. Thus, a sugatavidatthi is now three vidatthi for a middle-sized man, and a carpenter’s cubit is one and a half cubits—this is stated in the commentary on the Kuṭikāra Sikkhāpada.
Do sự vĩ đại của người ấy so với người bình thường, người ấy được gọi là người đàn ông trung bình. Thật vậy, một tấc của Sugata (sugatavidatthi) bằng ba tấc của người thợ mộc, và một cánh tay của người thợ mộc bằng một rưỡi cánh tay. Tương tự, một tấc của người thợ mộc bằng hai tấc của người bình thường, và một cánh tay của người bình thường bằng một cánh tay đầy đủ. Thật vậy, một tấc của Sugata bây giờ bằng ba tấc của người đàn ông trung bình, và một cánh tay của người thợ mộc bằng một rưỡi cánh tay – điều này đã được nói trong Chú giải về giới luật về việc xây cất tịnh xá (kuṭikārasikkhāpadaṭṭhakathā).
Ayaṃ idha majjhimapurisoti nādhippetā.
This ‘middle-sized man’ is not intended here.
Người đàn ông trung bình ở đây không được hiểu theo nghĩa đó.
Kasmā kuṭikārasikkhāpadeyeva tihatthāti vaḍḍhakihatthena tihatthā.
Why? Because in the Kuṭikāra Sikkhāpada itself, it is said ‘three cubits’—meaning three cubits by a carpenter’s cubit.
Tại sao chỉ trong giới luật về việc xây cất tịnh xá mới nói “ba cánh tay” (tihatthā), tức là ba cánh tay theo thước đo của người thợ mộc?
Pamāṇayutto mañcoti pakatividatthiyā navavidatthippamāṇo mañcoti vuccati yathā, evaṃ majjhimapurisenā’ti idha avatvā’thāmamajjhimena purisenā’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā.
A ‘properly proportioned bed’ is said to be nine vidatthi in measure by an ordinary vidatthi. In the same way, the commentary states ‘by a strong middle-sized man’ (thāmamajjhimena purisena), instead of merely ‘by a middle-sized man’.
Giống như việc nói “giường chiếu đúng kích thước” (pamāṇayutto mañco) là giường chiếu có kích thước chín tấc theo tấc đo thông thường, ở đây không nói “bởi người đàn ông trung bình” mà nói “bởi người đàn ông trung bình có sức mạnh” (thāmamajjhimena purisenā), vì điều này đã được nói trong Chú giải (aṭṭhakathā).
Pakatipuriso nāma’yaṃ dasannaṃ purisānaṃ kāyabalaṃ, taṃ ekassa kāḷāvakassa hatthino bala’nti vuttapuriso pakatipuriso nāma.
The ‘ordinary man’ (pakatipurisa) is the man described as: "The physical strength of these ten men is the strength of one Kālāva elephant." This man is an ordinary man.
Người đàn ông bình thường (pakatipuriso) là người đàn ông đã được nói đến trong câu “sức mạnh thân thể của mười người đàn ông là sức mạnh của một con voi Kāḷāvaka”.
Tattha kiñcāpi ekacce puññavantā rājā ajātasattu jīvako komārabhacco itthiyāpi visākhā migāramātāti evamādayo pañcannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhārenti, na pana te majjhimapurisā nāma honti, pakatipuriso yeva, puññavantabhāvena visesapurisattā.
Although some meritorious individuals, such as King Ajātasattu, Jīvaka Komārabhacca, or among women, Visākhā Migāramātā, possess the strength of five elephants, they are not called 'middle-sized men'; they are just ordinary men, but distinguished by their meritorious nature.
Mặc dù một số người có phước báu như vua Ajātasattu, Jīvaka Komārabhacca, và phụ nữ như Visākhā Migāramātā, v.v., sở hữu sức mạnh của năm con voi, nhưng họ không phải là người đàn ông trung bình. Họ vẫn là người đàn ông bình thường, nhưng là người đặc biệt do có phước báu.
Idha pana pakatipurisoyeva thāma majjhimapurisoti adhippeto.
Here, however, the ‘ordinary man’ is intended to be the ‘strong middle-sized man’.
Tuy nhiên, ở đây, người đàn ông bình thường có sức mạnh được hiểu là người đàn ông trung bình.
Udakukkhepāti udakukkhepena paricchinnā, tenevāha mātikāṭṭhakathāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ udakukkhepāti karaṇatthe nissakkavacananti āha.
‘Udakukkhepa’ means delimited by the casting of water. Thus, the Mātikāṭṭhakathā in the Līnatthappakāsanī states that ‘udakukkhepā’ is the ablative case in the sense of an instrument.
“Udakukkhepā” có nghĩa là được phân định bằng cách ném nước. Do đó, trong Līnatthappakāsanī của Chú giải Mātika, có nói: “udakukkhepā” là từ ở cách xuất xứ với nghĩa công cụ.
Udakukkhepenā’ti ayañhetthattho.
This is the meaning of ‘udakukkhepena’ here.
“Bằng cách ném nước” (Udakukkhepenā) là nghĩa ở đây.
Nadīsamuddajātassaresu yaṃṭhānaṃ majjimassa purisassa samantā parisapariyantato udakukkhepena paricchinnaṃ, ayaṃ tattha nadīādīsu lokavohāra siddhāsu tāsueva abaddhasīmāsu aparāpi samānasaṃvāsā ekūposathāti kaṅkhāvitaraṇiyaṃ pana yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepāti yaṃ ṭhānaṃ thāmamajjhimassa purisassa samantato udakukkhepena paricchinnaṃ.
The place in rivers, oceans, and natural lakes that is delimited by the casting of water by a middle-sized man all around its perimeter—this is the meaning in the Kaṅkhāvitaraṇī, referring to these rivers and so forth, which are established by common usage, where boundaries are not fixed, but where there is another place of equal residence, a common uposatha. It is the place that is delimited all around by the casting of water by a strong middle-sized man.
Trong các con sông, biển, và hồ tự nhiên, nơi nào được người đàn ông trung bình phân định bằng cách ném nước từ mọi phía xung quanh, đó là nơi mà trong các con sông, v.v., đã được chấp nhận trong cách nói thông thường, và là nơi mà không có ranh giới cố định khác, nhưng có sự cùng chung sống và cùng một Uposatha. Tuy nhiên, trong Kaṅkhāvitaraṇī, nói rằng: “Nơi nào được người đàn ông trung bình ném nước xung quanh”, tức là nơi nào được người đàn ông trung bình có sức mạnh ném nước từ mọi phía xung quanh.
Tattha yathā akkhadhuttā dāruguḷaṃ khipanti, evaṃ udakaṃ vā vālikaṃ vā hatthena gahetvā majjhimena purisena sabbathāmena khipitabbaṃ.
Therein, just as dice-players throw a wooden ball, so water or sand should be taken by hand and thrown by the middle-sized man with all his might.
Ở đó, giống như những người chơi xúc xắc ném quả cầu gỗ, người đàn ông trung bình phải dùng toàn bộ sức mạnh để ném nước hoặc cát bằng tay.
Yattha evaṃ khittaṃ udakaṃ vā vālikā patati, ayaṃ udakukkhepo nāma.
Where such thrown water or sand falls, that is called udakukkhepa.
Nơi nào nước hoặc cát được ném như vậy rơi xuống, đó được gọi là “udakukkhepa” (nơi ném nước).
Ayaṃ tattha samāna saṃvāsā ekūposathāti, ayaṃ tesu nadīādīsu udakukkhepaparicchinnā sīmā samānasaṃvāsāceva ekūposathācā’ti atthayojanaṃ katvā ayaṃ etesaṃ nadīādīnaṃ antoyeva labbhati, na bahi, tasmā nadiyā vā jātassare vā yattakaṃ padesaṃ pakativassakāle catūsu māsesu udakaṃ ottharati, samudde yasmiṃ padese pakativīciyo osaritvā saṇṭhahanti, tatopaṭṭhāya kappiyabhūmi.
In this context, ‘equal residence, common uposatha’ means that the boundary delimited by the casting of water in those rivers, etc., is both of equal residence and a common uposatha. This interpretation leads to the understanding that this is only found within these rivers, etc., not outside. Therefore, in a river or natural lake, the area that is covered by water during the normal rainy season for four months, and in the ocean, the area where normal waves recede and settle—from there onwards, it is permissible ground (kappiyabhūmi).
Ở đó, “cùng chung sống và cùng một Uposatha” (samāna saṃvāsā ekūposathā) có nghĩa là ranh giới được phân định bằng cách ném nước trong các con sông, v.v., là nơi cùng chung sống và cùng một Uposatha. Khi kết hợp nghĩa này, nó chỉ được tìm thấy bên trong các con sông, v.v., không phải bên ngoài. Do đó, trong sông hoặc hồ tự nhiên, khu vực nào nước bao phủ trong bốn tháng của mùa mưa bình thường, và ở biển, khu vực nào sóng biển bình thường rút đi và dừng lại, từ đó trở đi là đất hợp lệ (kappiyabhūmi).
Dubbuṭṭhikāle vā gimhe vā nadījātassaresu sukkhesupi sāeva kappiyabhūmi.
Even if rivers and natural lakes dry up during a drought or in summer, that same area remains permissible ground.
Ngay cả khi sông và hồ tự nhiên khô cạn trong thời kỳ hạn hán hoặc mùa hè, đó vẫn là đất hợp lệ.
Sace pana sukkhe jātassare vāpiṃ vā khaṇanti vappaṃ vā karonti, taṃ ṭhānaṃ gāmakhettaṃ hoti.
However, if wells are dug or embankments are made in a dry natural lake, that place becomes village land.
Nếu trong hồ tự nhiên khô cạn, người ta đào giếng hoặc làm đập, thì nơi đó trở thành đất làng (gāmakhetta).
Yā panesā kappiyabhūmīti vuttā, tato bahi udakukkhepasīmā na gacchati, antoyeva gacchati, tasmā tesaṃ antoparisapariyantato paṭṭhāya samantāudakukkhepa paricchedo kātabbo’’ti vuttaṃ.
The boundary of the udakukkhepa does not extend outside of this declared permissible ground, but only within it. Therefore, it is said that the delimitation by udakukkhepa should be made all around, starting from the inner perimeter of these places.
Ranh giới ném nước không đi ra ngoài khu vực được gọi là đất hợp lệ đó, mà chỉ đi vào bên trong. Do đó, đã nói: “Cần phải phân định bằng cách ném nước xung quanh, bắt đầu từ ranh giới bên trong của chúng”.
Gaṇṭhipade pana yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepāti pana etissā nadiyā catuvaggādīnaṃ saṅghānaṃ visuṃ catuvaggakaraṇīyādikammakaraṇakāle sīmāparicchedadassanatthaṃ vuttaṃ, ticīvarena vippavāsaparicchedadassanatthampi sattabbhantarasīmāya paricchedadassanaṃ viyāti ācariyā, tasmā udakukkhepaparicchedābhāvepi antonadiyaṃ kātuṃ vaṭṭatīti siddha’nti likhitaṃ.
In the Gaṇṭhipada, however, 'the casting of water by a middle-sized man all around' is stated to show the delimitation of the boundary for groups of monks, such as catuvagga, when performing catuvagga ceremonies and other acts in this river. It is also for showing the delimitation of separation from the triple robe, similar to showing the delimitation of the sattabbhantara boundary, say the teachers. Therefore, it is established that it is permissible to perform acts within the river even without a delimitation by udakukkhepa.
Tuy nhiên, trong Gaṇṭhipada, câu “nơi nào được người đàn ông trung bình ném nước xung quanh” đã được nói để chỉ ra sự phân định ranh giới khi các Tăng đoàn (saṅgha) gồm bốn vị, v.v., thực hiện các nghi thức như làm việc riêng của bốn vị, v.v., ở con sông này. Các vị thầy (ācariyā) nói rằng điều này cũng giống như việc chỉ ra sự phân định ranh giới của bảy khu vực bên trong để chỉ ra sự phân định về việc xa lìa ba y. Do đó, đã viết rằng: “Ngay cả khi không có sự phân định bằng cách ném nước, việc thực hiện bên trong sông vẫn là hợp lệ”.
Tattha udakukkhepaparicchedābhāvepī’ti idaṃ padaṃ samantato udakukkhepena paricchinna’nti mahāaṭṭhakathāvacanena vā samantā udakukkhepaparicchedo kātabbo’ti mātikāṭṭhakathāya kaṅkhā vitaraṇiyañca vuttavacanena vā, ‘‘tatthāpi hi majjhimapuriso na ñāyati, tathā sabbathāmena khipana’’nti vā, ‘‘etadatthameva hi vālikādīhi sīmaparicchindana’’nti vā vimativinodanīvacanehi vā na sameti.
Therein, the phrase ‘even without a delimitation by udakukkhepa’ does not accord with the statement in the Mahāaṭṭhakathā, ‘delimited by the casting of water all around’, nor with the statements in the Mātikāṭṭhakathā and Kaṅkhāvitaraṇī, ‘the delimitation by udakukkhepa should be made all around’, nor with the statements in the Vimativinodanī: ‘for even there a middle-sized man is not known, nor throwing with all might’ or ‘for it is precisely for this purpose that the boundary is delimited with sand, etc.’
Ở đây, cụm từ “ngay cả khi không có sự phân định bằng cách ném nước” này không phù hợp với lời của Đại Chú giải (Mahāaṭṭhakathā) “được phân định bằng cách ném nước xung quanh”, hoặc lời đã nói trong Chú giải Mātika và Kaṅkhāvitaraṇī “cần phải phân định bằng cách ném nước xung quanh”, hoặc lời “ở đó cũng không biết người đàn ông trung bình, cũng như việc ném bằng toàn bộ sức mạnh”, hoặc lời “vì mục đích này mà phân định ranh giới bằng cát, v.v.” trong Vimativinodanī.
Ganthakārenāpi parūpavādavivajjanatthaṃ ‘‘ayaṃ amhākaṃ khantī’’ti avatvā’acariyā’ti aññakattāre nidassitvā parato nigamane ‘‘idaṃ sabbaṃ suṭṭhu vicāretvā garukule payirupāsitvā gahetabbaṃ yuttaṃ gahetabbaṃ, itaraṃ chaḍḍetabba’’nti vuttaṃ tasmā aññesaṃ ācariyānaṃ matena likhitanti daṭṭhabbaṃ.
The author of the text, to avoid criticism from others, did not say ‘this is our view’, but referred to ‘the teachers’, indicating other authorities. Later, in the conclusion, it is stated: ‘All this should be thoroughly considered, learned by serving venerable teachers, and what is suitable should be accepted, the rest rejected.’ Therefore, it should be understood that this is written according to the opinion of other teachers.
Tác giả của văn bản này, để tránh sự chỉ trích của người khác, đã không nói “đây là sự chấp nhận của chúng tôi” mà chỉ ra các tác giả khác bằng cách nói “các vị thầy”, và sau đó trong phần kết luận nói: “Tất cả những điều này cần được xem xét kỹ lưỡng, được học hỏi từ các vị thầy đáng kính, những gì phù hợp thì chấp nhận, những gì không phù hợp thì loại bỏ”. Do đó, cần hiểu rằng điều này được viết theo ý kiến của các vị thầy khác.
Aññathā tissopi saṅgītiyo ārūḷhe aṭṭhakathāvacane ca kaṅkhāvitaraṇī-vimativinodanīvacanāni ca makkhetabbāni bhaveyyuṃ, ganthāpi aññamaññaviruddhā bhaveyyuṃ, bhagavatā paññattasikkhāpadampi sāvakānaṃ matena paṭisaṅkharitabbaṃ bhaveyya bhagavatā paññattasikkhāpadaṃ pana na makkhetabbaṃ, yathā paññatteyeva vattitabbaṃ vakkhati hi vatthuṃ jānitvāpi majjaṃ pivato bhikkhussa pācittiyaṃ, sāmaṇerassa pana jānitvā pivato sīlabhedo, na ajānitvāti vuttaṃ tattha kāraṇaṃ maggitabbaṃ, sikkhāpada paññattiyā buddhānameva visayattā na vā maggitabbaṃ, yathā paññatteyeva vattitabba’nti tasmā samantā udakukkhepāti paññattasikkhāpadānurūpaṃ samantato udakukkhepena paricchinnanti vā udakaṃ ukkhipitabbanti vā udakukkhepena pi paricchinnā sīmātivā samantā udakukkhepaparicchedo kātabboti vā vuttadhammasaṅgāhakattherānaṃ vacanameva pamāṇaṃ te hi buddhamataññuno, idañca vacanaṃ bhagavato na paccakkhavacanaṃ nāpisaṅgāhakattherānaṃ vacanaṃ athavā ‘‘yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā’’ti pana etissā nadiyā…pe… sattabbhantarasīmāya paricchedadassanaṃ viya sīmaparicchedadassanatthaṃ vutta’nti ācariyā yasmā vadanti, tasmā udakukkhepaparicchedābhāvepi antonadiyaṃ kātuṃ vaṭṭatīti siddhanti imissā atthayojanāya na dhammasaṅgāhakattherāpi paviṭṭhā, ganthakāropi apaviṭṭho.
Otherwise, the Aṭṭhakathā statements, which were accepted in all three Saṅgītis, and the words that remove doubts and dispel perplexity would have to be obliterated. The texts too would contradict one another, and the training rule (sikkhāpada) laid down by the Blessed One would have to be amended according to the opinions of the disciples. However, the training rule laid down by the Blessed One should not be obliterated; one should act precisely as it was laid down. Indeed, it will be stated that for a bhikkhu who drinks intoxicants knowingly, there is a pācittiya offence, but for a sāmaṇera who drinks them knowingly, it is a breach of morality, not unknowingly. The reason for this should be sought there, or it should not be sought, as the laying down of training rules is exclusively the domain of the Buddhas; one should act precisely as it was laid down. Therefore, the statement of the Dhammasaṅgāhaka Theras, who established the Dhamma, that "a sīmā bounded by throwing water all around" or "water should be thrown up" or "a sīmā is bounded even by throwing water" or "a boundary of throwing water all around should be made," in accordance with the training rule laid down as "all around by throwing water," is the standard, for they truly understand the Buddha's intention. This statement is not the direct word of the Blessed One, nor is it the word of the Dhammasaṅgāhaka Theras. Or else, since the teachers say that "where there is the throwing up of water by a medium-sized man all around" was stated for the purpose of showing the boundary of the sīmā, like showing the boundary of a river…*… or the boundary of seven abbhantaras, therefore, it is established that it is permissible to perform (the act) within the river even in the absence of a water-throwing boundary. The Dhammasaṅgāhaka Theras did not agree with this interpretation, nor did the author of the text.
Nếu không thì, những lời trong các bản Chú giải đã được đưa vào cả ba kỳ kết tập, những lời giải tỏa nghi ngờ và loại bỏ hoài nghi, sẽ bị bác bỏ; các bộ kinh điển cũng sẽ mâu thuẫn lẫn nhau; giới luật do Đức Thế Tôn ban hành cũng sẽ phải được sửa đổi theo ý kiến của các đệ tử. Nhưng giới luật do Đức Thế Tôn ban hành không được bác bỏ, mà phải được thực hành đúng như đã ban hành. Bởi lẽ, sẽ nói rằng: “Vị tỳ khưu uống rượu khi biết (rượu) thì phạm tội Pācittiya; còn đối với Sāmaṇera, nếu biết mà uống thì phạm tội phá giới, chứ không phải không biết.” Lý do cho điều đó cần được tìm hiểu. Hoặc không cần tìm hiểu, vì việc ban hành giới luật là phạm vi của riêng chư Phật, mà phải thực hành đúng như đã ban hành. Do đó, lời của các Trưởng lão kết tập Pháp, những bậc hiểu rõ ý của Đức Phật, là chuẩn mực, rằng: “samantā udakukkhepa” (quăng nước xung quanh) là phù hợp với giới luật đã được ban hành, hoặc là “được bao quanh bởi việc quăng nước từ mọi phía”, hoặc là “nước phải được quăng”, hoặc là “sīmā (ranh giới) được bao quanh bởi việc quăng nước”, hoặc là “phải thiết lập ranh giới bằng việc quăng nước từ mọi phía”. Lời này không phải là lời trực tiếp của Đức Thế Tôn, cũng không phải là lời của các Trưởng lão kết tập Pháp. Hoặc là, các vị thầy nói rằng: “Vì ‘yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā’ (nơi một người đàn ông trung bình có thể quăng nước xung quanh) được nói ra để chỉ rõ ranh giới sīmā, giống như việc chỉ rõ ranh giới của con sông này… cho đến ranh giới bảy abbhantara.” Do đó, họ kết luận rằng: “Ngay cả khi không có ranh giới quăng nước, vẫn có thể làm sīmā trong lòng sông.” Tuy nhiên, các Trưởng lão kết tập Pháp cũng không chấp nhận cách giải thích này, và tác giả của bộ kinh cũng không chấp nhận.
Kasmāti ce tissopi saṅgītiyo ārūḷhesu vinayaṭṭhakathāsuceva tabbivaraṇabhūtāsu silokaṭīkāsu ca ‘‘udakukkhepena paricchinnaṃ, udakaṃ ukkhipitabbaṃ, udakukkhepaparicchedo kātabbo’’ti ādinā bahūhi ākārehi udakukkhepaparicchedameva likhanti, tasmā dhammasaṅgāhakattherāpi appaviṭṭhāti viññāyati ganthakāro pi parūpavādavivajjanatthaṃ ‘‘ācariyā’’ti aññakattāre nidasseti, tasmā gantthakāropi appaviṭṭhoti viññāyati, idañca vacanaṃ kesañci therānaṃ attanomati, attanomatica nāmesā sabbadubbalā, sinerupabbatarājaṃ sāsapabījena minento viya sabbaññubuddhena paññattassa udakukkhepāti sikkhāpadassa atthaṃ vadantānaṃ mahākassapayasamoggaliputtatissapabhutīnañca tesaṃ sissānusissānaṃ mahāvihāravāsīnañca vacanaṃ ko nāma puggalo makkhetuṃ sakkhissati, upasampadādikammassa ca garukammattā sāsanassa mūlattā ca garukeyeva ṭhātabbaṃ.
Why? Because in the Vinaya Aṭṭhakathās accepted in all three Saṅgītis, and in the Ślokaṭīkās which are their explanations, the water-throwing boundary is described in many ways, such as "bounded by throwing water," "water should be thrown up," "a water-throwing boundary should be made." Therefore, it is understood that the Dhammasaṅgāhaka Theras also did not agree. The author of the text also cites "the teachers" as other agents to avoid censure, so it is understood that the author of the text also did not agree. This statement is the personal opinion of some Theras, and a personal opinion is, in truth, the weakest of all. Who indeed could obliterate the words of Mahā Kassapa, Yasa, Moggaliputtatissa, and others, and their disciples and grand-disciples, the residents of the Mahāvihāra, who explained the meaning of the training rule "by throwing water" laid down by the All-Enlightened Buddha, as if measuring Mount Sineru, the king of mountains, with a mustard seed? Moreover, since the act of upasampadā and other such acts are weighty acts, and since they are the foundation of the Dispensation, one should adhere to what is weighty.
Nếu hỏi tại sao, thì trong các bản Chú giải Vinaya đã được đưa vào cả ba kỳ kết tập và trong các bản Sīlokaṭīkā là phần giải thích của chúng, đều viết về ranh giới quăng nước bằng nhiều cách khác nhau như: “được bao quanh bởi việc quăng nước”, “nước phải được quăng”, “phải thiết lập ranh giới quăng nước”, v.v. Do đó, có thể hiểu rằng các Trưởng lão kết tập Pháp cũng không chấp nhận. Tác giả của bộ kinh cũng chỉ trích dẫn “các vị thầy” để tránh bị chỉ trích, nên có thể hiểu rằng tác giả cũng không chấp nhận. Lời này là ý kiến riêng của một số Trưởng lão, mà ý kiến riêng thì yếu kém nhất. Ai có thể bác bỏ lời của các bậc như Đại Ca-diếp, Ya-sa, Moggaliputtatissa và các đệ tử kế thừa của họ, những vị cư trú ở Đại Tự Viện, những người giải thích ý nghĩa của giới luật “udakukkhepa” (quăng nước) do Đức Phật Toàn Tri ban hành, giống như người đo núi chúa Sineru bằng hạt cải? Và vì các kamma như upasampadā (thọ giới Tỳ khưu) là garukamma (nghiệp nặng), là căn bản của giáo pháp, nên phải dựa vào những điều trọng yếu.
‘‘Yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā’’ti bhagavatā paññattaṃ, kathaṃ majjhimassa purisassa udakukkhepārahaṭṭhānameva udakukkhepasīmā, udāhu udakukkhepeneva udakukkhepasīmāti codanaṃ pariharanto aṭṭhakathācariyo kathaṃ pana udakaṃ ukkhipitabbantyādimāha.
The Blessed One laid down, "where there is the throwing up of water by a medium-sized man all around." How does the Aṭṭhakathā teacher answer the question: Is the place where a medium-sized man can throw water the water-throwing sīmā itself, or is it a water-throwing sīmā by means of the act of throwing water? How, then, does he say, "water should be thrown up," and so on?
Đức Thế Tôn đã ban hành giới luật: “yaṃ majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā” (nơi một người đàn ông trung bình có thể quăng nước xung quanh). Vị thầy Aṭṭhakathā (Chú giải) đã giải đáp câu hỏi: “Làm thế nào mà nơi một người đàn ông trung bình có thể quăng nước lại là ranh giới quăng nước, hay là ranh giới quăng nước chỉ có thể là việc quăng nước?” bằng cách nói: “Vậy thì, nước phải được quăng như thế nào?”
Tattha kathanti kathetukamyatā pucchā, kathaṃ kena kāraṇena udakaṃ ukkhipitabbaṃ udakāsiñcanasaṅkhepena ukkhipitabbaṃ atha kho leḍḍukhipanadāruguḷakhipanākārena ukkhipitabbanti attho.
Here, "how" is a question expressing a desire to know. "How, for what reason, should water be thrown up?" The meaning is: Should it be thrown up in the manner of sprinkling water, or should it be thrown up in the manner of throwing a clod of earth or a wooden ball?
Trong đó, “kathaṃ” là câu hỏi muốn biết cách thức, có nghĩa là: “Bằng cách nào, vì lý do gì mà nước phải được quăng? Nước phải được quăng bằng cách tưới nước một cách vắn tắt, hay là phải được quăng theo kiểu ném cục đất hay ném khúc gỗ?”
Akkhadhuttāti sāmaññena vuttepi ‘‘sīho gāyati naṅguṭṭhaṃ, sīho cāleti vāladhi’’nti ettha viya dāruguḷaṃ khipanti saddantarasannidhānato atthavasena dāruguḷakīḷakā dhuttajanāti viññāyati akkhasaddo hi jūtepi nirūḷho.
Even though akkhadhutta is stated in a general sense, as in "the lion roars its tail, the lion wags its tail," here, by the proximity of the word "throw" (implicitly referring to a wooden ball), it is understood contextually to mean gamblers who play with wooden balls. For the word akkha is also established in the sense of gambling.
Mặc dù nói chung là “akkhadhuttā” (những người chơi xúc xắc), nhưng ở đây, giống như câu “sư tử hát đuôi, sư tử vẫy đuôi”, nhờ sự gần gũi của từ “ném khúc gỗ”, nên có thể hiểu là những kẻ chơi khúc gỗ, những người nghiện cờ bạc. Vì từ “akkha” cũng được dùng để chỉ cờ bạc.
Dāruguḷanti bhamaṃ āropetvā āraggena katadāruvikati ayañhetthattho… yathā akkhadhuttā dāruguḷakā dhuttajanā dāruguḷaṃ hatthena gahetvā attano balaṃ dassentā viya sabbathāmena attānaṃ onamitvā khipanti, evameva thāmamajjhimena purisena udakaṃ vā vālikaṃ vā hatthena gahetvā attano balaṃ dassentāviya onamitvā sabbathāmena nisinnassa vā ṭhitassa vā parisapariyantato anupariyāyitvā khipitabbaṃ, evaṃ cittaṃ udakaṃ vā vālikaṃ vā yattha yasmiṃ ṭhāne patati, ayameko udakukkhepo nāmāti ‘‘ayameko udakukkhepo’’ti iminā padena dvinnaṃ saṅghānaṃ visuṃvisuṃ kammakaraṇādhikāre sīmantarikattā aññassāpi udakukkhepassa sambhavaṃ dasseti, teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana dve saṅghā visuṃvisuṃ uposathādikammaṃ karonti, dvinnaṃ udakukkhepānaṃ antare añño eko udakukkhepo upacāratthāya ṭhapetabbo’’ti vuttaṃ, vimativinodaniyampi ‘‘tassa antoti tassa udakukkhepaparicchinnassa ṭhānassa anto na kevalañca tasseva anto, tato bahipi ekassa udakukkhepassa anto ṭhātuṃ na vaṭṭatīti vacanaṃ udakukkhepaparicchedassa dubbijānato kammakopasaṅkā hotī’’ti vuttaṃ, sāratthadīpaniyaṃ pana ‘‘tassa anto hatthapāsaṃ vijahitvā ṭhito kammaṃ kopetīti iminā paricchedato bahi yattha katthaci ṭhito kammaṃ na kopetīti dīpetī’’ti vatvā mātikāṭṭhakathāvacanampi paṭikkhipi, taṃ ekasaṅghaṃ sannipātaṃ sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ, yathā ca mahāsīmāya khaṇḍitvā baddhānaṃ khaṇḍasīmānaṃ aññamaññasaṅkaravivajjanatthaṃ sīmantarikā ṭhapitā, evameva attano sabhāvena gāmasīmā viya sayaṃ jātasīmāyaṃ nadīsamuddajātassarānaṃ atimahantabhāvena udakukkhepena udakukkhepasīmā bhagavatā anuññātā, tathāpi dvinnaṃ baddhasīmānamiva aññamaññasaṅkaravivajjanatthaṃ dvinnaṃ udakukkhepasīmānaṃ antare sīmantarikatthāya añño udakukkhepo ṭhapetabbo’ti vuttaṃ, sanimittā baddhasīmā, saudakukkhepā udakukkhepasīmā, sīmantarikā viya eko udakukkhepo daṭṭhabbo, teneva vimativinodaniyaṃ ‘‘idañcettha sīmantarikāvidhānaṃ dvinnaṃ baddhasīmānaṃ sīmantarikāanujānanasuttānulomato siddhanti daṭṭhabba’’nti vuttaṃ, ekasmiṃ saṅghasannipāte pana ekassa udakukkhepassa bahi tiṭṭhantopi kammaṃ na kopetīti daṭṭhabbaṃ vuttañhi vimativinodaniyaṃ bhagavatā nidānavasena ekagāmasīmanissitānaṃ ekasabhāgānañca dvinnaṃ baddhasīmānameva aññamaññaṃ sambhedajjhottharaṇaṃ sīmantarikaṃ vinā abyavadhāne ṭhānañca bhagavatā anumatamevāti ñatvā aṭṭhakathācariyā idhāpi sīmantarikāvidhānamakaṃsu visabhāgasīmānampi hi ekasīmanissitattaṃ ekasabhāvattañcāti dvīhaṅgehi samannāgate sati eva sīmantarikaṃ vinā ṭhānaṃ sambhedāya hoti, nāsatīti daṭṭhabba’nti.
Herein, this is the meaning: "Dāruguḷanti" means a wooden ball made by boring a hole and mounting it on a spit… Just as gamblers who play with wooden balls, displaying their strength, bend down and throw the wooden ball with all their might, similarly, a person of medium strength, taking water or sand in their hand, as if displaying their strength, should bend down and, with all their might, throw it from the edge of the assembly, encircling it, whether seated or standing. Thus, where that water or sand falls, that is called one 'water-throw' (udakukkhepa). The phrase "ayameko udakukkhepo" (this is one water-throw) indicates the possibility of another udakukkhepa because it serves as an intervening boundary (sīmantarikā) when two Saṅghas perform separate acts. Therefore, in the Mātika-Aṭṭhakathā, it is said: "If two Saṅghas perform separate Uposatha and other acts, another udakukkhepa must be placed between the two udakukkhepas for the purpose of the precinct." And in the Vimativinodanī, it is said: "The statement 'within its bounds' (tassa anto) means within the area demarcated by that udakukkhepa; and not only within its bounds, but also standing outside it, within the bounds of one udakukkhepa, is not permissible. This statement suggests the possibility of invalidating the act due to the difficulty of discerning the udakukkhepa demarcation." However, in the Sāratthadīpanī, it states: "It clarifies that 'staying within its bounds, abandoning the arm's reach, invalidates the act.' This means that staying outside the demarcation, anywhere, does not invalidate the act." This rejects the statement in the Mātika-Aṭṭhakathā. It should be understood that this refers to a single assembly of the Saṅgha. And just as an intervening boundary (sīmantarikā) is established to prevent mixing between the main sīmā and the bounded segmented sīmās, similarly, an udakukkhepa boundary (udakukkhepasīmā) through an udakukkhepa has been permitted by the Bhagavā for rivers, oceans, and natural lakes, which are extremely large by their very nature, like a village sīmā that arises on its own. Even so, it is said that "another udakukkhepa must be placed between the two udakukkhepa sīmās for the purpose of an intervening boundary (sīmantarikā), just as between two bounded sīmās, to prevent mixing." A bounded sīmā has a sign (nimitta), and an udakukkhepa sīmā has an udakukkhepa. One udakukkhepa should be seen as an intervening boundary (sīmantarikā). Therefore, in the Vimativinodanī, it is said: "It should be understood that this provision for an intervening boundary (sīmantarikāvidhāna) is established in conformity with the Sutta permitting intervening boundaries for two bounded sīmās." However, in a single assembly of the Saṅgha, it should be understood that even one standing outside the udakukkhepa does not invalidate the act. Indeed, it is stated in the Vimativinodanī: "Knowing that the Bhagavā, in connection with the origin, permitted the mixing and overlapping of two bounded sīmās belonging to the same category, located within a single village sīmā, and also permitted their proximity without an intervening boundary (sīmantarikā), the Aṭṭhakathā teachers also made a provision for an intervening boundary here. Indeed, for sīmās of different categories, if they possess the two characteristics of being located within a single sīmā and being of the same nature, then staying without an intervening boundary leads to mixing; not otherwise."
Ở đây, ý nghĩa là: “Dāruguḷanti” là sự chạm khắc gỗ được tạo ra bằng một cái đục sau khi đặt quả bóng gỗ lên một cái máy tiện… Như những người chơi cờ bạc, những người chơi bóng gỗ, cầm quả bóng gỗ trong tay, như thể biểu diễn sức mạnh của mình, cúi mình với toàn bộ sức lực rồi ném đi; cũng vậy, một người đàn ông có sức mạnh trung bình, cầm nước hoặc cát trong tay, như thể biểu diễn sức mạnh của mình, cúi mình với toàn bộ sức lực rồi ném từ rìa của một hội chúng đang ngồi hoặc đứng, theo một vòng tròn. Như vậy, nước hoặc cát rơi xuống chỗ nào, nơi nào, đó được gọi là một “udakukkhepa” (khoảng ném nước). Với cụm từ “ayameko udakukkhepo” (đây là một udakukkhepa), nó chỉ ra khả năng có một udakukkhepa khác do có sīmantarikā (ranh giới phân cách) trong việc thực hiện các nghi thức riêng biệt của hai Tăng đoàn. Do đó, trong Mātikāṭṭhakathā có nói: “Nếu hai Tăng đoàn thực hiện các nghi thức uposatha, v.v., một cách riêng biệt, thì một udakukkhepa khác phải được đặt làm ranh giới phân cách giữa hai udakukkhepa đó.” Trong Vimativinodanī cũng nói: “’Trong giới hạn của nó’ nghĩa là trong giới hạn của nơi được phân định bởi udakukkhepa. Không chỉ trong giới hạn đó, mà ngay cả ngoài giới hạn đó, việc đứng trong giới hạn của một udakukkhepa cũng không được phép. Lời nói này chỉ ra rằng việc phân định udakukkhepa khó hiểu có thể gây ra sự phá hoại nghi thức.” Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī, sau khi nói: “Việc đứng ngoài tầm tay của nó sẽ làm hỏng nghi thức. Điều này chỉ ra rằng việc đứng ở bất cứ đâu bên ngoài giới hạn sẽ không làm hỏng nghi thức,” nó đã bác bỏ lời nói của Mātikāṭṭhakathā. Điều đó phải được hiểu là được nói liên quan đến sự tập hợp của một Tăng đoàn duy nhất. Và như sīmantarikā được đặt để tránh sự lẫn lộn giữa các sīmā phụ đã được phân chia và thiết lập từ một đại sīmā, cũng vậy, do sự rộng lớn của sông, biển, hồ tự nhiên, sīmā udakukkhepa đã được Đức Phật cho phép như một sīmā tự nhiên, giống như sīmā làng. Tuy nhiên, để tránh sự lẫn lộn giữa hai sīmā udakukkhepa, giống như hai sīmā đã được thiết lập, một udakukkhepa khác phải được đặt làm sīmantarikā giữa chúng. Sīmā đã được thiết lập có dấu hiệu (nimitta), sīmā udakukkhepa có udakukkhepa. Một udakukkhepa phải được xem như một sīmantarikā. Do đó, trong Vimativinodanī có nói: “Việc quy định sīmantarikā này phải được hiểu là đã được chứng minh theo kinh điển cho phép sīmantarikā giữa hai sīmā đã được thiết lập.” Tuy nhiên, trong trường hợp tập hợp một Tăng đoàn duy nhất, việc đứng ngoài một udakukkhepa cũng không làm hỏng nghi thức. Trong Vimativinodanī có nói: “Các vị Aṭṭhakathācariya (Chú giải sư) đã biết rằng Đức Phật đã chấp thuận sự lẫn lộn và sự xâm phạm lẫn nhau của hai sīmā đã được thiết lập, cùng loại, nằm trong một sīmā làng duy nhất, mà không có sīmantarikā, do đó họ cũng đã quy định sīmantarikā ở đây. Phải hiểu rằng ngay cả đối với các sīmā khác loại, chỉ khi có hai yếu tố là nằm trong một sīmā duy nhất và cùng loại, thì việc đứng không có sīmantarikā mới dẫn đến sự lẫn lộn, nếu không thì không.”
Evaṃ nadīsamuddajātassaresu samantāudakukkhepāti paññattasikkhāpadānurūpaṃ udakukkhepena paricchedaṃ dassetvā rassapabhave nadījātassarapadese udakukkhepena vināva attano sabhāvena gāmasīmāyamiva sabbathā kappiyabhāvaṃ dassetuṃ sace pana nātidīghā hoti, pabhavato paṭṭhāya tyādimāha.
Thus, having shown the demarcation by udakukkhepa according to the training rules prescribed as "samantāudakukkhepā" (with an udakukkhepa all around) for rivers, oceans, and natural lakes, he then says "sace pana nātidīghā hoti, pabhavato paṭṭhāya" (but if it is not too long, starting from the source) etc., to show that in the region of a short-originating river or natural lake, without an udakukkhepa, it is entirely permissible, just like in a village sīmā by its very nature.
Như vậy, sau khi chỉ ra sự phân định bằng udakukkhepa phù hợp với giới luật đã được quy định về “samantāudakukkhepa” (khoảng ném nước xung quanh) trong sông, biển, hồ, để chỉ ra rằng ở những vùng sông hồ có nguồn nước ngắn, hoàn toàn hợp lệ mà không cần udakukkhepa, giống như sīmā làng tự nhiên, đoạn văn tiếp theo nói: “sace pana nātidīghā hoti, pabhavato paṭṭhāya” (nếu nó không quá dài, bắt đầu từ nguồn).
Tattha pabhavato paṭṭhāyāti yasmiṃ padese catumāsaparamā nadī sandati, tassa uparimabhāgato paṭṭhāyāti attho.
Herein, "pabhavato paṭṭhāya" means starting from the upper part of the region where a river flows for a maximum of four months.
Ở đây, “pabhavato paṭṭhāya” (bắt đầu từ nguồn) có nghĩa là bắt đầu từ phần thượng nguồn của con sông chảy trong tối đa bốn tháng.
Yāva mukhadvārā ti yāva nadītīramevettha mukhadvārāti adhippetā.
"Yāva mukhadvārā" means up to the river bank, which is intended here as the mouth (mukhadvāra).
“Yāva mukhadvārā” (cho đến cửa sông) ở đây có nghĩa là cho đến bờ sông.
Sabbatthā’ti sabbasmiṃ nadīpadese udakukkhepasīmākammaṃ natthī ti udakukkhepena pavattā sīmā udakukkhepasīmā.
"Sabbatthā" means in all parts of the river region, there is no udakukkhepasīmā-kamma, where udakukkhepasīmā is a sīmā established by an udakukkhepa.
“Sabbatthā” (ở khắp mọi nơi) có nghĩa là ở khắp mọi nơi trên dòng sông, “udakukkhepasīmākammaṃ natthī” (không có nghi thức sīmā udakukkhepa). Sīmā udakukkhepa là sīmā được thiết lập bằng udakukkhepa.
Karitabbanti kammaṃ, karakaraṇeti dhātu, rammapaccayo.
"Karitabbaṃ" (to be done) refers to the act (kamma). The root is "kara" (to do), and the suffix is "ramma."
“Karitabbaṃ” là nghi thức. Gốc từ là “karakaraṇeti”, hậu tố là “ramma”.
Karaṇeti manodvāravīthiyā sattamakusalajavanacittasamuṭṭhāpitavāyodhātuyā vikārabhūto kāyapayogo, tena kāyapayogena khipitabbaṃ uddhaṭaṃ kammanti vuccati paramatthavasena pana kāyapayogasaṅkhātāya cittaṃ javāyodhātuyā vipphārena desantarappattisamuṭṭhāpikā aṭṭhakalāpapuñjāyeva.
"Karaṇa" (action) is the bodily application, a modification of the element of motion (vāyodhātu) produced by the seventh kusala javana thought-moment in the mind-door thought-process. The act (kamma) is said to be that which is thrown or lifted by that bodily application. In a ultimate sense (paramatthavasena), it refers to the aggregate of eight kalāpas which produce movement to another place by the expansion of the vital element (vāyodhātu) consisting of bodily application and thought-moments (javā).
“Karaṇeti” là sự vận động thân thể, một biến thể của yếu tố gió (vāyodhātu) được phát sinh bởi tâm javana (tâm tốc hành) thiện thứ bảy trong lộ trình tâm ý môn. Với sự vận động thân thể đó, việc ném đi, việc nhổ ra được gọi là nghi thức. Tuy nhiên, theo nghĩa tối thượng, đó chỉ là một khối tám kalāpa (tập hợp các yếu tố vật chất) được phát sinh bởi sự lan tỏa của yếu tố gió javana của tâm, tức là sự vận động thân thể, gây ra sự di chuyển đến một nơi khác.
Udakukkhepasīmāya kammaṃ udakukkhepasīmākammaṃ taṃ ettha rassapabhavanadiyā natthīti attho.
"Udakukkhepasīmāya kammaṃ" means the act concerning an udakukkhepa boundary. The meaning here is that this does not exist for a short-originating river.
“Udakukkhepasīmāya kammaṃ” là nghi thức sīmā udakukkhepa. Ở đây, nó có nghĩa là không có nghi thức đó đối với con sông có nguồn nước ngắn.
Ayañhetthattho sace nadī nātidīghā hoti aḍḍhayojanaṃ vā gāvutaṃ vā aḍḍhagāvutaṃ vā, tassā pavattanaṭṭhānato paṭṭhāya yāva nadītīrā sabbattha nadīpadese ajjhottharitvā saṅgho nisīdati, tattha tasmiṃ nadīpadese samantato avasesanadiyā abhāvā vaggakammasaṅkābhāvena udakukkhepasīmā kammaṃ natthi, kevalā nadī sīmāyevāti sāratthadīpaniyampi mātikāṭṭhakathāyalīnatthappakāsaniyampi etadeva sanniṭṭhānaṃ vuttaṃ vimativinodaniyaṃ pana yattha khuddake araññe mahantehi vā bhikkhūhi paripuṇṇatāya vaggakammasaṅkābhāvena sattabbhantarasīmāpekkhā natthi, tattha satthabbhantarasīmā na uppajjati, kevalāraññasīmāyeva tattha saṅghena kammaṃ kātabbaṃ nadīādīsupi eseva nayo vakkhati hi sace nadī nātidīghā hoti, pabhavato paṭṭhāya yāvamukhadvārā sabbattha saṅgho nisīdati, udakukkhepasīmākammaṃ natthī’ti ādi ca ubhayatthāpi ca.
Herein, this is the meaning: If the river is not too long, say half a yojana, a gāvuta, or half a gāvuta, the Saṅgha sits, encompassing the entire river region, from its source up to the river bank. In that river region, due to the absence of the rest of the river all around, and thus no fear of a fragmented act (vaggakamma), there is no udakukkhepasīmā-kamma. The river itself is merely a sīmā. This same conclusion is stated in the Sāratthadīpanī and the Mātika-Aṭṭhakathā-Līnatthappakāsanī. In the Vimativinodanī, however, it is said: "Where in a small forest, due to its fullness with many bhikkhus, there is no need for a 'seven cubit' sīmā (sattabbhantarasīmā) due to the absence of fear of a fragmented act, there a 'seven cubit' sīmā does not arise; only a forest sīmā exists there, and the Saṅgha should perform the act there. The same method applies to rivers, etc." It will be said: "If a river is not too long, starting from its source up to its mouth, the Saṅgha sits everywhere; there is no udakukkhepasīmā-kamma," and so on. In both cases,
Ý nghĩa ở đây là: Nếu con sông không quá dài, ví dụ như nửa dojana, một gāvuta, hoặc nửa gāvuta, thì từ nơi nó bắt đầu chảy cho đến bờ sông, Tăng đoàn ngồi bao trùm khắp mọi nơi trên dòng sông. Ở đó, trên dòng sông đó, do không có phần còn lại của dòng sông xung quanh, và do không có nguy cơ nghi thức bị chia rẽ, nên không có nghi thức sīmā udakukkhepa. Dòng sông đó chỉ là một sīmā đơn thuần. Trong Sāratthadīpanī và Mātikāṭṭhakathā-līnatthappakāsanī cũng đã nói về kết luận này. Tuy nhiên, trong Vimativinodanī có nói: “Ở những khu rừng nhỏ, nơi không có sự mong đợi về sīmā bảy tầm (sattabbhantara) do sự đầy đủ của các tỳ khưu lớn và không có nguy cơ nghi thức bị chia rẽ, thì sīmā bảy tầm không phát sinh, chỉ có sīmā rừng đơn thuần. Ở đó, Tăng đoàn phải thực hiện nghi thức. Điều này cũng đúng với sông, v.v. Nó sẽ nói: ‘Nếu con sông không quá dài, từ nguồn cho đến cửa sông, Tăng đoàn ngồi khắp mọi nơi, thì không có nghi thức sīmā udakukkhepa,’ v.v. Và trong cả hai trường hợp…”
Yassaṃ disāyaṃ sattabbhantarassa vā udakukkhepassa vā okāso nappahoti, tattha kathaṃ minanaṃ khipanaṃ vā bhaveyya, gāmakhettādīsu pavisanato akhette sīmā paviṭṭhā nāmātisīmā vipajjeyya, apekkhāya sīmuppattiyaṃ pana yato pahoti, tattha sattabbhantaraudakukkhepasīmā sayameva paripuṇṇā jāyanti.
where there is insufficient space for a 'seven cubit' or an udakukkhepa in a certain direction, how could there be measuring or throwing? If the sīmā were to enter village fields or other areas where it is not a field, the sīmā would be invalidated. However, when a sīmā arises due to expectation (apekkhā), the 'seven cubit' and udakukkhepa sīmās automatically arise completely where there is sufficient space.
Ở hướng nào mà không đủ không gian cho bảy tầm hoặc một udakukkhepa, thì làm sao có thể đo lường hoặc ném được? Nếu sīmā đi vào các khu vực như làng, cánh đồng, thì sīmā sẽ bị hỏng vì nó đã đi vào khu vực không phải là sīmā. Tuy nhiên, khi sīmā phát sinh do sự mong đợi, thì sīmā udakukkhepa bảy tầm sẽ tự động hoàn chỉnh ở nơi nào có đủ. Còn nơi nào không đủ, thì nó sẽ phát sinh theo kích thước của khu vực đó, chứ không phải bên ngoài.
Yato pana nappahoti, tattha attano khettappamāṇeneva jāyanti, na bahīti vuttaṃ, ettha ca’sīmāpekkhāya sattabbhantaraudakukkhepasīmā sayameva paripuṇṇā jāyantī’ti vuttattā udakukkhepaṃ vināyeva apekkhāya sīmāya udakukkhepasīmā uppajjatī’ti atthaṃ vadanti, taṃ ayuttarūpaṃ viya dissati.
But where space is insufficient, they arise only to the extent of their own field, not beyond, it is said. And here, because it is said that "sattabbhantaraudakukkhepasīmā sayaṃva paripuṇṇā jāyanti" (the seven-cubit and udakukkhepa sīmās automatically arise completely) with reference to expectation regarding sīmā, some say that the udakukkhepa sīmā arises by expectation of the sīmā itself, even without an udakukkhepa. That seems inappropriate.
Và ở đây, do có nói “khi sīmā phát sinh do sự mong đợi, thì sīmā udakukkhepa bảy tầm sẽ tự động hoàn chỉnh,” nên họ nói rằng sīmā udakukkhepa phát sinh do sự mong đợi sīmā mà không cần udakukkhepa. Điều đó dường như không hợp lý.
Kasmāti ce pāḷinayavirodhato vimativinodaniyaṃ parato vuttavacanenāpi virodhato ca.
Why? Because it contradicts the Pāli canon and also contradicts a statement made later in the Vimativinodanī.
Tại sao? Vì nó mâu thuẫn với giáo lý Pāḷi và cũng mâu thuẫn với lời nói được nêu ra sau này trong Vimativinodanī.
Idañca vacanaṃ ācariyassa kesañci puggalānaṃ vādappakāsanatthaṃ vuttaṃ bhaveyya.
And this statement might have been made by the teacher to express the view of some individuals.
Và lời này có thể đã được vị thầy nói ra để làm sáng tỏ quan điểm của một số người.
Kasmā parato vuttavacanena aghaṭiyattā ca pāḷiyaṭṭhakathāṭīkāvacanehipi virujjhanato ca, taṃ parato vaṇṇayissāma.
Why? Because it does not fit with the statement made later, and because it conflicts with the statements in the Pāli, commentaries, and sub-commentaries; we will explain that later.
Vì sao? Bởi vì nó không phù hợp với lời đã nói sau này, và vì nó mâu thuẫn với các lời trong Pāḷi, chú giải và tiểu chú giải. Chúng tôi sẽ giải thích điều đó sau.
Yathā ca loke vatiṃ aparikkhipitvā ‘‘idaṃ vatiyā ṭhāna’’nti ca yathā ca naṅgalakoṭiyā akasitvā ‘‘idaṃ kasikaṭṭhāna’’nti ca yathā ca vatthuṃ karontā manussā kudhārīpharasuādinā rukkhe acchinditvā ‘‘idaṃ mama kudhāripatanaṭṭhāna’’nti ca yathā ca dāttena alāyitvā ‘‘idaṃ mama lāyitaṭṭhāna’’nti ca na sakkā vattuṃ, evameva udakaṃ vā vālikaṃ vā hatthena akhipitvā ‘‘ayameko udakukkhepoti ca, udakapatanaṭṭhānanti ca na sakkā vattuṃ.
Just as in the world, it is not possible to say, "this is the place for a fence" without enclosing a fence; or "this is a plowing field" without plowing with the tip of a plow; or just as people building a house cannot say, "this is the place where my ax-adze fell" without cutting trees with an ax, adze, and so on; or "this is my reaping place" without reaping with a sickle; just so, it is not possible to say, "this is one throwing of water," or "the place where water falls" without throwing water or sand with the hand.
Cũng như trong thế gian, không thể nói “đây là chỗ hàng rào” mà không rào hàng rào; và cũng như không thể nói “đây là đất cày” mà không cày bằng lưỡi cày; và cũng như những người làm nhà không thể nói “đây là chỗ rìu của tôi rơi xuống” mà không chặt cây bằng rìu hoặc búa; và cũng như không thể nói “đây là chỗ tôi gặt” mà không gặt bằng liềm; tương tự như vậy, không thể nói “đây là một lần hất nước” hoặc “đây là chỗ nước rơi” mà không hất nước hay cát bằng tay.
Ettha ca dve bhikkhū evaṃ vivādaṃ karonti vimativinodaniyaṃ ‘‘yattha khuddake araññe mahantehi bhikkhūhi paripuṇṇatāya vaggakammasaṅkābhāvena sattabbhantarasīmāpekkhā natthi, tattha sattabbhantarasīmā na uppajjati, kevalāraññasīmāyeva tattha saṅghena kammaṃ kattabbaṃ nadī ādīsupi eseva nayo.
Here, two bhikkhus are thus debating in the Vimativinodanī, saying, "where in a small forest, due to being full of senior bhikkhus, there is no fear of a vaggakamma (incomplete quorum) and no need for a seven-cubit sīmā, there a seven-cubit sīmā does not arise; only a forest sīmā arises there, and the Sangha should perform kamma within it. The same method applies to rivers and so on. "
Ở đây, hai vị Tỳ-khưu tranh luận như sau trong Vimativinodanī: “Ở đâu, trong khu rừng nhỏ, do sự đông đủ của các vị Tỳ-khưu lớn, không có sự nghi ngờ về việc làm Tăng sự chia rẽ, và không có sự cần thiết về sīmā bảy tầm (sattabbhantara-sīmā), thì ở đó sīmā bảy tầm không phát sinh. Chỉ có sīmā rừng tự nhiên (kevalārañña-sīmā) là nơi Tăng đoàn phải thực hiện Tăng sự. Đối với sông và các nơi tương tự cũng theo cùng một nguyên tắc.
Vakkhati hi sace nadī nātidīghā hoti.
For it will state, "If the river is not too long, "
Vì sẽ nói rằng: ‘Nếu con sông không quá dài,
Pabhavato paṭṭhāya yāva mukhadvārā sabbattha saṅgho nisīdati, udakukkhepasīmākammaṃ natthī’tiādiṃ, iminā eva vacanena vaggakammaparihāratthaṃ sīmāpekkhāya sati eva udakukkhepasīmā sattabbhantarasīmā uppajjanti, nāsatīti daṭṭhabba’nti vuttattā udakukkhepaṃ vināva parisapariyantato paṭṭhāya sīmāpekkhāya saheva udakukkhepasīmā uppajjati tasmā udakukkhepena payojanaṃ natthevāti te evaṃ vattabbā ‘‘mā sappurisā evaṃ vadeyyātha ācariyavarañca mā abbhācikkhatha idañca vacanaṃ ācariyavarassa neyyavacanaṃ, paratopi ācariyavaro sanniṭṭhānaṃ vakkhati vinayaṭṭhakathāsuceva sāratthadīpaniyañca vuttavacanehipi tava vacanaṃ asaṃsandeva, vimativinodaniyameva parato vuttavacanenāpi na ghaṭiyati.
"The Sangha sits everywhere from the source to the mouth; there is no kamma for an udakukkhepa-sīmā," and so on. From this very statement, it should be understood that to avoid a vaggakamma, only when there is a need for a sīmā do an udakukkhepa-sīmā and a seven-cubit sīmā arise, and not otherwise. Therefore, since it is stated that an udakukkhepa-sīmā arises from the boundary of the assembly, along with the need for a sīmā, even without an actual throwing of water, there is no purpose in throwing water. Those who hold this view should be told: "Good people, do not speak thus, and do not criticize the venerable teacher. This statement is a statement of implicit meaning (neyyavacana) by the venerable teacher. Later, the venerable teacher will state the conclusive meaning. Your statement also does not accord with the words stated in the Vinaya Commentaries and the Sāratthadīpanī, and it does not even fit with the statement made later in the Vimativinodanī itself."
từ nguồn cho đến cửa sông, Tăng đoàn ngồi khắp nơi, không có Tăng sự sīmā hất nước (udakukkhepa-sīmā-kamma)’ v.v., chính do lời này mà sīmā hất nước và sīmā bảy tầm chỉ phát sinh khi có sự cần thiết về sīmā để tránh Tăng sự chia rẽ, chứ không phải khi không có. Vì vậy, sīmā hất nước phát sinh ngay cả khi không có việc hất nước, từ biên giới của hội chúng trở đi, cùng với sự cần thiết về sīmā. Do đó, không có mục đích gì với việc hất nước.” Những vị ấy nên được nói rằng: “Này các bậc thiện sĩ, đừng nói như vậy. Đừng chỉ trích vị thầy đáng kính. Lời này là một lời cần được giải thích (neyyavacana) của vị thầy đáng kính. Sau này, vị thầy đáng kính sẽ đưa ra kết luận, và lời của quý vị không phù hợp với các lời được nói trong các chú giải Vinaya và Sāratthadīpanī, cũng như không phù hợp với lời được nói sau này trong Vimativinodanī.
Kathaṃ neyyavacanaṃ hotīti.
How is it a statement of implicit meaning?
Làm sao nó là lời cần được giải thích?
‘‘Sīmāpekkhāya sati eva…pe… nassatī’’ti ettha sīmāpekkhāya vinā maggagamananhānādi atthehi bhikkhūhi araññe vā nadīādīsupivā paviṭṭhakkhaṇeyeva nuppajjati, sīmāpekkhāya satieva araññe samantā sattabbhantarā’ti paññattasikkhāpadānurūpaṃ abbhantarasīmā uppajjati’ nadīsamuddajātassaresupi majjhimassa purisassa samantā udakukkhe’pāti paññatta sikkhāpadānurūpaṃ udakukkhepena saha udakukkhepasīmā uppajjati, na udakukkhepena vināti ayaṃ neyyattho.
In the phrase "Only when there is a need for a sīmā... it disappears," this implicit meaning is that without a need for a sīmā, it does not arise when bhikkhus enter a forest or rivers for purposes like travelling or bathing. Only when there is a need for a sīmā does a seven-cubit sīmā arise in the forest, in accordance with the training rule that defines "seven cubits all around." And in rivers, oceans, and lakes, an udakukkhepa-sīmā arises with the throwing of water all around a middle-sized man, in accordance with the training rule, and not without the throwing of water.
Trong câu “chỉ khi có sự cần thiết về sīmā… v.v… không có,” sīmā không phát sinh ngay lập tức khi các Tỳ-khưu đi vào rừng hoặc sông v.v. để đi đường, tắm rửa v.v. mà không có sự cần thiết về sīmā. Sīmā bảy tầm phát sinh phù hợp với giới luật đã được quy định là “bảy tầm xung quanh trong rừng” chỉ khi có sự cần thiết về sīmā. Sīmā hất nước phát sinh cùng với việc hất nước, phù hợp với giới luật đã được quy định là “hất nước xung quanh một người trung bình” ở sông, biển, hồ v.v. chứ không phải không có việc hất nước. Đây là ý nghĩa cần được giải thích.
Nāsatītiettha udakukkhepena vināti atthopi na labbhate.
The meaning "without the throwing of water" cannot be found in the phrase "not otherwise."
Trong câu “không có,” ý nghĩa “không có việc hất nước” cũng không được chấp nhận.
Evañca sati vimativinodaniyaṃ yeva puna tatthāti lokavohārasiddhāsu etāsu nadīādīsu tīsu abaddhasīmāsu punavaggakammaparihāratthaṃ sāsanavohārasiddhāya abaddhasīmāya paricchedaṃ dassentoti adhippāyo.
If this is the case, the intention is that the Vimativinodanī, by "again there," shows the delimitation of an unbound sīmā, which is established by the teachings, to prevent future vaggakamma in these three unbound sīmās, like rivers, which are established by worldly convention.
Và khi điều này là như vậy, thì trong Vimativinodanī, câu “lại nữa, ở đó” có nghĩa là: “Ý định là chỉ ra sự phân định sīmā không giới hạn được thiết lập theo quy ước của Giáo Pháp để tránh Tăng sự chia rẽ một lần nữa, trong ba sīmā không giới hạn này như sông v.v. đã được thiết lập theo quy ước thế gian.”
Pāḷiyaṃ ‘‘yaṃ majjhimassa purisassā’’ti ādīsu udakaṃ ukkhipitvā khipiyati etthāti udakukkhepo, udakassa pathanokāso, tasmā udakukkhepā.
In the Pāli, in phrases like "that of a middle-sized man," udakukkhepa refers to the place where water is thrown up and cast down, the space for the water to fall. Therefore, it is udakukkhepa (throwing of water).
Trong Pāḷi, ở các đoạn “cái gì của một người trung bình” v.v., udakukkhepa là nơi nước được hất và ném đi, là khoảng không gian nước rơi xuống. Do đó, udakukkhepa.
Ayañhettha padasambandhavasena attho… ‘‘parisa pariyantato paṭṭhāya samantā yāva majjhimassa purisassa udakukkhepo udakapatanaṭṭhānaṃ, tāva yaṃ taṃ paricchinnaṃ ṭṭhānaṃ, ayaṃ tattha nadīādīsu aparā samānasaṃvāsā udakukkhepasīmā’’ti vuttaatthapadehipi samānaṃ bhaveyya ācariyameva hi kecipana samantā abbhantaraṃ minitvā paricchedakaraṇeneva sīmā sañjāyati, na sayamevāti vadanti, taṃ na gahetabbhantyādinā kecivādaṃ paṭikkhipitvā minanakhipane dosaṃ dassetvā ca yaṃ panettha abbhantaraminanappamāṇassa vālikādikhipanakammassa ca dassanaṃ, taṃ sayaṃjātasīmānaṃ ṭhitaṭṭhānaparicchedadassanatthaṃ kataṃ, gāmūpacāragharūpacārajānanatthaṃ leḍḍusuppādikhipanavijānanadassanaṃ viya, teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ sīmaṃ vā bandhanti udakukkhepaṃ vā pariccheda’nti vuttaṃ, evaṃ katepi tassa paricchedassa pabhavato ñātuṃ asakkuṇeyyattena thūlato ñatvā antotiṭṭhantehi nirāsaṅkaṭṭhāne ṭhātabbaṃ aññaṃ bahikarontehi atidūre nirāsaṅkaṭṭhāne pesetabbanti vā, tasmā yathā vuttasīmāpekkhavaseneva tāsaṃ sattabbhantaraudakukkhepasīmānaṃ uppatti, tabbigamena vināso ca gahetabboti amhākaṃ khanti, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ, añño vā pakāro ito yuttataro gavesitabbo’ti āha.
This is the meaning here according to the connection of words... "From the boundary of the assembly, all around, as far as the throwing of water by a middle-sized man, the place where water falls—that delimited place—is another udakukkhepa-sīmā for communal residence in rivers and so on." This would be consistent even with the words of the meaning stated. For some say that a sīmā arises only by measuring and delimiting the interior all around, and not by itself. This should not be taken. Having rejected some views with statements like this and having shown the fault in measuring and throwing, any demonstration of the measure for the internal measurement or the act of throwing sand, etc., that is present here, is done to show the delimited place of automatically arisen sīmās, just like the demonstration of knowing the village boundary or house boundary by throwing clods or winnowing baskets. Therefore, in the Mātikāṭṭhakathā, it is stated, "They either bind a sīmā or delimit an udakukkhepa." Even when this is done, due to the impossibility of knowing its origin, it should be understood roughly, and those within should dwell in a secure place, while others who are outside should be sent to a secure place far away. Therefore, the arising of these seven-cubit and udakukkhepa-sīmās, and their disappearance without removal, should be understood in accordance with the need for a sīmā as stated. "This is our patience. It should be examined and understood, or another, more suitable method should be sought," he said.
Đây là ý nghĩa theo sự liên kết của các từ ở đây… “Từ biên giới của hội chúng trở đi, xung quanh cho đến chỗ nước rơi của một người trung bình, cái chỗ được phân định đó, đây là một sīmā hất nước khác có cùng sự cư trú trong sông v.v. ở đó.” Ngay cả trong các từ ngữ có ý nghĩa đã nói này cũng có thể tương tự. Một số người nói rằng sīmā chỉ phát sinh do việc đo lường và phân định bảy tầm xung quanh, chứ không phải tự nó. Điều đó không nên được chấp nhận v.v. và bằng cách bác bỏ một số quan điểm và chỉ ra sai lầm trong việc đo lường và hất, việc chỉ ra sự đo lường bảy tầm và việc hất cát v.v. ở đây được thực hiện để chỉ ra sự phân định vị trí của các sīmā tự nhiên, giống như việc chỉ ra sự biết về việc hất đất đá v.v. để biết về vùng lân cận làng và vùng lân cận nhà. Chính vì thế mà trong Mātikāṭṭhakathā đã nói: “Hoặc là họ thiết lập sīmā, hoặc là họ phân định udakukkhepa.” Ngay cả khi làm như vậy, do không thể biết được sự phân định đó từ nguồn, nên phải biết một cách thô thiển và những người ở bên trong phải ở một nơi không đáng ngại, và những người ở bên ngoài phải được cử đến một nơi không đáng ngại ở rất xa. Do đó, theo sự cần thiết về sīmā đã nói, sự phát sinh của các sīmā bảy tầm và sīmā hất nước đó, và sự hủy diệt của chúng khi không có, nên được chấp nhận theo sự kiên nhẫn của chúng tôi. Nên xem xét và chấp nhận, hoặc nên tìm kiếm một phương pháp khác phù hợp hơn. Vị ấy nói.
Vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
"It should be examined and understood."
Nên xem xét và chấp nhận.
Añño vā pakāro ito yuttataro gavesitabbo’ti iminā ācariyassa vacanena imassa vacanassa attanomatibhāvañca ācariyassa apaṭisambhidāpattabhāvañca dasseti.
"Or another, more suitable method should be sought." With this statement of the teacher, he indicates that this statement is the teacher's personal opinion and that the teacher is not a knower of analytical insight (paṭisambhidāpatta).
Bằng lời này của vị thầy: “Hoặc nên tìm kiếm một phương pháp khác phù hợp hơn,” vị ấy chỉ ra rằng lời này là quan điểm cá nhân của vị thầy và vị thầy không đạt được sự thông hiểu hoàn toàn.
Idañca vacanaṃ na bhagavato paccakkhavacanaṃ, nāpidhammasaṅgāhakattherānaṃ vacanaṃ, tissopi saṅgītiyo anārūḷhā, nāpi aṭṭhakathāya saṃvaṇṇanācariyassa vādappakāsanameva tasmā asallakkhitabbameva sāratthadīpaniyampi sace nadī nātidīghā hotīti imissā saṃvaṇṇanādhikāre udakukkhepasīmā kammaṃ natthīti yasmā sabbopi nadīpadeso bhikkhūhi ajjhotthaṭo, tasmā samantato nadiyā abhāvā udakukkhepena payojanaṃ natthī’ti vuttaṃ tathā hi samantato nadiyā abhāvā udakukkhepena payojanaṃ natthī’tiimassa anvayavasena vā atthāpattivasena vā samantato nadiyā bhāve sati udakukkhepena payojanaṃ attheva vaggakammaparihāratthanti attho labbhate mātikāṭṭhakathāya līnatthappakāsaniyampi ‘‘samantā udakukkhepaparicchedo kātabboti pahonakaṭṭhānaṃ sandhāya vuttaṃ yattha pana kunnadiyaṃ nappahoti.
And this statement is not a direct statement of the Buddha, nor is it a statement of the elders who compiled the Dhamma, nor has it been incorporated into the three recitations, nor is it merely an expression of the view of the commentary teacher. Therefore, it should simply not be noted. In the Sāratthadīpanī also, in the context of explaining the statement "If the river is not too long," it is said, "There is no kamma for an udakukkhepa-sīmā, because the entire river area is covered by bhikkhus. Therefore, since there is no river all around, there is no need for throwing water." Thus, by way of inference or implication from "since there is no river all around, there is no need for throwing water," the meaning is obtained that if there is a river all around, there is indeed a need for throwing water to avoid a vaggakamma. In the Līnatthappakāsanī on the Mātikāṭṭhakathā, it is stated, "It is said that a boundary for throwing water should be made all around, referring to a sufficient area. But in a small river where it is not sufficient, a boundary for throwing water should be made in the sufficient area."
Và lời này không phải là lời trực tiếp của Đức Phật, cũng không phải là lời của các vị trưởng lão kết tập Pháp, cũng không được đưa vào ba kỳ kết tập, cũng không phải là sự giải thích của vị thầy chú giải, mà chỉ là sự trình bày quan điểm. Do đó, nó không nên được xem xét. Trong Sāratthadīpanī cũng vậy, trong phần chú giải về câu “Nếu con sông không quá dài,” đã nói: “Không có Tăng sự sīmā hất nước, bởi vì toàn bộ khu vực sông đã được các Tỳ-khưu bao phủ. Do đó, do không có sông xung quanh, không có mục đích gì với việc hất nước.” Thật vậy, theo cách diễn giải này hoặc theo suy luận, nếu có sông xung quanh, thì có mục đích với việc hất nước để tránh Tăng sự chia rẽ. Trong Līnatthappakāsanī của Mātikāṭṭhakathā cũng nói: “Việc phân định hất nước xung quanh nên được thực hiện” là nói đến một nơi đủ rộng. Còn ở nơi một con sông nhỏ không đủ rộng,
Tattha pahonakaṭṭhāne udakukkhepaparicchedo kātabbo’tivuttaṃ.
There, it was said, a boundary of water-toss should be made in a place where it is sufficient.
thì việc phân định hất nước nên được thực hiện ở nơi đủ rộng.
Udakukkhepaparicchedo kātabbo’ti iminā vacanena sīmāpekkhāya saha udakukkhepaṃ vinā attano sabhāveneva nuppajjatīti viññāyati, tathā hi udakukkhepaparicchedake kattāre asati kathaṃ udakukkhepaparicchedo kātabbo bhaveyya tasmā ‘‘vaggakammaparihāratthaṃ sīmāpekkhāya sati eva udakukkhepasattabbhantarasīmā uppajjanti, nāsatī’ti idaṃ vacanaṃ sāratthadīpaniyañca mātikāṭṭhakathāyañca vuttavacanehi aññamaññaviruddhaṃ viya dissati vimativinodaniyaṃyeva ca ‘‘mahoghena pana unnataṭṭhānato ninnaṭṭhāne patantena khato khuddako vā mahanto vā lakkhaṇayutto jātassarova etthāpi khuddake udakukkhepakiccaṃ natthi samudde pana sabbathā udakukkhepasīmāyameva kammaṃ kātabbaṃ, sodhetuṃ dukkarattā’’ti vuttaṃ tathā hi ayamācariyavaro pubbe ‘‘vaggakammaparihāratthaṃ sīmāpekkhāya sati eva udakukkhepasattabbhantarasīmā uppajjanti, nāsatī’’ti vatvā parato kathamācariyavarena ‘‘etthāpi khuddake udakukkhepakiccaṃ natthi’’tyādivacanamuccate, tatthāyaṃ viggaho udakaṃ ukkhipitvā khipīyati etthāti udakukkhepo udakassa patanokāso kintuṃ, ṭhānaṃ karitabbaṃ kiccaṃ kara karaṇeti dhātu riccapaccayo yaṃ.
By this statement, "a boundary of water-toss should be made," it is understood that without the water-toss itself, along with the intention for a sīmā, it does not arise by its own nature. Indeed, if there is no one to establish the boundary of water-toss, how could a boundary of water-toss be made? Therefore, the statement, "for the avoidance of incomplete acts, only when there is an intention for a sīmā do sīmās within the seven cubits of water-toss arise, not otherwise," appears to be somewhat contradictory to what is stated in the Sāratthadīpanī and the Mātika-Aṭṭhakathā. And in the Vimativinodanī it is said: "Just as a small or large pond with distinct features, formed by a great flood falling from a high place to a low place, there is no need for a water-toss in small ones. But in the ocean, the kamma must always be performed only within the water-toss sīmā, because it is difficult to cleanse." Indeed, how can this venerable teacher first say, "for the avoidance of incomplete acts, only when there is an intention for a sīmā do sīmās within the seven cubits of water-toss arise, not otherwise," and then later speak words like, "there is no need for a water-toss in small ones"? Here is the analysis: Udakukkhepa is where water is tossed and thrown. It is a place where water falls. The act to be done is 'karaṇa' (doing), from the root 'kar' (to do), with the suffix 'ricca' forming 'yaṃ'.
Với câu nói rằng “phải làm một ranh giới ném nước (udakukkhepa-pariccheda)”, người ta hiểu rằng ranh giới ném nước không tự nhiên phát sinh mà cần có ý định lập ranh giới (sīmāpekkhā). Thật vậy, nếu không có người thực hiện việc lập ranh giới ném nước thì làm sao ranh giới ném nước có thể được thực hiện? Do đó, câu nói rằng “để tránh các hành động chia rẽ (vaggakamma), ranh giới ném nước trong vòng bảy tầm tay chỉ phát sinh khi có ý định lập ranh giới, chứ không phải khi không có” dường như mâu thuẫn với những câu được nói trong Sāratthadīpanī và Mātikāṭṭhakathā. Trong khi đó, trong Vimativinodanī lại nói rằng: “Ở đây, một hồ nước tự nhiên, dù nhỏ hay lớn, có đặc điểm bị xói mòn bởi dòng nước lớn chảy từ chỗ cao xuống chỗ thấp, thì không có việc ném nước đối với hồ nhỏ. Còn đối với biển, thì nhất thiết phải thực hiện hành động trong ranh giới ném nước, vì khó mà thanh lọc được.” Thật vậy, vị Đại Sư này trước đó đã nói: “Để tránh các hành động chia rẽ, ranh giới ném nước trong vòng bảy tầm tay chỉ phát sinh khi có ý định lập ranh giới, chứ không phải khi không có.” Nhưng sau đó, tại sao vị Đại Sư lại nói những câu như: “Ở đây, không có việc ném nước đối với hồ nhỏ”? Ở đây, từ nguyên là: “Nước được ném đi sau khi được hất lên” là udakukkhepa, tức là nơi nước rơi xuống. “Phải làm một việc” là kiccaṃ kātabbaṃ. Gốc từ là kara, karana, với hậu tố ricca, yaṃ.
‘‘Ajjeva kiccaṃ ātappa’’nti yathā, udakukkhepassa kiccaṃ karaṇaṃ udakukkhepakiccaṃ.
Just as in "Today's work is diligence," the act of water-tossing is udakukkhepakicca.
Như câu “Việc phải làm là tinh tấn ngay hôm nay”, việc làm của việc ném nước là udakukkhepa-kiccaṃ.
Samudde panā ti ettha pana saddo visesattho, pakkhantaratthotipi apare visesatthe pana nadījātassaresu mahantesu udakukkhepasīmāyameva kātabbaṃ, khuddake pana kevale nadījātassarepi kātabbaṃ samudde pana visesato udakukkhepasīmāyameva kātabbanti ayaṃ pana saddassa visesattho.
Here, in "but in the ocean," the word pana has the meaning of emphasis. Others say it means an alternative view. In the sense of emphasis, kamma must be performed in large rivers and ponds only within the water-toss sīmā, but in small ones, it may be done merely in the river or pond itself. However, in the ocean, it must especially be done only within the water-toss sīmā. This is the emphatic meaning of pana.
Ở đây, từ “pana” trong “samudde pana” có nghĩa là đặc biệt. Một số người khác nói rằng nó có nghĩa là khía cạnh khác. Với ý nghĩa đặc biệt của từ “pana” này, đối với các con sông và hồ nước tự nhiên lớn, phải thực hiện trong ranh giới ném nước. Còn đối với hồ nước tự nhiên nhỏ, cũng có thể thực hiện. Nhưng đối với biển, đặc biệt phải thực hiện trong ranh giới ném nước.
Sabbathā ti sabbena sabbaṃ.
Sabbathā means in every way, entirely.
“Sabbathā” nghĩa là hoàn toàn.
Udakukkhepasīmāyamevā ti ettha evakāro sanniṭṭhānattho, udakukkhepasīmāyameva kammaṃ kātabbaṃ, na samuddasīmāya kadācīti attho yujjateva.
Here, the eva in udakukkhepasīmāyameva has the meaning of determination. The kamma must be performed only in the water-toss sīmā, never in the ocean sīmā. This meaning is certainly appropriate.
Ở đây, từ “eva” trong “udakukkhepasīmāyamevā” có nghĩa là kết luận. Nghĩa là, hành động phải được thực hiện trong ranh giới ném nước, chứ không bao giờ trong ranh giới biển. Điều này là hợp lý.
Nadījātassaresu pana mahantesu udakukkhepasīmāya kātabbaṃ, khuddake nadījātassareyeva na kātabbanti ayaṃ attho sāmatthiyato labbhateva nadījātassaresu khuddakamahantabhāvena nadījātassaraudakukkhepāti dve dve sīmā labbhanti samudde pana kasmā samuddaudakukkhepavasena dve na labbhantīti samudde pana kasmā samuddaudakukkhepavasena dve na labbhantīti codanaṃ manasisandhāyāha ‘‘sodhetuṃ dukkarattā’’ti.
In large rivers and ponds, kamma should be performed in the water-toss sīmā, but in small rivers and ponds, it should not be performed in the river or pond itself. This meaning is certainly obtainable by implication. Since small and large rivers and ponds yield two kinds of sīmā (river/pond sīmā and water-toss sīmā), why are not two kinds obtained in the ocean, namely ocean sīmā and water-toss sīmā? Having this objection in mind, he said, "because it is difficult to cleanse."
Đối với các con sông và hồ nước tự nhiên lớn, phải thực hiện trong ranh giới ném nước. Còn đối với hồ nước tự nhiên nhỏ, không thể thực hiện trong ranh giới ném nước. Ý nghĩa này có thể đạt được một cách tự nhiên. Trong các con sông và hồ nước tự nhiên, do có sự phân biệt lớn nhỏ, nên có hai loại ranh giới: ranh giới sông và hồ nước tự nhiên, và ranh giới ném nước. Còn đối với biển, tại sao không có hai loại ranh giới theo cách biển và ranh giới ném nước? Để giải quyết câu hỏi này, câu nói là: “vì khó mà thanh lọc được.”
Tattha sodhetuṃ dukkarattā ti samuddassa atimahantabhāvena samuddamotiṇṇe bhikkhū hatthapāsanayanaṃ vā bahisamuddakaraṇaṃ vā kātuṃ atidukkaraṃ tasmā sabbathā sabbena sabbaṃ udakukkhepasīmāyameva kātabbanti ayamācariyavarassa adhippāyo.
Here, sodhetuṃ dukkarattā means that due to the immensity of the ocean, it is exceedingly difficult to perform a hand-reach (hatthapāsa) or to make bhikkhus move outside the ocean. Therefore, the venerable teacher's intention is that the kamma must always, in every way, be performed only within the water-toss sīmā.
Ở đây, “sodhetuṃ dukkarattā” nghĩa là do biển quá rộng lớn, việc đưa các tỳ-khưu đã xuống biển ra khỏi tầm tay hoặc ra khỏi biển là vô cùng khó khăn. Do đó, ý của vị Đại Sư là hoàn toàn phải thực hiện trong ranh giới ném nước.
Yadi vaggakammaparihāratthaṃ sīmāpekkhāya sati eva udakukkhepasīmā uppajjeyya, evaṃ sati samuddamotiṇṇe bhikkhusamūheva hatthapāsato bahi kareyya, evañca sati sodhetuṃ dukkarattā’ti hetupadampi niratthakaṃ bhaveyya na panevaṃ sakkā vattuṃ, tena ñāyati ‘‘vaggakammaparihāratthaṃ udakukkhepapayojana’’nti.
If for the avoidance of incomplete acts, a water-toss sīmā were to arise only with the intention for a sīmā, then the group of bhikkhus immersed in the ocean would extend their hand-reach outside. And if this were the case, the reason "because it is difficult to cleanse" would be meaningless. But this cannot be said. Therefore, it is understood that the water-toss is for the purpose of avoiding incomplete acts.
Nếu ranh giới ném nước phát sinh chỉ khi có ý định lập ranh giới để tránh các hành động chia rẽ, thì khi đó, nhóm tỳ-khưu đã xuống biển có thể ra khỏi tầm tay. Và nếu như vậy, thì từ ngữ chỉ lý do “vì khó mà thanh lọc được” sẽ trở nên vô nghĩa. Nhưng không thể nói như vậy. Do đó, người ta hiểu rằng “mục đích của việc ném nước là để tránh các hành động chia rẽ.”
Apica tesaṃ ācariyānaṃ adhippāyena ‘‘mayaṃ udakukkhepasīmāya na karoma, kevalaṃ samuddeyeva karomā’’ti icchamāne sati kathaṃ karissanti.
Moreover, if according to the intention of those teachers, one wishes to say, "we do not perform kamma in the water-toss sīmā, but only in the ocean itself," how would they do it?
Hơn nữa, theo ý của các vị thầy đó, nếu họ muốn nói rằng “chúng tôi không làm trong ranh giới ném nước, mà chỉ làm trong biển”, thì họ sẽ làm như thế nào?
Tasmā tesaṃ matena sīmāpekkhāya saheva udakukkhepasīmāya sambhavato gatagataṭṭhāne udakukkhepasīmā bhaveyya evañca sati ‘‘samudde pana sabbathā udakukkhepasīmāyameva kammaṃ kātabbaṃ, sodhetuṃ dukkarattā’’ti vacanampi niratthakaṃ bhaveyya evañca pana vadeyya… sabbaso samuddasīmāya alabbhamānataṃ sandhāya ‘‘samudde panā’’tyādivacanaṃ ācariyavarena vuttanti tathāpi na vattabbaṃ kasmā evañca atthe icchamāne sati ‘‘samudde pana sabbattha udakukkhe pasīmāva labbhatī’’ti vattabbaṃ siyā nanevaṃ vuttaṃ.
Therefore, according to their view, since the water-toss sīmā arises along with the intention for a sīmā, a water-toss sīmā would arise wherever one goes. And if this were the case, the statement "but in the ocean, the kamma must always be performed only within the water-toss sīmā, because it is difficult to cleanse" would also be meaningless. And if one were to say this... that the venerable teacher spoke words like "but in the ocean," referring to the utter impossibility of obtaining an ocean sīmā; even so, this should not be said. Why? Because if such a meaning were intended, it should have been said, "but in the ocean, a water-toss sīmā is always obtained," but it was not said so.
Do đó, theo quan điểm của họ, ranh giới ném nước phát sinh cùng với ý định lập ranh giới, nên ranh giới ném nước sẽ có ở bất cứ nơi nào họ đến. Và nếu như vậy, thì câu nói “đối với biển, thì nhất thiết phải thực hiện hành động trong ranh giới ném nước, vì khó mà thanh lọc được” cũng sẽ trở nên vô nghĩa. Và nếu nói như vậy… thì câu nói “đối với biển” và những câu tương tự được vị Đại Sư nói là để chỉ sự không thể có được ranh giới biển hoàn toàn. Dù vậy, cũng không nên nói như vậy. Tại sao? Vì nếu muốn có ý nghĩa như vậy, thì phải nói rằng “đối với biển, ranh giới ném nước luôn có thể có được.” Nhưng không nói như vậy.
Athavā pakaraṇādivasena saddatthe vibhajjīyamānepi virujjhateva kathaṃ saṃyogavasena ‘‘savacchaṃ dhenumānehī’’ti vutte ‘‘gāvī’’ti viññāyati, na vaḷavā.
Alternatively, even if the meaning of the word is analyzed according to context, it would still be contradictory. How so? When it is said, "bring a cow with a calf," gāvī (cow) is understood, not vaḷavā (mare).
Hoặc dù ý nghĩa của từ được phân tích theo trường hợp, v.v., thì nó vẫn mâu thuẫn. Làm thế nào? Khi nói “Hãy mang con bò cái có con” (savacchaṃ dhenumānehī), người ta hiểu là “bò cái”, chứ không phải “ngựa cái”.
‘‘Avacchaṃ dhenu’’nti vutte gāvīti viññāyati, na vaḷavāti ettha viya kadācipi evasaddena nivattetabbassa samuddassa nadiyamiva nātidīghabhāve alabbhamāne sati ‘‘samudde pana sabbathā udakukkhepasīmāyameva kammaṃ kātabba’’nti evakārena avattabbaṃ siyā, tathā hi saṃyogavippayogavasena ‘‘savacchaṃ dhenuṃ, avacchaṃ dhenu’’nti vutte gāvīti viññāyati, na vaḷavā.
When it is said, "a cow without a calf," gāvī is understood, not vaḷavā. Just as in this case, if the ocean, which is to be excluded by eva (only), is not found to be as not-excessively-long as a river, then it should not be said with eva, "but in the ocean, the kamma must always be performed only within the water-toss sīmā." Indeed, when "a cow with a calf" and "a cow without a calf" are spoken according to connection and disconnection, gāvī is understood, not vaḷavā.
Khi nói “con bò cái không con” (avacchaṃ dhenuṃ), người ta hiểu là “bò cái”, chứ không phải “ngựa cái”. Giống như ở đây, khi không thể có được biển không quá dài như sông, mà phải được loại bỏ bằng từ “eva” (chỉ), thì không nên nói “đối với biển, thì nhất thiết phải thực hiện hành động trong ranh giới ném nước” bằng từ “eva”. Thật vậy, khi nói “con bò cái có con, con bò cái không con” theo cách kết hợp và tách biệt, người ta hiểu là “bò cái”, chứ không phải “ngựa cái”.
Vaḷavā ca nāma yonimaggassa atisambādhattā vijāyituṃ na sakkonti, gabbhassa pariṇatakāle kucchiṃ phāletvā ājaññapotakaṃ gaṇhanti evaṃ ekagabbheneva maranti tasmā ‘‘vaḷavaṃ savaccha’’ntivā avaccha’’nti vā vattuṃ nārahati evameva kadācipi nātidīghasamuddassapi anupalabbhamānattā taṃ nivattāpakena evasaddena ‘‘samudde pana sabbathā udakukkhepasīmāyameva kammaṃ kātabba’’nti apadisituṃ nārahatiyeva tasmā udakukkhepena sīmā uppajjatīti niṭṭhametthāva gantabbaṃ tena vuttaṃ ‘‘evañca atthe icchamāne sati samudde pana sabbathā udakukkhepasīmāva labbhatīti vattabbaṃ siyā na panevaṃ vutta’’nti tena ñāyati vaggakammaparihāratthaṃ vālikādīhi khipananti apica vimativinodaniyaṃyeva ‘‘gacchantiyā pana nāvāya kātuṃ na vaṭṭati.
Mares are unable to give birth due to the excessive narrowness of the birth canal; when the fetus is fully developed, they tear the womb to take out the thoroughbred foal and thus die with a single pregnancy. Therefore, it is not appropriate to say "a mare with a calf" or "without a calf." Similarly, since an ocean that is not excessively long is never encountered, it is not appropriate to designate it with the excluding word eva in "but in the ocean, the kamma must always be performed only within the water-toss sīmā." Therefore, the conclusion here must be that the sīmā arises by water-toss. Hence it was said, "And if such a meaning were intended, it should have been said, 'but in the ocean, a water-toss sīmā is always obtained,' but it was not said so." This shows that for the avoidance of incomplete acts, they toss with sand and so forth. Moreover, it is stated in the Vimativinodanī itself: "It is not proper to make a sīmā on a moving boat. Why? Because the sīmā is merely the extent of a water-toss. The boat quickly passes beyond it. If this happens, the announcement (ñatti) would be for one sīmā, and the subsequent motion (anusāvanā) for another." And in the explanation of this, the canonical sīmā is meant.
Ngựa cái không thể sinh con vì đường sinh sản quá hẹp. Khi thai nhi trưởng thành, chúng phải mổ bụng để lấy ngựa con ra. Cứ như vậy, chúng chết chỉ sau một lần mang thai. Do đó, không nên nói “ngựa cái có con” hay “không con”. Tương tự như vậy, vì biển không quá dài không bao giờ được tìm thấy, nên không nên dùng từ “eva” để loại bỏ nó mà nói rằng “đối với biển, thì nhất thiết phải thực hiện hành động trong ranh giới ném nước”. Do đó, ở đây phải kết luận rằng ranh giới phát sinh do việc ném nước. Vì vậy, đã nói rằng “Nếu muốn có ý nghĩa như vậy, thì phải nói rằng đối với biển, ranh giới ném nước luôn có thể có được. Nhưng không nói như vậy.” Từ đó, người ta hiểu rằng việc ném bằng cát, v.v., là để tránh các hành động chia rẽ. Hơn nữa, trong Vimativinodanī đã nói: “Không được làm khi thuyền đang đi.”
Kasmā udakukkhepamattameva hi sīmā, taṃ nāvā sīghameva atikkameti evaṃ sati aññissā sīmāya ñatti, aññissā anusāvanā hotī’’ti imassa saṃvaṇṇanādhikāre tanti sīmaṃ.
And in the explanation of this, the canonical sīmā is meant.
Tại sao? Vì ranh giới chỉ là một khoảng ném nước, chiếc thuyền sẽ nhanh chóng vượt qua nó. Nếu như vậy, thì việc tuyên bố là cho một ranh giới khác, và việc thông báo là cho một ranh giới khác.” Trong phần giải thích này, “tanti” là ranh giới.
Sīghameva atikkametīti iminā taṃ anatikkamitvā anto eva parivattamānāya kātuṃ vaṭṭatīti dasseti.
By "it quickly passes beyond," it indicates that it is proper to make a sīmā by revolving within it without passing beyond it.
“Nhanh chóng vượt qua” cho thấy rằng có thể thực hiện khi thuyền không vượt qua mà chỉ quay vòng bên trong.
Etadatthameva hi vālikādīhi sīmāparicchindanaṃ.
Indeed, it is for this purpose that the sīmā is delineated with sand and so forth.
Chính vì mục đích này mà ranh giới được phân định bằng cát, v.v.
Itarathā ‘‘bahiparivattā nukho no vā’’ti kammakopasaṅkā bhaveyya.
Otherwise, there would be a doubt about the kamma becoming invalid, questioning "Did we go outside, or not?"
Nếu không, sẽ có sự nghi ngờ về hành động: “Chúng ta đã ra ngoài hay chưa?”
Aññissā anusāvanāti kevalāya nadīsīmāya anusāvanā’ti ācariyavarena vuttaṃ.
"Anusāvanā for another" means the anusāvanā for a mere river sīmā, as stated by the venerable teacher.
“Thông báo cho một ranh giới khác” là “thông báo cho ranh giới sông thuần túy”, vị Đại Sư đã nói như vậy.
Yadisī māpekkhāya saha attano sabhāvena udakukkhepasīmā uppajjeyya, evaṃ sati nāvāya gatagataṭṭhāne samantato sabhā viya parikhipitvā udakukkhepasīmā uppajjeyya, uppajjamānepi ca aññissā anusāvanāti ca aparāya udakukkhepasīmāya anusāvanāti vattabbaṃ bhaveyya na panevaṃ vuttaṃ athāpi vadeyya ‘‘paṭhamotiṇṇaṭṭhāneyeva sīmāpekkhā hoti, gatagataṭṭhāne natthī’’ti, tampi vacanaṃ ayuttameva.
If a water-throwing boundary were to arise relying on such a boundary expectation, with its own nature, then at every place the boat went, having enclosed it all around as if it were its own inherent nature, a water-throwing boundary would arise. And even if it arose, it would have to be said, 'by proclamation for another' and 'by proclamation for another water-throwing boundary.' But it has not been said thus. If one were to say, 'The boundary expectation occurs only at the initial point of disembarkation; it does not exist at every place one goes,' that statement too is improper.
Nếu một udakukkhepasīmā (giới ném nước) khởi lên cùng với sự mong cầu giới (sīmāpekkhā) và bản chất của nó, thì khi đó, ở bất cứ nơi nào thuyền đi đến, udakukkhepasīmā sẽ khởi lên, bao quanh như bản chất của nó. Dù nó có khởi lên đi nữa, thì cũng phải nói là "thông báo cho một giới khác" và "thông báo cho một udakukkhepasīmā khác", nhưng lại không nói như vậy. Hoặc nếu có người nói rằng "sự mong cầu giới chỉ có ở nơi thuyền xuống nước lần đầu, không có ở những nơi thuyền đi đến", thì lời nói đó cũng không hợp lý.
Kasmā yāva kammaṃ na nipphannaṃ, tāva sīmāpekkhāya vinā asambhavato tena ñāyati ‘‘vaggakammaparihāratthaṃ udakukkhepaṃ vinā sīmāpekkhāya saheva attano sabhāvena udakukkhepasīmā nuppajjatī’’ti niṭṭhametthāva gantabbaṃ tasmā nāvāya kammaṃ karontehi thirataraṃ katvā nāvaṃ agamanīyaṃ katvāva kātabbaṃ.
Why? As long as the act is not completed, it is impossible without a boundary expectation. Therefore, it is understood that "a water-throwing boundary does not arise by itself with its own nature, without water-throwing, for the purpose of preventing a 'group act' (vaggakamma) transgression, if there is a boundary expectation." This conclusion should be reached here. Therefore, those performing an act on a boat must make the boat immobile, making it firm, before performing the act.
Vì sao? Vì chừng nào kamma (tăng sự) chưa hoàn tất, chừng đó không thể không có sự mong cầu giới. Do đó, có thể hiểu rằng "để tránh sự mất kamma của nhóm, udakukkhepasīmā không khởi lên nếu không có sự ném nước cùng với sự mong cầu giới và bản chất của nó". Kết luận phải đi đến ở đây là như vậy. Vì thế, khi thực hiện kamma trên thuyền, phải làm cho thuyền vững chắc và không thể di chuyển được rồi mới thực hiện.
Sāratthadīpaniyampi ‘‘gacchantiyā pana nāvāya kātuṃnavaṭṭatīti ettha udakukkhepaṃ anatikkamitvā parivattamānāya kātuṃ vaṭṭatīti veditabba’’nti vuttaṃ.
In the Sāratthadīpanī, it is also said, "Regarding 'it is not proper to perform an act on a moving boat,' it should be understood that it is proper to perform an act on a boat that is rotating without exceeding the water-throwing distance."
Trong Sāratthadīpanī cũng đã nói rằng: "Tuy nhiên, không nên thực hiện khi thuyền đang di chuyển. Ở đây, cần hiểu rằng có thể thực hiện khi thuyền quay vòng mà không vượt quá giới ném nước."
Evañca pana vadeyya ‘‘yāva parisā vaḍḍhati, tāva sīmāpi vaḍḍhati parisapariyantato udakukkhepoyeva pamāṇanti vinayaṭṭhakathāyaṃ vuttattā parisavasena vaḍḍhamānā udakakhipanaṃ vināyeva vaḍḍhati upacārasīmā viya tasmā udakukkhepena payojanaṃ natthevā’’ti.
And if one were to say, "As long as the assembly grows, the boundary also grows. In the Vinaya commentaries, it is stated that 'the extent of the water-throwing is the measure from the edge of the assembly.' Therefore, a boundary that grows according to the assembly grows even without water-throwing, just like an 'Upacāra boundary' (upacārasīmā). Hence, there is no need for water-throwing."
Và nếu có người nói rằng: "Chừng nào hội chúng còn mở rộng, chừng đó giới cũng mở rộng. Vì trong Vinaya Aṭṭhakathā đã nói rằng giới hạn của hội chúng chính là khoảng cách ném nước, nên giới mở rộng theo hội chúng sẽ mở rộng mà không cần ném nước, giống như upacārasīmā (giới cận cận). Vì vậy, không cần thiết phải ném nước."
Taṃ nu, ayañhetthattho… udakukkhepasīmā nāmesā vaḍḍhamānā parisavaseneva vaḍḍhati baddhasīmāyaṃ pana vaḍḍhamānā samūhavasena vaḍḍhati.
That is not correct. The meaning here is this: this water-throwing boundary grows by means of the assembly. A consecrated boundary (baddhasīmā), however, grows by means of the group.
Điều đó có đúng không? Ý nghĩa ở đây là... udakukkhepasīmā này khi mở rộng thì mở rộng theo hội chúng. Còn baddhasīmā (giới đã kiết) khi mở rộng thì mở rộng theo nhóm.
Kasmā parisavasena vaḍḍhamānā parisapariyantato udakukkhepo kātabboti.
Why does a boundary that grows by means of the assembly require water-throwing to be done from the perimeter of the assembly?
Vì sao? Khi mở rộng theo hội chúng, phải ném nước từ giới hạn của hội chúng.
Apare evaṃ vadanti pubbe udakukkhepoyeva pamāṇaṃ, puna udakukkhepakiccaṃ natthi, kathinatthatasāṭakadānakammavācāviya tathā hi kathinatthatasāṭakadānakāle vuttakammavācā ekāyevavaṭṭati, atthateyeva kathine puna varasāṭakaṃ labhitvā kammavācāya dānakiccaṃ natthi evameva etthāpi pubbe udakukkhepoyeva pamāṇaṃ, puna udakukkhepakiccaṃ natthīti te upacārasīmāyamiva maññitvā vadanti upacārasīmāyañhi purisāya nisinnaṭṭhānameva upacārasīmābhāvena vaḍḍhati idha pana parisapariyantato udakukkhepappamāṇena vaḍḍhatiyeva na udakukkhepaṃ vināva ijjhate ‘‘kathaṃ pana udakaṃ ukkhipitabbaṃ yathā akkhadhuttā dāruguḷaṃ khipanti, evaṃ udakaṃ vā vālikaṃ vā hatthena gahetvā thāmamajjhimena purisena sabbathāmena khipitabbaṃ, yattha evaṃ khittaṃ udakaṃ vā vālikaṃ vā patati, ayameko udakukkhepo’’ti aṭṭhakathāvacanaṃ bhindanti nāma.
Others say thus: "Initially, water-throwing is the measure; afterwards, there is no need for water-throwing, like the kammavācā for the donation of a Kathina robe." Indeed, during the donation of a Kathina robe, only one kammavācā is proper. After the Kathina has been laid, there is no need for a kammavācā act when receiving another excellent robe. Similarly here, initially, water-throwing is the measure; afterwards, there is no need for water-throwing. They say this thinking it is like an Upacāra boundary. For in an Upacāra boundary, the place where a person sits itself expands as an Upacāra boundary. Here, however, it expands by the measure of water-throwing from the perimeter of the assembly; it does not become valid without water-throwing. Those who say this contradict the commentary statement: "How should water be thrown? Just as a dice-player throws a dice, so too, water or sand should be taken by hand and thrown with full strength by a man of medium strength. Where the water or sand thus thrown falls, that is one water-throwing distance."
Một số người khác nói rằng: "Trước đây, khoảng cách ném nước là tiêu chuẩn, sau đó không cần thiết phải ném nước nữa, giống như kammavācā (lời tuyên bố tăng sự) khi dâng y kaṭhina đã trải. Thật vậy, kammavācā được nói khi dâng y kaṭhina đã trải chỉ cần một lần là đủ. Sau khi y kaṭhina đã trải, không cần phải thực hiện việc dâng y bằng kammavācā khi nhận được y tốt nữa. Tương tự như vậy ở đây, trước đây khoảng cách ném nước là tiêu chuẩn, sau đó không cần thiết phải ném nước nữa." Họ nói như vậy vì họ nghĩ giống như upacārasīmā. Trong upacārasīmā, chỗ người ngồi tự mở rộng thành upacārasīmā. Nhưng ở đây, nó mở rộng theo khoảng cách ném nước từ giới hạn của hội chúng, chứ không phải hoàn thành mà không cần ném nước. Họ đang phá vỡ lời nói của Aṭṭhakathā rằng: "Vậy thì phải ném nước như thế nào? Giống như những người chơi cờ bạc ném quả bóng gỗ, như vậy phải dùng tay lấy nước hoặc cát và ném bằng tất cả sức mạnh của một người đàn ông có sức mạnh trung bình. Nơi nước hoặc cát được ném rơi xuống như vậy, đó là một khoảng cách ném nước."
Kimivāti ce, ye pana ‘‘kammameva kammakaraṇaṃ karoti, natthi nirayapālā’’ti vadanti, te ‘‘atthi bhikkhave niraye nirayapālā’’ti devadūtasuttaṃ bhindanti viyāti.
If you ask, "What is it like?" — it is like those who say, "Kamma itself performs the act; there are no hell-guards," contradicting the Devadūta Sutta which says, "Monks, there are hell-guards in hell."
Nếu hỏi "giống như cái gì?", thì giống như những người nói rằng "chính kamma tạo ra kamma, không có người giữ địa ngục", họ đang phá vỡ Devadūta Sutta (Kinh Sứ Giả Chư Thiên) rằng "Này các Tỳ-kheo, có những người giữ địa ngục trong địa ngục."
Evañcapana vadeyya ye udakukkhepena saha ijjhanti, tepi ‘‘sacepi hi bhikkhusahassaṃ tiṭṭhati, tassa ṭhitokāsassa bāhirantato paṭṭhāya bhikkhūnaṃ vaggakammaparihāratthaṃ sīmāpekkhāya uppannāya tāya saha sayameva sañjātā sattabbhantarasīmā samānasaṃvāsakāti adhippāyo.
And if one were to say, "Those who conclude that the boundary is valid with water-throwing also contradict the statement in the Vimativinodanī which says, 'Even if a thousand bhikkhus stand, a seven-cubit boundary (sattabbhantarasīmā) that arises by itself, together with the boundary expectation (sīmāpekkhā) for the purpose of preventing a 'group act' (vaggakamma) transgression for the bhikkhus, starting from the outer edge of their standing area, is understood to be a 'common residence' (samānasaṃvāsaka).'
Và nếu có người nói rằng: "Những người mà kamma của họ được hoàn thành cùng với việc ném nước, họ cũng phá vỡ lời nói trong Vimativinodanī rằng: 'Dù có một ngàn Tỳ-kheo đứng, từ ranh giới bên ngoài chỗ họ đứng trở đi, để tránh sự mất kamma của nhóm Tỳ-kheo, khi sự mong cầu giới khởi lên, sattabbhantarasīmā (giới bảy abbhantara) tự nó khởi lên cùng với sự mong cầu giới đó, có nghĩa là họ có cùng sự chung sống.
Yattha pana khuddake araññe mahantehi vā bhikkhūhi paripuṇṇatāya vaggakammasaṅkābhāvena sattabbhantarasīmāpekkhā natthi, tattha sattabbhantarasīmā na uppajjati, kevalāraññasīmāyameva tattha saṅghena kammaṃ kātabbaṃ nadīādīsupi esevanayo’’ti vimati vinodaniyaṃ vuttavacanaṃ bhindanti nāmāti.
'However, where, in a small forest or among a large group of bhikkhus, there is no expectation of a seven-cubit boundary due to the completeness of the assembly and the absence of a 'group act' (vaggakamma) doubt, a seven-cubit boundary does not arise. There, the Saṅgha should perform the act only within the boundary of the forest itself. The same rule applies to rivers and so forth.'"
Tuy nhiên, ở những khu rừng nhỏ, nơi không có sự lo ngại về kamma của nhóm do đầy đủ Tỳ-kheo lớn, không có sự mong cầu sattabbhantarasīmā, thì sattabbhantarasīmā không khởi lên. Ở đó, Tăng đoàn chỉ cần thực hiện kamma trong araññasīmā (giới rừng) thuần túy. Nguyên tắc này cũng áp dụng cho sông ngòi, v.v.'"
Taṃ na, tena no kā hāni evampi amhākaṃ vāde koci virodho na vijjateva.
That is not correct. What harm is there to us by that? Even so, there is no contradiction in our argument.
Điều đó không đúng. Chúng tôi có mất mát gì đâu? Ngay cả như vậy, trong quan điểm của chúng tôi cũng không có bất kỳ sự mâu thuẫn nào.
Kasmāti ce, ime dve saddaracanāpi asambandhāva bhinnalakkhaṇā bhinnavisayā cetā sīmā.
Why? These two linguistic constructions are unrelated; these boundaries have distinct characteristics and distinct scopes.
Vì sao? Vì hai cấu trúc từ này cũng không liên quan, chúng là những giới có đặc điểm khác biệt và đối tượng khác biệt.
Kathaṃ saddaracanā asambandhā.
How are the linguistic constructions unrelated?
Làm thế nào mà cấu trúc từ không liên quan?
Yathā araññe tattha sattabbhantarasīmā na uppajjati, kevalāraññamevāti vuccati, eva meva ‘‘nadiyāpi sabbattha saṅgho nisīdati, udakukkhepasīmā nuppajjatī’’ti avatvā ‘‘udakukkhepasīmā kammaṃ natthī’’ti kriyāparāmasanavasena vuttaṃ.
Just as it is said that "a seven-cubit boundary does not arise there in a forest, only the forest itself is the boundary," similarly, without saying "even on a river, the Saṅgha sits everywhere, and a water-throwing boundary does not arise," it is said, "there is no act of water-throwing boundary" in the sense of referring to an action.
Giống như trong rừng, nơi sattabbhantarasīmā không khởi lên, chỉ được gọi là arañña (rừng) thuần túy; tương tự như vậy, thay vì nói "trong sông, Tăng đoàn ngồi khắp nơi, udakukkhepasīmā không khởi lên", người ta nói "không có kamma của udakukkhepasīmā", được nói theo cách ám chỉ hành động.
Karitabbaṃ kammaṃ.
The act to be performed.
Cái kamma cần làm.
Kiṃ taṃ, khipanaṃ.
What is that? Throwing.
Đó là gì? Là việc ném.
Evampi saddaracanā asambandhāva.
Even so, the linguistic constructions are unrelated.
Ngay cả như vậy, cấu trúc từ cũng không liên quan.
‘‘Vaggakammaparihāratthaṃ…pe… udakukkhepasīmā sattabbhantarasīmā uppajjati, nāsatī’’ti ettha ‘‘nāsatī’’ti imassa udakukkhepena vināpīti atthopi yujjateva.
In the statement, "'for the purpose of preventing a 'group act' (vaggakamma) transgression... a water-throwing seven-cubit boundary arises, not otherwise' (nāsatī)," the meaning of "nāsatī" (not otherwise) is also applicable as "even without water-throwing."
Ở đây, trong câu "để tránh sự mất kamma của nhóm... udakukkhepasīmā, sattabbhantarasīmā khởi lên, không phải không có", ý nghĩa "ngay cả không có việc ném nước" cũng hợp lý với từ "không phải không có" này.
Kasmāti ce ‘‘sīmāpekkhāya satievā’’ti iminā anulomanayavasena ‘‘sīmāpekkhāya asati nuppajjatī’’ti attho yujjateva.
Why? Because, in the affirmative sense of "only when there is a boundary expectation," the meaning "it does not arise when there is no boundary expectation" is applicable.
Vì sao? Vì với câu "chỉ khi có sự mong cầu giới", theo cách thuận chiều, ý nghĩa "khi không có sự mong cầu giới, nó không khởi lên" cũng hợp lý.
Kecipana ‘‘samantā abbhantaraṃ minitvā paricchedakaraṇeneva sīmā sañjāyati, na sayamevā’’ti vadanti taṃ na gahetabbaṃ.
Some say, "a boundary arises only by measuring and determining a perimeter all around, not by itself." That should not be accepted.
Tuy nhiên, một số người nói rằng "giới chỉ khởi lên do việc đo lường và xác định chu vi bên trong bảy abbhantara, chứ không phải tự nó", điều đó không nên chấp nhận.
Yadi hi…pe… yathā cettha, evaṃ udakukkhepasīmāyapi nadīādīsupi tatthāpi hi majjhimapuriso na ñāyati, tathā sabbathāmena khipananti imināpi vacanena ācariyavarassa udakukkhepena saheva sīmāpekkhāya sati udakukkhepasīmā uppajjati, nāsatīti adhippāyo ñāyati.
If indeed... just as it is here, so too in the case of a water-throwing boundary, even in rivers and the like, a man of medium strength is not known. Thus, by the statement "throwing with full strength," the venerable teacher's intention is understood to be that a water-throwing boundary arises with water-throwing, when there is a boundary expectation, and not otherwise.
Nếu thật vậy... giống như ở đây, cũng như trong udakukkhepasīmā và trong sông ngòi, v.v., ở đó cũng không biết được người có sức mạnh trung bình. Tương tự như vậy, với lời nói "ném bằng tất cả sức mạnh", ý nghĩa của vị đạo sư là udakukkhepasīmā khởi lên cùng với việc ném nước và khi có sự mong cầu giới, chứ không phải không có, điều đó được hiểu rõ.
Kathaṃ bhinnalakkhaṇā, gāmasīmasattabbhantaraudakukkhepasīmā kiñcāpi abaddhasīmasāmaññena samānā, na pana samānalakkhaṇā tathā hi ‘‘asammatāya bhikkhave sīmāya aṭṭhapitāya yaṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati, yā tassa gāmassa vā gāmasīmā, nigamassa vā nigamasīmā, ayaṃ tattha samānasaṃvāsā ekūposathā’’ti imasmiṃ sikkhāpade khuddako vā mahanto vā sabbopi gāmapadeso gāmasīmāti anuññātā, na sattabbhantarasīmāya viya samantā leḍḍupātukkhepena anuññātā abbhantarasīmāyapi agāmake ce araññe yaṃ nissāya viharati, tassa araññassa araññasīmāti nānuññātā tathā nadīsamuddajātassaresupi gāmasīmāyamiva sabbo nadīsamuddajātassarapadeso nadīsamuddajātassa rasīmāti evameva na anuññātā tathā abbhantarasīmāyamiva samantā sattabbhantarāti vā nānuññātā evamimā gāmasīmasattabbhantaraudakukkhepasīmā bhinnalakkhaṇā, tasmā bhagavatā paññattasikkhāpadānusāreneva gāmasīmāyapi khuddako vā mahanto vā sabbo gāmapadeso gāmasīmāva hoti, sattabbhantarasīmāyapi ‘‘samantā sattabbhantarā’’ti paññattasikkhāpadānusārena samantā sattabbhantarasīmā sīmāpekkhāya saha sayameva uppajjatī’’ti minanāminanavicāraṇā pana niratthakāva tathā udakukkhepasīmāyapi ‘‘majjhimassa purisassa samantā udakukkhepā’’ti paññattasikkhāpadānurūpaṃ udakukkhepena saheva uppajjatīti natthi khipanākhipana vicāraṇāya payojananti.
How are they of different characteristics? Although the village boundary, the seven-cubit boundary, and the water-throwing boundary are similar in being unbound boundaries, they are not of similar characteristics. For, in this training rule, ‘‘Monks, for a boundary that has not been approved or established, whatever village or market town one resides near, that village's boundary or market town's boundary is the boundary for common residence and a single Uposatha there,’’ it is permitted that any village area, whether small or large, is a village boundary. It is not permitted like the seven-cubit boundary, where it is permitted by throwing a clod of earth all around. And in the case of the seven-cubit boundary, if one resides near a village-less forest, it is not permitted that the forest's boundary is the forest boundary. Similarly, in rivers, seas, and natural lakes, it is not permitted that the entire area of the river, sea, or natural lake is the river, sea, or natural lake boundary, just as in the case of a village boundary. Nor is it permitted like the seven-cubit boundary, that it is seven cubits all around. Thus, these village boundaries, seven-cubit boundaries, and water-throwing boundaries have different characteristics. Therefore, in accordance with the training rules laid down by the Bhagavā, in the case of a village boundary, any village area, whether small or large, is indeed a village boundary. In the case of a seven-cubit boundary, in accordance with the training rule laid down as ‘‘seven cubits all around,’’ a seven-cubit boundary all around arises on its own, for the purpose of a boundary. The consideration of measuring or not measuring is therefore meaningless. Similarly, in the case of a water-throwing boundary, it arises together with the act of throwing water, in accordance with the training rule laid down as ‘‘the distance of a water-throw by a middle-sized man all around.’’ There is no purpose in the consideration of throwing or not throwing.
Làm thế nào chúng có đặc tính khác nhau? Ranh giới làng (gāmasīmā), ranh giới bảy tầm (sattabbhantarasīmā), ranh giới ném nước (udakukkhepasīmā), dù giống nhau về sự không được kết giới (abaddhasīma), nhưng không giống nhau về đặc tính. Thật vậy, trong giới luật này: “Này các Tỳ-khưu, khi một sīmā (ranh giới) chưa được chấp thuận và chưa được thiết lập, vị ấy sống nương tựa vào làng hay thị trấn nào, thì sīmā của làng đó hay sīmā của thị trấn đó, đó là nơi có cùng sự cư trú (samānasaṃvāsā) và cùng sự bố-tát (ekūposathā)”, thì toàn bộ khu vực làng, dù nhỏ hay lớn, đều được phép là ranh giới làng (gāmasīmā). Nó không được phép như ranh giới bảy tầm (sattabbhantarasīmā), tức là được phép ném đất xung quanh. Ngay cả trong ranh giới bảy tầm, nếu ở khu rừng không có làng mà vị ấy nương tựa để sống, thì khu rừng đó không được phép là ranh giới rừng (araññasīmā). Tương tự, ở sông, biển, hồ tự nhiên, toàn bộ khu vực sông, biển, hồ tự nhiên không được phép là ranh giới sông, biển, hồ tự nhiên như ở ranh giới làng. Tương tự, nó không được phép là “bảy tầm xung quanh” như ở ranh giới bảy tầm. Như vậy, các ranh giới làng, ranh giới bảy tầm, ranh giới ném nước này có đặc tính khác nhau. Do đó, theo các giới luật đã được Đức Thế Tôn chế định, ở ranh giới làng, toàn bộ khu vực làng, dù nhỏ hay lớn, đều là ranh giới làng. Ở ranh giới bảy tầm, theo các giới luật đã được chế định là “bảy tầm xung quanh”, ranh giới bảy tầm tự nó phát sinh cùng với sự mong muốn sīmā. Việc xem xét có đo lường hay không đo lường là vô ích. Tương tự, ở ranh giới ném nước, theo các giới luật đã được chế định là “ném nước xung quanh của một người trung bình”, nó tự phát sinh cùng với việc ném nước. Không cần phải xem xét việc ném hay không ném.
Kathaṃ bhinnavisayā sattabbhantarasīmā araññavisayā, udakukkhepasīmā nadīsamuddajātassaravisayā, evampi etā gāmasīmasattabbhantaraudakukkhepasīmā bhinnavisayāva tasmā ‘‘nadīādīsu eseva nayo’’ti vuttepi sattabbhantarasīmā apekkhāya saheva attano sabhāveneva sattabbhantarasīmā uppajjati yathā.
How are they of different scopes? The seven-cubit boundary pertains to forests, and the water-throwing boundary pertains to rivers, seas, and natural lakes. Thus, these village boundaries, seven-cubit boundaries, and water-throwing boundaries are of different scopes. Therefore, even when it is said, ‘‘This is the same method for rivers, etc.,’’ it should be understood that the seven-cubit boundary, for the purpose of a boundary, arises by its own nature along with it, just as.
Làm thế nào chúng có phạm vi khác nhau? Ranh giới bảy tầm (sattabbhantarasīmā) có phạm vi là rừng, ranh giới ném nước (udakukkhepasīmā) có phạm vi là sông, biển, hồ tự nhiên. Như vậy, các ranh giới làng, ranh giới bảy tầm, ranh giới ném nước này có phạm vi khác nhau. Do đó, dù nói “ở sông, v.v., cũng theo cách này”, thì ranh giới bảy tầm tự nó phát sinh cùng với sự mong muốn, theo bản chất của nó, giống như.
Evameva udakukkhepasīmāyapi apekkhāya saha udakukkhepaṃ katvāva vaggakammaparihāratthaṃ udakukkhepasīmā uppajjati, na vināti sanniṭṭhānaṃ kātabbaṃ.
In the same way, for a water-throwing boundary, it should be concluded that a water-throwing boundary arises only by performing the water-throwing act for the purpose of a boundary, for the prevention of a split of the assembly (vaggakamma), and not without it.
Cũng vậy, ở ranh giới ném nước, phải kết luận rằng ranh giới ném nước phát sinh cùng với việc ném nước để tránh sự phá vỡ pháp sự (vaggakamma), chứ không phải không có.
Nanu ca mātikāṭṭhakathāyaṃ paricchedabbhantare hatthapāsaṃ vijahitvā ṭhitopi, paricchedā bahi aññaṃ tattakaṃyeva paricchedaṃ anatikkamitvā ṭhitopi kammaṃ kopeti, idaṃ sabbaaṭṭhakathāsu sinniṭṭhāna’nti vuttavacane navirujjhatīti ce.
Now, if it is said, ‘‘In the Mātikaṭṭhakathā, even one who stands outside the arm's reach (hatthapāsa) within the defined area, or one who stands outside the defined area but does not go beyond another area of the same extent, invalidates the act. This is the conclusion in all Aṭṭhakathās’’—does this not contradict?
Nếu nói rằng điều đó không mâu thuẫn với lời đã nói trong Chú giải Mātika rằng: “Ngay cả người đứng bên trong phạm vi giới hạn nhưng bỏ qua tầm tay, hoặc người đứng bên ngoài phạm vi giới hạn nhưng không vượt quá một phạm vi tương tự khác, cũng phá vỡ pháp sự. Đây là kết luận trong tất cả các Chú giải.”
Taṃ na, mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana dvesaṅghā visuṃvisuṃ uposathādikammaṃ karonti, dvinnaṃ udakukkhepānaṃ antare añño eko udakukkhepo upacāratthāya ṭhapetabbo’’ti dvinnaṃ saṅghānaṃ visuṃ visuṃ kammakaraṇādhikāre vuttattā.
No, it does not. Because in the Mātikaṭṭhakathā, in the context of two Saṅghas performing separate Uposatha and other acts, it is stated, ‘‘If two Saṅghas perform Uposatha and other acts separately, another single water-throwing area must be established between the two water-throwing areas for the purpose of a boundary-interval (upacāra).’’
Điều đó không đúng, vì trong Chú giải Mātika đã nói trong ngữ cảnh hai Tăng đoàn thực hiện pháp sự bố-tát, v.v., riêng biệt rằng: “Nếu hai Tăng đoàn thực hiện pháp sự bố-tát, v.v., riêng biệt, thì phải đặt thêm một udakukkhepa (tầm ném nước) khác ở giữa hai udakukkhepa để làm khoảng cách.”
Sāratthadīpaniyampi ‘‘tattha aññaṃ tattakaṃyeva paricchedaṃ anatikkamitvā ṭhitopi kammaṃ kopetīti idaṃ neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāyaṃ upalabbhati.
And in the Sāratthadīpanī, it is stated, ‘‘The phrase ‘even one who stands outside the defined area but does not go beyond another area of the same extent invalidates the act’ is found neither in the Pāḷi nor in the Aṭṭhakathās.’’
Trong Sāratthadīpanī cũng nói rằng: “Ở đó, ‘ngay cả người đứng bên ngoài phạm vi giới hạn nhưng không vượt quá một phạm vi tương tự khác cũng phá vỡ pháp sự’ – điều này không được tìm thấy trong Pāḷi lẫn trong Chú giải.”
Yadi cetaṃ dvinnaṃ saṅghānaṃ visuṃvisuṃ uposathādikammakaraṇādhikāre vuttattā udakukkhepato bahi aññaṃ udakukkhepaṃ anatikkamitvā uposathādikaraṇatthaṃ.
However, if this was said in the context of two Saṅghas performing separate Uposatha and other acts, so that for a Saṅgha performing Uposatha and other acts outside one water-throwing boundary, but not exceeding another water-throwing boundary,
Nếu điều này được nói trong ngữ cảnh hai Tăng đoàn thực hiện pháp sự bố-tát, v.v., riêng biệt, với ý nghĩa rằng một Tăng đoàn đứng bên ngoài udakukkhepa nhưng không vượt quá một udakukkhepa khác để thực hiện bố-tát, v.v.,
Ṭhito saṅgho sīmāsambhedasambhavato kammaṃ kopetīti iminā adhippāyena vuttaṃ siyā.
the act is invalidated due to the possibility of a boundary infringement (sīmāsambheda), and if it were said with this intention, then it would be consistent. It is for this reason that in the Līnatthappakāsanī on the Mātikaṭṭhakathā, it is stated, ‘‘Even one who does not exceed another area of the same extent, which means a second water-throwing area, invalidates the act.’’
thì có thể xảy ra sự phá vỡ sīmā, do đó phá vỡ pháp sự.
Evaṃ sati yujjeyya, teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ aññaṃ tattakaṃyeva paricchedanti dutiyaṃ udakukkhepaṃ anatikkamantopi kopeti.
Why? Because their own water-throwing boundary and the water-throwing boundary of others overlap, resulting in a boundary infringement; therefore, it invalidates the act. It should be understood that ‘‘This is the conclusion in all Aṭṭhakathās’’ was stated with this intention.
Nếu vậy thì hợp lý. Chính vì thế, trong Chú giải Mātika, trong Līnatthappakāsanī, “ngay cả người không vượt quá một phạm vi tương tự khác, tức là udakukkhepa thứ hai, cũng phá vỡ pháp sự.”
Kasmā, attano udakukkhepasīmāya paresaṃ udakukkhepasīmāya ajjhotthatattā sīmāsambhedo hoti, tasmā kopetī’ti ‘‘idaṃ sabbaaṭṭhakathāsu sanniṭṭhāna’’nti ca iminā adhippāyena vuttanti gahetabbaṃ.
Since boundary infringement is not desired in any of the Aṭṭhakathās, it is stated that another water-throwing area should be established as an interval between one's own and others' water-throwing boundaries.
Tại sao? Vì sīmā của mình và sīmā udakukkhepa của người khác chồng chéo lên nhau, nên có sự phá vỡ sīmā, do đó phá vỡ pháp sự. Phải hiểu rằng điều này được nói với ý nghĩa là “đây là kết luận trong tất cả các Chú giải.”
Sabbāsupi aṭṭhakathāsu sīmāsambhedassa anicchitattā teneva attano ca aññesañca udakukkhepaparicchedassa antarā añño udakukkhepo sīmantarikatthāya ṭhapetabboti vuttaṃ.
Others here explain it differently, but that should not be accepted, and it is rejected.
Trong tất cả các Chú giải, vì không mong muốn sự phá vỡ sīmā, nên đã nói rằng phải đặt một udakukkhepa khác ở giữa phạm vi udakukkhepa của mình và của người khác để làm sīmā trung gian.
Aññe panettha aññathāpi papañcenti, taṃ na gahetabba’nti vatvā paṭikkhittaṃ.
In the Sāratthadīpanī, it is stated, ‘‘One who stands outside the arm's reach (antohatthapāsaṃ vijahitvā ṭhito) invalidates the act.’’ This indicates that one who stands anywhere outside the defined area does not invalidate the act. From this statement in the Sāratthadīpanī, it should be understood that in a single Saṅgha gathering, even one who stands outside the defined area but does not go beyond another area of the same extent does not invalidate the act. In the Sāratthadīpanī itself, to strengthen this point, it is said that ‘‘a boundary interval (sīmantarikā) of the measure of a water-throw is more easily understood, and there would be no doubt of boundary infringement (sīmāsambheda).’’ It is for the sake of showing what is proper that it is stated that another water-throwing area should be established as a boundary interval.
Một số người khác ở đây giải thích khác, nhưng điều đó đã bị bác bỏ khi nói rằng “không nên chấp nhận.”
Tassa ‘‘antohatthapāsaṃ vijahitvā ṭhito kammaṃ kopetī’’ti iminā paricchedato bahi yatthakatthaci ṭhito kammaṃ na kopetīti dīpetīti sāratthadīpanīvacanenāpi ekasmiṃ saṅghasannipāte paricchedato bahi aññaṃ tattakaṃyeva paricchedaṃ anatikkamitvā ṭhitopi kammaṃ na kopetīti veditabbametaṃ sāratthadīpaniyaṃyeva imamatthaṃ daḷhikaraṇavasena udakukkhepappamāṇā sīmantarikā suviññeyyatarā hoti, sīmāsambhedasaṅkā ca na siyāti sāmicidassanatthaṃ añño udakukkhepo sīmantarikatthāya ṭhapetabbo’ti vuttaṃ.
However, it is permissible to establish as much as is necessary to prevent boundary infringement. Thus, the ancients said, ‘‘It is permissible to establish as much as is necessary to prevent boundary confusion (sīmasaṅkara).’’
Với lời trong Sāratthadīpanī rằng: “Người đứng bên trong tầm tay nhưng bỏ qua cũng phá vỡ pháp sự,” điều này cho thấy rằng người đứng ở bất cứ đâu bên ngoài phạm vi giới hạn thì không phá vỡ pháp sự. Trong Sāratthadīpanī, để củng cố ý này, đã nói rằng: “Sīmā trung gian có kích thước bằng udakukkhepa thì dễ hiểu hơn, và sẽ không có nghi ngờ về sự phá vỡ sīmā, nên phải đặt một udakukkhepa khác để làm sīmā trung gian,” để chỉ ra sự phù hợp.
Yattakena pana sīmāsambhedo na hoti, tattakaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭatiyeva, tenāhu porāṇā ‘‘yattakena sīmasaṅkaro na hoti, tattakampi ṭhapetuṃ vaṭṭati.
‘‘But a small amount is not permissible.’’ This too is said only to prevent the possibility of boundary infringement due to the expansion of the water-throwing boundary according to the assembly.
Tuy nhiên, việc đặt một khoảng cách đủ để không xảy ra sự phá vỡ sīmā là hợp lý. Vì vậy, các bậc cổ nhân đã nói: “Có thể đặt một khoảng cách đủ để không xảy ra sự lẫn lộn sīmā.
Khuddakaṃ pana na vaṭṭatī’’ti idampi udakukkhepasīmāya parisavasena vaḍḍhanato sīmasambhedasaṅkā siyā.
This was stated to prevent that.
Nhưng không nên đặt khoảng cách nhỏ.” Điều này cũng được nói để ngăn chặn nghi ngờ về sự phá vỡ sīmā do sự mở rộng của ranh giới ném nước tùy theo hội chúng.
Taṃ nivāraṇatthameva vuttanti.
It was said precisely to prevent that.
Điều đó được nói ra để ngăn chặn.
Kathaṃ lokassa vipatti veditabbā tathā hesa loko vinassamāno tejenapi āpenapi vāyunāpi vinassati.
How should the decline of the world be understood? This world, when perishing, perishes by fire, by water, or by wind.
Sự suy vong của thế gian cần được hiểu như thế nào? Thế gian này bị hủy diệt bởi lửa, bởi nước và bởi gió.
Tassa vitthāro visuddhimaggādīsu vuccamānopi kesañci puggalānaṃ matena micchāgāhattā brahmūnaṃ āyunā minitepi asamānaṃ saṃvaṭṭasīmāpi viruddhā, tasmā tesaṃ vādaṃ apanetvā ganthato samānetvā vakkhāma.
Though its detailed explanation is given in texts like the Visuddhimagga, due to some individuals' adherence to wrong views, the calculation of the brahmās' lifespan is inconsistent, and the boundary of world-cycles (saṃvaṭṭasīmā) is contradictory. Therefore, setting aside their views and integrating with the texts, we shall explain.
Mặc dù sự giải thích chi tiết về điều này được nói đến trong Thanh Tịnh Đạo (Visuddhimagga) và các kinh điển khác, nhưng đối với một số người, do chấp giữ tà kiến, ngay cả khi tính bằng tuổi thọ của các vị Phạm Thiên cũng không giống nhau, và giới hạn của kiếp hoại cũng mâu thuẫn. Vì vậy, chúng tôi sẽ bác bỏ những quan điểm đó và trình bày theo kinh điển.
Tattha cattāri asaṅkhyeyyāni.
There are four asaṅkhyeyyas (immeasurable eons) in this regard.
Ở đây có bốn A-tăng-kỳ (asaṅkhyeyya).
Katamāni cattāri asaṅkhyeyyāni saṃvaṭṭo, saṃvaṭṭaṭṭhāyī, vivaṭṭo, vaṭṭaṭṭhāyīti.
What are these four asaṅkhyeyyas? Contraction (saṃvaṭṭa), duration of contraction (saṃvaṭṭaṭṭhāyī), expansion (vivaṭṭa), and duration of expansion (vivaṭṭaṭṭhāyī).
Bốn A-tăng-kỳ đó là gì? Là kiếp hoại (saṃvaṭṭa), kiếp hoại trụ (saṃvaṭṭaṭṭhāyī), kiếp thành (vivaṭṭa), và kiếp thành trụ (vivaṭṭaṭṭhāyī).
Tayo saṃvaṭṭā āposaṃvaṭṭo, tejosaṃvaṭṭo, vāyosaṃvaṭṭo.
There are three types of contraction: contraction by water, contraction by fire, and contraction by wind.
Có ba loại kiếp hoại: kiếp hoại do nước, kiếp hoại do lửa, kiếp hoại do gió.
Tisso saṃvaṭṭasīmā ābhassarā, subhakiṇhā, vehapphalāti.
There are three world-cycle boundaries: Ābhassarā, Subhakiṇhā, and Vehapphalā.
Có ba giới hạn của kiếp hoại: cõi Quang Âm (Ābhassarā), cõi Biến Tịnh (Subhakiṇhā), cõi Quảng Quả (Vehapphalā).
Ayamettha uddeso.
This is the summary here.
Đây là phần tóm tắt ở đây.
Tattha saṃvaṭṭo nāma parihāyamāno kappo.
Among these, 'saṃvaṭṭa' (contraction) means a perishing world-cycle.
Trong đó, saṃvaṭṭa (kiếp hoại) là kiếp đang suy tàn.
Tena saṃvaṭṭaṭṭhāyīpi gahito hoti, taṃ mūlakattā.
Thereby, the duration of contraction (saṃvaṭṭaṭṭhāyī) is also included, as it is based on that.
Do đó, saṃvaṭṭaṭṭhāyī (kiếp hoại trụ) cũng được bao hàm, vì nó là căn bản.
Vaḍḍhayamāno vivaṭṭakappo nāma.
'Vivaṭṭakappa' (expanding world-cycle) means an increasing world-cycle.
Kiếp đang tăng trưởng được gọi là vivaṭṭakappa (kiếp thành).
Tena vivaṭṭaṭṭhāyīpi gahito taṃ mūlakattā.
Thereby, the duration of expansion (vivaṭṭaṭṭhāyī) is also included, as it is based on that.
Do đó, vivaṭṭaṭṭhāyī (kiếp thành trụ) cũng được bao hàm, vì nó là căn bản.
Tattha saṃvaṭṭoti vināso.
Here, 'saṃvaṭṭa' means destruction.
Trong đó, saṃvaṭṭa có nghĩa là sự hủy diệt.
Yadā kappo vinassamāno tejena saṃvaṭṭati, ābhassarato heṭṭhā paṭhamajjhānabhūmi agginā dayhati.
When a world-cycle perishes by fire, the first jhāna realm below the Ābhassarā realm is burned by fire.
Khi một kiếp bị hủy diệt bởi lửa, thì từ dưới cõi Quang Âm (Ābhassarā) trở xuống, cõi sơ thiền bị lửa thiêu rụi.
Yadā āpena saṃvaṭṭati, subhakiṇhato heṭṭhā yāva dutiyajjhānabhūmi udakena vilīyati.
When it perishes by water, the realm below the Subhakiṇhā realm, up to the second jhāna realm, dissolves by water.
Khi kiếp bị hủy diệt bởi nước, thì từ dưới cõi Biến Tịnh (Subhakiṇhā) trở xuống, cho đến cõi nhị thiền bị nước làm tan chảy.
Yadā vāyunā saṃvaṭṭati, vehapphalato heṭṭhā yāva tatiyajjhānabhūmi vātena saṃvaṭṭati.
When it perishes by wind, the realm below the Vehapphalā realm, up to the third jhāna realm, contracts by wind.
Khi kiếp bị hủy diệt bởi gió, thì từ dưới cõi Quảng Quả (Vehapphalā) trở xuống, cho đến cõi tam thiền bị gió hủy diệt.
Vitthārato pana jātikhetta āṇākhettavisayakhettavasena tiṇṇaṃ buddhakhettānaṃ āṇākhettaṃ vinassati.
In detail, among the three Buddha-fields (birth-field, authority-field, and subject-field), the authority-field perishes.
Tuy nhiên, nói rộng ra, trong ba Phật độ (buddhakhetta) theo cách phân loại là Sanh độ (Jātikhetta), Giáo độ (Āṇākhetta), và Cảnh độ (Visayakhetta), thì Giáo độ bị hủy diệt.
Tasmiṃ vinaṭṭhe jātikhettampi vinassateva.
When that perishes, the birth-field also perishes.
Khi Giáo độ bị hủy diệt, Sanh độ cũng bị hủy diệt.
Tattha jātikhettaṃ dasasahassacakkavāḷapariyantaṃ hoti.
The birth-field extends up to ten thousand world-systems.
Trong đó, Sanh độ bao gồm mười ngàn thế giới (cakkavāḷa).
Taṃ tathāgatassa paṭisandhiggahaṇaāyusaṅkhārossajjanādikālesupi kampati.
It trembles at times such as the Tathāgata's conception and when he relinquishes his life-span.
Nó rung chuyển ngay cả khi Đức Như Lai thọ sanh, xả thọ mạng, v.v.
Āṇākhettaṃ koṭisatasahassacakkavāḷapariyantaṃ.
The authority-field extends up to a hundred thousand crores of world-systems.
Giáo độ bao gồm hàng trăm ngàn ức thế giới.
Yattha ratanasuttaṃ khandhaparittaṃ dhajaggaparittaṃ āṭānāṭiyaparittaṃ moraparittanti imesaṃ parittānaṃ ānubhāvo pavattati.
Within it, the efficacy of protective verses such as the Ratana Sutta, Khaṇḍha Paritta, Dhajagga Paritta, Āṭānāṭiya Paritta, and Mora Paritta prevails.
Nơi mà các bài kinh hộ trì như Ratana Sutta, Khandha Paritta, Dhajagga Paritta, Āṭānāṭiya Paritta, Mora Paritta, v.v., phát huy oai lực.
Visayakhettaṃ anantaṃ aparimāṇaṃ.
The subject-field is infinite and immeasurable.
Cảnh độ là vô biên, vô lượng.
Tattha jātikhettaāṇākhettāvasena dve khettāni ekato vinassanti.
Among these, the two fields, the birth-field and the authority-field, perish together.
Trong đó, hai độ là Sanh độ và Giáo độ cùng bị hủy diệt.
Saṇṭhahantampi ekato saṇṭhahati.
They also re-establish themselves together.
Và chúng cũng cùng nhau hình thành.
Tassa vināsoca saṇṭhahantañca evaṃ veditabbaṃ yasmiṃ samaye kappo agginā nassati, tadā ādito kappavināsakamahāmegho vuṭṭhahitvā koṭisatasahassacakkavāḷaṃ ekameghavassaṃ vasi, tuṭṭhā manussā bījāni vappenti, sassesu gokhāyitamattesu jātesu gadrabharavaṃ viravanto ekabindupi na patati.
Their destruction and re-establishment should be understood as follows: At the time when the world-cycle is destroyed by fire, the great cloud that destroys the world-cycle first arises and rains over a hundred thousand crores of world-systems with a single rainfall. Humans, delighted, sow seeds. When the crops have grown to the height suitable for cattle grazing, the cloud, braying like a donkey, does not drop even a single drop more.
Sự hủy diệt và hình thành của chúng cần được hiểu như sau: Vào thời điểm kiếp bị hủy diệt bởi lửa, ban đầu một đám mây lớn gây hủy diệt kiếp xuất hiện và mưa xuống hàng trăm ngàn ức thế giới trong một trận mưa duy nhất. Con người vui mừng gieo hạt giống. Khi cây trồng chỉ mới cao bằng cỏ bò ăn, thì một tiếng kêu như tiếng lừa vang lên và không một giọt mưa nào rơi xuống.
Yadā pacchinnameva hoti tadā vassūpajīvino sattā kālaṃ katvā parittābhesu brahmabhūmīsu uppajjanti puññaphalūpajīvinopi devatā tattheva brahmaloke uppajjanti, evaṃ dīghassa addhuno accayena tattha tattha udakaṃ parikkhayaṃ gacchati, macchakacchapādi udakanissitā pāṇā kālaṃ katvā manussadevalokesu nibbattitvā jhānaṃ uppādetvā brahmaloke nibbattanti.
When the rain has completely ceased, beings whose livelihood depends on rain pass away and are reborn in the brahma realms of Parittābha. Even deities whose livelihood depends on wholesome fruits are reborn in those very brahma realms. Thus, after a long period, water in various places diminishes. Aquatic creatures like fish and tortoises pass away, are reborn in human and divine realms, cultivate jhāna, and are then reborn in the brahma realms.
Khi mưa đã hoàn toàn ngừng, các chúng sanh sống nhờ mưa sau khi chết sẽ tái sanh vào các cõi Phạm Thiên Sơ Thiền (Parittābha). Các vị trời sống nhờ phước báu cũng tái sanh vào các cõi Phạm Thiên đó. Cứ thế, sau một thời gian dài, nước ở khắp nơi cạn kiệt. Các loài thủy sinh như cá, rùa, v.v., sau khi chết sẽ tái sanh vào cõi người và cõi trời, rồi phát triển thiền định và tái sanh vào cõi Phạm Thiên.
Nerayikasattāpi sattamasūriyapātubhāvā vinassanti, tepi devaloke paṭiladdhajjhānavasena brahmaloke uppajjanti, tadā hi lokabyūhā nāma kāmāvacaradevā ukkhittasirā vikiṇṇakesā rudamukhā assūni hatthehi muñcamānā rattavatthanivatthā ativiya virūpavesadhārino hutvā manussapathe vicarantā evaṃ ārocenti ‘‘mārisā bho ito vassasata sahassaccayena kappavuṭṭhānaṃ bhavissati ayaṃ loko vinassissati mahāsamuddopisussissati ayañca mahāpathavī sinerupabbatarājā ḍayhissati vinassissati yāvabrahmalokā vināso bhavissati mettaṃ mārisā bhāvetha.
Beings in hell also perish with the appearance of the seventh sun, and they too are reborn in the brahma realms based on the jhāna they attained in the divine realms. At that time, world-creatures, who are devas of the sensuous sphere, raise their heads, disheveled hair, weeping faces, wiping away tears with their hands, clothed in red garments, and assuming extremely frightful appearances, wander on human paths, proclaiming: "Sirs, after a hundred thousand years from now, there will be the rising of the world-cycle; this world will perish. The great ocean will dry up. This great earth and the king of mountains, Sineru, will burn and be destroyed. The destruction will extend up to the brahma realms. Sirs, cultivate loving-kindness.
Các chúng sanh trong địa ngục cũng bị hủy diệt do mặt trời thứ bảy xuất hiện. Họ cũng tái sanh vào cõi trời và sau đó, nhờ thiền định đã đạt được, tái sanh vào cõi Phạm Thiên. Vào thời điểm đó, các vị trời cõi Dục giới gọi là Lokabyūhā, đầu bù tóc rối, mặt khóc lóc, tay lau nước mắt, mặc y phục đỏ, với vẻ ngoài vô cùng xấu xí, đi lại trên đường của loài người và thông báo rằng: "Này các hiền hữu, sau một trăm ngàn năm nữa, kiếp sẽ bị hủy diệt. Thế gian này sẽ bị tiêu tan. Đại dương cũng sẽ cạn khô. Trái đất rộng lớn này và núi chúa Sineru sẽ bị thiêu rụi và tiêu tan. Sự hủy diệt sẽ lan đến tận cõi Phạm Thiên. Này các hiền hữu, hãy tu tập lòng từ. Này các hiền hữu, hãy tu tập lòng bi, hỷ, xả. Hãy phụng dưỡng mẹ, phụng dưỡng cha. Hãy kính trọng những người lớn tuổi trong gia đình."
Karuṇaṃ, muditaṃ, upekkhaṃ mārisā bhāvetha mātaraṃ upaṭṭhahatha, pitaraṃ upaṭṭhahatha, kule jeṭṭhāpacāyino hothā’’ti.
Sirs, cultivate compassion, appreciative joy, and equanimity. Attend to your mothers, attend to your fathers, and be respectful to your elders in the family."
Karuṇaṃ, muditaṃ, upekkhaṃ mārisā bhāvetha mātaraṃ upaṭṭhahatha, pitaraṃ upaṭṭhahatha, kule jeṭṭhāpacāyino hothā’’ti.
Tesaṃ vacanaṃ sutvā yebhuyyena manussā ca bhummadevatā ca saṃvegajātā aññamaññaṃ muducittā hutvā mettādīni puññāni karitvā devaloke nibbattanti.
Hearing their words, the majority of humans and earth-bound deities, filled with a sense of urgency and gentle-hearted towards each other, perform wholesome deeds such as loving-kindness and are reborn in the divine realms.
Nghe lời họ nói, đa số loài người và các vị trời đất (bhummadevatā) đều sinh lòng xúc động, tâm từ bi với nhau, làm các việc phước thiện như từ bi, v.v., và tái sanh vào cõi trời.
Tattha sudhābhojanaṃ bhuñjitvā vāyo parikammaṃ katvā jhānaṃ paṭilabhanti, evaṃ nerayikasattāpi aparāpariyakammena devalokaṃ nibbattanti.
There, they partake of delectable food, perform wind-meditation, and attain jhāna. In this way, beings in hell are also reborn in the divine realms through subsequent karma.
Ở đó, họ thọ hưởng thức ăn cam lồ, thực hành thiền định (vāyo parikammaṃ), và đạt được thiền. Tương tự, các chúng sanh địa ngục cũng tái sanh vào cõi trời nhờ các nghiệp tái sanh liên tục.
Ye pana niyatamicchādiṭṭhikā tesaṃ kammassa aparikkhayā aññacakkavāḷesu attano kammānurūpaṃ vipākamanubhonti.
However, those who hold fixed wrong views, as their karma is not exhausted, experience results corresponding to their karma in other world-systems.
Đối với những người có tà kiến cố định, do nghiệp của họ chưa hết, họ sẽ chịu quả báo tương ứng với nghiệp của mình ở các thế giới khác.
Teneva ahosikamme micchādiṭṭhivasena akattabbaṃ nāma pāpaṃ natthi, yato saṃsārakhāṇubhāvova nāma hotīti āha ‘‘diṭṭhi paramāni bhikkhave vajjānī’’ti.
Thus, there is no evil that cannot be done by way of wrong view leading to nullified karma, for it is indeed the root of cyclic existence, as it is said: "Wrong view, bhikkhus, is the supreme fault."
Chính vì vậy, không có tội ác nào không thể làm được do tà kiến dẫn đến nghiệp vô hiệu (ahosikamma), vì nó là cái gốc của luân hồi. Như đã nói: "Này các Tỳ-kheo, tà kiến là tội lỗi tối thượng."
‘‘Aparāpariyavedanīyakammarahitopi saṃsaranto satto nāma natthī’’ti vuttattā.
And it is stated that "There is no being who wanders in saṃsāra without karma that produces results in successive existences."
Vì đã nói rằng: "Không có chúng sanh nào luân hồi mà không có nghiệp thọ báo liên tục."
‘‘Aparāpariyakammavasena yato micchādiṭṭhisamādānato sappurisūpanissayavasena virājetvā bhavato vuṭṭhānaṃ nāma bhaveyyāti amhākaṃ khanti.
It is our conviction that through karma producing results in successive existences, a being can, by taking up wrong views, turn away from existence through the supporting condition of good people and thus emerge from existence.
"Do nghiệp thọ báo liên tục, từ sự chấp giữ tà kiến, nhờ duyên lành với bậc thiện trí, có thể có sự thoát ly khỏi luân hồi." Đó là sự nhẫn nại của chúng tôi.
Evaṃ devaloke paṭiladdhajjhānavasena sabbepi brahmaloke nibbattanti.
In this way, all beings who have attained jhāna in the divine realms are reborn in the brahma realms.
Cứ thế, tất cả đều tái sanh vào cõi Phạm Thiên nhờ thiền định đã đạt được ở cõi trời.
Vassupacchedato pana uddhaṃ dīghassa addhuno accayena dutiyo sūriyo pātubhavati.
After the cessation of rain, after a long period, a second sun appears.
Sau khi mưa ngừng, sau một thời gian dài, mặt trời thứ hai xuất hiện.
Pātubhūte ca tasmiṃ neva rattiparicchedo, na divā paricchedo paññāyati, eko sūriyo uṭṭheti, eko sūriyo atthaṃ gacchati.
When it appears, there is neither a distinction of night nor a distinction of day. One sun rises, one sun sets.
Khi mặt trời đó xuất hiện, không còn phân biệt ngày đêm nữa. Một mặt trời mọc, một mặt trời lặn.
Avicchinnasūriyasantāpova loko hoti.
The world is filled with an unbroken heat from the sun.
Thế gian chỉ còn là sự nóng bức không ngừng của mặt trời.
Pakatisūriye sūriyadevaputto atthi kappavināsakasūriye pana natthi.
In the ordinary sun, there is a sun-deity, but not in the sun that destroys the world-cycle.
Trong mặt trời bình thường, có một vị trời mặt trời (sūriyadevaputta), nhưng trong mặt trời hủy diệt kiếp thì không có.
Pakatisūriyobhāsena ākāse valāhakā dhūmasikhāpi caranti.
By the light of the ordinary sun, clouds and smoke plumes also move in the sky.
Dưới ánh sáng của mặt trời bình thường, mây và khói vẫn còn trôi nổi trên bầu trời.
Kappavināsakasūriyobhāsena vigatadhūmavalāhakaṃ ādāsamaṇḍalaṃ viya nimmalaṃ hoti nabhaṃ ṭhapetvā gaṅgā, yamunā, sarabhū, aciravatī, mahīti, imā pañca mahānadiyo ṭhapetvā avasesapañcasatakunnadīādīsu udakaṃ sussati tato dīghassa addhuno accayena tatiyo sūriyo pātubhavati tasmiṃ pātubhūte pañca mahānadiyopi sussanti.
By the light of the world-destroying sun, the sky becomes clear like a mirror, without smoke or clouds. Excluding the five great rivers—the Gaṅgā, Yamunā, Sarabhū, Aciravatī, and Mahī—the water in the remaining five hundred minor rivers and so forth dries up. Then, after a long period, a third sun appears. When it appears, even the five great rivers dry up.
Dưới ánh sáng của mặt trời hủy diệt kiếp, bầu trời trở nên trong suốt như tấm gương, không còn khói và mây. Ngoại trừ năm con sông lớn là Gangā, Yamunā, Sarabhū, Aciravatī, Mahī, nước trong năm trăm con sông nhỏ còn lại và các con sông khác đều cạn khô. Sau một thời gian rất dài, mặt trời thứ ba xuất hiện. Khi mặt trời đó xuất hiện, năm con sông lớn cũng cạn khô.
Tato dīghassa addhuno accayena catuttho sūriyo pātubhavati.
Then, after a long period of time, the fourth sun appears.
Kế đó, sau một thời gian dài trôi qua, mặt trời thứ tư xuất hiện.
Yassa pātubhāvā himavatī mahānadīnaṃ pabhavā sīhapatano, haṃsapatano, mandākinī, kaṇṇamuṇḍako, rathakāradaho, anotattadaho, chaddantadaho, kuṇāladahoti ime satta mahāsarā sussanti.
Due to its appearance, these seven great lakes in the Himalayas, the source of great rivers—Sīhapatana, Haṃsapatana, Mandākinī, Kaṇṇamuṇḍaka, Rathakāradaha, Anotattadaha, Chaddantadaha, and Kuṇāladaha—dry up.
Do sự xuất hiện của nó, bảy hồ lớn này, là nguồn của các con sông lớn ở Himavanta, như Sīhapatana, Haṃsapatana, Mandākinī, Kaṇṇamuṇḍaka, Rathakāradaha, Anotattadaha, Chaddantadaha, Kuṇāladaha, đều khô cạn.
Tato dīghassa addhuno accayena pañcamo sūriyo pātubhavati, yassa pātubhāvā anupubbena mahāsamuddo aṅgulipabbatemanamattampi udakaṃ na saṇṭhāti.
Then, after a long period of time, the fifth sun appears, due to whose appearance, gradually, not even a finger-joint's measure of water remains in the great ocean.
Kế đó, sau một thời gian dài trôi qua, mặt trời thứ năm xuất hiện, do sự xuất hiện của nó, đại dương bao la dần dần không còn giữ được dù chỉ một lượng nước bằng đốt ngón tay.
Tato dīghassa addhuno accayena chaṭṭho sūriyo pātubhavati, yasmiṃ pātubhāve sakalacakkavāḷaṃ ekadhūmaṃ hoti, pariyādinnasinehadhūmena yathā ca evaṃ koṭisatasahassacakkavāḷampi.
Then, after a long period of time, the sixth sun appears, at whose appearance the entire cosmos becomes a single smoke, and in this way, due to the smoke of consumed sap, so too do hundreds of thousands of crores of cosmoses.
Kế đó, sau một thời gian dài trôi qua, mặt trời thứ sáu xuất hiện, khi nó xuất hiện, toàn bộ cõi thế giới (cakkavāḷa) trở thành một khối khói, và tương tự như vậy, hàng trăm ngàn vạn cõi thế giới (koṭisatasahassacakkavāḷa) cũng trở thành khói vì đã cạn kiệt chất ẩm.
Tatopi dīghassa addhuno accayena sattamo sūriyo pātubhavati, yassa pātubhāvā sakalacakkavāḷaṃ ekajālaṃ hoti saddhiṃ koṭisatasahassacakkavāḷehi yojanasatikādibhedā sinerukūṭāni palujjitvā ākāseyeva antaradhāyanti.
Then again, after a long period of time, the seventh sun appears, due to whose appearance the entire cosmos becomes a single conflagration, along with hundreds of thousands of crores of cosmoses. The Sineru peaks, of a hundred leagues and other dimensions, crumble and vanish into the sky itself.
Sau đó, sau một thời gian dài trôi qua, mặt trời thứ bảy xuất hiện, do sự xuất hiện của nó, toàn bộ cõi thế giới trở thành một ngọn lửa duy nhất, cùng với hàng trăm ngàn vạn cõi thế giới; các đỉnh núi Sineru có độ cao hàng trăm dojana và các loại khác đều tan rã và biến mất trong không gian.
Sāpi aggijālā uṭṭhahitvā cātumahārājike gaṇhāti, tattha kanakavimānaratanavimānāni jhāpetvā tāvatiṃsabhavanaṃ gaṇhāti etenūpāyena yāva paṭhamajjhānabhūmi gaṇhāti.
That flame of fire also rises and engulfs the Cātumahārājika realm; there, it burns down the golden and jewel mansions, then engulfs the Tāvatiṃsa realm, and by this method, it encompasses even the first jhāna realm.
Ngọn lửa đó bùng lên và bao trùm các cõi Tứ Đại Thiên Vương (Cātumahārājika), thiêu rụi các cung điện bằng vàng và ngọc, rồi bao trùm cõi Tam Thập Tam Thiên (Tāvatiṃsa). Cứ thế, nó bao trùm cho đến cõi Sơ Thiền (paṭhamajjhānabhūmi).
Tattha tayopi brahmaloke jhāpetvā ābhassare āhacca aṭṭhāsi.
There, it burned down all three Brahma realms and reached the Ābhassara realm, where it paused.
Tại đó, nó thiêu rụi cả ba cõi Phạm Thiên (brahmaloka) và dừng lại khi chạm đến cõi Quang Âm Thiên (Ābhassara).
Sā yāva aṇumattampi saṅkhāragataṃ atthi, tāva nanibbāyi.
As long as even the slightest trace of a conditioned thing remained, it did not cease.
Ngọn lửa đó không tắt chừng nào còn dù chỉ một chút hành (saṅkhāragata).
Sabbasaṅkhāraparikkhayā pana sappitelajhāpanaaggisikhā viya chārikampi anavasesetvā nibbāyi.
However, with the complete cessation of all conditioned things, it ceased, leaving no ash, like a flame burning sesame oil.
Khi tất cả các hành đã diệt tận, nó tắt hẳn, không còn để lại tro tàn, giống như ngọn lửa dầu mè đã cháy hết.
Heṭṭhā ākāsena saha upari ākāso eko hoti mahandhakāro.
Below, with the sky, the sky above becomes one great darkness.
Phía dưới không gian và phía trên không gian trở thành một, một sự tối tăm vĩ đại.
Evaṃ kappavināsakamahāmeghato yāvajālaparicchedā saṃvaṭṭo nāma ekamasaṅkhyeyyaṃ nāma.
Thus, from the great cloud that destroys the kappa up to the limit of the conflagration, this period of dissolution (saṃvaṭṭa) is called one asaṅkhyeyya.
Như vậy, từ đám mây lớn hủy diệt kiếp (kappavināsakamahāmegha) cho đến tận cùng của sự cháy (jālapariccheda), được gọi là Saṃvaṭṭa, là một A-tăng-kỳ (asaṅkhyeyya).
Atha dīghassa addhuno accayena mahāmegho vuṭṭhahitvā paṭhamaṃ sukhumaṃ vassati.
Then, after a long period of time, a great cloud arises and first rains finely.
Sau đó, sau một thời gian dài trôi qua, một đám mây lớn đổ mưa, ban đầu là những hạt mưa nhỏ li ti.
Anupubbena kumudanāḷayaṭṭhimusalatālakkhandhādippamāṇāhi dhārāhi vassanto koṭisatasahassacakkavāḷesu sabbaḍaḍḍhaṭṭhānaṃ pūretvā antaradhāyati.
Gradually, raining with downpours the size of lotus stalks, cudgels, pestles, or palm trunks, it fills all the burned places in hundreds of thousands of crores of cosmoses and then vanishes.
Dần dần, nó đổ mưa với những giọt nước lớn bằng thân cây súng, chày, thân cây thốt nốt, lấp đầy tất cả những nơi bị thiêu rụi trong hàng trăm ngàn vạn cõi thế giới, rồi biến mất.
Taṃ udakaṃ heṭṭhā ca tiriyañca vāto samuṭṭhahitvā ghanaṃ karoti.
That water, agitated by wind from below and horizontally, becomes dense.
Gió từ phía dưới và từ các phía nổi lên, làm cho nước đó trở nên đặc.
Parivaṭumaṃ paduminipatte udakabindusadisaṃ.
It becomes rounded, like a drop of water on a lotus leaf.
Nó cuộn tròn lại như giọt nước trên lá sen.
Evaṃ aggijālanibbāyanato yāva koṭisatasahassacakkavāḷaparipūrato sampattimahāmegho, idaṃ saṃvaṭṭaṭṭhāyī nāma, dutiyamasaṅkhyeyyaṃ nāma.
Thus, from the cessation of the fire's flame up to the great cloud that arrives and fills hundreds of thousands of crores of cosmoses, this is called the period of dissolution's persistence (saṃvaṭṭaṭṭhāyī), the second asaṅkhyeyya.
Như vậy, từ khi ngọn lửa tắt cho đến khi đám mây lớn tràn ngập hàng trăm ngàn vạn cõi thế giới, đây được gọi là Saṃvaṭṭaṭṭhāyī, là A-tăng-kỳ thứ hai.
Kathaṃ tāva mahantaṃ udakarāsiṃ vāto ghanaṃ karotīti ce.
If it is asked how the wind can solidify such a vast quantity of water:
Nếu hỏi làm thế nào gió có thể làm đặc một lượng nước lớn như vậy?
Vivarasampadānato taṃ vā tena piṇḍiyamānaṃ ghanaṃ kariyamānaṃ parikkhayamānaṃ anupubbena heṭṭhā otarati.
Due to the provision of space, as it is compacted and solidified by the wind, it gradually descends as it diminishes.
Do có khoảng trống, nước đó bị gió làm cho đặc lại, dần dần cạn kiệt và từ từ hạ xuống.
Otiṇṇotiṇṇe udake pubbe brahmalokaṭṭhāne brahmapāri sajja-brahmapurohitamahābrahmāvasena paṭhamajjhānabhūmi paṭhamaṃ pātubhavati.
As the water progressively descends, the first jhāna realm appears first in the former Brahma realms, as Brahmapārisajja, Brahmapurohita, and Mahābrahmā.
Khi nước hạ xuống, hạ xuống, cõi Sơ Thiền xuất hiện đầu tiên tại vị trí cõi Phạm Thiên trước đây, bao gồm Phạm Thiên tùy tùng (Brahmapārisajja), Phạm Thiên phụ tá (Brahmapurohita) và Đại Phạm Thiên (Mahābrahmā).
Tato otiṇṇotiṇṇe udake catukāmāvacaradevalokaṭṭhāne anukkamena paranimmitavasavattī, nimmānaratī, tusitā, yāmāti cattāro kāmāvacaradevalokā pātubhavanti.
Then, as the water progressively descends, in the place of the four sensuous heavenly realms, the four sensuous heavenly realms—Paranimmitavasavattī, Nimmānaratī, Tusitā, and Yāmā—appear in order.
Sau đó, khi nước tiếp tục hạ xuống, bốn cõi trời Dục giới (kāmāvacaradevaloka) xuất hiện tuần tự tại vị trí của các cõi trời Dục giới, đó là: Tha Hóa Tự Tại (Paranimmitavasavattī), Hóa Lạc (Nimmānaratī), Đâu Suất (Tusitā), và Dạ Ma (Yāmā).
Tato purimapathaviṭṭhānaṃ otiṇṇe pana udake balavavātā uppajjanti.
Then, as the water descends to the place of the former earth, strong winds arise.
Sau đó, khi nước hạ xuống đến vị trí của mặt đất trước đây, những cơn gió mạnh nổi lên.
Te taṃ pidahitadvāre dhamakaraṇe ṭhitaudakamiva nirussāsaṃ katvā nirujjhanti.
They, having rendered the water breathless like water in a bellows with a closed opening, cease.
Chúng thổi nước đó như thể nước trong một cái ống thổi bị đóng kín cửa, làm cho nó cạn kiệt rồi biến mất.
Madhurodakaṃ parikkhayaṃ gacchamānaṃ upari rasapathaviṃ samuṭṭhāpeti sā vaṇṇasampannāceva hoti gandharasasampannā ca, nirudakapāyāsassa upari paṭalaṃ viya tadā ca ābhassarabrahmaloke paṭhamatarābhinibbattā sattā āyukkhayā vā puññakkhayā vā tato cavitvā idhūpapajjanti.
As the sweet water diminishes, it causes the "taste-earth" to arise above. It is endowed with color, fragrance, and taste, like a layer on top of a waterless milk-rice pudding. At that time, beings who were first reborn in the Ābhassara Brahma realm, due to the exhaustion of their life-span or merit, pass away from there and are reborn here.
Nước ngọt cạn dần, phía trên nổi lên một lớp đất có vị (rasapathavī), lớp đất này có màu sắc và mùi vị tuyệt hảo, giống như lớp váng trên món cháo sữa không nước. Lúc đó, các chúng sinh đầu tiên tái sinh trong cõi Quang Âm Thiên (Ābhassarabrahmaloka), do hết tuổi thọ hoặc hết phước báu, đã diệt đi từ đó và tái sinh ở đây.
‘‘Puññakkhayā vā’’ti iminā brahmūnaṃ āyuparicchedaṃ appatvāva kammakkhayena maraṇaṃ viññāyati.
By "due to the exhaustion of merit," it is understood that Brahmas die by the exhaustion of kamma even without reaching the limit of their life-span.
Với cụm từ "hoặc hết phước báu", ý muốn nói rằng cái chết do nghiệp lực xảy ra trước khi hết tuổi thọ của các vị Phạm Thiên.
Te honti sayaṃpabhā antalikkhacarā.
They are self-luminous and move through the air.
Họ là những chúng sinh tự phát sáng và có thể bay lượn trên không trung.
Te aggaññasutte vuttanayena taṃ rasapathaviṃ sāyitvā taṇhābhibhūtā āluppakāraṃ paribhuñjituṃ upakkamanti.
As stated in the Aggañña Sutta, they taste that taste-earth and, overcome by craving, begin to consume it in lumps.
Theo cách đã được nói trong kinh Aggañña, họ nếm thử lớp đất có vị đó, rồi bị tham ái chế ngự, bắt đầu ăn nó một cách ngấu nghiến.
Atha nesaṃ sayaṃ pabhā antaradhāyati, andhakāro hoti te andhakāraṃ disvā bhāyanti.
Then their self-luminosity vanishes, and there is darkness. Seeing the darkness, they become afraid.
Sau đó, ánh sáng tự thân của họ biến mất, và bóng tối bao trùm. Khi thấy bóng tối, họ sợ hãi.
Tato nesaṃ bhayaṃ nāsetvā sūrabhāvaṃ janayantaṃ paripuṇṇapaṇṇāsayojanaṃ sūriyamaṇḍalaṃ vā pātubhavati.
Then, dispelling their fear and generating courage, a sun orb of fifty yojanas in diameter appears.
Để xua tan nỗi sợ hãi và tạo ra sự dũng cảm cho họ, mặt trời với đường kính năm mươi dojana xuất hiện.
Te taṃ disvā ‘‘ālokaṃ paṭilabhimhā’’ti haṭṭhatuṭṭhā hutvā ‘‘amhākaṃ bhayaṃ nāsetvā sūrabhāvaṃ janayanto uṭṭhito, tasmā sūriyo hotū’’ti sūriyo tvevassa nāmaṃ karonti.
Seeing it, they become joyful and elated, saying, "We have regained light!" and "That which arose, dispelling our fear and generating courage, let it be the sun!" So they name it the sun.
Khi nhìn thấy nó, họ vui mừng khôn xiết và nói: "Chúng ta đã có ánh sáng!" và "Nó đã xuất hiện để xua tan nỗi sợ hãi và tạo ra sự dũng cảm cho chúng ta, vậy hãy gọi nó là Mặt trời (Sūriya)!". Và họ đặt tên cho nó là Sūriya.
Atha sūriye divasaṃ ālokaṃ katvā atthaṅgate ‘‘yampi ālokaṃ labhimhā, sopi no naṭṭho’’ti puna bhītā honti.
Then, when the sun, having illuminated the day, sets, they become fearful again, thinking, "The light we obtained, that too is lost to us."
Sau đó, khi mặt trời đã chiếu sáng ban ngày rồi lặn, họ lại sợ hãi và nói: "Ánh sáng chúng ta có được cũng đã mất rồi!".
Tesaṃ evaṃ hoti ‘‘sādhuvatassa aññaṃ ālokaṃ labheyyāmā’’ti.
It occurs to them, "It would be good if we could obtain another light."
Họ nghĩ: "Thật tốt nếu chúng ta có thể có một ánh sáng khác!".
Tesaṃ cittaṃ ñatvā viya ekūnapaññāsayojanaṃ candamaṇḍalaṃ pātubhavati.
As if knowing their thoughts, a moon orb of forty-nine yojanas in diameter appears.
Như thể hiểu được tâm ý của họ, mặt trăng với đường kính bốn mươi chín dojana xuất hiện.
Te taṃ disvā bhiyyosomattāya haṭṭhatuṭṭhā hutvā ‘‘amhākaṃ chandaṃ ñatvā viya uṭṭhito, tasmā cando hotū’’ti candotvevassa nāmaṃ karonti.
Seeing it, they become even more joyful and elated, saying, "That which arose as if knowing our desire, let it be the moon!" So they name it the moon.
Khi nhìn thấy nó, họ càng vui mừng khôn xiết và nói: "Nó đã xuất hiện như thể hiểu được ý muốn của chúng ta, vậy hãy gọi nó là Mặt trăng (Canda)!". Và họ đặt tên cho nó là Canda.
Tato pabhuti rattidivā paññāyanti.
From then on, night and day become discernible.
Từ đó về sau, ngày và đêm được phân biệt.
Anukkamena ca māsaddhamāsautusaṃvaccharā.
And gradually, months, half-months, seasons, and years.
Và tuần tự có tháng, nửa tháng, mùa, năm.
Candimasūriyānaṃ pana pātubhūtadivaseyeva sinerucakkavāḷahimavantapabbatā pātubhavanti, te ca kho apubbaṃ acarimaṃ phagguṇapuṇṇamadivaseyeva pātubhavanti.
However, the Sineru, cosmos, and Himalayan mountains appear on the very day the sun and moon appear, and indeed, they appear simultaneously on the full moon day of Phagguṇa.
Tuy nhiên, ngay trong ngày mặt trăng và mặt trời xuất hiện, các núi Sineru, các cõi thế giới (cakkavāḷa), và các núi Himavanta cũng xuất hiện, và chúng xuất hiện đồng thời, không trước không sau, ngay trong ngày rằm tháng Phagguṇa.
Kathaṃ yathānāma kaṅgubhatte paccamāne ekappahāreneva bubbuḷakāni uṭṭhahanti.
How? Just as when kambu rice is cooked, bubbles rise all at once.
Giống như khi nấu cơm kê, các bong bóng nổi lên cùng một lúc.
Eke padesā thūpathūpā honti, eke ninnaninnā, eke samasamā evameva thūpathūpaṭṭhāne pabbatā honti, ninnaninnaṭṭhāne samuddā, samasamaṭṭhāne dīpāti evaṃ manussaloke saṇṭhite cātumahārājikā, tāvatiṃsāti dve kāmāvacaradevalokā pacchato pātubhavanti.
Some places become elevated, some deeply depressed, some perfectly level. Similarly, at the elevated places, mountains arise; at the depressed places, oceans; and at the level places, continents. Thus, with the human world established, the Cātumahārājika and Tāvatiṃsa—these two sensuous heavenly realms—appear afterward.
Một số nơi nhô cao, một số nơi trũng thấp, một số nơi bằng phẳng. Cũng vậy, tại những nơi nhô cao trở thành núi, những nơi trũng thấp trở thành biển, và những nơi bằng phẳng trở thành các châu lục. Khi thế giới loài người đã hình thành như vậy, hai cõi trời Dục giới là Tứ Đại Thiên Vương (Cātumahārājika) và Tam Thập Tam Thiên (Tāvatiṃsa) xuất hiện sau đó.
Bhūmanissitā nāma hete dve devalokā.
These two heavenly realms are situated on the earth.
Hai cõi trời này được gọi là cõi trời nương tựa vào đất (bhūmanissita).
Evaṃ sampattimahāmeghato yāva candimasūriyapātubhāvo, idaṃ vivaṭṭo nāma tatiyamasaṅkhyeyyaṃ nāma.
Thus, from the arrival of the great cloud up to the appearance of the sun and moon, this is called the period of evolution (vivaṭṭa), the third asaṅkhyeyya.
Như vậy, từ đám mây lớn đã tràn ngập cho đến khi mặt trăng và mặt trời xuất hiện, đây được gọi là Vivaṭṭa, là A-tăng-kỳ thứ ba.
Atha tesaṃ sattānaṃ rasapathaviṃ paribhuñjantānaṃ kammena ekacce vaṇṇavanto, ekacce dubbaṇṇā honti tattha vaṇṇavanto dubbaṇṇe atimaññanti.
Then, as those beings consumed the taste-earth, due to kamma, some became beautiful, some ugly. There, the beautiful ones looked down upon the ugly ones.
Sau đó, khi các chúng sinh đó ăn lớp đất có vị, do nghiệp, một số trở nên xinh đẹp, một số trở nên xấu xí. Những người xinh đẹp khinh thường những người xấu xí.
Tesaṃ mānātimānapaccayā sāpi rasapathavī antaradhāyati.
Due to their pride and excessive conceit, that taste-earth also vanished.
Do kiêu mạn và quá kiêu mạn của họ, lớp đất có vị đó cũng biến mất.
Bhūmipappaṭako pātubhavati atha nesaṃ teneva nayena sopi antaradhāyati, patālatā pātubhavati, teneva nayena sāpi antaradhāyati.
The "earth-bubble" (bhūmipappaṭako) appears; then, by the same method, that too vanishes. The "creeper of the underworld" (patālatā) appears; by the same method, that too vanishes.
Một loại váng đất (bhūmipappaṭaka) xuất hiện. Sau đó, theo cách tương tự, nó cũng biến mất, rồi một loại dây leo (patālatā) xuất hiện. Theo cách tương tự, nó cũng biến mất.
Akaṭṭhapāko sāli pātubhavati akaṇo athuso suddho sugandho taṇḍulapphalo.
Then appears the uncultivated rice (sāli), without chaff or husk, pure, fragrant, bearing rice grains.
Sau đó, lúa sāli không cần cày cấy, không vỏ trấu, sạch sẽ, thơm tho, có hạt gạo xuất hiện.
Tato nesaṃ bhājanāni uppajjanti te sālī bhājane ṭhapetvā pāsāṇapiṭṭhiyā ṭhapenti, sayameva jālasikhā uṭṭhahitvā pacati.
Then their vessels appear. They place the rice in the vessels and set them on a stone slab; a flame arises by itself and cooks it.
Rồi các vật dụng của họ xuất hiện. Họ đặt lúa sāli vào vật dụng và đặt lên mặt đá; ngọn lửa tự động bốc lên và nấu chín.
So hoti odano sumanajātipupphasadiso, na tassa sūpena vā byañjanena vā karaṇīyaṃ atthi.
That cooked rice (odano) is like a Sumanā flower; there is no need for sauce or curry with it.
Cơm đó giống như hoa lài (sumanā), không cần dùng canh hay món ăn kèm.
Yaṃyaṃ rasaṃ bhuñjitukāmā honti, taṃtaṃ rasova hoti.
Whatever flavor they wish to enjoy, that very flavor it possesses.
Họ muốn ăn vị gì thì cơm có vị đó.
Tesaṃ taṃ oḷārikaṃ āhāraṃ āharataṃ tato pabhuti muttakarīsaṃ sañjāyati.
As they partake of that coarse food, from then on, urine and feces are produced.
Khi họ ăn loại thức ăn thô này, từ đó về sau, phân và nước tiểu bắt đầu xuất hiện.
Atha nesaṃ tassa nikkhamanatthāya vaṇamukhāni pabhijjanti.
Then, for them, orifices of sores burst forth for its egress.
Sau đó, vì mục đích thoát ra của chúng, các lỗ vết thương của chúng vỡ ra.
Purisassa purisabhāvo, itthiyā itthibhāvo pātubhavati.
The male nature of a man and the female nature of a woman appeared.
Tính nam của người nam, tính nữ của người nữ xuất hiện.
Tatrasudaṃ itthī purisaṃ, puriso ca itthiṃ ativelaṃ upanijjhāyati.
Thereupon, a woman gazed excessively at a man, and a man at a woman.
Ở đó, người nữ nhìn người nam, và người nam nhìn người nữ quá mức.
Tesaṃ ativelaṃ upanijjhāyanabhāvā kāmapariḷāho uppajjati.
Due to their excessive gazing, carnal passion arose.
Do việc nhìn quá mức đó, sự bức bách của dục vọng (kāmapariḷāho) phát sinh.
Tato methunadhammaṃ paṭisevanti.
Then they engaged in sexual intercourse.
Từ đó, họ thực hành pháp dâm dục (methunadhamma).
Te asaddhammapaṭisevanapaccayā viññūhi garahiyamānā viheṭhiyamānā tassa asaddhammassa paṭicchādanahetu agārāni karonti.
Because they engaged in such unrighteous conduct, being criticized and harassed by the wise, they built houses to conceal that unrighteous conduct.
Do nhân duyên thực hành pháp phi thiện (asaddhamma) đó, bị những người trí (viññū) chỉ trích, bị quấy rầy, vì mục đích che giấu pháp phi thiện đó, họ xây nhà.
Vuttesu vīsatiasaṅkhyeyyesu pavattaasaṅkhyeyyakappavaseneva katā.
This refers to the twenty asaṅkhyeyyas mentioned, calculated by the asaṅkhyeyya-kappa (immeasurable eon) that occurred.
Trong số hai mươi a-tăng-kỳ đã nói, sự kiện này được thực hiện theo cách của các kiếp a-tăng-kỳ đã diễn ra.
Atthato pana sārakappamaṇḍakappavarakappasāramaṇḍakappabhaddakappavasena pañcavidhāti veditabbā.
In reality, however, it should be known to be of five types: sārakappa, maṇḍakappa, varakappa, sāramaṇḍakappa, and bhaddakappa.
Tuy nhiên, về mặt ý nghĩa, chúng được biết là có năm loại: sārakappa, maṇḍakappa, varakappa, sāramaṇḍakappa và bhaddakappa.
Imāni pañcanāmāni buddhuppādakappeyeva labbhanti, anuppannakappe pana suññakappotveva nāmaṃ labbhati tathā hi kappasaṇṭhahanakāle sabbapaṭhamaṃ mahābodhipallaṅkaṭṭhāneyeva paduminigabbhā uppajjati.
These five names are obtained only in kappas where a Buddha arises; in kappas where no Buddha arises, it is merely called a suññakappa (empty eon). Thus, at the time of the kappa's formation, a lotus bud first arises precisely at the spot of the Mahābodhipallaṅka.
Năm tên gọi này chỉ có thể tìm thấy trong các kiếp có Phật xuất hiện; trong các kiếp không có Phật xuất hiện, chỉ có tên gọi là suññakappa (kiếp trống rỗng). Quả thật, vào thời điểm kiếp hình thành, ngay tại chỗ Bồ-đề Đạo tràng, một hoa sen đầu tiên xuất hiện.
Sā yasmiṃ kāle eko buddho uppajjissati, eko paduminigabbho aṭṭhaparikkhārehi saha uppajjati.
When one Buddha is to arise, one lotus bud arises together with the eight requisites.
Khi nào một vị Phật sẽ xuất hiện, khi đó một hoa sen cùng với tám vật dụng thiết yếu sẽ xuất hiện.
Taṃ disvā suddhāvāsabrahmuno nemittapāṭhakā arahanto imasmiṃ kappe eko buddho uppajjissatīti sañjātapītisomanassā hutvā aṭṭhaparikkhāre gahetvā brahmaloke ṭhapenti ‘‘yadā buddho uppajjissati, tadā dassāmā’’ti.
Seeing this, the Suddhāvāsa Brahmās, who are seers and Arahants, become filled with joy and delight, knowing that one Buddha will arise in this kappa, and taking the eight requisites, they place them in the Brahmā world, saying, "When the Buddha arises, we will present them."
Thấy vậy, các Phạm thiên Suddhāvāsa, những vị tiên tri A-la-hán, tràn đầy hỷ lạc, cầm lấy tám vật dụng thiết yếu và đặt chúng trong cõi Phạm thiên, nghĩ rằng: “Khi nào Đức Phật xuất hiện, chúng ta sẽ dâng cúng.”
Evaṃ dve tayo cattāro pañca buddhā uppajjissanti, tadā dve tīṇi cattāri pañca paduminigabbhā aṭṭhaparikkhārehi saha uppajjanti.
Similarly, if two, three, four, or five Buddhas are to arise, then two, three, four, or five lotus buds arise together with the eight requisites.
Tương tự, khi hai, ba, bốn, năm vị Phật sẽ xuất hiện, khi đó hai, ba, bốn, năm hoa sen cùng với tám vật dụng thiết yếu sẽ xuất hiện.
Tañca kho ekasmiṃ yeva nāḷekeka baddhā hutvā uppajjanti.
And these arise bound together on a single stalk.
Tuy nhiên, chúng xuất hiện cùng nhau, được buộc vào cùng một cuống.
Evaṃ kappasaṇṭhahanakālato paṭṭhāyeva imāni pañca nāmāni labbhantīti veditabbāni.
Thus, it should be understood that these five names are obtained right from the time of the kappa's formation.
Vì vậy, cần phải hiểu rằng năm tên gọi này có được ngay từ thời điểm kiếp hình thành.
Ettāvatā imasmiṃyeva vivaṭṭaṭṭhāyīasaṅkhyeyyakappe buddhādayo mahesakkhā puññavanto cakkavattirājāno uppajjanti, tathā āyukappantarakappānipi.
Up to this point, in this very vivaṭṭaṭṭhāyī asaṅkhyeyya-kappa, Buddhas and other great, meritorious beings, and universal monarchs, arise, as do āyu-kappas and antarakappas.
Cho đến nay, trong chính kiếp a-tăng-kỳ vivaṭṭaṭṭhāyī này, các vị Phật và các bậc có oai lực lớn, các vị vua Chuyển luân vương có phước đức đều xuất hiện, cũng như các āyukappa và antarakappa.
Tattha āyukappo nāma tesaṃ tesaṃ sattānaṃ āyuparicchedo.
Among these, an āyu-kappa is the designated lifespan of various beings.
Trong đó, āyukappa là giới hạn tuổi thọ của các chúng sinh khác nhau.
Antarakappo nāma tattha sattharogadubbhikkhānaṃ aññatarasaṃvaṭṭanena bahūsu vināsamupagatesu avasiṭṭhasattasantā nappavattakusalakammānubhāvena dasavassato paṭṭhāya anukkamena asaṅkhyeyyāyukappappamāṇesu sattesu pana adhammasamādānavasena kamena parihāyitvā dasavassāyukesu jātesu rogādīnamaññatarasaṃvaṭṭanena sattānaṃ vināsappatti yāva ayameko antarakappo.
An antarakappa is where, due to the occurrence of one of three destructions (by weapons, disease, or famine), many beings perish, and the remaining beings, through the power of good kamma practiced continuously, gradually live longer, from ten years up to the lifespan of an asaṅkhyeyya-kappa, but then, through the practice of unrighteous conduct, they gradually decline in lifespan until they reach a ten-year lifespan, at which point beings meet destruction due to one of the calamities like disease. This period is one antarakappa.
Antarakappa là khi nhiều chúng sinh bị tiêu diệt do một trong các tai họa như chiến tranh, bệnh tật, đói kém; sau đó, do năng lực của các thiện nghiệp được thực hiện bởi các chúng sinh còn sót lại, tuổi thọ tăng dần từ mười năm lên đến tuổi thọ a-tăng-kỳ; nhưng khi chúng sinh do hành động bất thiện mà tuổi thọ giảm dần xuống mười năm, sự tiêu diệt của chúng sinh do một trong các tai họa như bệnh tật xảy ra, đó là một antarakappa.
Evaṃ paricchinnaantarakappavasena catusaṭṭhiantarakappo eko asaṅkhyeyyakappo vīsati antarakappappamāṇoti apare vadanti.
Thus, some say that one asaṅkhyeyya-kappa, divided into antarakappas, contains sixty-four antarakappas, while others say it is an amount of twenty antarakappas.
Một số người khác nói rằng một kiếp a-tăng-kỳ có sáu mươi tư antarakappa được phân định như vậy, hoặc có hai mươi antarakappa.
Imāni cattāri asaṅkhyeyyakappāni eko mahākappo nāma.
These four asaṅkhyeyya-kappas constitute one Mahākappa.
Bốn kiếp a-tăng-kỳ này được gọi là một đại kiếp (mahākappo).
Evaṃ tejo saṃvaṭṭavasena tāva mahākappānaṃ antaraṃ aggināva vinassati.
Thus, in the case of a dissolution by fire, the interval between Mahākappas is destroyed by fire alone.
Như vậy, khoảng cách giữa các đại kiếp bị hủy diệt bởi lửa theo cách saṃvaṭṭa của lửa.
Yasmiṃ pana samaye kappo udakena nassati, tadā āditova kappavināsakamahāmegho vuṭṭhahitvāti pubbe vuttanayeneva vitthāretabbaṃ ayaṃ pana viseso yathā tattha dutiyasūriyo, evamidhapi kappavināsako khārudakamahāmegho vuṭṭhāti so ādito sukhumaṃ vassanto anukkamena mahādhārāhi koṭisatasahassacakkavāḷaṃ pūrento vassati.
However, when a kappa is destroyed by water, the great destructive cloud of the kappa rains down from the beginning, as elaborated in the method described earlier. But this is the difference: just as there was a second sun there, here too, a great destructive cloud of saline water rains down. It first rains lightly, then gradually with great torrents, filling a hundred thousand koṭis of Cakkavāḷas.
Tuy nhiên, vào thời điểm kiếp bị hủy diệt bởi nước, thì cần phải giải thích chi tiết theo cách đã nói trước đây, rằng mây lớn hủy diệt kiếp sẽ mưa ngay từ đầu. Tuy nhiên, điểm đặc biệt là, giống như mặt trời thứ hai trong trường hợp đó, ở đây cũng có một đám mây lớn nước mặn hủy diệt kiếp mưa xuống. Ban đầu nó mưa nhẹ, sau đó dần dần mưa với những dòng nước lớn, lấp đầy một trăm ngàn vạn thế giới.
Khārudakena phuṭṭhaphuṭṭhā pathavīpabbatādayo vilīyanti taṃ udakaṃ vātena samantato dhāritaṃ pathavito yāva parittābhā appamāṇābhā ābhassarāti tayopi dutiyajjhānabhūmi udakaṃ gaṇhāti.
As the earth, mountains, and so forth are touched by the saline water, they dissolve. That water, held by the wind from all sides, rises from the earth up to the Parittābha, Appamāṇābha, and Ābhassara realms—thus, it engulfs all three planes of the second jhāna.
Đất và núi, v.v., bị nước mặn chạm vào sẽ tan chảy. Nước đó được gió giữ lại khắp nơi, từ đất lên đến cõi Parittābha, Appamāṇābha, Ābhassara, ba cõi thuộc địa thứ hai đều bị nước bao phủ.
Tattha tayopi brahmaloke vilīyāpetvā subha kiṇhe āhacca tiṭṭhati yāva aṇumattaṃ saṅkhāragataṃ atthi, tāva na vūpasamati.
There, it dissolves all three Brahmā realms and reaches up to the Subhakiṇha realm, and it does not subside as long as even an atom of conditioned existence remains.
Tại đó, sau khi làm tan chảy cả ba cõi Phạm thiên, nước dừng lại khi chạm đến cõi Subhakiṇha. Nó không lắng xuống cho đến khi còn một chút gì đó của các hành (saṅkhāra).
Udakānugataṃ pana sabbasaṅkhāragataṃ abhibhavitvā sahasā vūpasamati antaradhānaṃ gacchati, heṭṭhā ākāsena saha upari ākāso eko hoti mahandhakāroti sabbaṃ vuttasadisameva.
But when it has covered all conditioned existence, it suddenly subsides and disappears. The space below becomes one with the space above, and there is great darkness—all as described before.
Tuy nhiên, nó bao trùm tất cả các hành bị nước bao phủ, rồi đột ngột lắng xuống và biến mất. Không gian bên dưới và không gian bên trên trở thành một, và có một bóng tối lớn, tất cả đều giống như đã nói.
Kevalaṃ panidha otiṇṇotiṇṇe udake ābhassarabrahmalokaṃ ādiṃ katvā lokapātubhāvo veditabbo.
Only here, the manifestation of the world, starting from the Ābhassara Brahmā realm, is to be understood as it gradually immerses itself in the water.
Chỉ có điều ở đây, sự xuất hiện của các thế giới được hiểu là bắt đầu từ cõi Phạm thiên Ābhassara, khi nước dâng lên.
Subhakiṇhato cavitvā ābhassaraṭṭhānādīsu sattā nibbattanti etthāpi kappavināsakamahāmeghato yāva kappavināsakaudakaparicchedo saṃvaṭṭo nāma paṭhamamasaṅkhyeyyakappo nāmāti cattāriasaṅkhyeyyakappāni vuttasadisāni evaṃ satta mahākappāni sattakkhattuṃ agginā vilīyitvā aṭṭhame mahākappe udakenapi vināso ca saṇṭhahanañca veditabbaṃ, evaṃ sattasattamahākappo sattasattavāraṃ agginā vilīyitvā aṭṭhame aṭṭhame vāre āpena vilīyitvā anukkamena tesaṭṭhimahākappāni paripuṇṇāni tadā āpavāraṃ paṭibāhitvā catusaṭṭhime mahākappe vātena vinassati tadā ādito kappavināsakamahāvāto vuṭṭhahitvāti sabbaṃ pubbe vuttanayameva.
Beings are reborn from the Subhakiṇha realm into the Ābhassara realm and so forth. Here too, from the great destructive cloud of the kappa up to the limit of the destructive water of the kappa, the dissolution is called the first asaṅkhyeyya-kappa. The four asaṅkhyeyya-kappas are as described. Thus, after seven Mahākappas have been destroyed by fire seven times, in the eighth Mahākappa, destruction and formation by water should be understood. Similarly, after the seventy-seventh Mahākappa has been destroyed by fire seventy-seven times, in the eighty-eighth turn, it is destroyed by water, and gradually sixty-three Mahākappas are completed. Then, bypassing the turn of water, in the sixty-fourth Mahākappa, it is destroyed by wind. Then, the great destructive wind of the kappa arises from the beginning—all as described earlier.
Các chúng sinh chuyển sinh từ cõi Subhakiṇha đến các cõi Ābhassara, v.v. Ở đây cũng vậy, từ đám mây lớn hủy diệt kiếp cho đến giới hạn nước hủy diệt kiếp, được gọi là saṃvaṭṭa, là kiếp a-tăng-kỳ đầu tiên, bốn kiếp a-tăng-kỳ giống như đã nói. Như vậy, bảy đại kiếp bị hủy diệt bảy lần bởi lửa, và trong đại kiếp thứ tám, sự hủy diệt và hình thành bởi nước cũng cần được hiểu. Như vậy, bảy lần bảy đại kiếp bị hủy diệt bảy lần bởi lửa, và vào lần thứ tám, bị hủy diệt bởi nước, dần dần sáu mươi ba đại kiếp đã hoàn tất. Khi đó, sau khi đẩy lùi sự hủy diệt bởi nước, trong đại kiếp thứ sáu mươi tư, nó bị hủy diệt bởi gió. Khi đó, gió lớn hủy diệt kiếp nổi lên ngay từ đầu, tất cả đều theo cách đã nói trước đây.
Ayaṃ pana viseso yathā agginā vināsakappe dutiyasūriyo, evamidhāpi kappavināsanatthaṃ vāto samuṭṭhāti so paṭhamaṃ sukhumarajaṃ uṭṭhāpeti, tato thūlarajaṃ saṇharajaṃ sukhumavālikaṃ sakkharapāsāṇādayoti yāva kūṭāgāramatte pāsāṇepi visamaṭṭhāne ṭhitamahārukkheca uṭṭhāpeti, te pathavito nabhamuggatā na puna patanti, tattheva cuṇṇavicuṇṇā hutvā abhāvaṃ gacchanti.
However, this is the difference: just as there was a second sun in the kappa destroyed by fire, similarly here, a wind arises for the destruction of the kappa. It first raises fine dust, then coarse dust, then aggregates of dust, fine sand, gravel, stones, and so forth, up to stones the size of gabled houses and large trees standing on uneven ground. These, once lifted from the earth into the sky, do not fall back down but are pulverised and cease to exist there.
Tuy nhiên, điểm đặc biệt là, giống như mặt trời thứ hai trong kiếp bị hủy diệt bởi lửa, ở đây cũng có gió nổi lên để hủy diệt kiếp. Ban đầu, nó thổi bay bụi mịn, sau đó là bụi thô, cát mịn, đá sỏi, v.v., cho đến khi nó thổi bay cả những tảng đá lớn bằng một ngôi nhà và những cây lớn đứng ở những nơi không bằng phẳng. Chúng bay lên trời từ mặt đất và không rơi xuống nữa, mà tan thành từng mảnh và biến mất ở đó.
Yathānukkamena heṭṭhā mahāpathaviyā vāto samuṭṭhahitvā pathaviṃ parivattetvā uddhaṃmūlaṃ katvā ākāse khipati yojanasatappamāṇāpi pathavippadesā dviyojanatiyojanacatuyojanapañcayojanachayojanasattayojanappamāṇāpi bhijjitvā te vegakkhittā ākāseyeva cuṇṇavicuṇṇā hutvā abhāvaṃ gacchanti cakkavāḷapabbatampi vāto ukkhipitvā ākāse khipati te aññamaññaṃ ghaṭṭayantā cuṇṇavicuṇṇā hutvā vinassanti eteneva bhūmaṭṭhakavimānāni ākāsaṭṭhakavimānāni ca vināsento chakāmāvacaradevaloke nāsetvā koṭisatasahassacakkavāḷāni vināseti.
In due course, the wind arising from the great earth below turns the earth over, throwing it into the sky root upwards. Even parts of the earth measuring one hundred yojanas, or two, three, four, five, six, or seven yojanas, break apart and, hurled with force into the sky, are pulverised and cease to exist there. The wind also lifts the Cakkavāḷa mountain and throws it into the sky; they collide with each other, are pulverised, and perish. In this way, destroying the earth-dwelling abodes and the sky-dwelling abodes, it annihilates the six sensual deva realms and destroys hundreds of thousands of koṭis of Cakkavāḷas.
Theo thứ tự, gió nổi lên từ mặt đất lớn bên dưới, lật ngược trái đất, làm cho nó gốc rễ hướng lên trời, và ném nó vào không trung. Những phần đất rộng một trăm dojana, hai dojana, ba dojana, bốn dojana, năm dojana, sáu dojana, bảy dojana cũng vỡ ra, và bị gió mạnh ném lên không trung, chúng tan thành từng mảnh và biến mất. Gió cũng thổi bay núi Cakravāḷa và ném nó vào không trung. Chúng va chạm vào nhau, tan thành từng mảnh và bị hủy diệt. Bằng cách này, nó hủy diệt các cung điện trên đất và các cung điện trên không, hủy diệt sáu cõi trời Dục giới và hủy diệt hàng trăm ngàn vạn thế giới.
Tattha cakkavāḷā cakkavāḷehi, himavantā himavantehi, sinerū sinerūhi aññamaññaṃ samāgantvā cuṇṇavicuṇṇā hutvā vinassanti.
There, Cakkavāḷas collide with Cakkavāḷas, Himavantā mountains with Himavantā mountains, Sinerus with Sinerus, and, clashing with each other, they are pulverised and perish.
Tại đó, các thế giới va chạm với các thế giới, các dãy núi Himavanta va chạm với các dãy núi Himavanta, các núi Sineru va chạm với các núi Sineru, tan thành từng mảnh và bị hủy diệt.
Pathavito yāva parittasubhā, appamāṇasubhā, subhaṇiṇhāti tayopi tatiyajjhānabhūmī vāto gaṇhāti tattha tayopi brahmaloke vināsetvā vehapphalaṃ āhacca aṭṭhāsi.
The wind engulfs all three planes of the third jhāna—from the earth up to Parittasubhā, Appamāṇasubhā, and Subhakiṇha—and there, destroying all three Brahmā realms, it reaches up to Vehapphala and subsides.
Từ mặt đất lên đến cõi Parittasubhā, Appamāṇasubhā, Subhakiṇha, gió bao trùm cả ba cõi thuộc địa thứ ba. Tại đó, sau khi hủy diệt cả ba cõi Phạm thiên, nó dừng lại khi chạm đến cõi Vehapphala.
Evaṃ sabbaṃ saṅkhāragataṃ vināsetvā sayaṃ vinassati, heṭṭhā ākāsena saha upari ākāso eko hoti mahandhakāroti sabbaṃ vuttasadisaṃ.
Thus, destroying all conditioned existence, it itself perishes. The space below becomes one with the space above, and there is great darkness—all as described before.
Như vậy, sau khi hủy diệt tất cả các hành, nó tự hủy diệt. Không gian bên dưới và không gian bên trên trở thành một, và có một bóng tối lớn, tất cả đều giống như đã nói.
Idha pana subhakiṇhabrahmalokaṃ ādiṃ katvā loko pātubhavati.
Here, however, the world arises starting from the Subhakiṇha Brahma-world.
Ở đây, thế giới xuất hiện bắt đầu từ cõi Phạm thiên Subhakiṇha.
Vehapphalato cavitvā subhakiṇhādīsu sattā nibbattanti, tatthakappavinā sakamahāmeghato yāva kappavināsakavātupacchedo, idaṃ saṃvaṭṭo nāma, paṭhamamasaṅkhyeyyaṃ nāmāti cattāri asaṅkhyeyyakappāni eko mahākappo nāmāti sabbaṃ tejosaṃvaṭṭe vuttanayameva.
Falling from Vehapphala, beings are reborn in Subhakiṇha and so on, from the great cloud that destroys the kappa there, up to the cessation of the world-destroying wind—this is called saṃvaṭṭa. This is called the first asaṅkhyeyya. Four asaṅkhyeyya-kappas make one mahākappas, and all this is just as stated in the dissolution by fire.
Các chúng sinh sau khi chết từ cõi Vehapphala tái sinh vào các cõi Subhakiṇha và các cõi khác; từ trận mưa lớn hủy diệt kiếp cho đến khi gió hủy diệt kiếp ngừng lại, đây gọi là sự hoại diệt (saṃvaṭṭa), gọi là a-tăng-kỳ đầu tiên. Bốn a-tăng-kỳ kiếp tạo thành một đại kiếp (mahākappā), tất cả đều như đã nói trong phần hoại diệt do lửa (tejosaṃvaṭṭa).